Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXVIII, Number 2, 12 January 1900 — KA HAKO OPIO O KAKELA MAINA [ARTICLE]

KA HAKO OPIO O KAKELA MAINA

MOKUN'A. IH. KA LETA A KE AI/3HA Mahop*' iaai, ua oSdo mai la kua makoahine. e haaieīe au !a loko o ka rom), mi» ke pioloke launa ole hol o ko'u ooonoo no Kaomi. Ua hoomaop&po loa ao « haaiele mai aaa o Xaomi ia'u. L r a hoao iho la hoi au e loaa ona launa kamailio pu aaa me ia, ao--1« aae he loaa, oiai aae o ka hana pono a'u e haaa ai, oia ka hele kino ana aku Imua ona, oiai o kuu wahine no ia a'u i mare ai; aka, ua piha loa ia * kuu n«iau i ka hohe waie, nolaila, aoie hiki ia'u k#» hele aku imua ona ma kela ano. Ta ike au e haaleie iho ana ia ia īluka Kakela, nolaiia, ua hoouna aku la au i kuu keiki laweiawe. oia o Gat«etona Leduic, e hookoio aku mahope ona, a hikl i kona wahi e noho ai, alaila, Dia kona wa e telegarapa mai ai ia'u. "t*a hooko oia i keia kauoha a'u i haawi aku ai iaia. Ua hookolo io no ola ia Naoml a hiki i kona ike ana. ua noho o Naomi maloko o ka Hotele Girime, ma London Bridge. Ua hoouna mai la ua wahi Gasetona nei he lono teleKarama e hoike mai ana ia'u l kahi i noho ai o Naomi. Oka pilikia wate no o keia hana ana a ua wahi Ga£etona nei, oia kona haalelo e ana i kona kial ana i ka hotele a hoea aku au, aka, mamua o ko'u hoea ana aku nolalla, ua hoi mai la ia.

"No keia keehina hana hemahema ioa i hana ia e ua wahi Gaaetona nei, ua kau mai la maluna o'u keia pilikla oui. Ua noke au i ka huli iaia ma ioko o kela wahi kulanakauhale, aole oae ona loaa iki ia'u. Aole nohoi he mea i hoomaopbpo i kona wahi i he? u aku ai mai laila aku. No kona ole ana ia'u, ua hoi mai la au 1 Ruka Hale nel. Aka, ua loaa mai no nae ia'u he palapala mai iala mahope mai. A oia keia." I keia wa unuhi ae la ua Haku Opio nei mailoko ae o ka pakeke o kona kuka i kekahi palapala a haawi aku la i ka loio. ' Lalau mai la ka loio i ua palapala la, ua pau kona mau kaekae i ka mokumoku, ua ano alu'a iho ka pepa, e hoike mai ana hoi, he wahi palapala Ui i heluhelu pineplneia. Aohe la umo ka makahiki e hoike ana ma kc poo o ua palapaia la. Aole nohoi he mau huaolelo .o ka hoomaka ana. A penei na olelo o ua palapala Ia: * • . • "i kou ku mumuie ana, oiai kou makuahine e nuku hilahila ole mai ana iau— i kou nana maka ana m'ai hoi i ka hiolo aku o kuu mau walmaka ma kuu papallna—i kou au'a ana aku me ke aloha ole i ka huaolelo hookahi e pakele ai au~i kou ku hoi me ka pane 1($ ole, ma ka wa o ko makuahine i kipaku mai ai ia'u, e hai aku au ia oe, ua make oe ia'u nei. Ke kakau nei au i keia, aole mamuli o ko'u ma- . nao e hoao ana au e hooulu hou i kuu aloha iloko ou. E ke aloha ole—aole— aole. Ua kaawale oe mai a'u aku. He loihi ka wa a'u i hakoko ai iloko iho ou ma ka noonoo ana, ina paha he mea pono ia'u ke palapala aku ia oe. 0 ka pane maopopo I hoea ae iioko o'u oia keia. e pono no au e kakau aku ia oe, oiai he kamu kupono ka'u i ike ai no ka hana ana pela. Ano, e hai aku ;iu ia oe, o ka wahine au i hana ino ai 1 kona inoa maikai, ka wahine au i mare pono ai ma ke kanawai, ka wahiue hoi au i hoao ole ai e haawi mai i ka linm kokua 1 ka hora o kuu popilikia, oiai hoi au e paa ana malalo o ka hoohiki au i kol mai ai ia'u e hoohiki aku. ano; eia ua wahine la ke noho nei he luaui makuahine no ko keiki a hooilina hoi ou. Ua hanau au i kuu keikl, aneane elua mahina i hala ae nei, a S mea hoi e kuhihewa ole ia ai keia hanau ana o'u i ke aloha a'u i lawe mai ai mai a oe mai, ola hoi, keia keiki, ua hele aku la au a noho iho la maloko o kekahi wahi hale e pili kokoke ana i kahi halepuie i mareia ai kaua, ola hoi o Sana Maria ma ka Uwapo, Southwark. O ke kahunapule no aaoa kaua i mare, nana no l bapetiio i kuu keiki, a e ike ana no oe 1 ka la o kona bapeti*oia ana ma ka buke moolelo o ka Ekaleaia. Ua hea aku no iaia ae i kuu kelkl makua ole i kekahl o kou mau inoa. A penei au I hoopaa ai maloko o ka buke; ALAREDA, ke keiki a Beretarana Sana Aiahana, ame Naoml Sana Alahana, (a i ole la) o Winter, kai hanauia i Feberuari 16,18— Bapetixoia i Mamki ia 9. Kakau hoikeia e kona knhu hanai, Mary Hig®ft. 0 ke kahunapule keia nana kaua i mare, aole oia i poina iki i ko kaua mare ia ana. a ua ninau mai nohoi ola ia*u nou. Ua pane aku au iaia, ua make oe. Aole &ae au i holke aku iala, o ka make a'u i manao ai. oia kou make ana la'u neL Ke oia nei ao o Alareda, a he ui kona mau ano! apau. 0 kuu aloha keia—o kuu lei hoi. Owau ame ia kai alo i na inea apau. Aloha waie kuu lei! Aka, e hai aku au ia oc, «a lawe aku au iaia i kahi e hiki ole ai oia ke loaa ia oe, a, e hiki oie ai hoi la oe ke ike i ko&a mau hea ka nl aeae ka nani. Mai ttoho oe a nnlw z&a) lali no ki nilowa-

5e ana o kau keiki mat a oe mai, oL&i. mannili no ia o kau hana aioha. oU i ■ ia'Ts- Ke ol? au e kuhih«wa. o ka hoo- ! kiipoao a k#r Akua e kau mal ai ma- | lana o kou 3unaik€-ha!a, oia kela T » i sof* oe i na maka o kau kelki." | Ta j>au ae ia na oielo o iotoo o ka * palapaīa i ka e ka 1010. Oiino ae ia ke pihoihoi maiuna o kona heieheiena, oiai hoi ia $ oplopi ae ai i ! ua palapala la. paa. iho la ma kona ii- ! ma a nana aku la hoi tna ke ahi e a mai ana iloko o ke kapuahi hoopumehana. Aiaila, huli mai la ia. haawi mai ia i ka paiapala i ka Haku Opio me ka pane ana mai: : : "Aole au i ike i kekahi mea iua ole 0 ke kamahao elike me keia. He ku inaoii keia i ke pahaohao. "£ ka loaa ana mai o koia paiapala ia'u," wahi a ka Haku Opio i hoomau hou aku ai i ke kamaiilo ana, "aia hoi, ua holo hou aku la au no LadawL He 1 e au a hiki i Southwark, a he mea olaio. ua loaa iho la ia!u na mea a Xaomi i hoike mai ai ia'u. No ka mea e plli aoa i ka hapeUioia anā o kuu kei- | ki. A mai ke kahuiapule mai hof, ike | iho la au i kahi e ai kuu wahine ! ia'u, aia no ia ma kHelu 39 Broome Street, Southwark. "Nolaiia, kau aku la ko'u manao no I ia wahi; a malaila au e ike iho ai i na j maka o kuu wanine, ame na maka hoi j o kuu keiki. Alaila, haalele iho la au i ka hale pule, a holo aku la au no ka I Helu 39 Broome Street E halawai ana anei me ke aloha? MOKUNA IV. HOEA AU ILAILA, AOLE OE. "E Mr. Rusekini, he mea makehewa wale no ia'u ke hal aku ia oe, o ka hana mua loa a'u i hana ai mahope iho 0 ko'u heluhelu ana i ka papa hoike no ka bapetizoia ana o kuu keiki, 'oia no ko'u holo ana aku me ka awiwi nui no ka Helu 39 Alanui Buruni, Southwark. Aole hiki ia'u ke hai aku ia oe i ke ano o kou manao ma ia wa a'u e holo ana no kahi a'u e halawai aku ai me kuu wahine, a ike pu aku hoi 1 na maka o kuu keikl aloha. Oiai au e hoio ana, aia ko'u noonoo ke lana heie wale ala no iluna i ke Akua e aloha mai Oia ia'u, ma ka haawi ana mai i ka pomaikai no ka»'u huakai. 0 ka'u i hooholo ai iloko iho o'u, oia keia, ina oia e loaā aku ana ia'u inaloko o ka hale a'u e hele aku nei, alaila, e kukuii iho mau kuli maluna o ka papahele ma kona mau kapuai wawae, a, aoie hoi au e haalele iaia, a hiki i kona kala piha ana mai ia'u. A ma ia hope aku, aole loa he mea nana maua e hookaawalo hou, koe wale no ka .nake. E lawe pololei xaai nohoi au iaia me kuu keiki hoi a'a e hii anb. nra ko'u lima a hoea mai imua o kuu makuahine ame kuu makuakane. Ke ike'la aol au, ua hele mai la au ia *wa a koa launa ole mai. Me he mea la o ka naau palupalu wale a hohe wale hoi i hanaia ai e a'u ma ka wa i kipaku ai kuu makuahine ia Naomi, ua kaawale loa aku ia mea mai a'u aku, aka, o ka naau koa a wiwo ole oia ke ulu ana iloko o'u. I ka hele ana hoi o ke kaa a ku ma ka Helu 39 o Alanui Burumi, aole i kana mai ka uluku o ko'u noonoo. I ko'u ku ana mawaho o ka puka, a kikeke aku la, ia wa i wehe ia mai ai ka puka e kekahi wahine, eia nae aole loa iho la o hiki i au ke hoopuka aku i hookahi wahi huaolelo, a ke ike aku la hoi au i ka nana ana mai o keia wahine ia'u me na maka hoohuoi. a olelo mai la oia ia'u "Ua ma'i ia paha oe?'* "I keia wa, he mea oiaio, he pilikia nui ka'u e makemake nei e hoopauia ae, ina ia he mea hiki," wahi a'u i pane aku ai i ua wahine la, a hoomau aku la nohol au i ke kamailio ana: "Makemake loa au e ike ia oe. A ke ole hoi au e kuhihewa, o oe paha o Mrs. Stanley, ka mea nona keia hale hookipa? Ina pela, alaila, o oe ka'u i makemake loa ai e hui a e. kamaiiio pu hoi me oe no kekahi mea ano nui loa, ka mea nana i hoopilikia. nui i ko'u noonoo." "Ua hooia mai la nohoi ua wahine la oia io no o Mrs. Stanley, a ia wa oia i kono mai al ia'u e komo aku iloko o ka nimi hookipa." "I ko'u komo ana aku iloko, a noho iho la hoi maluna o kekahi noho hulu lio o ke ano haāhaa loa, ua hoomaka koke aku la au e ninau iaia ina paha un ike oia i kekahi wahine o Mrs. Sana Alahana kona inoa?" "Ua a« mai la oia, a !a wa oia i hoike mai ai ia'u i na mea apau e pHi ana I ua whine la a'u." 'ia nel no oia kahi i noho ai no kekahi mau pule. Maioko nei no o keia hale i hanau ai oia l kana walii Keiklkane ul a nani nohoL He ekolu mahina i hala ae nei, I haalele ma! ai oia "I he* la ia i hele aku ai mahop? iho; 0 kona haaiele an& mai i keia hale? | wahi a'u i ninau aku ai i ua wahino nei, a o ka pane i loaa īnai ia'u, he pane ia i like me kekahi ]>ahi pnhaka 1 hou ia mai ma kua puuwal, i "Aole hiki ia'u ke hal a&a ia oe ia mea, wahi a ua wahine la i pano m&i ai ia'u, me ka hoomau ana mal nohoi: "Aole loa au 1 ike l ko&a wahi i hele aku ai, aole loa noSoi oia i hoik9 mai ia'u ia mea; aka, he hopmanao nae ko'u, tu olelo mai oU ia'u l kona na«eemake loa e holo aku co Amerika " ' Auwe," wahl a'u I hooho ai. Heaha hoi kana e hele aku al!! Am?rika? H 'Aole maojwpo Sa mea lia'u; aka, e

hai aku sae aa ia oe i ke kunau I u.u mai ai kona manao ana e aolo ikn o:.t \ Amesrika- I k<:kahi la, kamaliio pu iho la maua no ka mea e piii aaa i kahi keiki. A oiai maua e kanailio ana nona, ua puka rr*ai sa kekahi wahi hoali manao m&i iaia mai, he aina ma:ki o Amerika i ka noho ana.- A o keia ke knmu o ko'u manao aea ua haia osa i Amerika: Ma kona mau ano apau he wahine ia i make kana kane. E uhi mjfi ana ka uhi maka ma korm mau maka, a he papaie muouou nohoi o ka poe wahine kanemake ke kau mau ana maluna o kona poo. Hai mai nohoi oia ia'u. ua make kana kane. me he mea la hookahi paha pule mahope mai o ko laua mareia ana," "E Rusekini, o kek» mau wahi huaolelo a kela wahine i pane mai ai Imua o*u, u*i lawa i(Ki ia no ka lawe ana aku i kuu ola mailoko aku o kuu kiuo. Ua ku maoli au me ka haalulu imua o kela wahine ma ka wa ana i hoike mai ai i kela mau huadlelo. A e kala mai oe ia'u, no ko'u kaha-maha ana ma keia wahi. "He wahine opiopio loa ir* f a i hookahi no ka pule a.na e noho pu al me kana kane, a o kona lilo no ka ia i wahine-kanemake. Nui ko'u kaumaha nona. Ma ka'u hoomaopopo aku iaia, me lie mea la ua nui maoli no kona aloha i kana kane, nokamea, aohe a"u wa i ike ai ia ia, © nele ana ke kahe ole 0 kona mau waimaka. He ku maoli no 1 ke aloha ke nana aku iaia. E lohe ana nohoi au i kona uwe ana i ka po. Ua maopopo ia'u. ua lilo ka make ana 0 kana kane i mea nona e kanikau mau ai. Poor girl!" "E hai mai oe ia'u i na mea apau e pili ana iaia, oia hoi ke ano o kona hoea mua ana mai ia nei, oiai he mea au i pili iaia, a he waiwai nui hoi kona e kali nei o kona ikeia a loaa hoi ia." wahi a'u i pane aku ai i ua wahine nei nona ka hotele. "Ae. E hai aku au ia oe. I kekahi kakahiaka hai mai la kuu kaikamahine alwelawe ua hoea mai kekahi lede opio, ua makemake oia i mau rumi nona. I ko'u hele ana aku e halawai me ia ike aku la au he lede opio ui ia o kona mau helehelena, aka, aia nae ke kaumaha maluna ona kahi i lulumi ai. Ua aahu ia no oia i ka aahu kanikau eleele, a ma kona wa e kamailio mai ai ia'u, e ike aku ana no au i ka haloiloi mai o na waimaka ma kona mau maka, a i kekahi wa, e hiolo mai ana no ia.mau waimaka ma kona mau papalina. Hai mai la oia ia'u he wahinekanemake ia, a ua make kana kane he hookahi a elua paha pule mahope mai o ka wa i mareia ai laua. Aohe ona mau hoaloha, aohe hoi ona *)hana. Ua hapaiia oia ia wa i ke keiki, aole hol e lluliu a hanau oia, a ua makemake oia e noho ma kahi kokoke 1 Sana Maria nei, a maanei oia e noho ai a hiki i kona hanau ana. Ua haawi aku lā,h:oi au iaia i na keena maikai loa o loko nei o ka hale, a ua kauoha mai oia ia'u e hele au e imi i wahine malama keiki. Ua imi aku la nōhoi au a loaa o Maiy Higgins. Ma ia wa hookahi nohoi ua hoolimalima aku la au ia Kauka Filideno o ke Alanui Heleuma Helu 9. He ekolu a eha paha pule o kona noho ana ia nei, a hanau mal la oia i ke keiki." ha'i mai oe ia'u," wahi a'u i koi aku ai i ua wahine nei, i na mea apau e pili ana iaia ma ka wa i hanau ae ai ke keiki." "Aohe ana hana e ae o ka uwe wale no. Ma kona wa e huli aku ai a nana i ke keiki e puili ae ana ia i kona mau lima a uwe iho la. O kana wahi e hele mau ai i na ahiahi apau, oia o loko o kahi halepule la o Sana Maria, E hana hou ia ana hoi o loko o ua wahi hale pule la iloko oia mau la, nolaila, ua hamama mau no ka puka aohe ki ia a paa. 0 ka hora ehiku o ke ahiahi kona wa mau e hoea al ilaila a e hala ana iaia hookahi nora okoa e noho ai iloko, alaila, hoi mai ia i ka hale nei. Aole nae hiki ia'u ke hai aku ia oe, he pule paha kana hana e hele ai ilaila; & i ole, he noonoo paha no ka mea e pili ana i kana kane, aole au i ike. Aka, he wahi halepule punahele loa kela iaia. Pinepine loa kona wa e olelo mai ai ia'u: "Makemake loa au maloko o ka pa o kela halepule e kanuia ai ko'u wahi knp nei." A ua olelo aku hoi au iaia, aole pono iala ke naauauwa. O kana pane nae e pane mai ai imua o'u, oia keia: O kona hapa maikai, aole ia me ia, nolaila, aoie hiki iaia ke ola." I (Aole i pau.) j