Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVII, Number 47, 25 November 1898 — NUHOU O NA AINA E [ARTICLE]

NUHOU O NA AINA E

Ladana, Novemaba 7. —O 'aa hoamakaukau ana a 'eßritania Nul no ke kaua, ua li]o ia i mea aino nui lea. I keia la, eia na pualikoa apau o ka Apana komoliana ke ihouluulu nei, elike me ke kauoha i hoopukaia ma ka la inehinei e na poo o 'ka oihana kea ma Devomport, kahi hoolako a hana mokukaua ano tnui loa maloko nei o ke Aupuni. Aia ma keia Apona Komehana h« iehul«hu loa na pualikioa huluaa o ka eleu.

O kekahi mea ano nui ioa lioi, oia ko Italia ikeia ana e ihoomakaukau kaua ana, oiai nae mamua aku nei, ua nana ole ia ak<u ia, oiai o Enelani, Farani ame ftusia e pu-a-hi ana ma ma hooliuliu ana. Ua kauohaia na mokukaua Itaiia e ihoakioakoa ia lakou iho ma ka Mioikupuni o Haddalena 110 na haua hoikeike aumokukaua. Ua manaoio loa ka mipepa Italia Militaire, e kaua aku ana no mawaena o Parani ame Enelani, a ua hoike «e hoi ia, ina e hoea mai ana ia manawa, alaila, o ka hana pono wale no a Italia e hana ai, oia kona iiouluulu ana i -kona ma.u mokukaika ame kona poe koa. O ka Mokupuni o Ha-dda-lena, kaiii a na mokukaua e houluulu la, oia ke ki o ke kulana pale kaua moana o Italia.

Me h« mea la o keia hana a Ilalia, he wahi ieo kahoahoaia ana ia Rusia, ka mea nona na agena i kukakuka mahi me ke Suletana o R«il\eita, ma ko kai Ula, kahi i noho hoomalu ai o Itali« ino kekahi wa loihi loa. Ua loaa mai nei he lono mni Bover niiai e ihoike an«i, ke aneane la ke aumokukaua akau o Farani e ihaalele aku ia Brest a holo aku ma kekahi huakai moana. Aole I maopopo e hui aku ana paha keia numokukaua me kela aumokukaua liemao Farani e 'ku la ma 'Foulon. Aia hoi ke aumok-ukaua Beritania i houluuluia ma Giborateta ke kiai la no keia nee ana o ke aumoku.kaiu akau o aFrani, ti e hakilo «na hoi lakou ina paha e hoao ana keia poe mokukaua e hoio mai e huipu me na moku ma ka liema. 0 keia ka la e .haiawai ai ke Komiie pale kaua, a e malamaia ana ka lakou halawai ma ke auo m«lu loa. Ma ke , kauoha a ke Keena 'Kaua, me he mei la aoie na nupepa o Ladana -nei e hoolaha. aku ana i na mea e pili aim i ka liana a keia Komite. Ke ikei aku nei ka .hoanee ikaika ana o na hana ma na pa kapili moku, 0 ku oi loa aku nae ma Devonport. Mawaena o na mea «i i kauoliaia mai keia pa kapili moku aku, he elua miiiona paona "ooeoa," he 1,500,00 -paona barena a he 160,000 galaai ram<a. Eia na mokukaiia Pincher ame Blazer ma 'ka pa kapiii mokn, ua pau pono laua i ka hoomaemaeia. Eia ke hoomakawkauia nei kela ame keia mokai o ke aumokukaiui Beritania i ku- | pono no ka liana, no ka au ana aku 1 ke kai. Ua laulaha ae ka lono a puni o Ladana nei, e 'koiia auanei o Beritania Nui e ihana a>ku i keeliina hana maopopo loa ina e hoounaia ana na mokukauia hoopuipui a o na koa paiia o Farani ma kona mau panalaau. B ihoike ana ua lono la mai Sana Paterohoro, ua piha inaina loa na nupepa o laila no ka pau wale ana o ka hoopaapaa ana mawaena o Farani ame Enelni no k mea e piii ana ia Faahoda, a pela pu hoi ime ka Enelani mau ihaaa ma ka mea e pili ana i ke aiawai oki o Sueza, a e iilo ana ia i mea e noonoo lahui ia ai e na matia nui o Europa. HOOMAU NO KA AETO I KA HOOMAKAUKAU 'KAUA. Wasinetona, Nov. 14, —Mamuli o ke ulolohi loa o iia liama a ke Komiaina Kui'kahi e noho nei ma Parisa, ua lilo ia i mea ihookupilikii loa mai i ka noonoio o ka Peresidena, ma ka mea e pili ama i kana hoike e waiho aku ai imua o ka Aihaolelo ma ikeia mahina ae. Ua olelo ae hoi ia: "Aaole o makou manaoio iki, e loaa ana he maihae mawaena o na Komislna o na aioao elua ma lea lakou mau ihana ma Paiisa, aka nae, e hoomakaukau ana no kakou no ka wa e 'hoea mai ai he /hana." Ua laulaha ae ka lono ma Wasinetona nei, ua kauoha aku nei ke Keema Ka.ua Moona e houluulu ua mokukaua apau ma ktj awa o H«ampton. Me he mea Ia he ihooma;kaukau ama keia a ke Aupiini no ka wa e ikea ai ka mahae a kuikahi like ole ana o na Komiālna, a oia ka wa e hoounaia aku ai 'keia poe mokukawa no na kapakai o Sepania. KE KOI A AMERIKA. IA SEPANIA.

Nu loka, >Nov. 14.—Ma ka Poakohi ae nei e waiiho aku ai o Lunalioomalu Day ame koma mau ihoa he palapala imua o na Komisina Sepania e koi ana e hookuu o Sepania i kona mana apau maUina o ka Pae Aina o Plepine. NA HOOLIULI-U LAKO KAUA ME MOKUKAUA. Noiifolk, Va„ Nov. 14.—E hoounaia aku ana ma ka Poaikaihi ae nei he 20,000 poe poka paihu o eono paona ke kaumaha i ka Pa Kapili Moku ma Mea Ailana. Ekolu kaa-ahi lawe ukana e ihiki ai ke lawe aku i ikeia mau lako kaua no ia wahl. Ua loaa mai oa lawoha i ka Pa Kapili Moku e hana ia ka mokukaua Princeton me ka awiwi loa, hiki koke ai oia ke hui aku me na mokukaua e akoakoa ae ana ma ke Awa o Hametona. O ka mokukaua Nu

loka ka moku lawe hae oia poe mokukaua. Ua haawi pu ia mai neiioi ke kauoha e awiwi loa ia ka haaaia ana 0 na mokukaua monika Puritanii ame Terror (Kaukaweii) i makaukau ei laua nt> ka hoohanaia ana iloko o ka wa pokole. KG KULANA O NA KOMISINA SEPANIA MA PARISA. Maderida, Nov. 15.~Mamuli o kekahi mau lono ano pili Aupuni, e kupaa mau aku ana na Komisina Sepania ma Parisa, ma ke kulana mua a lakou 1 lawe ae ai i kinohi 110 ka mea e pili ana i na mokupuni Pilepine, a e ae ole ana lakou i na kumu koi a Amerika Huipuia i waiho mai ai imua o lakou. 0 kekahi hoi, ina aole e hoihoi hou ia ae ana ina laikakuka olelo ana a na Komisina o na aoao elua maleko o na palena o ka palapaia alakai kumu no ka iioonoo ana, alaila, ua hooholo na Komisina Sepania, aole iakou e kakauinoa malalo o kekahi kui'kahi maluhia. Ua lonoia ae nohoi, ua kakoo aku ke Aupuni o Sepania i keia manao o kona mau Komisina. KA PA'NE A SEPANIA. Parisa, Nov. J6.—Ma ka hora 2:lo o keia auina la i malamaia ai ka hala■wai a ke Komlsina Amerika-Sepania, a pau no ma ka hora 3 p. m. Ua waiho aku ke Komisina Sepania he palapala loihi, ma ke ano he pane ia i na 'kumu koi a ke Komisina Amei'ika i waiho mai ai iniua o lakou. Mamull o ka aelike ana o na aoao elua, ua haawiia aku keia palapala i na Komisina me ka heluhelu ole ia ana, a ua hoopanee ka halawai a noho hou ma keia Poaono ae. E unuhiia ae ana keia palapala mai ka olelo Sepania ae a ka olelo Beritunia i keia ahiahi, a ma ka la apopo e uoonooia ai na olelo o ua palapala la e ke Komisina Amerika.

Ma keia pnlapala a na Komlsimi Sepania, ua liooia mai no lakou i ke kulana a lakou i lawe ai ma kn mea e pili ana i ko Sepania noho mtvna ana ma ka Pae Aina Pilepine. Ua koi lakou o na huaolelo i hoikeia ma ka palapa'la alakai kumu. ma ka Pauku 11. oia hoi keia mau huaolelo: "E hooholo ai i ka nolio mana ana, ka hoohana ana ame ka hoomalu ana l na mokupunl Pilepine," aole ia he mau huaolelo e pili ana i ko Sepaula unuhi ana mai i kona noho mana ana mai ka Pae Ai'na Pilepine mai, koe waie no mamuli o kona makemake ponoi iho; a noiaiia, ke koi nei na Sepania e noouoo maoli ia keia ninau imua o kekahl aha uwao, a na ia aha e noonoo i ke ano o na huaolelo i holkeia ae nel. HOOKIKINA KRICAHI NUPEPA O PARĪSA IA SBPANTA B AE I KA AMERIKA KOI, Parisa, Nov. 10.—Ua oleio ae ka uupepa Journal o keia ia ma ka mea e pill ana i >na hana a na Komiaina Ame-rika-Sepania, penei: 'MCe manao nei makou o na koi kikoola ana a Amerika liuipuia, he kumu ia e aneane ai e hikl e loaa na kuka hololea ana mawnena oia Aupuni ame Sepania. 0 ka mea hiki waie uo ke hanaia, oia ko Sepauia ae ana aku i ka Amerika mau koi. 0 na lono i lauahea ae no ke kokua ana mai o ka Emepera o Geremania ia Sepan'va, he kaao waie no ia. He mea pono ia Sepania ke nana nona ponoi iho. E hoomakaukau oia iaia iho no na hakoko e hoea mai ana ma keia mua aku."

KA IKAIKA O KA AOAO RBPUUALIKA MA KA AHA SBNATE. Nu lolia, Nov. 9.—Penei ka hoike a ka nupepa Sun: He poe llepubalika kai puka ma kela ame keia o keia mau uio'kuaina eiwa oia hoi o Kaleponi, Nu 10-ka, Da'kota Akau, Viriginia Hema. Delewea, lniūiana, Mei'ilana, Nebraska ame Mamuli o keia mau loli ana i l'oaa mai i ka aoao Ke-1 pu'halika, e loaa ana ia lakou ka hapanui e hoio pono ai na haoa, ma ka hui pu ana me ke kuikah! me na hoa Repu'halika o ka Hale o na Lunamakaainana ame ka Papa Hooko Repubalika. O ke kulana e ku nei ka Hale o na Senate, he 44 poe Repubalika, 31 poo Demokarata, 5 Populiki, 4 poe Repubalika, Dala Keokeo, 2 Dala Kookeo. a 1 Kuokoa (Indepeiiden ! t). Ma keia noho liou ana mai o ka Aha Senate, e loaa ana i ka poe Repu'balika he 53 poe hoa. mailoko ue o ka huina <> !)0 hoa. I Eia ilio na Senatoa Deraokaraia e ! pau ana ma ka la 4 o Maraki, 1889 ae nei, a e paniia iho ana ko la'kou mau wahi e na poe Reput>&lll£a: Steplien M. White o Kaleponl, George Gray o Delewea, David Turpie o Inidiana, Arthur P. G'orman o Merilana, William N. Allen of Nebraska, James Smitb, Jr., o Nu lerese, Edward Murphy, Jr., o Nu loka, W. M. Roach o Dakota Akau, Charles Faurkner o Viriginia Komohana, a he mau hoa kekahi no ka Hale o na Makaalnana. 0 ka nui o na poe Repubalika ma ka Hale o na Makaainana he 188 na Demoliarata, 161 na Populika ame Kuokoa he 8. Ua like me 19 ka oi o na Repubali'ka mamua o ka aoao Demokarata I huiia me na aoao e ae. HOOMALUIA 0 HAWAII NEI E KA MANA KOA AMERIKA. N loka, Nov. 15.—E hoike ana ka mea kaleau o ka nupepa Herald mai Wasinetona mai no ka ano nul o ka palapala a ka Pcresidena e waiho aku ai ma ka wa e *eheia ai ka Ahaolelo. A mawaena o na inanao he leliulehu,

ua i'kt»ia kekalii mea e pili aua i ke ano e hoomaluia at na mokupuiii o Auieri'Ka. Penei na mea i o!el;>īa uki u,; hoike la: "K hookaawaloia ;iku aua na hana hoeiponopono Aupnni kakuuina maoli umiloko aku o ka. noh ;na o na mokupuni. K kaa ;:n.i ko lakou hoomaluia ana maialo o na alii koa. a na lakou e hooko aku i ua hana kivila a oihana keKi hoi rn;i nu mukupuni." KA SMN'AI\)A MOH(iAN Oi.KIX) NO HAWAIi NKM. Wasinetona, Nov. 14. —ka uinaui.» ana aku o Se«att>a Morgan i konu manao no ka mea e piii ana i ka Pae Aiua o llawaii. ua pane mai !a ia: "K haawiia aku ana he kulana Aupum Panaluau ia Hawail ma keia m>ho an mai oka Ahaolelo Nui. Aka. bm>kani nae mea nui e pono e hana kok«* iu, ola ka hoomoeia ana o kekahi laina telegarapa moe nioaua a hoea iiaila. Ua maoi>opo ioa koua waiwai. H«» m»'a l>ono ke hanaia e Amerika Huipuia iu'i «a e ut>ho mana ia nohoi e ia ' KO OUHOPA IKAIKA KAI'A. Na Koa. N:* Koa Aina. wa maluhia. wa kauu Ruaia 1.743,244 4.W3.3W Gerem&nia 607,308 3.U98,15U Farani 559,260 4,758.512 Bere"tania Nui.. *i20,199 »;37.5«>3 ltalia ;U«,22i 2.127.3W Auseturia - Huaegaria 277,192 i WMI Tureke _:iS,ā7l Sepania 332.197 i,*/l^,l!»7 ( Suedt*na - Norewai 4u.44u -ūō,440 UelegluTna .... '>4.m 170.93» Netherlaiuis .. 101,394 Uenemaka 27.720 117.13U Helevltia 142,17:» 4W.175 Bulegaria 32.<»42 22t>,^!2 Serevia G3,4ū2 271.1 ;o Houiuania 40,437 2^o,ā^7 NA ULO NO KA OIHANA KAI A O EUHOPA. * Heretanla Nui. Pualikoa (mamwla no 1&&1, 849,371; Aumokukaua imanaoia no 189S), $111.113,095». Rusia. Pualikoa manaoia uo 1898». $22.1»* - 670; Aumokukaua (manaoia m» isys», $:.1,f;25,500. Parani. Pualikoa me Aumokukaua. $ny.<.!i 7 »;Ū. Geremania. Puaiikoa (haawina Uaia no $115.7G5,342; Aumokukaua ihaawiua Uala no 1898>. $14,024.221 Ualla. Puallkoa (haawina Uala no is»m $44,949,874; Aumokukaua (haawina «iaia no 1898), $19,323, 183. Auseturla-Hunegaria. Puaiikoa (haawina Uala n<> $50.403.072: Auniokukami (haawina 'i »- j la no 1oj8). $5.249.454. i ! NA LILO O KKKAHI MAl* HOOfK\ KAI A O KKIA Al' HOl' K ( NEK NKI Kaua Kivila (Ameiika Hu p-.i.Ai ' $0,190,000,000. Kaua mawaena o fr'arani tn»- P-: i sia, $3,000,000,000. Kaua mawaena o Rusia ui" Tur--k. <1877), $1,800,000,000. Kaua mawaena o Auseturia P> rusia $1,0f0.000,000. Kaua mawaena o Helene tn»' (1597), $280,000,000. Kaua ma Mekiko (1847-1848» $•_'«.»>- 000,000. Kaua o 1812. $240.000.000. Kaua Kipi Kuloko (177»>-'v'», $:r>M 000.000. KELA AME KEIA. | Ma ka wa maluhia, o ka nui o ua | lilo no ka oihana koa i kela am*» k*ia la. $8,000,000. Ke poho o Rusia no ka pati ar:a <> ke kulanakauhale o Mosekao i ke ahi. $120,000,000. Iloko palia o aneane 300 makahiki ua hooliio o Beritania Nui no nei m*>a lie kaua, $6,795 t ō00,(KH>. Ua manaoia, mal ka wa 1 hanau mai ai o Karisto a hoea mai i keia wa. ua hilei aku ka uui o na kanaka i mak» iloko o ke kaua, 4,000,000,0U0. Ka nui o na kaua kaulana loa raa ka moolelo o ke ao oei (aole paha i helu ia na kana a T ,o Hawaii nei? —L. H.) ua hiki aku i ka 1,521.