Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 27, 7 July 1894 — Page 4

Page PDF (1.74 MB)

This text was transcribed by:  Keola Kanno
This work is dedicated to:  Toshio Kanno

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

No ka Makahiki.---$2 00

No Eono Mahina.---100

@aika ka Halo

@@@@@kaia i ka

Hawaiian Gazette Co.

H. M. Whitney, Luna Nui.

J. U. Kawainui, Luna Hoopono

N@ H@@@@@. Oahu, Lakou a pau.

Po@@@@------Iulai 7, 1894

Na Leta

@

@

@

Na Mea Hou o Kona, Hawaii

            @@ @ Akule-Ma ka la 21 nei, @@@@@@@@la hei i ka upena, ke aku @@@@W. D. Kaei a me kona poe @@@@@@lawala, ma Holualoa kahi i @@@@@@ina ka la 22 ao ka hanaia @@@@@@@@ a ma ka ike ia ana aku @@@@@@@ kakau, ala hoi he mau @@@@koa@@@@ kela a me keia mea @@@@@@@@@@ Ua kuai ia ke kaau @@@@@@ ma i @@@@@@ Aole no i pau keakule ke @@@@@ nei no, in a e @@@@@@@@@@@@@ ana no @@@ kahi kupono e ka@@@@@@ ka upena alaila e puni @@@@@@@@@@@@@@@ no n@@ keia mua aku, ua l@@@@ @@@@ mau kenikeni i na @@@@@@@@@@@ hui lawaia ma ia la, a ua @@@@wa have ka imi o kala a me keia @@@@@@@@@@@@ mai i ka @no o ka io o ke @kule.

            Hana mea ka ua ia Kona-Oia mau ka ua o Kona nei i kela mau @@@@@ ma ke kula i ka ulu mai @ua mea ulu, oluolu maikai na maka i ka mohala maikai mai o na mea k@nu a k@lima i hana ai. O na l@@@a mua o ka la mai ka hona @@ o ka pumehana maikai a oluolu o ka ea, a mai ka hona 1, 2, 1, a hona @@@ i kekahi la a nuau la, he mau @@@@ aku ia o ka ua pumehana i kihe neia e ke ao opua makai.

Na hui Ma@i coffee

            Ke ho@@@@@ nei eia oihana mikula iw@@@@@@@@ keia apana. Ke hana @@ nei na @akiki a ma na Pake, @@mu nai mai nei lakou i mau aina hoolimalima, a i ole ia kuai paha. @@@@@@ku ka pomaikai e ka poe @@ a aina i na hui o keia ano, mamua o ua @ui hanai holoholona. He @@@@ ka i ka maikai na aina i paa @ ke hope i keia wa, he mau maka@@ki @@ nei, he @@@ana wale no ka mea i ike ia, aohe hua i ohi ia, a no keia makahiki aku e ohi ana ke @ula mailike mai o ka @@@ana o oi a ma ka aa haoaoa. @ia nae kau @ @ke nei, i keia wa uuku o ke kope he @mi loa na kene@a. A pehea la @@a e nui mai ana ke ko@o ma keia mua aku, e @mi loa aku ana paha? Aka, aohe hewa o ka uui o ka hana @ha. Nolaila, ea:

"E ala na paahana,

Ka poe ohi nei:

E ala a hoolana,

Mai hiamoe e:

Ua oo na mea ulu,

Ua keokeo mai;

Hookomo i na pahi,

A ohi koke ae."

Make Hikiwawe

            Ma keauhou, Kona Akau, ua make hikiwawe iho la o Keaka Kaihe a ka la 19 o Iune. Penei kahi moolelo i lono ia mai: Ma ka la i hai ia maluna, a ma ke kakahiaka nui oia la, ua holo aku la o Keaka Kaihe. Heohuhu a ma kekahi mea okoa e iho i ka lawaia "aku" i waho ae no o Keauhou. A no ke aku ole, haii mai la lakou hoi, a la lakou e hoi ana a hiki ma kahi o kekahi lio make i hoolana ia ma ke kai i mea kupalu na ka m@no, aia hoi e lana a ua kekahi mano nui malaila o uahu ana i ka io lio, ola ka manawa o Kaihe i lalau ai i ke o a pahu aku la i ka mano a ku. A i ka nawaliwali ana o ka mano, hoe aku la lakou a pae iuka o ka aeone, lele mua aku nei o Kaihe iuka, me ke ano eha oka opu keia lele ana aku la, ua hoomaka ka eha ana o ka opu i ka manawa o ka mano i ku ai i ke o. Haalele koke iho nei o@a i ka mano ia K@ohuhu a ma ka nui o ua kanaka i piha aku no ka makaikai, a holaku nei ola a ma kekahi puu pahoehoe a noho iho nei, a ike mai nei kana wahine iaia, hele koke aku nei oia malaila a lomi i kana kane, me ka ninau ana iho; "heaha keia mai la oe?" "Ae, e kuikui mai oe ma kou kua," wahi a kana kane. He mau minute ko laua noho ana malaila, ea ao la laua me ka manao e hoi loa i ka hale, @ole n@e a hiki, ua ikaika loa ke kaomi ana a ka eha ia manawa, a komo koke ao la laua malalo o ka hale a C. Kaiaiki, ia manawa hiki koke mai nei kona kaikuahine ponou Mrs. E. V. Pili@ a me na hoalaha he nui, a noke iho nei i ka lomi ma ka opu a hiki i ka make loa ana. Auwe! Aloha ino ola!! Hala aku la ola ma kel ao, koe iho la kana wahine a me ka ohana e @ ana me ke aloha nona@ a oa malama ia ke anaina haipule e Rev. W. M. Kalaiwaa ma ke awakea o ka la 20, i ka pau ana oia hana, hooko ia ka Iehova @ @ mai ai ia Adamu. "He lepo no oe, a e hoi hou ai u no oe i ka lepo." O ka nui o na la o kona ola ana ma keia ao, aole i loaa i kou mea kakau nei. Aka ua make opiopio no oia, me he mea la ua piha iaia na maki hiki he kanakolu a oi

Me ka mahalo,

D. A.

Kona Akau, Hawaii, Iune 25, 1894.

Bila Kamaa Ole ma ke Panalaau

            Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa me ko Hawaii Paeaina i Huiia:

            E oluolu oe e hookaa aole i kau wahi o kau Kilohana no na wahi huaolelo e kau ae la maluna, oia hoi o Bila Kamaa Ole, ma ke kahua mai nei, i ike ia mai ai hoi na hana hookalakupua a ka mea kaulana Bila Kamaa Ole, a i ole Bila Wawae Olohelohe, e na kini makamaka o ka aina, oia iho keia:

            Ua pololei no keia Bila a mau Bila Kamaa Ole a ka puka no e komo ai, a neue ia mai ka laka i hoopaaia ai mawaho, a haki kahi apana o loko, i ka hemo ana o ka laka mawaho a koe ka laka maloko ia wa paha oia i hoao ai oia i na mea hana ma ka hookuina o na panipuka i ka wa e pani aku ai, me kona hana akahele a haki pu me ka laka o loko, o ke pani puka i hana lu ai, he papa hole i palua ia, aole nae i naha.

            I kona komo ana, ua lawelawe aku la oia e like ke ano o na limahana, ma ka lawa o ke dala ka nana, a ma ka lawa hoi o ko iala makemake ka i ala nana, nolaila, ua lawe no oia ma kahi mea hiki.

            O na waiwai ana i lawe ai, oia na palale Iapana, na paleili, na tawele, kikalika a pela aku, o ka paka kikalika, o ka waiwai ia i lawe nui ia, a nona paha ka waiwai ke huiia he $30, a he 4 dala a oi no ka waihona poo leta. No ka lawa ole o kona makemake i ka lole, kikalika a me na wahi dala eha, nolaila ua miki aku oia i na pahu hao waiho dala, ilaila oia i noke ai i ka hoohana i kana mau mea hana a he ole ka hemo mai, a mamuli o na hana apiki a keia aihae, i paa ai kekahi pahu hao, a he laki wale no ka hemo ole ana, aole i loaa keia Bila Kamaa Ole, ka eueu hookalakupua nui wale.

            Na kekahi o na keiki limahana o loko o ka halekuai oia o Eli J. Crawford i iko i koua wa i hele mai ai e wehe i ka puka, a ua ike i ka haki o ka laka mawaho o ka puka, me kona manao aole i haki ka laka o loko, eia ka auanei ua alahula o Puuloa.

            Aole wale o keia ka mua, o na aihue i ike ia, ua hoomaka mua mai no ia mai ka halo o L. Way, he haole i kamaaina ia Oahu, a me ka Herman Dryzehoner, he haole Geremania, a o kona hale kai puhiia i ke ahi i kahi o na mahina i hala hope aku la, a iloko no o ia mau aihue ia ana, o na hale o Way a me Dryezehner, aole no i hoonoho kiai ia no keia halekuai, a loaa wale aku la ia Bila Kamaa Ole.

            A! Nowai ia hemahema, no ka Papa Ola no, mamuli o ka hemahema i ke kiai ole ia a lilo wale aku ia mau waiwai.

            He mea nae keia e ao mai ana e hoonoho kiai aku no ia halekuai, a i ole ia, e hookuu laula aku paha i keia Bila Kamaa Ole e holapu hele ma na wahi a pau.

            Owau iho no,

            Unknown.

            Na Hawaii Aloha Aina

E ka Nupepa Kuokoa e; Aloha oe

            E oluolu mai hoi oe iau i kau wahi kowa o kou kino lahilahi e papa wahi leo iki ae hoi me ka mea i kapa iaia iho o Ahialonomakua.

            Ua ike iho au i kau hoolaha ma ka nupepa Hawaii Holohope Muhee o ka la 19 o Mei i hala aku nei, Helu 20, Buke 1, aoao 4 i na inoa o ka poe i hooko peno i hana, ma ka ka mea i puka ma ka waha o ua poe la e like me ka mea i oleloia, "Aole ke aupuni o ke Akua ma ka olelo wale no, aka mi ka h@na i hoopili pu ia me ke aloha" eia nae ka lakou i hana iho nei, au hoi e h@@i p@u @e nei i ke akea, aka ua hiki kau hoomaikeike ana i ka lakou mau @@@.

            Nui kou mahalo i kou hoo@@@@@@ike ana i na inoa o ka poe i akaka lea ko lakou aloha i ka aina a i ka lahui, a o na poe inoa la ao e holaha nei ma ka nupepa, o lakou ae Hawaii oiaio i aloha i ka aina a i ka lahui o ka @paua o Kona hema nei, aka. Aole nae ia o ka heluna pau o na Hawaii aloha aina oiaio ma Kona hema nei, hoikeia ae i pau pono lakou.

            He nui no ua kanaka o keia apana ma kou manao koho wale iho, aia ka heluna nui o na kanaka kupono i ke koho balota o ka apana o Kona hema nei ma kahi o ka elima haneri a oi aku, a emi mai paha, nui kela, aka, mailoko mai o keia heluna nui, hookahi haneri a oi aku a emi mai paha poe i aloha i ka aina a me ka lahui, o ke koena aku he poe kumakaia maopopo lakou i ka aina.

            Owai la ka poe i kumakaia i ka aina? O ka poe anei i kamailio ma ka waha a hana pu me ka lima? A i ole, o ka poe paha e kulukulu kii wale ana no a ma ka waha wale no ke kakani.

            Ia Iesu Kristo e hele ana ma ke alanui no kana unisiona hoola, ku mai kekahi kakaolelo e hoao ia Iesu a ninau mai la: "E ke kumu maikai, heaha kau e hana ai i loaa iau ke ola mau loa? Eia ka Iesu i pane aku ai, heaha ka mea nui i kakauia ma ka palapala hemolele? pane aku kela kakaolelo: E aloha aku ee i ka Haku kou Akua me kou naau a pau, a pela aku, aka, no ka makemake o keia kakaolelo e hoapono iaia iho, ua ninau hou aku oia ia Iesu, owai la hoi kou hoalauna? Hoike aku o Iesu no ke kanaka i pepehi ia e na powa a aneane e make ma ke alanui, i ka iho ana aku o kekahi kanaka a ike no, a maalo wale no makekahi aoao, pela no hoi me kekahi pua a Levi, hiki no ma ia wahi, aka, ku nana wale aku no a hele aku la, a o ke kanaka Samaria hele @o oia a ike no i ua kanaka la w waiho eha ana ma ke alanui a ninau aku o Iesu i ke kakaolelo, owai la keia mau kanaka i haule iwaena o na powa? Eia ka ke kakaolelo i pane aku ai, o ka mea i hana a lawelawe a kokua hoi i ua kanaka popilikia la, oia ke kanaka Samaria, oiai i ka wa i ike ai o ke kanaka Samaria i ka popilikia nui o keia kanaka, ia manawa hu kona aloha nona a ua ike ia kona aloha ma kona lawelawe kino ana i ua kanaka la.

            A in a paha ia oe keia ninau ia ana, heaha la auanui kau pane? Malia e pane mai ana oe o ka mea e ku nana wale aku ana mo ko kokua ole i ka poino o kela kanaka, oia ka hoalauna o kela kanaka iwaena o na powa, kahaha, ea, ina oia kau pane a pane ai i keia ninau, alaila e hooho koke mai no na pahaku, he aloha ole, a ha kumakala maopopo loa oe i keia kanaka. Nolaila, o ka poe no lakou na inoa au i hoolaha ae nei ma kanupepa o Kona hema nei, o lakou na Samaria nana i kokua i ka popilikia o Hawaii nei, oiai o Hawaii nei e komo kuhohonu aku ana iloko o ka poini nui, mamuli o na hana a ka Mei, a no ko makou ike ana i keia poino o Hawaii, nolaila, hu ae la ko makou aloha ia Hawaii nei, a no ko makou aloha, ua komo kino maoli aku nei makou a hana i ka mea e pau ai o keia poino o Hawaii, a he hoike maopopo ana ia i ko makou aloha i ka aina, ma ka hana ana au i ike iho ai ma ka la elua o Mei i hala aku nei, aole o ka ike i ka poino a ku nana wale aku no e like me oe, a me ko oukou puulu, o ke kou wale iho no ma ka waha i ke aloha i ka aina, aohe nae he hoike oiaio no ia aloha, e like me ka mi nei i hana iho nei, a e hoike aku au ia oe a ia oukou a pau e ka poe kumakaia i ka aina. O Hawaii i keia wa ua pau ka pilikia, ua hala ka poino, ua lanakila oia, ke pii mau nei oia ma na anuu like ole, a kaulike me ke ana iliwai o na aupuni nui o ka honua nei.

            Auhea oe, o ke poo manao au i hoolaha ai ma ka nupepa, a i manao ai paha oe ua kohu ia ke hoopili mai maluna o ka poe nana na nupepa a i manao iho ai paha oe, ua kohu ia ke hoopili mai maluna o ka poe nona ua inoa au i hoolaha ai, ke nai aku nei au ia oe me ka oiaio loa, aohe mikohukohu iki ke hoopili ae ia lakou, no ka mea, he poe Hawaii oiaio lakou i aloha i ka aina, ma na hana i hana ia, in a paha e hoopili iho oe i ke koena o na kanaka o ka apana o Kona hema nei, e hai aku auanei au ia oe i ka mea hou olioli loa, oia hoi ua kinikohu keia mamala olelo au i hoolaha ai. Pili pono ka la i Papaenaena ia lakou ma, ia hoi "Na Hawaii Komakaia" no ka mea, aohe wahi moali aweawea iki o ke ana o ke kulana o ke aloha aina, @ule l@@, aka, o ke kukolu kii wale iho no i koi o Kahua ka mea l@@a ia lakou, e h@a ai ka waha i ka makani, a mea @@i ae ka moi, ahu ae ana ka niu, pala ae ana ka @@i@, pau ka manaohana noo, a no oukou a pau e kumakaia ma, o ka lono hope loa a oukou i manaolana ai e loaa ana ia oukou na manao hauoli no ka hoihoi ia ae o ka Moi, oia ka mokuahi o ka la 19 o Iune i hala aku la, a o ka lono i loaa mai ma ua moko la, oia kela: "No mo@e ka heluna no ka Moi."

            Kahaha, ea, pio ka oe ahi, pau ka oe hana, kukule ka moa ua loaa i ka mai he Iseto, wahi a kahi kumakaia aina au i ninau aku ai @aia mahope o ka haalele ana iho e ka mokuahi Malulani i ko makou awa nei a holo aku no Kau, a ia maua e noho ana, ninau ak ula au laia, heaha mai nei kau mea hou ma keia moku mai nei? Pane mai kela, aohe au mea hou, ninau hou aku au iaia, pehea ka hoi ka moi o oukou? Pane mai kela, aohe wanaolana ana no ka moi, oi kali aku nei a hapapu wale aku la ia wahi, aohe wahi mea a hoi ae o ka moi, nolaila, aohe wahi manaolana no ka hoi ae o ka Moi, wahi ana. Pane hou aku la au iaia, owau kahi mea i loaa ka mea hou, oia keia, aohe aupuni moi o Hawaii nei ma keia mua aku, ua pau loa ka noonoo ana no ka moi i keia wa, ua ae ka Peresidena Kalivalana i ka olelo hooholo a ka Aha Senate, oia hoi, aole hoihoi hou ia ka Moi ma kona kulana no Hawaii, ua nele loa. I kona lohe ana i kau i hai aku ai iaia, ua ike aku au i kona ano mumule a hakanu, a pane mai la, o ka mea oiaio ia, ua pau ka manaolana no ka moi.

            A eia hoi ka kekahi wahi kumakaia aina i kukala ae ai la la no, oiai oia mai Honolulu mai, wahi ana, na Hawaii no e hoihoi i ka moi, oia ka ka mea i hooholoia. Kupanaha, ea, kai no hoi no ka hiki ole ia lakou ke hana i ka mea e pono ai ka aina, kaulona aku na maka o oukou na Amerika e hana mai, a nana maka wai ka o Amerika o hana mai, a nana keo mai la o Amerika la, a palolo hou ae la ka waha o ua poe nei, na Hawaii no ka e hoihoi i ka Moi, pau ole no hoi ka epa ia oukou e na kumakaia nui o ka aina; oia iho la ke ano o ke aloha i ka aina, he kaukai aku na hai e hana mai, a nele mai la, hoepa hou ae, na Hawaii e hoopala i ka maia, e hewa iho o mi nei a me kona poai, puka ka huaolelo maka waha no ke aloha i ka aina, a hoike io ia ke aloha ma ka hana, o ka hopena oia hana ana, ua pau ka pilikia o ka aina a me ka lahui, ke hana nei, ke lawelawe nei i ka mea e pono ai ka aina a ma ka lahui, oia iho ,a ke aloha i ka aina la, aole o ke kualehelehe wale iho no i ke aloha i ka aina. Oia noho pu wale iho no me ka nana wale aku no, oia hana, he kumakaia maopopo loa, e like me kela mau kanaka elua i ku nana wale aku ai no i ko laua hoa kanaka iloko o ka poino nui a aneane e make, o ka ia mau kanaka i hana ai, he kumakaia maopopo loa ia i ko laua hoa kanaka, a pela hoi oukou e ke koena iho o ka apana o Kona Hema nei, he poe kanaka kumakaia maopopo loa oukou i ko kakou aina me ka lahui. Nolaila, e ka nupepa KUOKOA, e oluolu oe e kukala aku me ka leo nui moakaka, malia o ike iho o "Ahialohomakua" i ka lele hou ana aku o ka popolepo ana i manao ai e kau mai maluua ou a me ou mau hoa, aka lele hou aku la no nae a palaha pu ana i na kuekue maka nunui o ua o "Ahia lonomakua" a me na hoa puulu kumakaia aina on a ma Kona Hema nei.

            Ia oukou e na Hawaii Aloha Aina o ka apana o Kona Hama nei, a pela no hoi na Hawaii Aloha Aina Oiaio mai Hawaii a Kauai. Imua no ke aloha i ka aina a ma ka lahui, imua no ka pono o ka aina a me ka lahui, a imua no ko kakou pomaikai a kau i na pua.

            Owau iho no o

            HALEAKEAWE.

            Kekahi Hawaii Aloha Aina Oiaio o ka apana o Kona Hema, Hawaii.

            "O ka oi ma ke ao holookoa." Oia ka W. D. Woodring o Bordly Kentuke, e hookaulana nei no ka Chamberlain's Cough Remedy (Laau Kunu). Ke kamailio nei oia ma kona ike ponoi iho i ka inu ana, oiai o kona a me ko kona ohana ola ana mai nei no ia mai ka loaa ana i ke kuau koikoi loa a me ke anu, a ua hooholo oia o keia laau lapaau ka oi ma ka honua nei. E kuai ia no ma na Halekuai Laau Lapaau a pau. O Ben@on, Smith & Co., na Agena ma ko Hawaii Pae Aina.

            He Moolelo Kaao

            No

            Namakaokapaoo

            Ke ahikanana wiwoole o kula i maui.

            Ke koa kaulana i ka Au o I@aikalani ka Moi o Kauai.

            Ka mea nana i pulumi pau na kaeaeaokauai a puni.

            Ka Olali au moana o na kai ewalu o Hawaii nei. Ka hiapaiole o na la i au wale aku la.

            Hoopukaia e John K. @ihia. @@@@@, Kauai.

            A la opio.

            A o ko lakou wa no hoi ia i hooili aku ai maluna on a i ka mana piha, ka ikaika palena ole, ka ike kilokilo i na mea o ka lani a me ka honua ka ike i na mea huna a me na mea ma kahi mamao loa, a he ike piha oia wa na mea a pau, a o keia wa iho la e ka mea heluhelu, o ka wa iho la keia i loaa mai a@ keia i loaa ai o keia mau haawina maikai iaia a mau loa aku, mai kona mau aumakua mai o ka po, oiai ua nui ko lakou aloha iaia no kona kiola ia i keia aina malihini a ke noho nei oia ma ke ano he keiki makua ole, aole hoi o keia wale no o kona ano koko alii kiekie kekahi ma o kona hanau ia ana mai, ola kekahi kumu nui o ko lakou hele ana mai a hoike aku imua on a i keia mau mea a pau loa, a mahope iho o ia wa, ala ae nei oia mai ka hiamoe ae, a ike iho la oia he haawina keia i loaa iaia mai ka po mai, i hoike ia mai la e kona poe aumakua, ia wa hoohoomaka, ke alii o ka aoao hikina o Kauai, a eia oia ke noho nei iluna o ka puu o Nounou me koua poe a pau loa, a ike aku neia ia Imaikalani ke alii o ka aoao komohana o Kauai a me kona poe a pau loa, me ke kue aku o kekahi i kekahi a olelo iho la oia, o ka mea a laua e ike ana iaia, ma ia aoao oia e kokua ai huli mai a kue aku i kahi o laua, a in a e ike like ole aku laua a elua iaia, alaila e kipi lua ana oia ia laua a elua, a hiki i ka wa e lilo ai o ka aina iaia, oia ka manao o ua keiki nei ia wa, ea, e ka mea heluhelu, ke hoonana e nei no ua wahi koa ukulii nei a kakou, e kala ka hounana ua hana ua keiki nei i kona kakai a loihi, aia mamua, aia mahope, ua lawa ma na ane a pau, i kela wa puka aku nei oia iwaho o kona halepohaku a ku ae nei i ka la ua kiekie iluna, huli aku nei ke alo o ua keiki nei huli i ka moana, nana aku nei ia Oahu ua ahuwale ke kuahiwi o Kaala, aole hoi oinei ike aku ia Maui, a nana aku nei i ke ala moana ana i holo mai ai me kona makuakane ia kakahiaka mai Maui mai, ia wa hu mai la ke aloha no kona makuahine a kulu iho la koua, mau waimaka, o ka uoho keia a liuliu, a pau ko ianei uwe ana, olelo iho la keia, ae, in a he waa kekahi e holo ana i Maui, alaila, e kii aku ana au ia oe e kuu makuahine, a lawe mai keia aina, a o kuu makuakane, oia kau e pepehi aku ai a make, i uku panai no kana mau hana ino iau, ia wa noonoo hou iho la keia e waiho i keia mau manao on a a mahope aku, e nai mua oia i ka aina a pau a ana koe, alaila, hooko i keia manao on a, ia wa, hele aku nei ua keiki nei a kahi o ka mala maia, a i nana ae ka hana i ka maia, ua hele a palaku iwaena, ko ianei nana ae la no ia a ka ahui nui, hookahi no a ianei paina i ke kumu maia, haule pahu ana ilalo, hahaki ae la i ka huaolelo, ia oukou e ou mau aumakua a pau loa o ka po, eia au ka oukou pulapula ke ai nei i na mea i kanu ia e na lii o keia aina, a no ka pololi o ka oukou pulapula nei, ke ai nei au i keia maia me ka hoomanao aku ia oukou a nolaila, uhia ka mana o na kahuna, uhia ka ike, a e nana mai i ka oukou pulapula nei, haawi mai ka ike, ka mana, ka ikaika, ke koa, a oia kau kauoha la oukou a pau loa, a ke ai nei au.

            Hookahi no a ianei helena i ua ahui maia nui nei, koe e ke kano no ka mea, ua pololi loa keia, akahi no a komo wahi mea ai i ko ianei opu, o ka ai ana no o ka ai i Maui i ka wanaao o ka la a ka makuakane i pepehi ai, he kiola wale ana no ko Kauai nei, ia wa ku ae nei keia hele aku nei holoholo iwaena o ka maia @@la, a iaia nei e holoholo ana, hoea ana keia mau kanaka, e, he wahi keiki hoi keia, ui hoi keia keiki, nohea la, aohe o kakou keiki, nani kona mau helehelena ke nana aku, ia wa, ninau aku nei ua mau kanaka nei:

            No hea mai oe e keia keiki malihini a maua e ike nei? No ke kai mai paha oe?

            Pane aku nei ua keiki nei, aole au no ke kai mai, no keia aina nei no wau, ei aku nei kou wahi la ma o aku nei, ua hele aku nei kou makuakane aia i ke kaua ma ka aoao o Aikanaka.

            Ia wa, pane aku nei ua mau kanaka nei, aole oe no ka aina nei, no ke kai mai oe, no ka mea, aole o makou keiki ui o Kauai nei, a aia i ka wa a ua mau kanaka nei e kamailio ana i ka kakou koa, ke olelo nei oia iloko iho on a, ina no ko olua manao hana ino lau, aliala, aole i ike ia na ai a kakou, nau paha, na olua paha, ua maopopo no ka eha na olua, he mau kanaka makua olua a he kamalii wale no au.

            Oiai no ua keiki nei e kamailio ana me keia mau kanaka elua, hoea hou mai ana no elua kanaka, a e like no hi me na olelo mahalo a kela mau kanaka mamua no ko ianei ui a me ka laua olelo ninau, pela no hoi keia mau kanaka, a ia laua nei no hoi a hiki, hoea hou mai ana no elua, a hoea mai ana eha, o ka wa ia o ua keiki nei i ike aku ai, moe kaoo o ua mea he kanaka, he huakai okoa no ia e hele mai nei, ia wa uluku iho nei ka manao o ua keiki nei iloko iho on a, a olelo Iho la heaha la ke ano o keia kanaka i hiki mai nei anui loa ianei, ua ike ia paha au e na kahuna o Imaikalani, a oia ka mea i hoouna ia mai nei o keia poe e kii mai e pepehi iau, mo kuu aihue ana iho nei i ka maia, ia wa kulou iho la keia ilalo, a ea ae la, a lehulehu, he hookahi wale iho no au, a na oukou mai no hoi, komo ke anu i kuu puu wai, hoi ke keiki o Maui a moe i ka piko o Haleakala, a nau aku no hoi uwe hone ka maka o ke koaie i ka puuwai o Imaikaloni, a o ke lala o kuu laau oia ka mea nana e pulumi aku ia oukou a koe i ka lepo, e ka mea heluhelu, he manao palaualelo keia o ua opio nei a kakou e olelo nei, a e hoakaka iki aku ka mea kakau ma keia wahi:

            O ke kumu o keia poe kanaka a nui wale i hiki aku la i kai o Wailua, ua kena mai la o Imaikalani ia lakou, e hele ilaila e laua i o, no ka mea ua pololi ke alii i keia la a ma kona poe a pau loa aohe ai, a ua kauoha mai la oia ia lakou e hele ilaila e kalua ai a moa a hoi koke aku no ia la, a he elua pai uala na ke kanaka hookahi, he hookahi na ke alii a he hookahi na ke koa, oiai o kona mau koa ponoi no ia i hoouna ia mai la, a o ke kanaka e hiki hope aku ana he kalua pua ia i ka imu, a i ka wanaao o keia la a ua alii nei i kena aku la i kona kukini mama, o Kaelele kona inoa, o keia ke kukini mama a Imaikalani, aohe ona lua ma Kauai a puni, hele mai na kukini mama a Aikanaka a pahua.

            Ia wa, hopu aku nei ua Imaikalani nei i ka pauku wiliwili, o ke ku no ma ka paia o ka hale, a moa ilalo, o ka auhau a paa i ka lima, hoomaka iho nei ua keiki nei e hia i ke ahi, ku ana keia, ninau mai la ua alii nei, pehea ka huaolelo, ua pono, wahi a ua kukini nei, haule iho la keia ilalo noho maile, a akahi no a akahi no a puhi ae ka ipupaka lokoino ona, a e huli ae kakou a nana aku i kona mau koa i hoonaia aku la i kai o Wailua, me kona mau manao uluku, a aia hoi ke hulili mai la ke ahi o ka imu a na kanaka i hiki mua, a ke hoa nei hoi ka keia mau kanaka, a akahi no a kau ka pohaku o ka imu a kela poe kanaka, hele hoi a hulili ka lakou nei ahi, uhi kauwewe a kela mau keiki, a ke lauahi nei hoi na lima o keia poe, no ka mea, he kokoke no hoi ka uaia ma hai o ka imu, o ka hele hoi ia a kikikoele a pau a ana koe, uhi kauwewe, a olepe noi ka imu a kela mau keiki, a akahi no a huai ae ka lakou nei mau wahi pulehu, e loa hoi ka liuliu ana, ka lawelawe ana, makaukau, paa i ke pai, ke holo la keia poe kanaka e makaukau nei w hoi, ke ninau nei lakou nei ia lakou iho, aia iho nei la hoi ihea ua wahi keiki nei, ua hele aku nei paha?

Aole i pau.

Hoolaha Homau.

Ka Ayer Saseparila

Oia ka LAAU oi loa o ka maikai no na mai i hookumu ia mai ke koko ino mai. Ua oi loa ae hoi, no ka mea, o kona kahua i hookumuia io ka

Honodorusa Saseparila Oiaio.

            No ka mea, o ka LAU NAHELEHELE a me na mea a pau i maa i ka hoohuihui ia, oia na laau oi loa o ka maikai, a no ka mea hoi ua ike ia ka waiwai io ma ka lapaau ana i na MAI o ke KOKO-ua oi ka

Ayer Saseparila

ma na mea a pau e hooikaika a e kukulu hou ai i ke kino i hoonawaliwali ia e ka mai a me ka eha.

            Ua hoonoono ia ka ai, ua hoopau ia ka mai o ka waihona hoowali ai, ua hooikaika ia ke Ake a me kaPua Hoowali ai, a hoohana maikai ia na lala a pau o ke kino ae, ka laau make o ka ALAALA, ua hoola ia na EHA, na PUHA, no RUMTIKA, na MAIHEHE, na HUEHUE a me na mai ma ke poo kahe wale o ka hupe, a ma na wahi a pau ke hooia mai nei na Kauka alakai ka maikai o keia laau.

            Ke hoola nei ia hai, a e hoola no hoi ia oe.

            No ke KUNU a ma ke ANU o ka

Ayer Cherry Pectoral

ka laau lapaau alakai o na ohana.

            Io ka NALULU, ka LEPOPAA ka LENA a me kekahi mau mea ino, no e ae o ka opu, e lawe i ka

Ayer Huaale Cathartic

E makemakenui ia nei e ko ke ao puni.

            Hoomakaukauia e Kauka J. Ayer & Co., Lowell, Masekuseta.

Hollister Drug Co.

Na Agena ma ka Paeaina Hawaii.

Kakela Me Kuke

Ka-Halekuai-Nui

waiwai like ole

Na Mea

Hana Kamana Aipau

Na lako pili hao kukolu hale,

Na kepa,

Na lei ilio,

Na kaniahao ilio,

Na Pahi,

Na Upa,

Na kope hul@,

Na Pol@pulu.

Palau Lio

Na mea mahiai,

Na au ho,

Na au koi,

Na kua @ipi,

Na lei @ipi,

Na kaulahao @ipi,

Na uwea pa,

Na kaa palala,

Na mea piula,

Na ipuhao.

Makau me Aho Lawaia

Na Iliwai

Na kaula,

Na hulu pena,

Na pulumi,

Na pena, me ka aila,

Na kope,

Na aila mahu

Na pakeke

Na pakeke hao,

Na kapu hao,

Na pauda,

Na kukaepele,

Na uwiki, a me

Na ipukukui.

Mikini Humuhumu Kaulana

Wilcox, & Gibbs Hookahi Lopi.

ka Remington, Elua Lopi.

            A me na uakea he nui loa o keia ano a me keia ano.

Kakela me Kuke