Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 3, 20 January 1894 — He Hauoli Nui no ka Hoihoi ia o ka Moiwahine. [ARTICLE]

He Hauoli Nui no ka Hoihoi ia o ka Moiwahine.

E Mr. Jjunahooponopouo o k:t nupepa Iluiia, Jf. U. Knwalnui, Aloha oe:~ MamuU-D Ue uiai ft lialo hele ana o kou kiu luinu mea hou, ua ikō a maopopo i kou kiu keia mau mea malalo iho, 1 like me ke poo manao e kau ae la maluna, penei: Novemaba 2U, 1893. Ua piha hauoli ka lunakanawal D. Kalauokalaai i ka lohe ia ann mai e hoihoi ia ae ana ka Moiwahine ma ka noho kalaunu o iiawaii nei, a ua hoouna aku i ka lohe ia E l/'Ulehua ma o ka Eleie lawe olelo, a i ka hoi ana mai o ka elele lawe mea hou ia Lililehua, ua lioike mai ua eleie la, ua leleie a hauoli no hoi i>i waiii kaaka, a pela 110 na anee alii a pau o ka moku o Molokai, he nui ka hauoli, a ua piha ka hale a me* waho o kahl 0 ka lunakanawai D. Kalauokalani. Ua nuho haipule na anee alii tna ia la Babati, e hoonani ana i ke Akaa no ka hooko ana 1 ko lakou makemake, aka nae, raa keia halawai halpule ana a ua poe uei, he nui ke kahahu iloko o ko'u puawai, oiai, o na leo pule, e nuku ana i ka haole, no ka pakaha, kaili wale, hilahila ole, a nui wale aku. Ua «lelo iho au iloko o'u me ka nlnau ana, pehea la, e hoolohe mai ana anei ke Akua 1 keia mau leo pule e nuku nei? A ua pane iho no au iioko o'u, aole e hoolohe mai, oiai, he Akua makemake ole o īehova i ka manaoino. ī ka pau ana o ka halawai haipule uahaiolelo mai ka lunakanawai D. Kaiauokalaui, a he nui na oldo wai meii mai iaia mai no ka pono o ka hoihoiia o ke aiii ka Moiwahihe, a ua piha ke anaina i ka hauoli, a e kau ana ka hae Hawaii me ka haaheo nui e welo ana i ka makani. O keia ka piha hauoli mua ma kahi o ua lunakana wai aloha alii nei. Novemaba 28, 1893. Ua piha hou ke anaina me ka hauoii nui loa, ua oi aku keia anaina piha hauoli mamua o ko ka ia 26 i hala, ua kalua na mea ai e like me ke ano mau.

Aia ma ia la, ua ike kou kiu i ka mea hanolmno J. Nuzaretfl, a iw ike kou kiu, ua hoo! loa ia ka hauoli i ko ka la mua, oiai, ua haioleio mai kela J. Nazareta 110 ka pouo, ka malkai o ko ka Moiwahlao holhoi ia ana ma ka noho raoi, ahe nani ntt hana a keia mau kanaka naauao o Molokai. Ama ia 10, ua ninau kou kiu i kekaiii iuea i launa t auhea kn poe hoohuiaina iioko okela analna nui, aua pane ia mai ka ninau, aohe hoohuiaina iloko okeiaanalna, be uuku loa lakou, ua ninau hou kou kiu, owal na inoa ola poe? ua hoike mai ka hoalauna, o W A Kukamana no Pukoo, D KailUH, J H Mahoe, no Mapuiehu, Rev H Munase, F H Kauahi, no Kaiuaaha; S Kaiuaaha no Kamalo, J M Maunaioa no Kawela, H Peeiua a me II Peeiua Jr. no Kaun&kukai, ma ia wa, ua ike io kou kiu, he keu ka nele ioa ona wahi hoohuiaina 0 Molokai, a ua manao kou kiu ua hiki no i ka poe 0 ke aloha moi ke uumi » puaa i keia p e liilii loa, aka hoi, hoomanao ae h\ no kou kiu hnnu mea hou i kekahi mea kauiana loa 0 Hawaii nei, a oia keia, puali ka hau nui i ka hau iki, a luake 110 oe e kalo nui a ola mRi no o kaloiki, a peia waieaku.

OekemHha 31, 1893. Ua Ike kou kiu i keia mea hou ano nui, ake manao nei kou kiu, ho nani okoa no kei;t i ko kela mau la mua i haln, a penei na anoai o keia Ia 31 o Dekeraaba, ua piha laiwale ia ka lunakanawai D Kalauokalani ma ka noho ana oke akua Makoae he Ona ; a mai palupalu na au i na keiki o ku pali Koolau i ke awawa hii malie o Wailau, e noho aua no kela poe keiki mo ka lealea maikai, aia nae, ua hiki aku keia lunakanawal mekona akua a hoolawehnla wale aku no I na keiki o ka pali hauliuli, a ina aele ( ke aloha o kekahi pop, Ina ua papapau he aa ko ka hale, a ua hoihoi iu ua iunakanawai nei ine ke akua Makoae no iiuna, a hoomoeia ma kahi o .J. lī. he hoohuiaina, ua moe ma ia po aao ae hape nuia, a he lo plha kanaka nui kela a'u i ike ai. lanuarl 1, 1894. Hoiko hui oha Kula Sabati o Molokai, a eia ba Kuia Saba<h" i hiki mai, Peiekunu, hookahi haumana me 1 kumu, Kula Sabati o Halawa, he nul na haumana, Kula Sabati o na llonouli a me Waialua he nul na haumana, Kula Sabati o Kaluaaha he nui iki no nā hanmana, K«la Subatl o Kamalo, he nui loa na haumana, Kula o Kaunakakai he nui loa na haumana, Kula Sabali o Lanai, he 9 haumana 1 kumu. (Ja hoomaopopo kou kiu i mau Kula Sabati mamnli o ka papa hoonohonoho hana o ka ia hoike, a no laila ke kumu i maopopo al i kou kiu. Aka nae, ma ka hoomaka ana ona hana oka ln, penei na mea īuaopopo, l himeni hui, 2 puie, 3 himeni hui, 1 haioieio no ka mahiki i hala M Kano, 5 himeni hui, G haioleio oka makahiki liou J W Leimakani, 7 himeni hui, 8 Kula Sabati o Pelekunu, D himeni hui, 10 Kuia Sa()at( o Halawa, a ika pau pono ana ona kula, ua haiolelo paipai mai o D Haleiwin a me Sol. Kahoohalahala, Holke mai o J

Nazarctii lunahoomulu o ke'komUe no na mea pili i ka inalama ana i ko kula Sdbati o Lanai, a ke hoike aku nei kou kiu hanu mea hou i na mea ano nui i hana ia ma keia hoike Kuia Sabati hui o Moiokai nei, he «kolu no mahele ano nui i loaa i kou kiu, ka mua, na haiolelo oka la, elua, ka nani a ine ka inaemae o na hana Kula Hahali, ekolu, lea maluhia o ka la. Ma keia uau nialiele ae la, e wehewehe aku ana kou kiu ia lakou pakahi. No ka niahele mua, na haiolelo o ka la, he maikai a he inoino no hoi kekahi wahi o n 1 hniolelo o ka la, o J W Leimakani ka haiolelo nani a maemae, ao M Kane ka haioielo ino a mai hauuaele, a he nui na mea e kahalia aT ka naau i kana olelo e pili ana no ke Kuikawa, a ua lohe mal kou kiu mahope mai ua olelo o Kukamana ina aole i keakea ia ka haiolelo a M Kane a hoopukaia ka huaolelo he kipi keia poe e malama nei i ke Aupuni Kuikawa, alaila, e «auoha ana ka oua o Kukamana ika hope makai nui o Moiokai e hopu ia ua M Kaoe la, a no na kumu oia manao kauoha hopu, aole i maopopo i kou kiu, a malia paha aia no ia i ka lae o ia kaaka kahi i hoopu ai. Ka mahele elua, ma na Kula Sa. bati a pau, he maikai na himeni he paanaau na haawina a he maikal na olelo haole a me himeni haole, a he like na leo kani o na kaikamahlne e iike me na kahnli leo lea oka waokele. No ka mahele ekoiu, he oi ka maiuhia, ma keia la hoike Kula Sabati, aole hauoaele, aole ona, nolaila, tta manao kou kiu no luna mai keia maluhia. Weiina ia oe a i na keiki a kaua e lawe haaheo ana i na hua kepau ke aloha nul. Makai Kiu, Jan. 12, 1894.