Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 8, 24 February 1899 — KE KUMU O KA PAA ANA I PAA AI. [ARTICLE]

KE KUMU O KA PAA ANA I PAA AI.

0 kupinai hou ana aku i ka pala--pa-la hooilina lahui a ke ,"Alii" Wilimana i hala aku nei, he mea hoouluhua wale 110 paha ia i ko makou mau hoa paonioni o ka mafci-kila, oiai ua lawd ka makou hoike ana aku ia mea imua o ka iahui Hawaii holookoa mai Hawaii a Niihau. Ua ikea maopopoia ka puana oiaio a ka moe no ka nele ana o na piikoi hoihoi Aupiini Moi a na Roialiti i Enelani, Farani ame Gevemania. Ua pale ka pono mai ia mau aupuni mai. Nolailā, aolie hookanaaho hou ae a ua poe Roialiti nei ia Enelani, Favani ame Geremania. Malia nae paha e ao mai ana ko lakou poe alakai, elike me ke Aloha Aina ame Ka Ix»ea Kalaiaina, e kali hou aku ana lakou no na pane a Rusia, Ausfeturia, Italia, Sephnia, Beleguima, Kina ame īapana? A ina pela io, alaila, oia kekahi "kumu o ka paa ana i paa ai" na j Roialiti i keia wa, malalo, o ko lakou mau alakai. Aka, e ninau ae nae makou. He paa ana anei ia a lakou e paa nei me ka manaoio ana e ko ko

lakou makemake ? Na makou no e pane aku. Aohe. A ke manaoio nei no makou, ua lehulehu loa na Roialiti i ike i keia mea me ka maepopo loa. Pela no. j O ka niea maopopo loa ia makou i keia wa,„o "ke kumu' o ka'paa ana i paa ai" o na Roialiti e hoomau nei i ko lakou lokahi ole ana me ke kulana aupuni o Hawaii e nee nei i keia wa, ma keia au o ko Hawaii lilo ana i hapa a i li.hi no Amerika Kui'puia. ola no ko la'kou kuhihewa' ana. he hana aloha aina oiaio ka waiho ana ia Hawaii nei iloko o na hana alakai hewa a kekahi puulu haole malihini i kokuaia e kekahUpoe Hawaii maoli, a ku mau o Hawaii ma ke kulana palekana ole mai na haunaele a hookaliuli aupuni kuloko, elike me ia i hoomakaia mai ai ma ka makahiki 1889. 0 keia kulana haunaele kuloko. ka mea i maka'u nui loa ia e na poe waiwai a kuonoono o loko nei o ka aina. Aka, mamuli o ka hui ana o Hawaii nei me Anierika, elike m£ ka hooikaika ana a ia poe haole kuoiioono i kokuaia e na Hawaii kakaikalji i ak# e loaa ka nohona maluhia a haunaele ole mawaena o ka laihui Hawaii. No ke ake maluhia o keia poe Hawaii kaleaikahi, a kinaiia na hana hooliaunaele hoo•kahe koko a kekahi poe kanaka Hawaii oia "ke kumu o ka paa ana 1 paa ai" kela. poe Hawaii kakaikahi e hoohuiia o Hawaii nei me Amerlka Huipuia. No ka manao nui ana hoi o na Roialiti e paa nei i keia wa, e mau ka loaa ana ia lakou o ka malaelae e hooulu mau mai ai lakou i na hana hoohaunaele, i kapaia e ua poe la, he hana aloha aina ia, oia "ke kumu o ka paa ana. i paa ai ua poe la ma *ka aoao kue mai i na Hawaii hoohui Aupuni. Aka, ina paha e oleloia mai, aohe ia o "ke kumu o ka paa ana i paa ai" ua poe Roialiti la; alaila, ke manao nei makou, o ke kumu oiaio o keia hoomau ana n\a ke kulana a lakou e ku nei i keia wa, oia no kela manao inaina ponoi iho iloko o ke kanaka no ke ano 0 ka hanaaa ana o ka hoololi Aupuni e ku nei i keia wa. Aole o makou hoahewa i ko ke kanaka Hawaii pulama ana i na manao makee elike me keia ke ano. Manao no\ makou, he kulana hanohano no ia i laweia ae e ia, oia hoi, aole oia e ae e Uaawi pio Lala iho malalo o kahi mea mana okoa aku, ina ia he mea e pulama ole ia ai kona ola, kona kmo ame konu waiwai, oiai hoi, o ke kuiana ana i noho ai a ikupa a kamaaina, lie kulana ia i lawa ka malama paiekana ana i kona ola, kona 'kino ame kona waiwai; a ua maopopo iaia, ua mau ka maluhia o ka aina. A.k&, ma. ka. m -"hoi a ke kauo-ka e ike ai, iho o ke ko ana o ka hoololi aupuni ana i kue ai, ua hoOi loa ia aku ka palekana o ke ku mau ?ind o ka maluhia maluna o ka aina ana- i aloha ai, a ike pono hoi oia, aolie wa a na hana hoohaunaele -kuloko e ulu hou ma.i ai, alaila, he keehina naauao na ua kaiiaka la ka ae ana e ka'i hele lUve me na ohua o keAupuni hou nana e kiai ana i ka maluhia oi aku no Hawaii. 0 Ueia "ke kumu o ka paa ana 1 paa ai," ka poe i kakoo i ko Hawaii nei hoohuiia ana aleu n\e Amei'ika Huipuia; a ke manaoio nei makou, oo ke kue ana i keia pomaikai nui i loaa mai ia Hawaii nei, "ke kumu o ka paa ana i paa ai" na Roialiti o keia ma-u la. O ka mākou wale no e olelo ae nei | ma keia wahi, "Ua malu ka aina, aohe haunaele hookahuli aupuni kuloko e hoea mai ana. E haalele i na manao kuee pili Aupuni mawaena q na Hawaii iho, a£ nee.na Hawaii apau imua no»ka na'i Pomaikai, Kuonoono a Holomua me ka Ulakolako o ka noho ana." . ii