Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 49, 8 December 1899 — NA NU HOU O NA AINA E. Hoauheeia na Bua e na Pelekane. Papalu Loa Ke Aupuni Pilipino. [ARTICLE]

NA NU HOU O NA AINA E. Hoauheeia na Bua e na Pelekane. Papalu Loa Ke Aupuni Pilipino.

HOOKUEMIIA NA BUA. Ladana, Nov. 26—1 keia auina la i hoike ae ai ke keena kaua i keia lono i loaa mai no ke kaua ma Aferika Hema, mai Cape Town mai, hora 12:25 p. m. mai a Kenerala Forester-Walker man: "Ua hoike mai o Haku Methuen, ma ka hora 3:30 a. m. o ka i nehinei ua nee aku la ia me ka koa helu eiwa, na koa kaua lio, he mahele o na koa mokukaua ame elua mau puali pukaa, a e ukali ana hoi na koa kiai i na kaa ukana. I ke kokoke ana hoi i Gras Pan, aneane he 10 mile ma ka akau aku o Belmount, ma ke alanui hao e moe ana i Kimberley, j i kueia mai ai ia e 2,500 poe Bua, me na pukuniahi 6 ame 2 mau pu mikini. Hoomakaia ke kaua ma ka hora 6 o ke kakahiaka. Eia na Bua mai luna mai 0 na kiekiena kahi i ki mai ai i ka lakou mau pu. Ua noke aku la hoi ka ( kakou mau pukuniahi i ka hoolele i na poka pahu, a hiki wale i ka malaelae ana mai o luna o ua mau puu la Ua nee aku la ka mahele koa "manuwa" ame ka poe kaua lio no ka lele kaua kino ana aku maluna o na Bua. Ua hahana na kipu ana o na aoao elua a hoea i ka hora 10, a oia ka wa i lilo mai ai na kiekiena i ko kakou mau koa. Ua kuemi hope aku la hoi na Bua ma ke alahele e halawai aku ai lakou me na koa kaua lio mahele eiwa. | Aole i maopopo ka hopena ma keia wa e telegarapaia aku nei. Ua kipu aku la' hoi na koa pukaa ma keia wa a na Bua e kuemi hope nei. I kinohi loa hoi o ka hoomaka ana o ke kaua, ua lele kaua mai la mahope pono mai o makou 1 he 500 poe Bua. Ua halawai aku la na koa "manuwa" a he lua ole ko lakou wiwo ole ma paio ana. Ua nui no ka poino i loaa ia lakou, aole nae i maopopo i keia wa ka poino. "Ua hoike mai na enemi i ko lakou kaua ana mai me ka oolea loa, a me. he mea la, ua loaa nui ka poino ia lakou. He 20 poe i kanu ia. Ua hoomaopopoia nae, he kanakolu kumamakahi poe i hoehaia. Ua oi aku mamua o 50 lio i loaa aku ua pau i ka īnake, a c muu mokaki ana ma kahi hookahi ua poe lio make la. Hookahi batari pukaa 1 ki aku he 500 poka. E hookaulua iki ana makou i hookahi la ma Gras Pan : no ka hoomaha 'ana ame ka hoopiha hou ana i ka makou mau lako po-ka. Ua hana na pualikoa apau me ka wiwoole. "No ka mea e pili ana i ke kaua o ka Poaha nei, eia na mea i ikeia: kanawalu poe Bua i make, kanaono kumamaha poe kaa i puhiia i ke ahi. He nui ka pauda i loaa mai, he 50,000 poka owili, a 750 poka pahu i pau i ka hoopahuia. 0 Alihikaua Albsecht, o ka Puall Pukaa o ke aupuni Alani Kuokoa, ke alakai ana i na Bua; a o Kenerala Rodway ma ko kakou aoao." KA POINO 0 NA PELEKANE. L,adana, Nov. 26 —Ua loaa mai i ke Keena Kaua Moana keia hoike mahope ae.nei, mai a Ria Adiraerala Harris mai, i kakauia ma ka la 26 o Novemaba, mai Cape Town mai: "Me ke kaumaha kuhohonu au e hoike aku nei i keia poe i poino ma ke kaua ma Gras Pan, ma ka la i nehinei: "Ka poe i make: Aliikoa Kiekie Alfred P. Ethelston o ka mokukaua Powerful. Mekia John H. Plumbe, o na koa Marina Roiala o ke Doris. Senior, Puali Pukaa Roiala o ka Monarch. "Na poe i hoehaia: Kapena Hae Reginald C. Prothen o ke Doris. Kukonukonu. Lutanela Walter T. C. Jonea o ke Doris. i "Aole i ikeia na poino e ae i keia wa. Ua hala aku nei o Aliikoa de Horsey, Kapena Morgan aae Lutanela Wilson 0 ka mokukaua Monarch no ka huipu ana me na koa no luna o na mokukaua, imalalo o Haku Methuen." KA HOIKE A METHUEN. Ladana, Nov. 29.—Ua loaa mai i ke Keena Kaua keia lono mahope ae nei, mai a Kenerala Buller mai^ "Cape Town, Tuesday, Nov. 28—Ka hoike a Kenerala Buller: "Muliwai Modder, Poalua, Nov. 28— Hora 5 a. m. hele aku la e hakilo i ke kulana o ka enemi, a ikeia, aia oia maloko o kekahi auwaha eli. Hoomaka ke kaua ma ka hora 5:30, ma ke kipu ana o na puali pukaa, pela hoi na koa helewawae. na kaua lio ame na koa kiai ma ka aoao akau. 0 ka Puali Helu Eiwa. ma., aoao hema. Ma k{i hora. 6:30 ia lakou i nee ai, hora 6:30, ua hoea pono mai la lakou ma ke alo o ka 1 pualikoa Bua, he 8,000 ko lakou nui, me elua mau pu nunui, me eha (4) pu a Krupp, a pela aku. "Ua kokua mai la hoi ka mahele koa_ "manuwa," mai ke alahao mai. "Mahope iho o ka hakaka ikaika ana me ka hoomanawanui o ko kakou poe

koa no na hora he 10, me ka ai ole ana i ka a-i, a nele nohoi i ka wai a iloko 0 ka wela kikiki a ka la, ua hoauheeia aku la na enemi mai ko lakou kulana aku." E hoike ana kekahi lono kuikawa mai Windsow mai, e olelo ana ka hoike olelo a Kenerala Methun imua o ka Moiwahine, mahope iho o ka hoouka kaua ana ma ka muliwai Modder, penei: "O keia ka hoouka kaua a hookahe koko weliweli loa iloko o keia keneturia. Ua kipoka pahu ia aku na enemi a lele mai ko lakou mau auwaha eli aku. He weliweli ka hopena i ikeia. 1 KEKAHI LONO OKOA. Ladana, Nov. 29— E hoike ana kekahi lono mai ka muliwai Orange mai, i kakauia ma ka Poākolu, Novemaba 27, a e holke ana hoi no ke kaua o Instin (Gras Pan): , "Ua holo pono loa ke kuemi hope ana a na Bua. Ua hoao na koa kaua lio (Lancers) e oki pu ia lakou me ka hoao ana e loaa lakou, ua kipu ia mai la lakou mai luna mai o ka puu, a kuemi hope aku la na pualikaua lio. O Alihile.iua Conje ke alakai ana i na Bua. Mawaena ona poe pio ona Bua, 0 Aldermann Jeppe ame Alihikaua Res"feik, na mea i alakai i na Bua. He nui na poe Bua i haawi pio wale aku ia lakou iho. | "Ua kipoka pahu ia aku na Bua ma ko lakou wa e kuemi hope ana, a me he mea la ua nui no ka poino i loaa ia lakou, eia nae, ua ahai pu aku no lakou 1 ka lakou mau pukuniahi nunui eono me ka maalahi no ka akau. I "0 ka hapanui o ka wa i hooukaia ai ke kaua ma ke Anpuni Kuokoa no ia. He 30 poe Bua i hoehaia, a eia maa- ! nei kahi i lapaauia ai." NA KAUOHA I NA KENERALA. Berelina, Nov. 28—Ua hoolaha ae ka nupepa Deutsche Zeitung i ka lono mahope ae nei, i loaa mai Pretoria mai, November 27, ma o na poe la 1 pili i na Bua. Ua kauoha akp nei o Peresidena Karuga ame Peresidena Steyn ia Kenerala Joubert ame Kenerala Cronje,.aole pono laua e wawahi liilii i ko laua mau pualikaua, aka, e lele laua me ka ikaika loa ma ka hoouka kaua ana. He ekolu mau mahele koa o Kenerala Joubert. Hookahi e kiai la ia Ladysmith, 0 ka lua aia ma Tugela; a o ke kolu ma ka hikina aku o Estcourt, i oki pu ia ai ko na Pelekane kuemi hope ana. O ko Kenerala Cronje mau koa hoi, ua maheelia iloko o na mahele eleolu, Hookahi ma Kimberley; hooleahi ma Muliwai Modder, a o ke kolu ma ke kua aku o Kenerala Methuen." KE KAUA MA PILIPINE. Wasin€tona, Nov. 26—Ua loaa mai nei i ke Kuhina Aumokukaua he telegarama mai a Adimerala Watson mai, e hoike ana ia ua haawi pio mai la ka mahele aina o Zamboanga, Mokuaina o Mimdanao i ka Alihikaua Very o ka Mokukaua Castine, ma ka la 18 o Novemaba. E haawiia mai ana na lako kaua apau. Ua hoike mai na alii o ka aina i ko lakou makemake e noho malalo o na Amerika. KE HOLOKIKI LA O AGUINALDO. Nu loka, Nov. 26.—E hoike ana keka'hi lono i loaa mai i ka nupepa La, mai Manila mai, penei: Ua hoike mal o Kenerala Otis i ka mea kakau o ka nupepa La i keia po, o na poe kipi ma ka hema o Manila, aia lakou ke huli hoi la no ko lakou mau home. Me he mea la, ua lohe lakou no ka nui o na poino i loaa i ko lakou mau hoa ma ka akau, a ua komohia ke kanalua nui iloko o ko lakou mau noonoo no Aguinaldo. Ua hoike mal hoi o Wheaton, ua holo pono na hana hoopakele a kona poe kanaka 1 ka makuahine o Aguinaldo, mai na lima mai o ka poe Pilipino, a i keia wa ke noho la oia me ka palekana ma Sana Fabiano, me kana moopuna opio. Ua makeia hoi ke keikl (bebe) a Aguinaldo ma Bayombong ma ga wa e hakaka ana ia ame kona ohana ma ka nee ana i k Akau. O na lono hope loa mai nei, e hoike ana, aia o Young ke nee awiwi loa Ia no ka Akau, ma ke kapakai mai o Sana Ferenando a hoea i Vigan. Ua hookolo aku la hoi kekahi poe Macabbees i ka meheu o Trinidad, i oleloia ai maFa,?scea To u ATI. etaoi aoin aoinna laila i holo aku ai o Aguinaldo. Ua moe aku keia moali a hoea i ka mauna. | Ina ua h6lo aku o Aguinaldo i Bayomj bong, alaila, aole e liuliu a loaa mai ka | lono no kona hopu pio ia ana. Ua manao ia, ua hala oia i ka akau o Trinidad ma o aku o Cayan, me ka manaolana e ae aku ma kela aoao o ka mauna a hoea aku oia i Aparri. Aia na mokukaua ke hana pu la me Young. Aia nohoi lakou ke kiai la ia Aparri. KELA AME KEIA LONO. Ua piholo loa a nalowale ka mokukaua Kaletona i ke kai o Manila.

I Ke manao la no na alakai Pilepino e ! hoomau aku i ke kaua kihakahaka. i : kapaia he kaua "keko gorila." j E holo ana ka Moiwahine Vitoria mo ■ ka moopuna Emepera o Geremania i • lialia. ; Aole i holo lea ka malieleheleia ana : o ka Pae Aina o Samoa. j Ua hoopioo nui ia ko Europa apau, I no ka nui launa ole o na mokukaua I Pelekane ma Gibaraleta ame ke Kaiwa- | enahonua. i Ua lonoia e hoohui mai ana ke Aupuni o Farani i ke awa kumoku o Centa, ma Aferika, mamuli o ka ae ana o Sepania. O keia ke kumu i akoakoa nul ai na mokukaua Pelekane ma Gibaraj leta. J Oka liuina waiwai io ona pa gula i ikeia ma ka papa ahaaina aupuni i ma ke kulnakauhale o Ladana i ka Emepera o Geremania ma ke ahi- . ahi o ka la 21 o Novemaba, ua hiki ! aku i ka $10,000,000. ' Ua la'ulaha ae ka lono, e holo aku ana ka Moiwahine Vitoria no Geremania ma keia mua kokoke iho. Ua kakauinoa o Corbett ame Jefflries | ma ka aelike no ko laua hakaka kuikui ! puupuu ana ma keia mua aku. Me he mea la ma ke kulanakauhale o Parisa e lawelawē ai laua i keia hana. Ua manao wale ia e hookohu ia ana o Konela Denby i Kiaaina Kivila no ka i Pae Aina o Pilepine. j Ke hooikaika nei ke Aupuni o Farani e loaa iaia ka pono mau loa o ka hoohana ana i ke kii alakai i loaa mai nei ka moku-luu "Holland." Ua loheia, he poe aliikoa Amerika no kekahi e alakai nei i na koa o Aguinaldo. He elua mau alihikaua koikoi o Rukini i hele aku la i Aferika Hema no ke kokua ana ia Kenerala Joubert. . He nui na palapala hoopii e hele la ' imua o ka Ahaolelo Nui (O Amerika Huipuia, e nonoi ana e kapaeia o B. H. Roberts mai loko mai o ka Ahaolelo, no ka nui loa o kana poe wahine i maro ai. slir shrd hrdlu rdlu rdlu dlu rdlu <111 j E hoike ana kekahi lono mai lapana mai, e mare aku ana ka Hooilina Moi o alpana me ke Kamaliiwahine Sada. E hooikaika ana na hoaloha o Hawaii ; nei e loaa ka noonoo mua ia ana o ka : Bila Kanawai i pili ia Hawaii nei, ma na la omaka mua o keia nolio ana mai la o ka Ahaolelo. Ke laulaha la ka mai lele ma lapana. ! Nui ka ua ma Kaleponi, a ola no ko : laila mau kini make a ka wai. j He omaimai ko Haku Salisebure. E hoalakoia aku ana o Kenerala Otis me na pukuniahi maikai loa ma keia mua kokoke iho. Ua nana mai nei kekahi agena o ke Aupuni o Beritania i ka hoohanaia ana o ka moku luu Holland o Amenka a ua piha mahalo loa oia no ka lua ole 0 ke kamahao o na hana a keia moku, a wahi ana, he pilikua A\' eliweli loa la noloko o lee kai. O ka nui o na poho a na kanaka Amerika i kai ai no na poho i loaa ia lakou ma keia kaua £\na iho nei he $25,000,000. Eia o Amerika ke kapili hou mai nei 1 mau mokukaua hou nona, ma ke ano hou loa. i *