Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXII, Number 40, 7 October 1893 — ILI KA MIOWERA MA KA NUKU O MAMALA! PILI LOA I KUAAU KA HOOKELE IA ANA MAI. [ARTICLE]

ILI KA MIOWERA MA KA NUKU O MAMALA!

PILI LOA I KUAAU KA HOOKELE IA ANA MAI.

Poalua. Oct. 3. Ua hookokoke loa mai ka maknahi 4k Miowera" i ka nuku o ke awa o Honololu ī ka bora 8 o ke ahiahi Poakahi, Okatoha 2, mai Kikane mai, e holo iina no VanekoawaI ka hora S, ua holo aku ke pailata Loreuzen i kai, aia no nae o "Miowera v mawaho. Hookokoke loa mai ka mokuahi i ka uuku aku malie ibo la ma ka 20 minute mahope o ka hora S. Ua ih ma ke akoakoa makai o ka mouo laau ma ka aoao Ewa o ka uuku. He kai piha nae i kona wa ī īli ai. He 17 kapuai kahohonu 0 ke kai malalo iho o kona ihu ame kona hope, ua kauiike kona iwi kaele a paa ma na pohaku akoakoa. # I ka hora 10. hiki aku o Hiiaka me ke Kuhina Kalaiama a nie ka Loio Kuhina a me na mea eae he nui loa. He nui ka huki ana o Hiiaka 1 ka mokuahi poino me na kaula nunui. aole nae he neeu mai. I ka hora 1 o ke aumoe, ua hoomakaia e kiola aku iwaho 1 ka lanahu o ka moku he 1,500 tona. i mea e hooomama ai iaia. Ua hiwe mua ia na nelemua īwaho e paa ai i ole e nee hou mai iuka nei ke lana ae ka moku. He uialie loa ke ku ana o ka moku i ka nana aku, me he la e komo maikai mai ana iloko, ua paa loa nae. Aohe nalu ma ia wahi, ua lana ka manao e liemo ana i ka wa piha hou o ke kai i ko kakahiaka. He lehulehu na ahui maia e waiho nei ma ba uapo, e pnlaho ana ke hoopanee loihi ka holo ana o ka Miowera. Aole paha e nele ana ka moku i na poinn maialo ae, a e hoop:inee ia aua pahu kona holo anu aku. O ke kumu o kona iti aua, ua kuhihewa o Kapena Stott, aia ka moku uoawaho loa aku, eia ka ua pili loa mai ma ka aina me ka ike ole a ili ana ka moku. Ma kahi a Miowera i ili ai, oia no hoi kahi i ili ai a heleiei o Henuione ma ka 1552. Ekolu makahiki mahope aku i weiuwelu ai kekahi moku ma ia wahi liookahi no. He 12 makahiki i haia ka ili a nahaha ana o ka moku Niagar<& malaila. lie wahi ino no keia no ka poe maiama oie.

Poakolu, Oct. 4. Ua mau no ka paa ana o ka mokuahi nui Miowera inaluna 0 ke akoakoaina ka nuku o ke awa ina Puuiki a hiki i ke kakahiaka o ka Poakolu nei. He 17 na hora o ko Eleu hooikaika ana e huki aku iaia, he ole ka neeu mai. He nui na kaula huki i pau i ka mokumoku. Hookahi kaula 8 iniha a me hookahi kaula 9 iniha i pau i ka paapaaina. Alaila lawe hou ia he kaula uwea 4 īniha, hukiiaa moku kela, aole oui o niai ka moku. Mahope iho, uo ka nui o ka huki aua, ua haki na pou o hope o ka moku e hoopaa ai ke kaula huki, a hoopanee ia ka huki aua. TJa kokua ahi James Makee ma ia huki ana, a mahope kokua aku o Waila. He mau haneri tona lanahu 1 kiola ia aku iloko o ke kai, a he 50 mau tona pauku hao i lawe ia mai iuka nei. Aole nae i mama iki ka moku e iana ai. Ua lawe o W. E. Rowela i kai i na heleuma nui elua me na kaulahao a hookuu ia niawaho aku o ka hope o ka moku i mea e hoopaa ai i ka | moku i oie ai na nalu e hooj neenee hou aku iaia iluna o ke ako'ako'a. Ua hoolimalima na Agena o ka Miowei-a i ka mokuahi lapana Aikoku Maru e holo iwaho i o Miowara la e huki i ke kakahiaka Poakolu nei. Ua niuau aku o Davies ma, na Agena o Miowera i Ha I Agena o ka mokuahi lapana, e ; ae mai lakou e hoouna ia Ai- | koku Mara e lawe i ua eemoku ! a me na eke leta i \anekouwa. Ua hoole mai lakoa a eholo ! ana no o Aikoka Mara i iapana. I Aia a pii mai ke kai piha \ ke awakea Poakolu, aiaila e hooikaika nui hou ia ana e haki ia Miowera. Ina aole e lana ia manawa. alaila, ua olelo ia, e lawe ana ke kapena i na enegini iuka a e haalele loa ana i ka moku. Ua akoakoa nai ae ka poe akamai holomoku ma na uapo, e hakilo ana no keia uiia poino. Wahi a kekahi,/'pehea la e hookuu wale ia ai ka mokuahi waiwai nai, he hapaha

"~ūīīīīōnīrīīāl;i ka lilo. e wawahi ia e ke kai. oiai na moknahi ; lkaiaa?-p-*u o Hoaolulu e okuu waie aea ma tin uajt)| Ae, wahi a ka pane asu a ka lua. — o Piladclepia keKahi, ua 'lawa koaa īkaika e huki a 1 hemo loa aku ka hope o Mio- • wenu ke hemo ole mai ka : mokn okoa »k"u " Ke hoohalahaia nei kekahi T aole i pono ke kukulu ia a«a o t ka hale kukui ma kahi kokoke i īloko oke awa. Pono i hale I kukui mawaho ma kahi o wera i ili ai. Hoahewa kekahi | poe i ke Pailaia. no ka holo 1 ole iwaho loa e kiai ai no ka holo mai o na moku, aole e kaii a hookokoke loa mai ka moku. a ili paha i ke ako ako a. Ua mano kekahi poe T o keia ili ana o na mokuahi nui elua, 0 Kina mamua a hemo aku, ma ka nuku o ke awa, he mea paha ia e lilo ai o Honolulu ī awa ino. he wahi pono ole i ke komo ana o na moku nui, a e maka'u aua na Laina mokuahi 1 ka holo mai i Honolulu uei. Ua hoolele ia mai na eke leta he 42 o Kikane mai aka Miowera i lawe mai ai. a eia iloko oka hale leta o Hoiiolulu.

Poaha, Oct. 5. Ke naau nei do ka paa ana o ka mokuahi nui Miowera inalana o keako ako'a nia Puuiki, aka, aole nae i pau ka manaolana no ka hemo raai. Ua loaa iaia kekahi poino nui e hiki ole ai iaia ke holo hou aku. ke ole e kapili mua ia, oia hoi ua hemo aku ka pou o hope o kahi e paa ai kona hoe uli, a ua poholo pu me ka hoeuli iloko o ke kai. Ua manao ia, he poino no ko na papaa hao malalo ae, no ka iiui o ko ka mokuahi hookui ana ma na aWako'a. Aole nae i komo mai ke kai iloko o ka moku, no ka mea. ua papalua na papaa papahao malalo ona. Ua kiola ia i ke kai na lanahu, a ua paapu ae la malalo o ka moku. Ua huki mau ka mokuahi Waila ia Miowera no 28 mau hora, oia hoi mai kahora 10 kakahiaka Poalua a hiki i ka hora 2 auina la Poakolu, hoi mai i ka uapo. Elua ona kaula kolo nui i paapaaiaa a hoopaa hou ia. Ua manao ke Kapena o Waila, ina he aleale ke kai nana e hapai iki ae ia Miowera, ina ua neeu aku. Ua holo pu aku ka mokuahi lapana <; Aikoku Mari" i ke kakahiaka nui Poakolu, a huki like me Waiia, ma ko laua huki ana nae, ua hooneenee iki ia ma ke awakea i ka wa i piha ai ke kai. E huki hou ia ana i ka wa kai piha o keia kakahiaka Poaha. Ua noho pu ka mokuahi Hawaii me Miowera i ka po Poakolu a ao ae Poaha nei. Ua kaikai ia na heleuma nui elua i ka Poakolu mailoko mai o ka moku a hookuu ia mawaho aku o kona hope i hoopaa ia ai, aole hoi e hoonee ia mai iuka nei e na aui nalu. Ua holo nui kekahi poe luina o na mokukau Amerika elua e kokua. Hc ekolu mau helemua hou e ae i hookuu hou ia aku iloko o ka kai ma ia ano like mahope mai. I keia kakahiaka Poaha, i holo aku ai ka mokukaua Adams iwaho lauame Likelike. e huki pu i ka wa kai piha. 0 Pilaclele!ia ka moku ikaika kupono, aole nae hiki iaia ke hookokoke aku, no ka papau o ke kai. He nui ko Kapana Stott 0 Miowera hoomaikai ana ia j Adimarala Skerrett no kana mau kokua nui ana iaia. H 1,000 mau tona lanahu i koe maluna o ka moku i ka Poakolu, a he 500 tona wale no i kiola ia. Ina e hemo kela lanahu a pau, alaila paha hiki ke hoolana. 1 Ua pau ka poe ohua i ka hoolele ia mai iuka nei o ka aina, a aia ma na hotele. Na na agena o ka moku e uku no ko lakon mau lilo o ka hookipaia ana ma na hotele._ Ua pau na ukana mea ai no Kikane mai i ka lawe ia mai iuka nei a me na nkana a pau o na ohua. Kehooikaika nei na agena o o Miowera, oia no o T. H. Davie & Co- t e hoolimalima i mo kuahi nana e lawe akn i na eke ]eta a me na ohua ahiki ako i Yanekonva, aole nae i maopopo ka loaa ana ma ka ukn makepono. Ke kuka pu nei lakou nie na ona o Waila a me na agena o Aikoku Maru kekahi. No ka pii loaoka nku ka mea i kanalua ia ai. I ka hora 9 o keia la i loaa ai *ia lono maopopo mai na agena o ua mau moku la oia keia, aohe mokti e hooiimalima ia ana a 6 kali ana no na ka Australia e halihali i Amerika.

Poalioia, Oct 6.—Ua paka aka ka mokukaaa Amerifcit Adams i ke kakahiak* enohinel i waho o ka oaka a ma kahi o k& mokaah! poi* no e haawi i na kokua no kft huki ana e heuaa ma ka wae kai pn ai onehinei. Ma ka hora l aaina l», oia ka wn kai pii, aa papue like i ku haki na mokuahi Adam?, Hawaii, Likelike a me Hiiaka a hlki i ka hora 3, aohe wahi mea a neea mai. Ua moe aka no ka Adams iwaho o ke awa a ua hoi mai na mokaahi e ae I ke ahiahi nei. I ka hora 1:30 o kela aoina ia e p!i hou ai ke kai, a e haaw! hoa ia aaa ka ikaika haki. Ca pna mai 1 ka hoohikihiki ia iuka uei e na kao halihaii uknna o Hackfeld & Co., naopeope o na ohua, aa ukaoa a ine na lako o kn moku. I kem wa f ua ane paeaho kekahi poe i ka noonoo ana no ka hemo, a 0 kekahi poe hoi aia no he wahi manaolana iki. Ua koho ia, o ka waiwai io o ka moku ame na mea a pau \oa, aia ma ka $450,000. Ua wawd wale ia ae, o ka uku a na apena o ka mekuahi ««Aikoku Maru ? ' i kau aku ai no ka lawe nua 1 Victoria i ua ohua, na eke leta a me na ukana o ka raokuahi*"Miower.V e paa mai nei 1 ke akoakoa o Puuiki, he $20 } 000; a o ko ka mokuahi "Waila" hoi, he $650 oka ia; a o ka na agena hoi o ka "Miowem " i haawi ai, he $12,000 uku pau. Ua hoole ia keia mau mea a pau e na aoao elua, a ua kail iho ia no a na ka mokuahi Australia e hoohikihiki aku na mea a pau o ka mokuahi poino i America a me na wahi e ae.