Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 34, 26 August 1893 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

M , ka Huinn la Poaono i hala, ua s i ka hopu ia o Antone Cloys, ka nana i hoolahaoCapfc, Fergu.son. M\keia hopeaku, he elua la o k: pule e lawo la aku ai ka eke !eta n n:» Koolau, oia ka Poakahl a me Kt* pau keia oo ko o ka mahiko o l i i ka wili ia i keia mau la iho, i ♦, e hiki ana ka nui o na kopaa :; .i ka 7700 mau tona. L' i liookeiiu ia aku nei oD. W. N.ipihaa i Luna Pa Aupuni no Keaii.h', Koolau, mokupuni o Maui, ma k iiii o B. IJ. Kalilimoku. K hoaahu iole makaiike ia nua k i jui:> 1 i liinahana o ka oihaua leta ; llonolulu, Ina pela, aole no e imk:i p-.inio. ') īii pake ewaiu i paa ia ai iluna ii ;» uiokupea »• Vei(jcily, u ua pau i k;j liookuu ia mal i ka Poaono i Iml.i, malalo o na lioua i hoopuka ia m.ii l:c keenn mai o ko na aina e. i ku Poalua nei i pau ai l ke paikii ia na hoa oka Aha Kuhina o Mr. Wilcox e Mr. Wiliiams. O keiu ik) ka Aha Kuhina i pau al he i la mamua oka hookahuii ia tin t o ko aupuni moi. Ko lohe ia mni nei, e holo makaik.ii mai anu o Mr. Theo. H. Davls i,t Il iwau nei e nana i kona mau h ina kalepa a me ua mahlko. K iiilihali pu mai ana paha oia ia Kniulani, aole paha. l.Ta ao ia e ko Aupuni Kuikawa k<> Uoho a ka Hui Ilana liao o Hoih'luUi, e kukulu i hale piula no ka hiaw.ii aniani ma Maklki. He S-1,001) ka lakou koho, a o ke koho hooknlii wale no la. l r u lilo ia M. 11. Ueuter oka «Ua 1.-.iiiihaahaii 11 na aina aupuni o Ka\vvln, Ilonomaelea ine Kaeleku ma Hana, Maui, i kueiala ia ai ka hoolimalinm no ka manawa o 15 inakahiki. K niaheie hou ana ka puka o ka Hui Mahikoo Makaweli i keia malaiuu ao, ma ka 2$ pa k<f»eta. Ma k;i pule mua no hoi o yepatemaba hlmum, o hoopau ai ka will ana o keia mahiko uui. Ma ka auina la Poaha nei, ua ike ia aku kekahi mau kino uhane me ii:\ heiehelena kaumaha, e mihi ann no ka loaa pono ana o ka hua iloko 0 ka lianako ehe fa e mal una ia nei iloko o ka pa ilina ma Kawaiahao. O ka hihia pepehi kanaka o P Co. loīu'lo imua o ke kiure i hookolokolo m ai ika la 21 Aug;ate nei, ua hookuu i.i ena kiure haole, mamuli o ko akam.ii o kaloio John L. Kauiukou. Kiiuehu no keia keiki llawaii. Ua hoomaopopo ia mai 1 o makou ti'. i i ina onu lono 1 lawe ia mai, e holo hoomaha aku nna o IVri»sidena D»le uo Koluila, Hawaii iim keia hu:tk;ii ae ake Kinau, a e hala ana p.iln i »ia he elua pule ma kelu huak.'ii. Xui ka waha kole o na nupepa aaou ahi, e hookuu aku ana makou 1 nu ilio liilii e aoa pela a hiki I ka lewalewu aiia o na alelo iwaho, oiai, aole ko iuakou kahua iluna o na mea pili kino, e halihali kela a me keU i kon:i hale Iho. Ke uioe la o Liholiho kialua ma ke one kahakai ina Makaweli. Ua hemo kekahi hapa o ka iwikaele mahope, a ua komo wale mai ke kai ui:tlaiin. Ua hooholo ia e haalele i ua iiioku la na naale ka e wawahi, Aoho waiwai ke malama tiou, he nui k;\ lilo. Ma ke kakahiaka o ka Sabatl i haS:«, oiai ke kumu puhl ohe Berg*r e nana ana i kekahi o kana mau pep.i ana i waiho mau ai maloko o Kekahi pahu tiui maluna o ka pahu ume, he mea 8 kona hikilele i ka Ike ana aole ua pahu nei» Muloko o keia pahu kahl i waiho ai kana ohu pepa piiiklno a pill oihana. K lioolewaia ae ana ka Holomua aaai kona iua ae ahe iua hoo ae o ke kauoha a kona kahuna e iapaau nei ka makou e hoike nel ke komo hou ae l fca i ua 0 kaA oka halanoiaana makou e «ku ke kahua loa mai puni hou ka lehulehu e hookupu aku i <klu ka hi-o no na bosi nana o hookoie nei a nahaha aku koe o ka lohe pono kull make.

Ma ka Iw&!ar»l oke ahi*hi P.sa lua nei, i kau aku ai ka Luna Leta «ul oke aupuni no ka moka kaili U o Maookalanipo.

Ma ka Poalua nei, i hookolokolo ia ai o Walker me Sinclair imua o na kiure haole no ka ohumu kipi, o Wiilting ke kahu o ka aha.

Ke nukunuku nmi nei ka Leo ia Rev. E. S. Timoteo o Wnialua, ina kana haioi&lu ma ke Sabati i hab ma ka luakmi o KawaUhaa

Ua lilo ae nei I ka hui hana hao o Hoa. A. Yoong ma, ka pauma wai oka lua wal aniaoi o Makiki no $4CK)O e nakeke mal ana. Nui kela.

O ni ioaa o ka Ahahui H. M. H. Noeau, i weheia ai ma ka luakini o Kawaiahao i ka po Poaono i hala, he $124.75. Ua w&ihoia no na pono oke kukui uwila o ua iuakini makua ia.

Ua holo hoomaha aku ka luna hoohana o ka nupepa Ava!akaika Mr. Pomroy ma ke Kinau o ka Poalua nei, a e haia ana paha iaia he mau hebedoma elua e hoohala ai rce na wehi o ka ua Kaniiehua o Hllo.

Ua lilo na kahunapule i koho ma ka aoao hoohuiaina, i punalua na na nupepa anee alil e noke mau mai nei. Oko iakou manao ponoi no ia, aole he lunakanawai maluna o ko lakou noonoo. No ka lili uaai ke kumu.

He nupepa hou wale ae nei no ka Lei Momi, he mua loa ku lioopuka ia aua o ia huaeielo ma ka rcakou pepa, eia nae, ua kaeko loa, ke nui mai nei ku waha Ika alaia. Oia iho ia no ke ano o ka hoa kamaili he uwe wale.

£ halawal ana ka Ahahui Euanelio oka mokupunl o Oahu ma ka luakini o Waiauae ke hiki aku i ka Poakolu mua o Okatoba, la 4. Ua makenpake ia na lahi a pau o ia aha e akoakoa ae. J. M. Ezera, Kakauoielo.

Ke aa nei na keiki aa wikani o ka halepai o ka Avalakaika e hukihuki kaula me keknhi mau halepai e ae, i ka la 2 ae nei o Sepateinabu, ina paha o ka halepai oka Hoku, Bu!etina, a pela aku. Oka uku makana, aia no ia I ka mea e hoio aua mawaena o na hui.

O ka anee haole maopopo oka Lei Momi, i keia keena kahi i anee mua al, a mahope hele aku la i ka haole e anee ai, a moraki aku la i* loaa ke elala e kukulu ai i nupepa, a e ole.ia, ina ua hau ka waha o Olala īka makani. Aole makou peia, na ka hua o ka makou hana. 1 kauoha ae ai e lawe i keia hana ia.

I ka hora 1:30 o ka auina la Poalua nei, ua hookuu ia mai e lele wati na hapa o na iuiua o na mokukaua Amerika elua e ku nel ma ke awa, aua hele no hoi a hoihoi na luiua I ka lele wati hou ana iuka nei o Ua aina e hoohala ae ai hoi i kahi mauawa, aole hoi ke pue mau iluna o na ahamaka.

Ua hoahewaia o George Ryan i ka Poalua nei e na kiure no ka aihue i na momi Lei Alii. Ua heluhelu ia mai imua o na kiure kekahi palapala mai ko Ryau kaikuahiue mai ma AmeriKa, e hai ana i konaaloha iaia no na momi nani ana i hooiii aku ai iaia. Ua maopopo loa koua hewa.

Maiuna aku oka Iwalani oke ahiahi Poalua nei, i kau aku al o Mr. W. A. Kinney, kekahi ona keiki 1010 hanau oka aina. ?.Ia kekahi Ia o keia pule, e mare ia ai oi«i me Miss Aliee Meßrycle, ke kaikamahluo lalawai o Wahiawa, Kauai. E hoi pu mai aua laua i Honolulu nel e noho ai.

He wahi ahi uuku ka i lalama ae i ka Poaiima o kela pule aku nei ma ka mahiko o Kealia, Kauai, a e ole ka eleu ona paahana oka mahiko, mo nei ua hele uluuiu ke ahi i kana hana. Ua oki eiake ko e ulu ana a puni kahla keahi e hamu ana, a mamuli oia hana maalea, lie | eka ko wale no I poino.

O ka lunahooponopono o ka nupepa Kuokoa makua a Ka Leo e hapala mai nei, ua haalele mai ka mai lti gtiripa iaia, a i ke keena oihana nei oia ika la inehinei a me keia kakahiaka. Ma na k'ahua kalai aupuui mai mua loa mai, aohe lua o ua kanaka iloko o keia aupuni ma ke kupaa ma ka aoao hookahi, e like me ko makou hanau mua. Aole e like me laKou la miy luai aku no a kii hou aku no e ai, lioopaiiua.

Ua hoolala ia iho nei a ua hooholoia, e maiamaia ona heihei kukini mawaena o J. Barry o ka Bostona me Antone Kaoo o Walalua uia ka la 9 ae nei o Sepatemaba maioko o ke kahua kinlpopo o Makiki. Ahe $25 ka nui o ka aoao hookahi o laua e hoopaaaK A ina oka mea naoa ka eo a laua, aiaila e hului ana oia i ka pili hoopaa a me na dala loaa i ohi ia ma ka puka pa f no ka mea e kau ia ana i wahl uku komo mamoa no ka poe e hele ana e ike no keia heihei kukini.

E iao L. Kenwehaku (k), ke hoopii nei e hoole I ka palapala kauoha a Akahl (w) i hooiaio la i ka 1877, e haawi aua 1 kona mau waiwai a pan no Mrs. Bernice Pauahi Bishop» O keia waiwal e koi ia nei a e kiola lo ia ana kela kauoha, alaila ua like me $30,000 ka waiwai 10. Nolaila, ke koi nel lea mea hoopii e kauoha ia na Kahu Waiwai o ke Kula Kamehameha e hele ae imua o ka aha a e hoiko mal! ke tumue ae ole H«l kela hoopil. O J. M. Poepoe k« loio o Kauehaka, a ow«l «uu» U ko n« Kahu Waiwai o ke Kaia.

I ka !a o p.uknln Aog, 23, iku oji*i ai k* mai ka hfaia m.ii, ni ke k«fc* hinka PiMhn iu«i i kukini ioi &ku ai no ki ipukn grn!s.

Ua hsalel«» mai o O. P. Eraesona a me J. Efotf»ma I na kaiaula o Hnwaii nei, a ut k>«u ttku m«luna o ka Al>«:ne<l;i no KH|ptUikiko i ka P'iaha nel- E huio ho»>ui »ha ana nu ko I*ua n\ti kino, a e kipa ana i k» hoikeike uui o ke ao nei ma Kikako.

Mahope iho o ka bora 1 auina ia ) Poakahi aku nei i haia, ua ku mai ka mokuahi Alameda ma Honololu | □ei, iloko o na la he 16 a me na hora 1 ho 22 mal Kikane mai, ahe 11 hoi | la a me 21 mau hora mai Kukiiani; mai. Ua lawe mai oia he maa ohna' a he mau wahi ukana no keia awa. I Ma ka hora 9 kakahiaka a mahope [ iho o ka Poaha nel, ua niau loa aku J oia no ke «wa o Kapaiakiko, me 39 inau ohua kapena, 10 mau ohua oneki, 303S eke kopaa, 1047 mau ahui maia, he 17 pahu haiakahiki a me 283 mau ili pipi.

3fui kekahi hoa'lohu mai i ioaa rusi ai keia: «*Ua loaa mai ka'u leta mai a Kakina mai, e mahaio mai ana ia kakou i na poe apau i ike muii i ka pomaikai o ka hoohuiaina, a e kupaa ana hoi no ka holomua oka aina hnnau. Wahi a Kakin;«, ua kaahele ia e ia kela aina nuio Amenkn, a aole ana wahi I ike ai 1 ka nani a me ka niaikai a e hoohihi ai ka naau e hoolilo i home nona e like la me na aekai a me na knhawai olino o Hawaii aloha kuu aina hauau, a noua au e hoomanao mau net."

Ke makemuke nei o Mr. Albert Favorite o Arkansas City, Kan., e haawl aku 1 kipomaikai i ko makou poe makamaka heluheiu i kona ike i na mea e piii ana i na ma'i anu. Penei kana olelo: "Ma ke kau kupulau i haia iho uei, ua loaa iho la au i ka ma'i anu a ua ano kuonoono ioa ka ma'i ma kuu ake maina; a aohe hoi i ano ola pono ae, ua loaa hou iho la au ia ano ma'i hookahi me ka hoonawaliwaii ana id*u a hala wale ke kau makalii, a 1 ka haalele ana mai o ke anu, he kunu paakiki ka mea nana e hoomailo ana ia'u a'u hoi i manao iho ai at>ie loa la au e ola iki ana. He umikumamaha makahiki i hala ae nei, ua hoao no au i ka laau kunu a Chamberlain me ka holopono, noiaila, ua manao iho la au e hoao hou. Aole I pau he hoo* kahi omole, ua haniele koke mai la ke kunu ia'u, a aole loa hoi au i hoopllikia hou ia mai e ke kunu me ke anu. Ua hooia aku au i kahi poe, a ke mahalo nui nei lakou." He 50 keneta o ka omole e kuai iama kahi a Hen*son Smith &Co., Agrena ma «o Aina Hawaii. 2485—4fc.