Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 48, 1 December 1899 — ENELANI MA AFERIKA HEMA. PAA PIO O LUTANELA CHURCHHILL O NA PELEKANE. AOLE I UHALU IHO NA BUA He Poe Oiwi wale no na Aliikoa Nee na Bua e halawai me na koa Pelekane Kokua. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

ENELANI MA AFERIKA HEMA.

PAA PIO O LUTANELA CHURCHHILL O NA PELEKANE.

AOLE I UHALU IHO NA BUA

He Poe Oiwi wale no na Aliikoa

Nee na Bua e halawai me na koa Pelekane Kokua.

lAPANA ME RL'SIA. VVASINETONA, Nov. 15—Ua "noike <> Alexander Pavloff. ko Rusia KuhīD t i Corea i kahi wa i hala ae nei. e noho nel ma kahl noho o ke Kuhina Kueia ma Wasinetona nei. i kekahi rnau manao e pili ana i ke kaua e kamailio nui ia mai nei no ka hoea ae mawaena o Rusia ame lapana. a penei kana 1 hoike ae ai: "He eha wale no mahina i hala ae nei i haalele aku ai au ia Corea. a holo ■ae la au .no Sana Peteroboro, a nolaila o ka ike i loaa mai ia'u no ka mea

*■ pili ana i aas.j. ia poaoi oo ia, a ? L ewēa 23 :a oe, aohe kahna oiak» 5 kā no no ka ulu asa aii i-? iakoko mawaena o Rasīa 235? lapaaa. no ka mea e pīli aaa ia Corea. O ia raea maopopo lea, eia keia maa m?3E3 '•lua ke nolio nel malak> o ieeiaiai aelike, a ma ia aelike bot i ae ai e hoomauīa akn ke lenokoa o "ke aapani o Oorea . Uā kakaninoa keia mau aelike raa Sana Petero!>oro ame Tokio. a no moakaka pono loa o keia aelike, na iilo ka lono e pili ana i keia hakoko *- kamailloiia nei e boea mai ana ma•vaena o Rusia ame lapana, no ka mea <> Jaua e noh'o mana ana ma Corea, he mea lioike mai i ka naaapo haalele a ike ole o ka mea nana i hoolaulaha mai i keia lono, no keia aelike i kakauia mawaena o Rusla ame lapana, no ke kakoo ana i ka pono noho Aupuni Kuokoa ana o Corea. Me he mea la, ua hoea mal keia ■nau hauwawa olelo no ke kaua, mawaena o keia mau aupuai, māmuli o kekahi wahi mea e pili ana i ke awa o Vīasampo. Uā niaopopo kta ia'u keia - f-

wahi haua. oiai ua uiu ae ia mamua o ko*u haalele ana iho ia Corea. O ke awa o Masampo. oia kekahi o na avra hou i komo iloko o ke kuikahi hou. ma ke kapakai hema o Ccrea. Aole wahi piiikia iki no ka lilo ana oia awa i awa kumoku kuokoa no na lahui apau, aole nohoi i hoanoe ia keia rula no ka mea e pili ana i na moku Rukini ame na moku īapana. msf keia awa. Aka, 0 ka mea nae i ikeia. oia ka ulu ana ac o kekahi kuee no ka mea e pili ana 1 ka mea nona ke kūleana 'aloūio" maoli ma kekahi mau apana aina ma

p»3ii 6 tES O ia r~.-BSr-T.T;Sg«rsa ajae ia. 2ESBi3ai- jj rrcsT,z, 3sjaa. maat i aa. saSaaxssßs. | ie te3cssa. zsaa. o te 3ons X33>. 1 a Wi-3 mā īa. lakoa 3sāa. maa apnnit ai-1 ;aa_ ae kall iraJe m9oMmokiei aaai ole Aapaai oCara. A oiai kail -sra a od poe e im3ī atei so la aißs xsa| o teaspEi.ii «aiiaai Ikoia na. makaainana lapana i keaa. mu kakana hookaki no. Noiniia, be koee keia ma«am ponoi o na makaainana o na Anpnni e kafeaxta~ote ai ke Anpani o Rus!a a peia oohol ke Anpuni o lapana." KEKAHI PAPALINA 0 KKIA NINAU TOKOHAH&. Xov. Js,—Ke hoike nei o Rusia i kona lima ma "Asia" me ka maopopo loa. Ua lilo akn la ia Rasia ka anemoka o Liatnng> i hoihoi bou ia aku ai e lapana ia Kina, a he panalaau Rukini ia wahi i keia v.-a 3 kona hooponoponoia ana, aia ia ma!alo o ka mana o ko Rnsia Aliimoku Kiekie, a malalo hoi o ka mana koa. nalalo o ke kauoha a ke Knhina Waī»ral o Sana Peteroboro. 0 Port Arthur >ia kahi i ku ai ke Anpuni. Ua kohoia

ne Kanikela Rukini. a ke hookoia la ka mana hookolokolo o ka wa i noho alii ai o Alekanedero IT. ma na wihi apau o ka aina. Ua laulaha ae hoī ka moolelo e piii ana i ka hookomo ana akn o kekal-i mau mokukaua lapana elua iloko o kc Kaikuono o Peehilli, a kaalo ana mawaho mai o Port Arthur. Ua luiawi mai nohoi ka luna koa kiai Rukini i ka hoailona i.keia ma« mokukaua, e hoike ana «a panikuia ua awa la i na mokukaua o na Aupuni e ae. Mamull hoi o na hoomaopopo ole ana. a o ka nana ole ana paha o ke alii kiekie o na mokukaua (lapana) ua holo pololei aku la no ua mau moku la noloko o ke awa: aka, ua halawai mai la laua me kekahi waapa mokuahi o na Rukini. me kekahi aliikoa Rukini malunn ona. a hoike mai la i na laua e hoopaakiki ioa ana i ke komo ana iloko o ke awa. e kipuia mai no laua e na papu kaua o uka o ka aina. Ua laweia mai keīa kauoha me ka manao maikai ole o ke Alii Kiekie lapana o ua mau mokukaua la. NUHOŪ HOPE LOA' NO KE KAUA. NA NEE ANA A NA BUA. CAPE TAONA, Novemaba 19.—0 ka nee ana aku a na Bua i Lae Kolona mai orange Free State aku, ua hooneeia ia mau nee ana ma ka ralio kiekie,! aka, he ulolohi nae ka lakou nee ana. Ua paa ae la o Aliwai Akau i na poe Bua he 600; o Knapdan hoi i na Bua he 1.000; o Naauwpoort ia 600 Bua: a o Buigheradorp, he 500. i

Ua hoopukaia ae na olelo kuahaua e ke Aupuni "Alani" (Orange) ka lioohuiia ana aku o keia mau walii me in Aupuni. a e kauoha ana hoi i na ka Beritania e haalele iho ia mau wahi, koe wale no ko lakou manao ana e noho malalo o ka maiu o ke Aupuni, Ke hoomakaukau nei o Keneiala Buller e halawai me ka poe Pua, aka. 0 kana hana mua nae e iawelawe aku ai, oia kona nee ana aku e kokua, a e hoopakele ia Kimberley. Eia. oia ke nee aku nei ma ia huakai, aolo hoi liuliu a halawai aku me na Bua. « Ma Estcourt, ma Natai?t, ua hookokoke mai la na Bua i ke kulanakauhaie, he ekolu wale no m!le-i koe a hoea mai īlaila, a ua hoonohonoho ae la hoi lakou i ka lakou mau pukuniahi ma kekahi mau kulana oolea, e pili ana 1 ke alanui kaa ahi. I keia la, ua hoohanaia kekahi mau kipu mama ana. 0 ka huina makamua o na enemi e ikeia aku nei, me he mea la ua hiki aku 1 ka 2,000. I keia la i loheia aku ai ke kani ikaika launa ole mai o na kipu pukuniahi ana maī ke alahele mai o Lādysmith, a e "aoike mai aua ia, aia no o Kenerala White maloko o ke kulanakauhale kahi i noho ai. La.dana. Xovemaba 20.—Mamuli o na hoike a na lano lehulehu i loaa mai, aohe mau ioailona e hoike mai ana ao ka uhalu iho o na nee ana mai a na Bua. Ua oleloia. aia he pualikoa o Bua. malalo a na Kenerala Jouame ke nee la i ka hema no ; ka halawil fEie na koa Beritania

e nee aku la mai Esti>ourt aku. Aiaila, ua 1 aokoe ia iho la he wahi puali koa uuku a nawaliwali o na Bua* no ka halawai ana me na koa o Kenerala \Vhite. eta eta eiao iaoin taoin aoinn Malia nae paha. aia keia poe Bua iioko o na auwaha eli me ka makaukau pono ana n ke pale ana aku, alaila, e lilo ana ia he kulana paakiki loa no ka hoauhee ana aku ia lakou. j Ua hoopuniia o Estcourt e na mahele koa o na enemi. Aia ma kona komohana, me he mea la ma Enneradale, he pualikoa o ke Aupuni Alani Kuokoa. Ma ka akau hikina hoi o ke alahao, he mahele koa. malalo o Alihikaua Grobler, a he mau mahele koa Bua nohoi ma Weeneu ame Greytown. Ua īnanaoia no nae, he kulana palekana no ko na Pelekaue ma keia wahi, elike no me ke kulana o na Pelekane ma Ladysmith. Me he mea la, ua nui na koa i loaa ia Kenerala Hildyard ma keia wahi i keia wa. Ua wawahiia ke kulaHa hoonohonoho no ka nee ana o Kenerala Buller elike me ka mea i mauaoia i kinohi, oia kona nee ana ma na kolamu ko;i ekolu a hoea i Bloemfontein ame Peretoria, no ka manawa wale no nae, mamuli o ka hoounaia ana o kekalii mahele' koa i Natal, no ke kokua ana ia Kenerala White ma Kimberley, a pela pu hoi me ka ikeia ana aku o na koa Bua ma ka huinakolu ano nui loa i poe ia ?o ai e na alahao e hoohui ana ia Stōr»nberg, Rosmead anie Springfontein. NA' KIPU ANA A NA BUA IA KIMBERLEY. QUEENST.OWN (Lae Koloni) , Novemaba 14. —Ua loheia mai.ua hoomaka hou ia na kipu nunui ia ana o Kimberley j leeia kakahiaka. Q1 : E»2NSTOWN(Lae Ko^oni) Ponono. Novemaba 1S. —Ua noho ao la o Aliliikaua 01ivier, ma kekahi mahele koa o Ronaville, ma Jamestown, a hu- , ki ae la i ka hae o ke aupuni Alani Kuokoa. HE POE OIWI NO KA AINA NA KANAKA KIPU 'NUNUI O NA BUA. LORENZO MARQL ii.Z, Novemaba 19 —Ua lqaa mai he lono ia nei mai Peretoria mai, i kakauia ma ka Poaha, Novemaba IG, e hoike ana penei: "O ka oleloia ana, aia ke alakaiia ana o na batari pukaa a na Bua malalo 0 na aliikoa Geremania, aohe oiaio. Ua hooia pili Aupuni ia lioi, o na aliikoa apau o na batari pukaa apau o na Bua, he poe lakou apau 1 hanauia ma Transvaal, he elua nae o lakou i hoouiaamaaia ma Europa. "Ua hoolakoia aku he mau lako lole hou i na liikoa ame na koa Pelekane i paa pio e ke Aupuni. "L'a laulaha mai ka lono ua hoomaka hou ia ke kipu ia ana o ICimberley i keia kekahiaka. Peretoria, Poaono, Novemaba 1S (ma ke ulahele ae o Lourenzo Marques, Novemaba 19.) Ma ke awakea o keia la 1 i hoea mai ai he 56 poe pio Pale&ane, |a mawaena oia poe he lehulehu loa n&

iun> o loko o ka piuilikou >» a peia pu hoi mo kokahi ik I .' luiuu o 11 a mokukaua. l'a iuwKa .iki; <> Wi«stou Churchill. ka moa i ho. Im! < m.i ka linia no ka halekula. a ■ » ua » ae i ke kahua heihei. l'a hoopaai.i kokahi kiu iloko o ka halopuahao. l'a lapaauia ka i>oo i hoehaia ma Ci)leas >. PAA PIO NA PELKKANH. KA HOIKE A KENEHALA Hl'LLEli. Ladana, Nov. 19.—L'a hoolaha ae uo; ke Keena Kaua l ka lono t»*legarama » loaa mai i keia la nAi a Keneral* Slr Redvers Buller mai ia Makuisa o

v vvwvw L.iiulsowne: Cape To\vn, Xjv. K—-i» u, i. ( a ;! ; t ao nei, mai k.i Aiililk:»:..! n:a! Pietermaritzbiirg mai: "l keia la, noi'a 8 a. m., u:i hvj;kt :!i.t la ke aliikoa iaia ko alakai o ko mako mau koa maka-mua, aia ua koa kau lio o na euemi ku uoa mna mai la m:. ia walii mai ke'alanui nui o Gour:cu; a hoea i Ulaneli, e ntv an:t hoi n:> Ka. court. Ua ku koke ae la ko'u pat 4 koa me ka makaukau me ka lakou īuai mea Ua hoikola mai he l«-hu lehu loa keia mau mahele koa o na enemi, mai -ka ŪOO a ka 700, e nee an.i no Escourt nmi ko kukuiu akau-kom > hana mal. Hookahi mahele he 500 k. nui, uee aku la l ka uwapo alahao, h , hapalua mile ma ka akau-kpmoli-uia aku o Eacouri. "Ua kdpu aku ia ko makou poo koa kuwaho maluna o na onemi. a hookahi pu o luna o ka mokukaua, ua ki aku la ia i poka pahu no ka mamao o SOŪO l-a ka mamao. a poha ae la ka poka ma kahi kokoke loa i na enomi. a kuemi hope aku ia hoi lakou. ; "Ma ka hora 12, loaa mai la na louo. ua ikeia he heluna nui o ua Bua maluaa o ka puu ma ka home hookuoaoono o Leslie. Ua huli hol oiai na koa ao ke kahua hoomoaoa nei» " Ua telegarapa hou eaai U u«hoi o Keaerala Bulter peaeh Tovra v Ua Pute„ X*>vetuaba tIK Ua loaa mai ht> tooo mai ke Kaaikeia Iferitaaia mai ma Uvuwc--20 Marqu«t( oo ka !a XS o Xaveruab.i. e hoike ana h» poe pio i \vAa pio ai Uona o ke kaa-alki pa>klki aia Estcourt i na Bua. i hoea aku i PrKorsa. Manao au, ua naiowaie o \V!nstoa ChurchHl. »k*. aae J ma> • poro i kaa wa." MAKAUKAI* XA EUA E KUK IKA» IKĀ MAI I NA KOA PKUEKANE KOKUA. Lo.dana. Novemaba tioru a.a.— O ke k\i!ana o ka nee ana o ke kaua rr.a XataJ. ina he oiaio ka hoike a na iono lehulehn i loaa a?si, he kulana p!pilikia no ia mamuli o ka wa\rahiia ana o ka nwapo n aiahaka nui o Tus:e\a. 0 ka i.ana wale no e loaa ai ka lankila i kekahi o na aoao kaua eiua, aia no ia mamuli o na lioonee akamai a hikiwawe ana i na koa, aole hoi ma- | muli o ka heluna nui o na koa. Ua maopopo loa na kulana liana a na Bua. ' Ka mua—l T a hiki ia l&kou ke paa i

U;-' t u. v» 1 H»ua ;a ~Wu:u> - u iUu - 1 'A**u .vUo uiai Ai a:t lV?i'k:tm»; a i vW*\ K.l llUi—ua. luti tti» ut«..'U k«* UM m-A: uial «t t- Utwt» pt*> aku ta Ksct»uri; a i ol.>. Kt* ku!u—l a UiKi tiv» ia lak>.Hl k.t? n.ur • ka Uvma mai \YWtia» uiai a hotA Wt»ston. tK»ki ae i kt* akuiui hao & botitpuhu h<ii i k:t u\v;t{x> uialuaa o ka Mu liwai Moei. lna H*> ai:tiv). ai;». iir lt»,t>tK» Bttu» malak) i» tta Ktnierala Juubm am*> Bo Tu:*mi iUi ar».i paha i hopv a ho* ,

<><>o<><><><><><><><><><,' <X 11-ia.'i-Mu»;*-. UK' ku liikou ..» :»>v ..i !iu -U;t !u-!aa u->» ka iiaUwa; ■: i liU 1 !i;i ka t !\kk;iat' kakua. aiaiU. »-h</»maUai;« t« t kuua ha.hj«u :>;i. At»hf inea i in.c iu;ioiH»i>o ;a uu !i;i u«*tana o ka. malu-le kua PeU'kaue kok.ua. mai I)u;-l>au uo ko kokua aiia ia Kiiu Ut i iit*y. i'a maiiaoio lua itt aat*. atau'uli o kt» kainaaina loa o Kea»*i'ala i ka aiua i huounaia aku ai ia lawelawe, ua hiki maaluhi ioa laia k»hooueo aku i koaa mua koa ka hikiwawe ioa. L'a mauao waie ia, Uuku o eha la <? ue« ai ua kua. me k% awiw. a h<K»malia ho«u ai ua k<»a i Mn liwai M(Hid»*r KA ĪKAIKA .() KA OHK KLKI'NA 'WILA. Kikako, Nov. l^,— -, K lawe u.» i k«U Ukliiki o kaai uei iioko o kuu ojjwu l wahi a kauwahi kuikaiaaliiae uuiiu o ekolu makahiki, ma koua wa «■ kuau ae ai a oki iho. O kaaa oleio k*?ia 01010 aku ai i koua Kiakuahiue. ma k*» ano t» hoike aku aea laU» u» oioaiia o ia h*' wahi uwati aiilimiii a luuu&lii ileko o koaa oi*u, l'a hoik« piawpiii*» aku keia wahi ia maa i koua makuahiuo. aka. ao»* ua*> oo* maaaoio iki ua mooi u:ta ;yo :.i t*a » tt; UiHi la * ua wahi kaikamaMne lu. a&k ma ka wa i aaaaia ai o loko o ka, ouu. o ua wahl kaikamahiu*» U &* ilu,ika hiXitua;amaiaaa o ka oh& kuku&a X. ;u* ik«s» io ia al«u Sa ua wmh; uwail «oi iloko «' ka o|mi o ua kaikamahlu*> aoi [ Kt.«a e h'jrto a. k*»ia wau s>Lai īoku mai o ka opu o k»ia wahi kaikamaltiae v b» 3t«a poao k\» kuhaia vta ka *» Vb oki O k* aoo \ looa ai a<n poKM» i aei wahi kalkaaiahiaw k«ia. I kat an:na la iNibati. « »*.v aoa ia o kekahi ko~kt i'oko o ka rami iwokipa, KW ka hootewa;«*ra aaa a* hoi o kor?* ?;asa ! ka pAanl maMwom 0 kon.\ r- *>• iiaa. , tiaa pa wia r.>-hcH v> kona vr.ih:t O hoi kA *ra 1 ha.iU: V- a! kuaa aaleaaliia# h loko o k* niKi ana e mo* aaa. Aka. i ka h;>i t >u a:ia mai o kaaa makaa.hiae iloko o ka rami, mamuli o bm loho ana : ka uwo hoopnupaaa a latS bebe, ua ike aku ia jl 1 n& Uma o oa wahi bebe a&i e n&nao aaa Uoko o loi waha, a olelo a&l la. oa pohoio o "*ttkitikt" ma ia wahi.

KPO4LA JOIB£RT

!>.:• 1 :• St. zti.

Kulanakauhale o Ladysmith

KA OHE HUL! I IKE A NA BUA