Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXV, Number 33, 14 August 1896 — Page 1

Page PDF (1.29 MB)

This text was transcribed by:  Carl
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XXXV.           HELU 33.       HONOLULU. POALIMA, AUGATE 14, 1896.      NA HELU APAU 2611

 

Hoolaha Loio.

 

W.R. KAKELA,

Loio a he Kokua ina ke Kanawai,

HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

2370

 

Hoolaha @umau.

Allen & Robinson.

NA MEA KUAI PAP O NA ANO APAU o loaa no ma ka Uwapo Pakaka, Hono @ ma ke kumukuai makepono loa, no ka @ maikai o ka lehulehu e makemake ana e @kukulu hale. E kipa mai a e ike kumaka.

2396-q

 

Wilder & Co. (Waila MA.

Mea Kuai Papa a me na Lako kukulu hale o na ano a pau, a me na mea e ae a pau e pono ai o ka hale.

Kihi o Alanui Moiwahine me Papu.

396-q

 

PAPA! PAPA

AIA MA KAHI O

Lewers & Cooke

(LUI MA)

Ma ke kahua hema o Alanui Papu me Moi.

E LOAA NO NA

PAPA NOUAIKI

O kela a me keia ano.

Na Pani Puka, na Puka Aniani

na Olepelepe, na Pou, na O’a,

na Papa Hele, na Papu Ku,

me na Papa Moe he nui lo

 

NV PILI HALE O NA ANO A PAU

A me na

WAI HOOHINUHINU NANI

O na ano a pau loa.

 

Na Balaki o na Ano he Nui Wai@

Ke hai ia aku nei oukou e na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou hoolawa aku ma na mea a pau ili ana ma ka laua oihana no ka

Uku Haahaa Loa.

@ like me ka mea e holo ana mawae@ o Laua a me ka Mea Kuai.

Hele Mai e Wae no Oukou Iho

2396-q

 

HE MOOLELO NANI

NO

LUBIANA KASIMILA,

KA NAITA O KA

LIONA GULA O BOHEMIA.

A I OLE

Ka Hui Naita Eleele o ka Lima Ulaula.

Mokuna I.

Kahi Pupupu-hale ma ka Mauna                     Ka oiwi nona ka nanea            Ka Naita Eleele           Ka hooliuliu hakaka.

 

Aia hoi, ua lele iho la ua Naita Eleele ne ilalo mai luna iho o kona lio; a hele mai la oia no ka halawai ana me Manafereda ma. Ia wa i wehe ae ai oia i kona papale kila mai kona poo ae, a waiho molaelae mai la kona helehelena ui, a nanaina kuoo hoi. He lauoho uliuli kona, e momoe mimilo ana maluna iho o kona poo, i hanaia hoi me ka maiau loa.  Aole i hoea aku kona mau makahiki i keia wa i ke kanaha.

I kela wa i ku ai o Manfereda iluna me ka hikiwawe loa, a hooho ae la me ka hoihoi nui:

"O oe ka ia, e kuu Mamiona! Mai       aloha oe. O keia kanaka opio oia no o Lubiana Kasimira, kuu hoa pili o keia nohona maka-nahelehele; a nona hoi au e nonoi aku nei ia oe, e lilo olua i mau hoahanau i kahi ame kahi."

Oiai hoi ua hemo ae la na mikinilima kila mai na lima ae o ka Naita Eleele, a kaua hoi, e kuu makamaka, e hoomaopopo nei, a e ike nei, o Mamiona kona inoa, ua haawi mai la oia i kona lima akau o ke aloha ia Libiona Kasimira, ka oiwi nona keia moolelo. Ua halawai ae la na lima o ua maukanaka nei, a ua nana aku la hoi kahi i kekahi. O Mamiona nae, ua haawi mai la kona mau kiionohi i na noii kuhohonu ana malua o Lubiana Kasimira me he mea la e huli pono ana ia i na aoao apau o kekahi nanehai malihini i halawai aku me ia. O Mamiona nohoi kekahi, ua nana aku la oia i ke kanaka o ka aahu kila eleele e ku mai ana imua ona, a kupu koke ae la ka makemake iloko ona no ua Naita Eleele nei, oiai ua ike aku la oia ma kona mau helehelena, he kanaka ia i hoopihaia me ka hoopono ame ka oiaio, he puuwai kona i lupeaia me na haawina o ka waipahe. Oiai no ua Naita Eleele nei e paa ana i ka lima o Libiana, ninau mai la ia:

"E Lubiana Kasimira, heaha kou manao no ko'u helehelena?"

I kela wa i pane aku ai ke kanaka opio, me ka umamalu ole ana iho o na haawina ohilahila maluna ona:

"Ke manao nei au, he helehelena ka'u e ike nei no kekahi kanaka nona keia mau helehelena a'u e ike nei, he kanaka ia i hiki ia'u ke pauleleia ma na ano apau a hoea i ka luakupapau."

"E lawe aku oe i kuu mahalo ana. Aole au i haawi aku ia oe i keia mahalo ana, no ka noeau o kau mau huaolelo i haawi mai mei imua o'u, aka, no ka hoike ana mai o kou lunamanao i ka mea oiaio maoli kou puuwai mai."

A laila, hoomau hou mai la oia i ke kamailio ana imua o Lubiana:

"Ke haawi aku nei nohoi au i ka paulele ana maluna ou. Aka, ke hoike aku nei au ia oe, nou ponoi ka'u huakai o ka hiki ana mai la i keia wahi. I kii mai la au ia oe e lawe ia oe mai keia wahi aku; aka, mamua nae o ko'u pahola ana aku ia haawina imua ou, ua makemake au e hoao i kou ike ame kou makaukau ma ka oniu ana i na mea kaua. Nolaila, e hele oe e hoomakaukau ia oe iho. O ka kaua paio mua loa e paio ai, oia ka maka ihe ame ka palekaua; a e aahu oe i kou aahu kila mai luna a lalo. Oiai hoi oe, e hoomakaukau ana ia oe iho, e noho au maanei me Manafereda a hik i kou huli hoi ana mai.

I ha wa a ua Naita Eleele nei i kamailio mai ai i kela mau huaolelo, ua nana mai la oia me na maka o ke kanaka koa e ku ana ma ke kahua mokomoko; a me he mea la i hana mai oia i keia hana, i mea e maopopo ai iaia, aia paha iloko o Lubiana Kasimira ka houpo o ka wiwo ame ka hohe wale. Aka, heaha la nae kana mea o ka ike ana mai maluna o ka oiwi ame ka helehelena o ka haumana a Manferela?

Ike mai la ia i ka uila ana ae o ka hoihoi ma na onohi maka o Lubiana, a ua haawi pono ae la hoi oia i ka hoomalo pono ana i kona kino; a he mea oiaio, he kulana kilakila kona me ka hanohaweo. A ia wa oia i pane aku ai imua o Mamiona:

"E Mamiona, kuu hoaloha maikai, ke ae nei au i kau noi, aole mauli o ko'u lilo ana he haumana a he keiki na kuu Manafereda maikai nei, aka, no ko'u ike ana, he hiki ia'u ke paulele maluna ou, nolaila, e hele io ae au e hoomakaukau ia'u iho, no ke ana laau ihe ana me oe."

Ia manawa i huli ae ai ua kanaka opio la, a hoi aku la no kahi pupupu hale.

Iaia i hala aku ai, kamailio mai la o Mamiona ia Manafereda:

"Ma o Mikaele hemolele la! Ke alii anela pomaikai!! Ina o ka hopena o ka maua hakoko ana, e hoea aku ana ia i ka pahu hopu o ka'u mea e ike nei ma na maka o kela kanaka opio, alaila, ua loaa iaia he uhane ola e hiki ai ia'u ke komo aku ma ka hana a'u i hookiki ai me ka hoihoi nui, me ka manaolana ikaika. He oiaio, i keia hora i loaa ai ia'u he puuwai hou a he ikaika hou."

"E kuu hoahanau o ke apo aloha hookahi, e kali oe a hoea i ka wa e napoo ai ka la i nei ahiahi, o kou wa ia e hai mai ai i kou manao ia'u no Libiana," wahi a Manafereda i pane aku ai ia Mamiona.

Oiai hoi e kamoe pololie ana ko Rubiana mau kapuai, ma ke alahele e hoea aku ai no ko laua wahi pupupu hale, a i kona hiki ana mawaho pono iho, ua huli akua ae la ia a hele aku la no ke kumu o ka mauna e ku ana make kua aku o ka hale. Hele aku la ia a hoea aku la ma ka waha o kekahi ana nui. He hale lio keia i hoea aku ai oia. Kahea aku la hoi oia:

"E Babolo"

 

Lohe ia aku la ka uhuhu ana mai o kekahi lio iloko lilo loa aku o ua ana la, a lohe pu ia aku la hoi ke pohapoha ana mai ame ka halulu o na keehina ana o na wawae o ua lio la. Ua kii aku la hoi o Lubiana i ua lio la a lawe mai la iwaho. He lio hulu lokia keia, a he maikai hoi kona ano apau ke ike aku. I kela wa hoi kamailio aku la ia:

"E Babolo, ka mea a'u i haaheo ai ma ke ano, o oe ka makani puahiohio o na ululaau a Bohemia nei, he hana ka kaua e hana aku ai i keia wa. O ka Naita Mamiona ko kaua hoa paio i keia la, aole, hoi o Manafereda. He laau ihe hou, ka kaua e halawai aku ai, nolaila, e paa oe a paa i kou kulana, ma kou oni ana, ma kou lele ana, holo ana a ku ana hoi, mai ae iki oe e kapeke kou mau kapuai. Ke hana oe pela, alaila, owau ka hoi ka mea aloha; aole loa ana au e kupono ke lilo i Naita no Bohemia nei. Ke paa kou kulana, e kuu auanei e hoopahua ia na pahuna ihe a kou haku."

O keia na olelo kanaenae a ka kaua hiwahiwa i lu aku ai maluna o kona lio, ka mea nona ka inoa a kaua i ike ae nei o Babolo. Nolaila, hoomaemae iho la oia i ua lio la ona, balaki ae la i kona hulu, nana iho la i kona mau kapuai hao, na maka ame ke kino holookoa no o ua lio la. Alaila,hauhoa na pono kaua maluna o ua lio la, a i ka paa ana o na mea apau, aole wahi hemahema i koe, ia wa i alakai mai ai oia i ua lio la a kukulu iho la mawaho o kahi pupupu hale, oiai hoi oia i komo aku ai iloko no ka aaju ana i kona mau pono kaua.

Maanei e kuu makamaka heluhelu, e hookuu ai kaua i ke kamailio ana no Lubiana, a e huli ae kaua a nana ia Manafereda ma ame ka Naita Eleele, oiai laua e noho ana maluna o ka pohaku. Ua ninau aku la o Manafereda ia Mamiona:

"A eia no na 'lii Sakona ke nohoalii mai nei no i keia wa?"

"Ae," i pane mai ai o Mamiona, me ka hoomau ana mai i ka olelo, "aka nae, aole paha e loihi loa ko lakou lanakila ana ma keia hope aku. Ua paa ka manao o ka Emepera i keia wa e lele kaua aku maluna o lahou, a ma ia hoouka kaua ana e ikeia ai ko lakou lanakila, a o ko lakou pio ana paha; nolaila, eia oia ke houluulu nui nei i kona poe koa a akoakoa i kahi hookahi. O ke kumu nui o kona ka'ulua ana mamua aku nei, oia ke kulana paonioni mawaena ona ame Hildebrand; aka, i keia wa nae, ua pau kona nana ana aku ia pilikia, a ua makaukau oia i keia wa e hoopio i keia poe alii Sakona haakei. A e hai aku hoi au ia oe, e kuu makua maikai, i ka wa e lokahi like ai o Geremania mahope o Heneri, ka Emepera, e ike auanei kaua i ka la e hoohaahaaia ai keia poe ilio meeau, a oia ko lakou manawa e hoopepe ai a e noho malie ai hoi. He haaheo loa nei poe alii, no ko lakou kulana alii, a ma ko lakou i kahi ame kahi, e mau ana no ka mana iloko o ko lakou lima, aka, ma ka wa e momoku ia ai a kaawale ke kaulahao e hoopaa ana i ko lakou noho lokahi ana, oia ka wa a Heneri e hoonaauao aku ai ia lakou, oia no ko lakou haku. Ma ka wa hoi e ike ai lakou ua hoauhee liilii ia ko lakou mau pualikaua, alaila, hookahi wale no a lakou mea e hana ai, oia ko lakou kiai makaala ana i ko lakou mau hale kakela ame ko lakou mau kulana alii; a no keia mau pomaikai auanei o lakou e konoia ai lakou e hoohiki malalo o ka Emepera o Geremania."

 

Pane aku la hoi o Manafereda:            "Aole no he maopopo iki ia'u o na mea e hanaia mai nei mawaho aku o keia mau ulukaau. He nui nae ko'u hilinai i ka Emepera Heneri. Ke noi mau nei au i ke Akua, e lanakila oia maluna o kona mau enemi."

I kela wa hoi i huli ae ai o Maniona a nana aku la i kahi pupupu hale a oia kona manawa i hooho ae ai:

"E! E nana aku oe i kela hiohiona nani e nee mai la mai kahi hale mai o olua. O Lubinana anei kela?"

"Ae; oia no ia," wahi a Manafereda i pane mai ai.

He oiaio, ua makaukau ka kaua koa opio, e kuu makamaka heluhelu, i keia wa, a oia no keia hololio kilakila e nee mai nei, me ka hiehie nui. O ko Lubiana aahu kila i komo mai ai i keia wa, ua hanaia ia e kekahi kanaka kui-hao akamai loa mai Dameseko mai; a he kaikahi loa na Naita maloko o Behemia a ma Geremania nohoi apau i loaa keia ano kapa kila. Ia Mamiona i ike aku ai i ke kulana hiehie o ke koa opio, ua komohia koikoi iho la ka mahalo iloko ona, a hoomaopopo pu iho la hoi oia, e loaa ana iaia, he paio hahana ana, me ke koa opio o na lae laau o Bohemia.            (Aole i pau).

 

MEA HUNA POHIHIHI

 

MOKUNA VI.

Ka Makuahine ame ke Kaikamahine.

 

I ke kakahiaka ana ae o kekahi la, ua akoakoa ae la na makua elua me ka laua mau keiki ekolu no ka aina kakahiaka. Oiai na mea apau e noho a@ maluna o ka papa aina, ua ikea ka maikai o na helehelena o na mea apau a koe nae o Alamira. He wahi helehelena ano e kona, oia hoi, ua oi aku ke kuoo o kona helehelena i keia kakahiaka i ko na wa e ae apau, a ua hoomaopopo aku la ko lakou mau makua ia mea. Aole nohoi i liuliu iho kana ai ana, ua ku ae la ia iluna a haalele iho la i ka papalaina, a hoi aku la no kona rumi.

Ma ka wa hoi i pau ai ka paina kakahaika, a oiai hoi i huli hoi aku ana o Beatirisia me kana kane no ke keena hookipa, ua ninau ae la ua Ui nei o Hametona i kana kane:

"Heaha la hoi keia o ke kaikamahine i nei kakahiaka? Aole anei oe i ike i ke kumu o keia ano e ana ona?"

Ua hoole mai la hoi kana kane, a no ia mea, olelo hou aku la oia:

"E haalele ana au ia oe, no aneane hookahi hora okoa. E hele aku ana au e hui me ia maloko o kou rumi huli palapala; nolaila, e hoi aku oe me na keiki no ke keena hookipa."

Ia wa i haalele iho ai ua Lede Beatirisia nei i kana kane a pii aku la no ke keena huli palapala o kana kane, kahi nohoi i loaa mai ai oia iaia ma ka po mamua iho. I kona hoea ana aku malaila, aole oia i halawai aku me kana kaikamahine; nolaila, ua noho iho la ia maluna o kekahi noho koki loihi, a kali iho la o ka hoea mai o kana kaikamahine. Aole nohoi i liuliu iho kana noho ana, aia hoi, komo mai la kana kaimahine. Ike aku la ia ma na maka o ua hiapo nei ana, i na ouli ano e loa, me he mea la aia he manao nui iloko o kona houpo hai i hoopunana ia. Pane aku la oia:

"Maanei kaua e noho ai e kuu darling."

Hele aku la ua kaikamahine nei a noho iho la ma ka aoao o kona makuahine.

"Ano, e kuu Alamira, e hai mai oe i kau mea i makemake ai ia'u e hoike mai. Ua maopopo loa ia'u, aole oe e makemake ana i na mea paani a kamalii, oiai, eia io no oe i keia wa i ka umikumamaono o kou mau makahiki," wahi a Beatirisia i kamailio mai ai imua o Alamira.

"E kuu mama aloha, he mea i oi aku i ko na mea paani a na keiki liilii ka'u i makemake ai e hoike aku imua ou, e kuu makuahine. Ae            ua hoomaopopo loa au, eia au ke hiamoe nei, i kela ame keia po maluna o ka moe palupalu a nani a kou lokomaikai, e kuu mama, i hoolako mai ai ia'u, a ua hoomanao mau hoi au, ua loaa mai ia'u i kau hiapo nei keia makana hiwahiwa o ka nani, mamuli o kau mau hooikaika pauoho ole ana, ma ka himeni ana imua o na piha kanaka he nui, i kela ame keia wa, a ua molia aku hoi oe i hou ikaika apau ma ia hana, i loaa ai ko makou aahu, ko makou noho ana. Moe mau no au i ka po, a ike no au i kou uhane e ku ana iloko o kekahi hale-keaka e nike ana i ka himeni. Ma ia wa i kulu iho ai ko'u mau waimaka nou, a i ko'u puoho ana ae, ike iho la au, ua pulu loa kuu uluna i ka waimaka. E kuu mama, o kuu aloha nou, ke haehae nei ia mau mea i ka uhane o kau kaikamahine."

No keia mau huaolelo a Alamira i hoopuka aku ai imua o kona makuahine, aole hiki iaia ke au'a iho i na hiolo ana iho o kona mau waimaka ma kona mau papalina. Lalau aku la ia i kana kaikamahine a puili aku la, me ka namunamu ana maluna iho ona.

"My darling, e kuu aloha, kuu kaikamahine."

Ia wa nohoi i pane hou aku ai o Alamira: "E kuu mama aloha, ke hoehaeha io aku nei paha au ia oe? Aka, e mama, he mea pono ia'u ke hai aku ia oe i ka mea iloko o ko'u noonoo. No kekahi wa loihi i hala ae nei, i manao loa ai au e hoike aku ia oe i keia mea, aka, ua kaohiia mai au, mamuli o ko'u hoomaopopo ana iho, e hoao ana au e hou aku i kou puuwai me ka maka o kekahi pahikaua oi-lua, ma ka wa kupono ole no'u e hana ai pela. E kuu mama, ua lawa loa nou e malama hookahi ai, i ko makou luaui makuakane ame o'u mau kaikunane elua, me ka hoohui ole ana aku ia'u iloko o ia haawe hookahi au, e kuu mama, e auamo hookahi ai. Ua hopohopo nohoi au i ka hoike puka-a-maka maoli ana aku imua ou i ka iini maoli o ko'u uhane, o manao mai auanei oe, e ahewa aku ana au ia papa, no kona hookuu ana ia oe hookahi e hana me ka pauaho ole no makou nei apau. Aole loa a'u leo hoahewa no papa. Ua ike no au, he kanaka naauao ko makou makuakane, he oluolu a he make keiki nohoi, a nolaila, hookahi no a'u mea i nana aku ai maluna o kana mau hana, oia hoi, ua hana no oia, elike me kana i ike ai he pono."

"E kuu aloha!" wahi a ka Lede Beatirisia i ninau iho ai i kana kaikamahine, Aole anei ou aloha ia'u?" Aole no anei hoi oe e paulele mai maluna o'u, elike me kou paulele ana maluna o ko oukou makuakane?"

"E mama! Ano au e hoike aku au i ka mea huna iloko o kuu houpo. Ua ike au, a ua hoomaopopo hoi, ua hoonaauao akahele loa ia au, e papa, ame na kumukula wahine he lehulehu loa. Ua loaa ia'u ka ike ame ka makaukau i kupono ke aoia i na lede opio. Ua hiki loa ia'u ke kamailio ma ka olelo a papa, oia hoi, ka olelo Sepania elike nohoi me ka hiki ia'u ke kamailio i ka'u olelo ponoi iho. Ua mahalo pinepine mai nohoi oe, e mama, ia'u no ko'u akamai ma na mea kani ame ka himeni."

"A pehea aku e kuu keiki?" wahi a ka Lede Beatirisia i ninau mai ai ia Alamira.

"O ko'u hoonaauaoia ana, ma ka'u hoomaopopo iho, ua kupono loa ia no kekahi kaikamahine alii. Ia'u e noho nei, e hea mau ana o Megi Fleck ia'u ma ka inoa o Lede Alamira, imua ponoi hoi o ka'u kumuao wahine. E hoopaakiki mau ana oia i ke kahea ana ia'u ma ia ano. Nau ponoi nohoi, e mama, i ao mai ia'u i na mea e pili ana i ka malama ana i ke kulana maemae, ame ke kulana mohala maikai o na noonoo ana i na wa apau i kela ame keia wa. Nolaila, he elua mau elau manao maopopo i hoea mai iloko o ko'u noonoo ana; oia hoi, he hooilina paha au nou, a i ole, ua manao paha oe ia'u i hoa aialo pu au no kekahi lede opio waiwai nui. O ka mea nae a'u i hooholo iho ai, aole au he hooilina nou, nokamea, ina au he hooilina nou, ina aole oe e hoomau ma keia hana himeni au, e mama, e hele nei; no ia mea, o ko'u manaoio loa i keia wa, mamuli o ke kulana hoonaauao i loaa ia'u ua makemake oe, ia'u i hoa aialo pu no kekahi lede opio waiwai loa."

Ua lilo keia mau olelo a Alamira i hoopuka aku ai imua o kona makuahine i mea e hoomahuahua loa ia aku ai ka pioloke iloko o ka houpo o ka Lede Beatirisia, a olelo mai la oia i kana kaikamahine:

"Aole maopopo ia'u, kau mea, e Alamira, e kamailio mai nei. Heaha la ia mea he hoa aialo pu no kekahi lede opio waiwai, ina aole ua hoa aialo la, he hooilina no kona makuahine?"

"Ma ko'u manao ana, e mama, o ka haina no kau ninau, oia keia, o ka mea i kapaia he hoa aialo no kekahi lede opio waiwai, oia no kana kumuao wahine ma ka home. E mama, he mea pono loa ia'u ke hoowaiwai i ka ike ame ka makaukau i loaa ia'u i keia wa. O keia hale, kuu home aloha a'u i noho loihi loa ai. Ua hiki mai nei ka wa pono, e ka'ika'i ai au i kekahi kaumaha o ka haawe au, e kuu mama, e auamo nei. Ina hiki ia oe ke hana i mea no'u i pono ai, a pela hoi me kuu mau pokii kaikunane, alaila, pehea hoi e hiki ole ai ia'u ke hana nou. O ka puana hope loa a'u e hoopuka aku nei imua ou, e kuu mama aloha, oia keia, ua hooholo au i ko'u manao a ua paa hoi, e lilo ana au i mea malama hale, a i ole ia i kumukula.

 

Ua noho mumule iho la ka Lede Beatirisia me ka pane leo ole, oiai nae na kulu waimaka eloelo e hiolo ana ma kona mau papalina. I keia wa i huahuai ae ai na manao hakoko iloko o ka umauma o ua Ui la o Hametona. E koi ana kekahi manao iaia, he mea pono oia ke hoike i ka mea oiaio maoli, imua o kana lei aloha, ma ka olelo ana aku, aole oia he wahine hana keaka, aka, oia no kekahi o na wahine waiwai loa o Pelekane, e noho ana maluna o kona waiwai ponoi iho. A ma ia wa hookahi nohoi, e ki-ke kui-lua ana kekahi manao iloko ona, ma ka i ana, "Alia         Alia     Alia oe e hoike i ka mea huna i ka poli o Hooipo." He oiaio, ua lanakila ka manao hope maluna o ka manao mua. Ua ike ua Lede Beatirisia nei, ua kuhihewa loa ia hana kaikamahine, a mumuli oia kuhihewa i komohia iloko ona i ulu mai ai na manao hoehaeha noonoo ana i hoike mai ai; aka, ma kahi o kona hoopau ana aku ia kuhihewa, ua hoomau aku la oia i ka ulu ana oia manao kuhihewa, ke kumu hoi nana e onou poo aku i ua kaikamahine la iloko o kekahi mau haawina hou o ka nohona hauoli i awili pu ia me ka ehaeha.

Ua haalele iho la ua Lede Beatirisia nei i ka noho ana i noho ai me kana kaikamahine, ku ae la ia iluna, hele holoholo ae la ia maloko o ka rumi, oiai hoi, na kulu waimaka eloelo e hoopulu ana i kona mau papalina, a hala kekahi manawa huli mai la ia a hoi hou mai la ma kahi a kana kaikamahine e noho ana.

            (Aole i pau).

 

PALAPALA MAI NA AINA E MAI.

 

Ma ke ku ana mai nei o ka mokuahi Australia ma ka Poalua nei, mai Kapalakiko mai, ua loaa mai la ia makou he palapala mai ko makou mea kakau, e noho mai la i Santa Cruz, Kaleponi, a no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu ke hoolaha aku nei makou i ua palapala la:

My Dear Papa Aloha oe a nui loa:

Aole ano nui loa o ka'u mau mea e hoike aku ai ia oe ma keia palapala, oiai, aloe loaa iki ia'u he wa kaawale e hele makaikai aku ai ma Santa Cruz nei.

Eia au ke noho nei i keia wa me Mrs. J. C. Clapp, kekahi o na poe nana au i ao i ka himeni ame ka hookani ogana ma Hololulu: a ke hoomakaukau ne nohoi maua no ke a'o hou ana ia mau haawina. Aole hoi oia mau mea wale no, aka, o ka ike olelo Enelani nohoi kekahi. O ka mea ano nui loa, a'u paha e ike aku ana ma ka la 11 ae nei o Sepetemaba, oia ka halawai Re-Union a kekahi poe hoahanau e malama ana ma Santa Cruz nei. He halawai kaia a ia poe e malama ana iloko o na la he umi; a e hele mai ana no kela ame kia me ko lakou mau hale lole a hoomoana ma kani i hookaawale ia no ia hana. Ke lana loa nei au e hiki kino ma ia mau halawai ana. Nolaila, ke kauoha aku nei au ia olua, e hoouna mai olua ma ka wa kupono mamua ae o ka la 11 o Sepetemaba ae nei, i kalo, uala, i'a maloo, kukui (inamona), i hua pea Hawaii, ame na mea ai Hawaii no apau e kupono ana ke hoouna mai, oiai ua makemake au e hana i papa ahaaina Hawaii ma ka la mua e wehe ia ai ia ano halawai. Aole no he hewa e hoouna mai olua i wahi hae Hawaii na'u no ua mau la 'la, a pela nohoi i moena Hawaii. Ke kali nei au o ka hoea mai o ia wa, oiai ma ko'u lohe mai he mau haneri ka nui o na poe e akoakoa mai ana, ma ia mau la,           na kane, na wahine ame ma kaiko. He wa kupono loa paha kaia no'u e loaa ai ona hoonaauao hou ia ana.

Ke noho nei no au, me ke ola kino maikai, ma keia wahi. He keu nohoi ka nui o ka wela o ka la i nei mau la a makou e noho n@i he elike me ka imu enaena. E aho no o Honolulu. Ma ka'u hoohalikelike ana iho, he oi aku koonei wela i ko laila. Ma ha olelo mai o kekahi poe o onei nei ia'u, he oi loa aku ka, ko Honolulu wela, ua hoole aku nae au. O ka mea nani a'u i ike ai maanei, oia ka makika ole. Pela no ma San Francisco a ma Oakland nohoi. Aloe no au i kie i ka makika elike la me ko kakou. O na hua-ai kamaaina o onei, he emi loa ko lakou mau kumukuai; aka, o ko kakou mau mea ai, e laa ka hala kahiki, ka ma'ia, ame ka pea Hawaii he pii loa. O ke kumukuai o ka hala kahiki maanei he 25 keneta ka haahaa a pii aku; o ka // maia he 5 keneta o kahi lila maia hookahi; a o ka pea he 25 keneta no ka mea hookahi. Nui ka makemake o ko onei poe i ko kakou mau hua ai.

I keia mau la welawela e nee nei, e piha mau ia ana nohoi kahakai (beach) i ka poe auau, he mau haneri ka nui      na kane, na wahine ame na kamalii. Iloko no o kaia mau la e nee nei, aia no ka hoea mau mai na poe auau kai mai na wahi e mai. Nui ka piha ia o na kahakai auau o keia wahi i kela ame keia la. He nui ka poe lawaia kamano o kaia wahi. Aole nae me ka upena lakou e lawaia ai, aka, me ke kamakoi no. O ka limu hoi o kaia wahi he ano e, he kohu pilali a he kohu mauu nohoi kekahi. He wahi maikai no keia, koe wale no keia, he nui ka lepo; aole nae he nui o ke anu. O ka noho ana o kauhale o keia wahi, aia iloko o ke awawa, he puu ma kahi aoao, a pela no me kahi aoao.

E hele aku ana paha makou ma keia mua aku i ka makaikai i na kuahiwi o Santa Cruz nei. He maikai no ko lakou mau nanaina ke ike aku, he uliulu lipolipo ka hiona o na laau e uhi paa ana ia lakou.

Ua konia mai au i kekahi o keia mau la aku nei, e kekahi ohana kuonoono o Santa Cruz nei e hele ma ko lakou home e dinner ai, a ua hele aku nohoi au. Nui na mea ai i hoomakaukauia, a ua ai nohoi au me ka mahola hui i ko lakou lokomaikai. Mahope iho o ka paina ana, ua haawihimeni au ame Mrs. Clapp, kuu kumuaohimeni e noho nei i keia wa he mau mele Hawaii, a ua nui loa ko lakou mahalo i ka maikai o na himeni Hawaii.

Minamina loa au i ke ano pamalo o ka'u mau wahi mea hou e hai aku mei ia oe e papa; aka, o ke kumu nui o keia no ke ano kuaaina loa no paha o keia wahi, nolaila i loaa nui ole ai na mea ano hou ia'u.

Ua lawa paha au maanei. Owau iho no o kau kaikamahine. God be with you till we meet again.

            CECILIA KEALOHA POEPOE.

            Santa Cruz, Aug. 2, 1896.

 

E ike ana na makuahine, he laau waiwai nui ka KAMALENA LAAU KUNU no ke kunu "ho" ame ke kunu kales. E loaa koke ana ka oluolu, a he palekana ame ka maikai ka inu ana. Ua lehulehu loa na makahiki a makou i kuai aku ai i kia laau, a aole loa i ikeia kona hoopahuaia ana, ma ka hiki ole ana iaia ke haawi aku i ka hopena hololea maikai. G.W. Richards, Duquesne, Pa. E kuai ia ana e na kuai laau lapaau apau, oia o BENSON, SMITH & CO., na Agena no ko Hawaii Pae Aina.