Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIV, Number 30, 27 July 1895 — Page 4

Page PDF (1.76 MB)

This text was transcribed by:  Kuulei Alcomindras-palakiko
This work is dedicated to:  I kuʻu wahi kaikamahine-ʻo Kawēkiu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA

NUPEPA KUOKOA

ME

Ko Hawaii Paeaina i Huiia

 

o ka Mahakiki             $2 00

Ka Lono Mahina         1 00

 

Kuike ka Rula

 

HAWAIIAN GAZETTE CO.

GEO. H PARIS, Luna Nui

J.U. KAWAINUI,     Luna Hooponopono,

No Honolulu, Oahu, Lakou a pau

POAONO,      IULAI 27, 1895.

 

KULA SABATI.

 

HAAWINA XIX.-AUG. 11.

Ka Nahe@a Keleawe. Nahelu 21:4-9

 

Hele aku la lakou mai ke kuahiwi o Hora aku, ma ke alanui o ke Kaiula, e puni i ka aina o Edoma:  a ua pau ke aho o na kanaka no ke alanui.

            5  Olelo ino aku la na kanaka i ke Akua, a ia Mose, No ke aha la olua i kai mai nei ia makou mailoko mai o Aigupita e make ma ka waonahele? no ka mea, aohe berena, aole hoi he wai; a ke hoopailua nei ko makou naau i keia ai mama.

            6  Hoouna mai la o Iehuova i na nahesa wela iwaena o na kanaka, a nahu mai la lakou i na kanaka; a he nui na kanaka o ka Iseraela i make.

            7  No ia mea, hele mai la na kanaka io Mose la, i mai la, Ua hana hewa makou; no ka mea, ua olelo ino aku makou ia Iehova a ia oe; e pule aku oe ia Iehova, e lawe aku ia i na nahesa mai o makou aku nei.  A pule aku la o Mose no na kanaka.

            8  Olelo mai la o Iehova ia Mose, E hana oe nau i nahesa wela, a e kau aku ia maluna o ka laau, a o kela mea keia mea i nahuia, i ka wa e nana aku ai oia ia mea, e ola no ia.

            9  A hanu iho la o Mose i nahesa keleawe, a kau aku la ia maluna o ka laau:  a o ke kanaka i nahuia i ka nahesa wela, i ka wa i nana aku ai oia i ka nahesa keleawe, ua ola ia.

 

            PAUKU GULA, IOANE 3:14.  E like me ka Mose kau ana i ka nahesa iluna ma ka waonahele, pela e pono ai ke keiki a ke kanaka e kaulia’i. 

            MANAO NUI.  E pono ke paulele ia Iesu, ko ke Akua Keiki hanau kahi, ma Kona oihana Ka Hoola Panai no na kanaka hewa.

            OLELO HOAKAKA.  Ua noho ka Iseraela ma ka waonahele no na makahiki he 40, mamuli o na la a ka poe makiu i kaahele ai, a hoole ka Iseraela e komo ia wa i ka aina i olelo mua ia a paa ia lakou.  Ua make o Aarona i ka la mua o ka mahina elima o ka makahiki kanaha o ko lakou noho ana ma ka waonahele.  A pau na la kanikolu o ka wa kumakena, ua haalele ka Iseraela i ka Mauna Hora ma Augate M.H. 1452, i ka mahina o Sepatemaba, Nah. 20:22-29.  4. HORA,-he kuahiwi, nona ke kiekie he 4,800 mau kapuai, mawaena o ke Kai Make a me ke kaikuono hikina o ke Kai Ula.  EDOMA, -ka aina o ka poe mamo o Esau.  No keia mau inoa elua ke ano hookahi, “Ula.”  ULA,- ka inoa o ke kai no ke ano ula o ke one ma ke kahakai.  PANI,-no ka mea ua hoole ko Edoma i ko ka Iseraela komo ana i ko lakou aina i mea e komo ai i Kauaana ma ka aoao hikina, Nah. 20:14-21.  AHO,-oiai ua nui na pilikia.  5.  INO,-oiai ua nui ko ke Akua mau haawina lokomaikai, ka wai, ka berena, na palekana nui, 1 Kor. 10:9.  6. WELA,-no ke ano ino o ko lakou lau make, he wai maloko o kekahi niho i puka ai i ko lakou wa e nahu ai.  7. HEWA,-a loaa na poino ano like me ko na nahesa wela.  Ke hoomaopopo nei na kanaka i ka nui o ka hewa ma ka nui o ka poino i pili ai.  8. NAHESA,-ma ke ano o ka mea hewa ua loaa ia kakou ke ano o ka hoola.  NANA,-me ka paulele me ka bule, me ka pili paa o ka manaoio.  9.  KAU,-o na hoailona o na pualikoa i ka wa kahiko, aole he welowelo e kilepalepa ana, aka nae he kii i kalai ia a paa i ke kiahae.  9. OLA,-aole no ka laau lapaau ana, aka nae ma ka hoolohe ana i ke Akua, me ka paulele ana no hoi iaia ka mea kapukapu.

I.                    KA POINO O NA NAHESA, 4-6.  Mahea ke kuahiwi Hora?  Owai ka mea i make ai malaila, Nah. 20:27, 28.  I ke ala hea ua hele aku ka Iseraela mai Hora aku?  No keaha la ke kaahele ole ana maloko ma ka lalani pololei?  Nah. 20:18-20.  Heaha ke kumu no ko lakou paupauaho?  Pehea i hoikeia ai ke ano ino o ko lakou mau olelo ohumu?  Pehea i hoopaiia ai ko lakou hewa?  Ua nui anei ko lakou hewa ina paha ua noonooo ia ka nui o ko ke Akua lokomaikai?  Heaha na ano like o na hewa a me na nahes?  Heaha ke kumu o na hewa o na kanaka i keia mau la?  No keaha la ua kapaia keia mau nahesa “na nahesa wela?” Ua hana mua ia anei lakou ia wa?  Ua hana mua ia anei lakou ia wa?

II.                 KA MIHI NO KA HEWA, 7. Heaha ka hua maikai o keia poino no na nahesa mai?  Heaha ke kumu o ka oi a me ka eo o ko Mose pule, Iakoha 5:16?  He aha ka hoike o ka mihi kupono loa no oukou?  Heaha ko Mose ano hana?  Pehea i hoomakaukau ia ai ka Iseraela e paulele aku ai i ka mohai kalahala.  Heaha ka ino maoli ka hewa, a i ole paha ka hoopai?  Pehea i moakaka ai na manao okoa o na lahui e pili ana i na hewa okoa mamuli o na uku hoopai okoa?  Heaha ka mea nona ka mana oi aku ka makau no ka poino e hiki mai ana, kamanaolana no ka pomaikai e loaa ai?  Heaha ke kapuai mua o ka mea hewa i kona wa i mihi ai me ka imi ana i ke kalahala?  He mea mana anei ka pule o ka mea mihi?

III.              KA HANA E OLA AI, 8,9, Heaha ke kauoha o Iehova ia Mose?  Heaha ka hana a ka poe a na nahesa i nahu ai?  Heaha ka pomaikai i loaa ai i ka poe e nana pono ana i ka nahesa keleawe?  Heaha ka mea a ke Akua i hoolako ai i mea e ala’i ka poe hewa?  Heaha ka hana a ka mea hewa e hana’i i mea e loaa’i ke ola mau ola?  Pehea e like nei ka nahesa a me Iesu?  E hiki anei i na mea hewa ke huikala ia ke ole ko lakou ike pono ana ia Iesu ma kona oihana ka mohai kalahala?  Pehea ke pili nei ke ola mau loa i ka manaoio?  He manaoio e ola ai anei ke ole ka hoolohe ana?  Ke ole ke koho ana ia Iesu oia no ka Haku?  Ke ole ke aloha ana i Akua Hemolele?

MANAO PILI 1.  Ua loaa anei ia oe ka laau lapaau no kou hewa? 2. E make anei kekahi mea hewa i na paha ua manaoio aku oia ia Iesu?  3. Na ohumu aku anei oe i ke Akua?  4. Ua loaa anei ia oe ka uku no kou manaoio?  5. Ua makemake anei ke Akua e ola’i oe?

 

Na Mea Hou o Kau.

            Ma ka la pokiulai o makou nei, oia hoi ka la 4, a me ka la 6, ua loulou ae he mau wahi manini i ka upena kuu a Kalawakua, oia hoi na kaiko kaulana o ka Repabalika kaulana o Hawaii, mai Pahala mai a Naalehu, a ua loaa he elima paha kaau, a ua hoohanohano aku lakou i ko makou J.H. Waipuilani, a ua makana ia mai lakou me kahi manauala o kai o Waikapuna.  Ua maikai no ia mau hihia i lawe ia ae ai, akaeia ka mea kupanaha, he hookahi hihia i lawe ia ae e ko makou luna makai, oia hoi he hihia olelo pelapela, a ma keia hihia au i kaumaha ai ma ka hoike a ka aoao hoopiiia, a he hoike keia na’u i minamina loa ai, oia hoi o kona makuakane he kahunapule no ka hoomana o na la hope nei.  Ua olelo na hoike ma ka aoao o ke aupuni, malaila no o Kamanuwai a lohe no i na olelo pelapela a ka mea i hoopiiia, a e hele pua ana no hoi laua.  He eha mau hoike ma ka aoao o ke aupuni, e kakoo ana i ka pono ma kona aoao a ma ka aoao hoi o ka mea i hoopii ia he hookahi no, oia no o Kamanuwai keiki a ke kahunapule o ka hoomana o na la hope nei, he pili mau oia me ka mea hoopiiia, aohe nae i lohe iki oia ua olelo ino ka mea i hoopiiia.  He keu aku ka hoopunipuni nui o keia keiki.  A mahope iho, ua puka mai ka olelo hooholo e ahewa ana i ka mea i hoopiiia.  Pololei ka olelo hooholo, he keu nae a ka mea hilahila i na keiki a ka poe maikai a hoopono.  Na na keiki e hana i ka ino a me ka hewa, ua ili aku ia maluna o ka makua.

            F.R. KAPOAILEWA,

            Kau, Iulai 17, 1895.

 

O Kula keia.

 

            Ua ike au ma ke Kuokoa o ka la 29 o Iune, i na haina a Kiiwaiolehua, no na ninau baibala a ke keiki wawahi pali o Kauhako.  A e kue pa ana hoi no ka’u mau haina no keia mau ninau baibala no.  I ko’u nana akahele ana i kana mau hoakaka ana, ua hele loa i Kuahewa i ka mala a Kamehameha.  Eia ka rula.  Aole kue e na hoakaka ana i ke poo nona mai ua mau hoakaka ana la, e like me ka’u mau olelo i hoopuka ia ma ke Kuokoa, oia keia.  “A i pane ia mai au, alaila ua makaukau au e lumai i ka mauna o Haleakala iloko o ke kai.”  Oia keia, o ka’u maka sila, oia ka mauna o Haleakala, o ka wai uliuli o ka inika, oia ke kai.

            Ninau 1.  O ka makemake o ka ninau, e hemo pono ka manao, ina aole ka palapala hemolele e hai mai na ke Akua i hana na mea a pau, peha e maopopo ai na ke Akua i hana.  Ua hai mai nei oe na ka palapala hemolele no, me ko ike no ua pepehi loa ia ka palapala hemolele e ka mea nana ka ninau a make loa, me ka nana hou ole aku; o kau haina hoi na ka palapala hemolele no ia.

            Ninau 2.  Ua lalau loa oe i Kualoa, pii ana i Kanehoalani.  Ua hoike mai ka palapala hemolele, aole hookahi kanaka pono ma ka honua nei, no keia kumu.  E ulu pu no ke kikania a me palaoa, a hiki i ka wa e oki ai, alaila, hookaawale ia ka palaoa mai ke kikania ae.  I ka wa hea o keia keneturia 19 nei i hookaawale ia ai ka poe pono a hoihoi ia i ka lani e noho ai?  A ehia ka huina o ka poe pono i lawe ia i ka lani?  A ehia hoi ka nui o ka poe hewa e noho nei i ka honua nei?  Aia hoi mahea o ka honua nei kahi a ke Akua i hana ai i lua ahi e hoolei ia ai ka poe hewa.  Pae oe i Kapua i ka auwaa panana ole.

            Ninau 3.  Ua like loa oe me ka ilio maka pipili, ka ike ole i ka manao o ka ninau.  Heaha la ka hana oi a ke Akua i hana ai mawaena o kanaka.  Ke olalau hou mai nei oe, o ka hoohui ana ka o ke Akua i ka wai i ke koko a me ka lepo, a me ka uhane, oia ka hana oi, ua lalau oe.  Aole anei oe i ike ke olelo nei o Paulo i ke Korineto, o Adamu mua no ka lepo mai ia, a o ka Adamu hope he uhane ola ia.  Nau e huli aku ka palapala hemolele, aole au he kumu nau e ao aku ai au ia oe.

            Ina ua ike ole oe i ka palapala hemolele, alaila e huli aku oe i ka manao o na makua mua o ka pono iloko o na keneturia 1,2, a me 3, Robinson, Noteson, Claudes, Essy vol. 1 p. 275, a e ike pono oe i ka hana oi a ke Akua e like me ka’u haina.

            Ninau 4. Pio kukui, poele ka hale, ke ninau nei keia ninau, o ka hapa hea o ke Akua i lilo mai i kanaka?  Rula, o ka mea okoa i mahele ia i na mahele like ekolu, ua i ia mahele hookahi, he hapakolu ia no ka mea i mahele ia, nolaila ua kohu, o ka hapakolu o keAkua kai lilo mai i kanaka, Ioane 1:14.

            Ninau 5.  Ma keia ninau, ua like loa ka mea nana keia haina me ka ka opae, i ka waiho ia o kona mea i ke poo.  Ua hiki anei i ka uhane o Satan ke hoowalewale iaia iho?  Pehea la e akaka ai na uhane oi o ka mana?  Penei, Olelo aku la o Satana ia Iesu, e hoike aku no au ia oe i ka nani o na aupuni a pau o ka ao nei iloko o ke sekona hookahi ke kukuli iho oe a hoomana mai ia’u.  Eia ka Iesu pane, E hele oe e Satana mahope o’u.  haalele kuae o Satana.  Heaha ke kumu?  Ua hapa ka mana o kona uhane imua o ka mana o ka uhane manu @ nana i alakai ia Iesu i ka waonahele e hoowalewale ia mai e Satan.

            Ninau 6.  Pau loa ka mahu, o ka ka inoa wale no o ka ekalesia a Iesu i kukulu ai ka mea i makemake ia, no ka mea, ua hoakaka ia e ka poe nana i huli ka nui o na ekalesia ma ka honua nei, he 666 no ia, a mailoko mai o keia mau ekalesia he 666, auhea ka ekalesia a Iesu i kukulu ai?  Haina; o ka ekalesia no a Iesu i kukulu ai, e like me na mea i olelo ia e Paulo i ko Korineto, olelo kekahi poe no Paulo, olelo hoi kekahi poe no Apolo, ua hoole aku laua.  Ina i kapa mai oukou no Paulo, alaila aole oukou no Kristo, he mea ole ka mea nana i hookahi i ka wai, a he mea ole hoi ka mea nana i kanu.  E nana i ka ekalesia o Iesu ma 1 Koreineto 12:28.

            Aole au i ike ma ka palapala hemolele he ekalesia kupaa a me hopoole, onipaa hoihope ole, lalau loa.  He Katolika paha keia e pane nei.

            Ninau 7.  Hoololohe loa i ka auwai.  Heaha ka Iesu e kii ai ia Aberahama a me ka poe manaoio oiai aia lakou i kahi oluolu kahi i noho ai, aole i kahi paahao, a heaha ka Aberahama hewa i hana ai e hiki ai iaia ke noho i kahi ino?  He mamo o Aberahama na Noa, a o Abarahama ka ke Akua i lealea loa ai, a hoolilo mai iaia i haku no na hoku o ka lani a ma ke one o kahakai.

            D.H.A

            Kula, Maui, Iulai 5, 1895

 

            O ka nui o ka puali nana e hoomalu nei i ka maluhia o ka apana o Waianae, he hope makai nui, he malama halepaahao a me hookahi makai.  Oiai e lilo aku ana o Waianae i apana ano nui ma keia hope aku, ke lana nei ko makou manao e nana pono ia ana keia hemahema o ka man@ hoomalu malaila.  Aole hoi oia wale, aka he hemahema maoli ka halepaahao i ka wai inu kupono ole, oiai hoi na hale e ae e lako ana me ka wai i lawe ia mai maloko o na hawai piula.  Nolaila, aole i hewa keia hoohalahala.

 

            E heluhelu i keia malalo iho i lawe ia mailoko mai o ka palapala a Chas. M. Gutfield o Reedley, Fresne Co. Cal.

            “Me ka hauoli au e hoike aku nei ma ko’u inu ana no hookahi la i ka CHAMBERLAIN’S Laau Kunu, ua hoola i ke kunu koikoi i loaa ia’u.  Ua nalulu ino loa ia ko’u poo a hiki ole ke moe i ka po.  Ke hoikeike aku nei au i keia laau laapau ola.  O ke anu i kokoke loa e komo iloko o ke poo a mahope hoohele aku i ka puu a me na ake.  Ma o ka inu ana la i keia laau i ka wa koke e loaa ai i ke anu, e hoola koke ia i ka wa pokole a keakea ia ke komo loa ana aku iloko o na ake.  E loaa keia laau ma na Halekuai Laau Lapaau a pau, a o BENSON, SMITH & CO. na Agena ma ko Hawaii Paeaina.

            ti

 

            I ka haulelau o ka 1893, loaa iho ia ke keikikana a Mr. T.A. McFarland, he haole kalepa ano maka hanohano o Live Oak, Sutter Co. Cal. i ka mai kunu koikoi loa.  Mamuli o ka ikaika loa o ka eha ma ka umauma ua loohia i ka umii a me he mea la e loaa ana i ka wela ma ke akemama.  Ua hoohainu aku kona makuakane i na olopu nunui lehulehu o ka CHAMBERLAIN’S Laau Kunu, a pela i pau ai a ola loa ke kunu.  Ke olelo nei o Mr. McFarland i na wa a pau e loaa ai kana mau keiki i ka nae e haawi ana oia ka CHAMBERLAIN’S COUGH REMEDY (Laau Kunu Ola), a he ola io maoli no.  Ke manao paa nei oi he laau kunu oi loa keia ma ka makeke.  E loaa no ma na Halekuai Lapau Lapaau a pau, a o BENSON, SMITH & CO. na Agena ma ko Hawaii Paeaina.

            tf

 

HE MOOLELO WALOHIA

NO KA UI

MAKUA OLE ELUA.

LA FOSA,

Ka Makona,

A ME

Pia Fosa,

KA MEA I PIHA I KE ALOHA.

DE WODISE,

Ka Naita Puuwai Piha Hamama a me ka Olu Waipahe.

 

MOKUNA XIV.

KA IKAIKA O KE KANAWAI.

MOKUNA XV.

KE OLA O NA MAKILO O KE ALANUI.

 

            O ka leo kohu anela o Luisa, ua lawe ia mai ia imua o Pia me he ouli la o ke aloha a me ka maluhia, a ia Keaku hoi akahi no a loaa iaia ka maha.  A mamuli o ka nele o kona wahi pakeke palaualelo i na wahi kenikeni, nolaila aole e hiki iaia ke hele aku iloko o ka hale inu rama me kona mau hoa e lealea ai, a no ia kumu, ua kakali aku oia i na wahi loaa a ke kaikamahine makapo i hoomanawanui ai iloko o ka luhi a me ka inea, ka mea hoi i hoowelweli ia ai me ka lima ikaika e makilo.

            A eia ae la, wahi a Keaku me ka olioli nui a hoomau hou mai la no iloko o ka leo kohu haku la.  No kela leo, aole e emii malalo o ka hookahi hapaha ulaula o ka la, pela ko’u manao.

            O ka leo kahea hooioi o ka makuahine Fos, “I manawalea, e na kanaka maikai, e aloha mai i ke keiki popilikia.  I manawalea, ina he aloha hoi kekahi o oukou,” oia ka mea i lohe ia aku mamua o ko olaua hiki ana mai, a ua like kona leo oolea hooioi iloko o keia la puanuanu, ea kawau, me kekahi o na leo o na holoholna hihiu.

            Auwe no ka hoi ka nui o ka ehaeha a ke kaikamahine e auamo nei, i puana ae ai o Pia iloko o ke kaumaha nui.

            Maikai, wahi a ke Keaku mau manao kohu ole, akahi no a hoohanaia ka hana.  Nana pono, Kiupka, aole olelo hoonaninani, lohe oe.  A i kela manawa koke no i hoea mai ai laua iloko o ke kuea, a i ka ike ana iho o kahi luahine aole poe o malaila, koe wale iho no o kana mau keikikane elua, hooki pu iho la oia i kona kahea ana i manawalea, a puana ae la iloko o ka leo huhu.

            He keu mai anei kau, o ko’u waha a me ko’u leo kai luhi, aole wahi mea a loaa mai hoi o kekahi wahi mea mai kela poe pupuka ino, aihue dala.  E ku no lakou me ka hikiwawe nui e hoolohe, aka i ko’u manawa e noi aku ai no kekahi wahi apana dala, o ka naholo koke aku la no ia.

            Aia a pau mai ka pule, alila nana aku kahi pono malaila, wahi a Keaku me ke ano hookohukohu, iaia i hoa ae ai i kona ipupaka me ka hele ana aku imua o kona makuahine.

            Alaila, e hoi hou kaua i hope, wahi a kahi luahine iaia i hopu aku ai i na lima e uhi ia ana me na wahi apana welu nahaehae o Luisa iloko o kona lima pepeekue oolea.  Hele mai-hele mai, e uhaele hou kaua.

            E Madame, ua hele ia au a luhi, wahi a ke kaikamahine popilikia, iloko o ka lea e hoike mai ana i ka nui o ka ehaeha, a na kona nanaina a me kona kulana i hoike mai ka oiaio o kana olelo.

            Oiai kela la ua hele a nui ke anu, a e iho makawalu mai ana hoi ka hau me ka ikaika nui, i ke kaikamahine opio hoi me kahi lole weluwelu lahilahi a me na kamaa poholoholo nohaehae e hele hoomanawanui nei, he mea oiaio aole he mau hana makona a me ke aloha ole e like me keia.  O kela la Sabati hoi, ka la i manao ia ai he la hooluolu no ke kanaka a me ka holoholona, ua hele la o ia me ka hoomanawanui ina alanui e himeni ana hoi e like me ka hiki iaia, a i kahi luahine lokoino hoi e huki ana iaia me ka hooponopono ole, a hiki wale i ka manawa i huikau ai o kona mau wawae mamuli o ka maloeloe, a he nui a he lehulehu wale ka manawa ona i kokoke ai o hina ilalo ina aole na @ hooponopono ole a kahi luahine lokoino iaia, ka mea hoi nana e kumakala nei i keia ola ana, maluna o ka mea popilikia Luisa.

            Aole i pau.

 

HE MOOLELO

NO

Frank Reade Opio

 

            Ka Mea Nana i Hana ka Moku Lele ma ka Lewa-lani-Ka Mea Nana i Kaapuni na Wahi a pau o ka Lewa-A mai ke Kukulu Akau a ka Hema-A mai ka Hikina a ke Komohana-Ka Mea Kupaianaha o ke Keneturia Umikumamaiwa-Ka Naauao Kelakela o ke Kanaka-Ka Haawina Makamae a ke Akua i Haawi mai ai.

 

KA “POAI LEWA.”

MOKONA II.

            “Heaha kau hana i noho loihi loa mai nei ma ka oneki?” wahi a ka luaui.

            “I kiai aku nei au ia Frank ma ia laua i haele aku nei.”

            “E kuu aloha, ke manao nei au, he kanaka opio maikai loa keia, a ua nui hoi ko kaua aie iaia.”

            “Ke manao nei au e papa, aole i lawa ka huaolelo maikai nona, oiai ua oi loa aku oia mamua o na mea hiki i na mamala olelo ke hoakaka.”

            “Pela io no, a he nui ko’u hauoli ina e lilo ana oia i hoaloha mau loa no kaua,” wahi a ka makuakane, me ke kaulona pololei ana a kona mau maka i kana kaikamahine, oiai ua hoomaopopo no oia ua komo ka makemake iloko o ka naau o kana kaikamahine no ka opio akeakamai.

            Aole i pane koke mai o Isabela no keia ninau a kona makuakane, aka ua kulou iho la oia no kekahi mau sekona; a liuliu, ua pane mai la oia:

            “Ke ole au e kuhihewa, he kanaka oia i lilo keia mea o kea aloha wahine i mea malihini loa i kona naau a ina he pololei na kahoaka a’u e hoomaopopo nei, akahi no a komo ia mea iloko o kona puuwai maemae, a he keu no hoi o ko’u hauoli o ka ike ana, owau ka mua nana i nohoalii kona noonoo laahia.  Ua ike au ma ke ano o kona mau onohi maka, ua piha oia i ke aloha no’u.”

            “Nani wale hoi ha ko’u hauoli ina he oiaio ia mea au i hoomaopopo ai, alaila e loaa ana he makua maikai nou mamua o ko’u hoi ana ma ka aoao mau o ko keia ola ana, nolaila, pehea hou kou manao nona?”  wahi a ka luaui aoo me ka haloiloi mai o na waimaka ma kona mau maka.

            “E kuu makua maikai, ke hoike aku nei au ia oe me ka oiaio loa, akahi no au a hoomaopopo io i ke ano maoli o ia mea he aloha kane, oiai ke hele la kuu kino a punia i ka wela hiki ole ke hookanaaho ae i ke ao a me ka po, a e kapalili mau ana hoi ko’u umauma i na wa a pau a ko’u maka e ike aku ai iaia.  Aole loa au i aloha ia Alexander e like la me keia ano.  I ko’u ike mua loa ana iaia i ke kakahiaka o kakou i hoopakele ia ai, mai ia wa mai au i aloha ai iaia.”

            “Pehea la, he mea pono anei e hoike aku au i ko’u manao ia Frank i keia mau la aku,” wahi a ka makuakane.

            “Aole, aole loa.  Ke lana nei ko’u manao e nonoi mai ana no oia ia’u i wahine nana ke maopopo iaia ka wa kupono.  Ua hoomaopopo no oia aole loa au e ae iki ana e mare i kekahi mea ke loaa ole he mea e hoopau ae ai i keia poino maluna o ke kaikaina o ka’u kane i make mainoino, a nolaila, ke ole au e kuhihewa, aia a loaa kela buke iaia, alaila e hoopuka mai ana no oia i kona manao, nolaila mai hoike iki aku oe i kahi mea o ia ana iaia, aka e noho no oe me he la aohe oe i lohe iki a hoomaopopo iki paha no ka maua ano,” wahi a ka ui nohea, me ka puapuai mau mai o ka ula ohelohelo ma kona mau papalina ui mohaha.

            “Aohe a’u mea hauoli e ae mamua o ko’u ike ana he hunona o Frank Reade ke akeakamai oikelakela na’u, a he mea no hoi no olua e lilo ai i mau mea kaulana loa, oiai ina e hui ae ana ko’u waiwai me kona, alaila e piha ana he mau haneri miliona dala a oi, a aole hoi a olua mau mea e hopohopo ai, ua hiki ia olua ke noho ma keia ao me na lealea a pau a me na oluolu a pau.”

            “Aole o ka lealea ka’u makemake, aka o ka ike aku ia hai e lealea ana.  O ka’u mea ake nui loa o ke kokua aku i ka poe nele e like no me ko’u ano mau, a no ia mea no hoi i maikai ole ai ko maua noho ana me Alexander, oiai he minamina loa oia i kana dala ke haawi ia i ka poe ilihune.  O kona ake nui wale no o na hana e palua a e pakolu ai ka loaa mai ma ke ano kalepa a ma ia kumu no hoi oia i make ai, aka, no keia kanaka opio, ua hoomaopopo au he naau kona i piha i na haawina e ka lokomaikai kiekie, a he akahele me ka paulele ma ka pono.”

            Ia laua e walea ana me keia mau kamailio, ua hoomaopopo ole ae laua aia ka poino ke hookokoke aku la i o laua la.  ma kekahi kumu, ua oili hou ae la ka lede opio mailoko ae o ke keena nui, a pii hou ae la maluna o ka oneki.  Iaia i hoea ae ai ma ka oneki, ua haule koke aku la ka ike a kona mau maka maluna o kekahi poe holoholona nunui huluhulu keokeo he kanalima paha ko lakou nui, a e kuku nui ana ma kahi he iwakalua paha kapuai mai ka moku aku, a me he mea ia e haohao ana paha lakou heaha la keia mea nui eleele me na hihipea o na ano e loa a ko lakou mau maka i ike mua ole ai.  Aole i hooho ae ka lede opio ma ke ano makau e like paha me ke ano i maa mau i na wahine, aka, ua kuemi hope aku la oia me ka awiwi i ole ai e ike ia mai oia e ua poe holoholona la.  Ua maopopo iho la no nae iaia he poe bea kela.

            Me na kapuaiawiwi, ua hele koke aku la oia a hoike i kona makuakane.  I ka lohe ana o ke keonimana aeo, ua hele koke mai la oia, a ma kekahi alahele okoa i kuhikuhi ia e Frank, e hiki ai ke komo aku oia ma ke keena pailaka kahi hoi o na pu uwila me ka hele ole aku ma ka oneki, ua komo koke ae la oia ma ka hale pailaka, a ia wa hoi oia i ike aku ai i na pea e hookokoke loa mai ana i ka aoao o ka Poai Lewa, a me he la, e ake mai ana paha e ae iluna, oiai me he la ua honi mai la paha i ke ea kanaka, no ka mea, he holoholona ihu honi ikaika loa kela, a aohe ana mea e kuemi ihope ai, a aole hoi e hiki ke  hoopuiwa la e like me na ano holoholona e ae.  Nolaila, ua hoomaopopo koke iho la ua keonimana la, ina oia e hookaulua iki ana, alaila e kau koke mai ana kela poe hea iluna o ka oneki o ka moku, alaila he mea hiki ole paha iaia ke pale aku la lakou.

            Iaia e hoomakaukau ana e ki aku i ka pu iwaena konu o ua puulu bea la, ua hoea pu mai la kana kaikamahine.

            “Heaha mai nei kau o nei nei, oiai he wahi kupono ole keia ia oe?” wahi a ka makuakane.

            “Aole e hiki ia’u ke noho iloko o ke keena a e molia hookahi oe i kou ola no kaua, nolaila maanei kaua a hiki i ko kaua lanakila ana, a i ole, make ana paha,” wahi a ke kaikamahina puuwai wiwo ole.

 

NA KANAKA

Dr. LIEBIG & CO.

Na Kauka no na mai Kulama Malu a me Kuulala.

 

            O ka Dr. Liebig @ hooikaika kino oia ka laau lapaau hoola maikai loa no ka nawaliwali, ka emi o ke ano noonoo kanaka makua a me na mai malu, ka hoopio awiwi ia mai a me ka hoomakaukau no na hana o ka noho ana mare, ka oluolu a me na koikoi.  He hookahi omole @ hoao e haawiia mai ai a e hoouna ia aku paha me ka uku ole i kela a me keia me e hoike mai ana i na hiohiona mai.  E kipa a i ole e leta mai ma 400 G@ St., puka komo @ Manson St. San Francisco.

            2637-1y

 

            Aole loa e maikai a oluolu ke ola ana o kekahi mea kino uhane ola ina he aaaiole kona akepaa a hiki ole ke lawelawe i kana mau hana me ka hololea.  E hahai ana ka nalulu a me na nawaliwali e ae ma ka moali o ke ake ponalo.  He mea oiaio keia i hooiaio ia ma na wahi o na poai oluolu akau iloko o ka hapaha keneturia, o na HUALE A AYERS, oia wale no ka LAAU HOOLA AKE maikai loa i ikeia.  E hoola ana i ka lepopaa, ka nalulu eha, na ma’i oloko o ka opu, a ma ke ano LAAU OHANA  aohe ona lua e like ai.

            O ka Ayers Sasaparila, oia ka Laau Hoomaemae Koko kilakila, e haawi ai i ka ikaika a me ka hooponopono ana ia loko o ke kino o ke o ka ili, e hoopau ana i na maluhiluhikanaka.  E pepehi a uiupa ana i na PUHA, e hoola ana i na pohapoha hi o ke ola ana a e kipaku loa ai i na ano ma’i a pau.  O ka poe ma’i no ka wali pono ole o ka ai, ka nawaliwali mau a ano ma’i e ae i ulu ae mai ke koko ino mai, he mea pono e inu i ka laau SASAPARILA A AYERS.

 

He laau e hooikaika ai i ka nawaliwali, a e hoopuipui mai ai i ke kino.  Ma ka inu ana i keia laau, e hoonoono ia ai ka ai ana, oluolu ka moe ana a maikai ke ola ana.

            O ka Ayers Cherry Pectoral laau, aohe lua ma ka hoola awiwi ana i na KUNU, ANU ame na PUU EHA.  E hoola ia na KUNU KALEA a me na ma’i pili i ke ake me ka hikiwawe loa.

            O na Huaale a Ayers, na sasaparila a me ka Ayers Cherry Pectoral, aia kahi e loaa ai ma ka Halekuai o ka Hollister Drug Co. Lt. Na A2na ma ka Paeaina Hawaii.

2514

 

KAKELA ME KUKE.

Ka Halekuai Nui o na Waiwai Like Ole

NA MEA

HANA KAMANA AIPAU

Na lako pili hao kukulu hale, Na kepa, Na lei ilio, Na kaulahao ilio, Na Pahi, Na Upa, Na kope hulu, Na pulupaia.

PALAU LIO

Na mea mahiai, Na au ho, Na au koi, Na kua bipi, Na lei bipi, Na kaulahao bipi, Na uwea pa, Na kaa @, Na mea piula, Na ipuhao.

 

Makau me Aho Lawaia

Na Iliwai, Na kaula, Na hulu pena, Na pulumi, Na pena, me ka aila, Na kope, Na aila ma@, Na pakeke, Na pakeke hao, Na kapa hao, Na pauda, Na kukaepele, Na uwiki, a me Na ipukukui.

 

Mikini Humuhumu Kaulana

Wilcox, & Gibbs Hookahi Lopi.

ka Remington, Elua lopi.

A me na ukana he nui loa, o keia ano ma keia ano

Kakela me Kuke

@