Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIII, Number 36, 8 September 1894 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

He omaimai ko Liliu i keia mau la mua o .S '{>atemiiba nei, a ftole i hoohiwahiwa ia kona la hanau e na a«ee alii ma ke a«o kipalalo e like me ka maa i ka wa e noho ana I ka maaa a me ka hanohano. Ile maka pa*ipa'i paha la. A ka la 13 aenei o keia malama e noho ai ka halawai o ka Ahahui Euvaoelio Mokupuni o Hawaii maloko o ka inakiui o Kauahaao ma Waiohinu, Kau, Hawaii. Nolaila e eleu ae na lal.i o i.i aha e hiki e ae mamua t> k« inanawa.

lle l»uak.ii ohua i»ui ti Ka launa ole mni ka ke Klaaa i hooliikihiki m>ti ui i ka Po.ionu i hnU nwi Httwaii a »ne Miiui mai, oia he 162 mnu ohuH kapena a nie 103 niau oiiuii oneki, mawaho ae olaila he l*,£».">"> u)}»u eke kopaa. Mtv ka Poaiuu ilio nei, ua huli hoi aku oia no konn uiau awa kamaaina. I U:i Poakolu nei, ti;i makaikai oihana aku ka Uopo Kiinikela <K*remania Tm! Salir iluiia o ka mokukaua Ar<j.»na, a me Kanikela nui AmcrikJi Mills iluna o ke Charlea toua, a ua ike pakaiii i;i mai laua e n« manuwa pakahi o kela a me keia aupuni o laua i hoohanohano ia mi'.i ai, m.i ke kipu ia ani mai. Ua noi mai «) Ilev, J. M. Ezera i ko mak«)u oiuolu o hoike aku m i ko akna, o noho ana ka Aliuhui Euano iio Mokupuoi o Oahu ma ka luakini 0 Waikane, ke hiki aku i ka Poakolu mua o Okatob.i, oia ka U 3. Nolaila ke poloal ia aku nei na lala a pau o ia aha, o akoakoa ae me ka hauio ole mi ka m inawa a mi kahi 1 hoike mua i i ao la inaluna.

Mu k;i Poakolu nei, uu hookuu ia iniii e lele u\vati iuka nei o kn aina v aa luina o k;i mokukaua Areon:i f »i tua ka Poalui mai ko na iui«a o ko Charlestoa. Ua iu iho keia mau mokuJht» iiiau tiiusaiii ini Ilonoluiu nei no na mea iehuiehu a lakou i hoolako ai 110 Uo ka moku mau mea pono u no ko uu krttiakrt inau mea e hoohauoii ai mauka nei. Ini nui na mmuwa kipi mii, lohulehu pu mai no n\ «l i\i iu i.i iho tu.i ka uina nei. M i in loiu liopi? i u i i );i i ma iu i ka mokuahi *«Cliina" i haaleie nku al i i Iv<i>Uaktko mi ka i;i o Au£;ite i haia, ua Iko iho mukou ua eueu hou ae ke kumukuai o ke ko paa a hiki I ka miu keneti o ka paona hookAhi, e iiooiana uianao ruai aua i,ka poe kanu kr, ua tlekei ae la ke kumukuai o ke toua kopaa ilun;«. IC »ho hoi i:i hoeueu ia mai ta na poo o ui mahiko maheie puka ole. l'a hala aku miluna o ka mokuHhi <J \Valla" o ke ahiahi Poalua iho nei, no ka moku nona ko kua hiwi i kapa ia u ka hoine oka la," a e hoomaha a luakalm Iho mi na ea huihui o k:i aina o Kula Maul, o Mekia J. 11. WenlehoiHe, ke Kuhina Beritania i pau o ka Moiwihine Vietoria uia ko Il*waii Paeaina no kekahi man makahiki loihi, i ukaii ia e koin kokoolua o keia ola ana, malaila e huohal.i ai i ko laua mau la hope ma ka Parcnlaiso o ka Pakipika a huli hoi aku no ka home oiwi i Kneiaui.

O i uoke mii nei na uupepa aoee alii i ka hool« aole i ike piha ia mai ka Eepuhalika o Hiiwaii, a ke ae maoli mai nei K«kaht mau nupepa, a paip*i okoa ka Holomua e pau na Hawaii i ka hele e hoohiki I loaa ka pomaikai koho haloU. O Ka L*o wale oo ka oupepa i koe e b#eae<t mai nei e iuai apa ai aohe i !ke piha ia ka lUpuhalika. Eia me ka Hepub*iika wale no na UweU we ia o tn oih uKi aupuni maioko nei o ka aioa a mawaho aku, a i ka Kepuhalika wale oo oa kdaike!a e ike mai oei, aole i ke aupuni i make. Mc keia oiou ike no a pau imua o oa oiika, eia aae he ole wate iho l.\ no ia i ka poe I hooheliena la lak>w i 5 h >■»;« •kiu» o h »•».» ika t p.tepi. Alohu ioo lakou. 1

Ut hM nial i heb«l'>aia aka nei i k«t», ka K«ekfe Ja<l'J x nw < h*x>ra *ba *»n »<a i ksi i««f u Ksoio, q >ti i hoi v Kuat«i, «ne o« oU kino msik&i a p»a. I ka tā "2G o A i hj|< f m* ke kaUoakauhale o Hiio Havr*ii, ua hooooho la o Rev. C- W. Hlll i k*hu n<> k» ekaleaia bd»ie a ia w*bi in* ka hukahaka o B«*v. Mr. Baker i haokuei U do ke •malmai. E kapalulu m*i an* k* niokuahi holo kuwaeoa *«Austr*iia M i kela kakahiakti aiai ka mokuaioa kahe awai mai o ka ielo a me ke keokeo ai mai o na maioe, we na ohua, na eke ieta a me aa ukaoa oo keia awa. Ua pau ke kilokilo ann a Qa anee alii no ka hoihoi ae i ka moiwahine i pau ma na mokuahi lawe leU e ku mai ana mai na awa kumoku mai e Amerika Iluipum, a ke kuhikuhi aku nei aia a pala ka lua maia a aa komliina i aea aku nei I \Vasinelona e hoaa ai. O ka aui o ua uiHk« o kn apana o Haooluli ao ka mulaina o Augate aku nei i hala: He 27 llawaii, 11 Pake, 8 Pukiki, 6 lapaoa, 3 Amerlka ame 2 Beritania. Huina pau, he 57. He 7 make aohe kauka nana i l*paau, a he 1 o ka heluna make he malihini mai ka aina e mai. lla 14 keikl ai waiu I make malulo o ka 1 makahiki; he II malalo o ke 40; he & malalo o ke 70; he 7 malalo o ke 30; he 4 make pakahi malalo o ke 50, u me ke 60; he 3 naake pakahi uaaUlo o ka t>, « maluna aku o ke 70; he 2 maUlo o ka 20; a he 1 iualalo o ka 10,

Ma ka P()rtkahi i haln, la «'] o Se|>atemabii nei, ua hoopuka irt aku e ku Aha Kiekie he laikiui loio piha ia Mr. A. Noa Kepoikai, lunakanawni kaapuni i pau o na mokupuni o Maui, he inakana na ka Aha Kiekie iaia mamuli o kona noho lunakauawai kaapuni ana no kekahi mau makahiki. Ma keia iaikini ua ao ia oi:t e lawelawe i mua o na aha hookulokolo u pau o ka Repub ilika. A mamuli o kona noho loihi «jia he kahn no na aha hookolokolo, e wanao aku noi makou aole i nelt* kona maamaalea ma ke kmiawai a ke huikeike nei iaia i mua o ka iahui, oia kekahi o na kahuna lapaau no na pahipu a pau 1 loaa i ke kane a wahine ma ke kanawai.