Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 18, 3 May 1901 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

4  NUPEPA KUOKOA, MEI 3, 1901.

 

 

ana i lohe ai e hea aku ana ia Sana Alabana.

         “Pehu au?”

         Ano, e kuu makemake heluhelu, e haa lele kaua i ke kamailio ana no ke Duke Wahine a me Sana Alabana, kana keiki a e huli ae kaua a nana la Naomi mahope iho o ka haalele ana aku o ke Duke Wahina iaia.

         He hapaha hora mahope iho o ka haa lele ana aku o ke Duke Wahine ia Brook Hale, ia wa hoi mai la o Mr. Kiletona mai kana wahi mai o ka hele ana.

         I kona ike ana mai hoi i na helehelena o kana kaikamahine, ua hoopuiwaia ae la oia me ka haohao nui no ke kumu o keia ano e ana o na helehelena o ua lei aloha nei ana.

         Elike no hoi me ke ano mau o na maua makee keiki, ua inau koke aku la oia i ua lei aloha nei ana no ke kumu o keia ano e ana o kona mau helehelena, oiaino nae wahi ana i hoomaopopo iho ai, aole he ano e o ke kulana kaumaha kana i hoomaopopo ai e kau mai ana ma na helehele o ua kaikamahine nei ana, aka, he ouli o ke ano pihoihoi me he mea la e ake ana kona uhane e hoike mai i kekahi mea ano nui a kona naau i makemake nui ai.

         Ma kona wa i ninau aku ai i ua kaikamahine nei ana oia kona manawa i pane mai ai imua o kona makuakane ma ka olelo ana mai:

         “Ua makemake au e hele kaua i Kakelemaina Hale i keia ahiahi we must make a return call upon the Duchess of Castlemayne. Ia nei iho nei ke Duke Wahine o Kakelamaina, a o ka hoi ana aku nei no ia.

         I ka iohe ana o Mr. Kiletona i keia mea mai kana kaikamahine mai ua hoopiha hou ia kona noonoo me ke pahaohao hou no keia huakai awiwi a ua Duke Wahine nei, no ia mea ua ninau aku la ola i kana kaikamahine.

         “E kuu lei poina ole, mamua o ko’u haawi ana aku ia oe i ka’u ae ana no kau noi i waiho mai nei imua o’u no ko kaua hele aku i Kakelamaina hale no ka hoihoi ana aku i ka ike i haawiia mai nei e ke Duke Wahine ia Brook Hale nei, e ae mai ae la’u e hoike mai i ke kumu nui o ka hiki ana mai o ua Duke Wahine nei ia nei?”

         I keia wa i hoike mai ai o Miss Kiletona i na mea a pau e pili ana no na kukai kamailio ihooheleiamawaena ona a me ke Duke Wahine o Kakelamaina a o ka mea ano nui no nae,au e kuu makamaka heluhelu e hoomanao iho, ai oia no ke kii ana aku o ua aliiwahine nei o Kakelamaina iaia Miss Kiletona) i wahine oia na ke Duke Opio.

         I ka lohe ana o ua Mr. Kiletona nei i keia nuhou ano nui mai kana kaikamahine aku, ua hoopilipu loa ia iho la kona houpo a pioo ae la hoi kona noonoo.

         No ka wa pokole wale no nae keia o ka haluku ana ae iloko o na nune ana o ua Mr. Kiletona nei, a o ka monala hou ae la no ia o kona mau ano a pau, a hoi ae ia no hoi e like me mamua. Iawa ninau aku ia oia i kana kaikamahine.

         ‘Ua haawi aku nei anei oe i kau ae ana no keia noi a ke Duke Wahine i waiho mai nei imua ou.”

         “Ae,” wahi a Naomi i pane mai ai, me ka hoomau ana mai no hoi i ke kamailio ana, “aka, i keia wa ua makemake au e hoike aku ia oe, e kuu makua, aole au e mare ana me ke Duke o Kakelamaina.

         “He kupanaha maoli no keia au i hoike mai ne ia’u, e kuu kaikamahine. Ua haawi maopopo aku nei oe i ke Duke Wahine o Kakelamaina no kou ae ana e mare me ke Alii Opio, a imua nae hoe o’u ke hoike mai ne oe i kou hoole hou ana, aole ka oe e mare i ua Aliaa Opio nei. Heaha eia ano hana pohihihi au e hana mai nei imua o’u a imua hoi e kekahi o na aliiwahine koikoi loa o Pelekane nei? E hoomaopopo mai ana oe i ka’u e hoike aku nei ia oe, no’u iho, ua makemake loa au o Sana Alabana kau kane, a o Enelani no keia noho iho kaua a maanei kaua e hoopunana ai i ko kaua mau home hou a hope loa hoi ma keia ola ana.”

         “E kuu makua e hoolohe mai oe i ke kumu o ka puka ana aku nei o ka olelo mai a’u aku no ko’u ae ole ana e mare me ke Duke Opio o Kakelamaina, o oia keia.”

         I kela wa i hoike ano nui mai ai o Naomi imua o kona makuakane no kona mare mua ia ana me ke Duke Opio ko laua kaawale ana, kona hoea ana aku i Amerika, kona huna loa ana ia moolelo o kona mare ana mai iaia mai (Mr. Kiletona) a hoea i ko laua hiki ana i Enelani. Pela hoi me kona haawi ana i kona ae e hoi hou me ua Duke Opio nei imua ponoi ona ma ia ia no oiai ia Mr. Kiletona ma kana huakai hele.

         “Nolaila e kuu makua, ke ike mai la oe i ke kumu o ko’u ae ana aku nei imua o ke Duke Wahine no ko’u mare ana aku i ke Duke Opio, oiai aole oia i ike ua mare mua ia au me kana keiki A imua hoi ou i haawi aku nei au i ka hoole ana no ko’u mare ana aku iaia, no ka mea e hoike aku ana au ia oe he wahine au ua mare mua ia me ua Alii Opio nei, a oia no hoi ka’u i hoike aku la ia oe mai ka mua a ka hope o kuu moolelo o ka mare ana me Sana Aiahana. Haku Opio o Kakelamaina.

         I keia wa i hooi hou ia aku ai ke pahaohao o Mr. Kiletona, a nana mai la oia i kana kaikamahine me na onohi maka ano e loa, me he mea la iloko o ka moeuhane kana i lohe ai i na mea a pau a kana kaikamahine i hoike aku ai imua ona. A mahope ku ae la oia iluna a hele holoholo ae la oia me ke kulou ana hoi o kona poo ilalo, a hala he mau minute ia wa hoi aku la ia a noho hou iho la maluna o ka noho. Oiai oia e noho ana puana ae la oia i keia mau huaolelo:

         “Ua oi aku ke kupanaha loa o keia moolelo a’u e lohe nei i ko na moolelo kupua a pau o Arabia a’u i lohe ai?

         “E kuu makua, aole hiki ia oe ke haawi ole mai i na manaolo ae no na mea a’u a kau kaikamahine i hoike aku nei la oe, no ka mea e pili ana i ko’u mareia ana me Sana Alabana.”

         “Alaila, o oe anei e kuu lei aloha, ke Duke Wahine o Kakelamaina?”

         “Mamuli o ko’u mare ia ana me ke Duke o Kakelamaina e like me ka’u i hoike aku nei ia oe, e kuu makua, he oiaio owau no ke Duke wahine o Kakelamaina. E ike ana oe i keia mau mea a pau ma ka wa aole no i liuliu loa mai keia wa aku. A no keia kumu i olelo aku nei au ia oe e kuu makua, e hele kaua i Kakelamaina Hale i keia ahiahi mahope iho o ka pau ana o ko kaua paina ahiahi ana.

         E hoomanao oe, e kuu makua he elua mau mea uhana mawaho ae o’u a me Sana Alabina i ike i keia me huna. O oe, e kuu makua kekahi, a o Lede Valentina kekahi. Nalaila, e kuu makua, aohe kumu kupono au a me a’u e haawi ole aku ai i ka kaua kipa hou ana aku i Kakelamaina no ka alie a kaua i hoaieia mai ai e ke Duke Wahine o Kakelamaina mamuli o kona hiki ana mai ia nei.”

         (Aole i pau.)

 

KA AHAOLELO.

 

APERILA 25. -- He $45,000 dala i hookaa waieia no na hoolilo o ka Ahaolelo, a ua pau keia mau dala iloko o 53 wale no ia hana. He ehiku ia hana i koe a aohe dala e kaa ai na hoolilo. Pehea ana ia e pono ai?

         Ua lilo nui ka manawa i ka noonoo ana i ka bila Kalana. A o kekahi mea nui i noonoo ia oia no ka leka a ke Kiaaina e hoole mai ana aole oia i ae e haawi hou mai i la hana, a e pau ka ahaolelo i ka ia 30 o keia mahina.

         Ua loaa mai ka lohe mai ka hale mai ua holo ka bila 99, 100 a me 101 ma ka heluhelu ekolu. Lawe ka Senate a noo noo i keia mau bila. Hooholoia ma ka heluhelu ekahi.

         Lawe ia mai ka Olelo hooholo a na makaainana o ka Halawai a Wilikoki a noonoo ia. Ua hooholo ia e waiho ia keia olelo hooholo a noonoo pu me ka bila Kalana.

         Loaa mai he palapala kono mai ka “Hui Iminaauao o Na Opio” (Young Men’s Research Club) no ka lakou halawai o ka Poalima ia 26, 0 Aperilia.

         Heluhelu mai o Senatoa Kaaka i ka hoike a ke komite o Na Auhau penei:

         Ua noonooo ka hapa uuku o ko oukou komite o na Auhau, a ke noi aku nei:

         1. --- E hoopii ia ae ka auhau o na waiwai mai ka hookahi pakeneka i ka 1 1/2 pakeneka.

         2. --- E hoopii ia ae, a e hooponopono hou ia ka auhau o na waiwai hooili.

         3. --- E hoopii ia ae ka auhau o na kaa ukana nunui.

         4. --- E hoopau loa ia ka auhau kino.

         5. --- E hooholo koke ia keia mau kanawai.

         C. H. DICKEY

         G. R. CARTER

         J. D. PARIS.

         Waihoia a noonoo pu me ka hoike a ka hapanui.

         Noonoo ia ka bila Kalana, a hooponopono ia na kope a na Senatoa ma na wahi i hoololi ia.

         Loaa mai ka leka a ke Kiaaina penei:

         I ka Hon S. E. Kaiue, Peresidena o ka Senate: -- Aloha: -- Ua haawi mai ke komite kuikawa i ka olelo hooholo a ke Senate no ka haawi hou ana aku i mau la hana hou.

         Ua ae ke kanawai e ae ia ka hooloihi ana aku i mau la hana i na aole i hooholoia  ka bila Haawina, ka mea e holomua ai na hana  o na makahiki elua e hiki mai ana, nolaila ua hiki ia oukou ke koi mai i mau la hou no ia hana. He nui ka manawa a me ke dala i hoolei wale ia i keia kau ahaolelo, a he uuku na hua i loaa mai.

         No keia mau kumu ua manao au he mea kupono ole ka hooloihi ana aku o keia kau, a me ka haawi hou ana aku i mau la hana, i mea e komo hou ole mai ai o na hoolilo koikoi.

         Ua waiho ia ka noonoo ana o ka bila Haawina a ku haiki ka manawa a ua maopopo e haawi ia ana i manawa no ka noonoo ana oia mea. E pau keia kau i ka la 30 o Aperilia.

         Nolaila ua hiki ole ia’u ke ae aku i ka oukou noi.

         Me ka oiaio,

         SANFORD B. DOLE

Sans Souci, Aperila 25, 1091.

 

HALAWAI AHIAHI.

 

         Malamaia he halawai ahiahi. Hoomaka na hana i ka hora 7:30. Heluhelu ia ka bila Kalana a pau i ka hora 8:30 Hooholoia ma ka heluhelu elua. Heluhelu ekolu i ka la 26, Aperila.

         Noonoo ia ka bila hoaie o $5,000,000.  $1,000,000 i hiki ke hoohana ia i keia mau makahiki. Nui na hoopaapaa ana no keia bila. Kue nui kekahi mau Senatoa i ka aie ana, ua lawa no i na dala e loaa mai ana mai na auhau mai. Hooholoia ma ka heluhelu elua.

         Holo ma ka heluhelu elua ka bila laikini o na kalepa. Heluhelu ekolu i ka la 26 o Aperila.

         Hooholoia ma ka heluhelu ekolu e uku ia $1,500,000 no ka waiwai o ka poe i poho i ka pauahi i na i oi ole aku na koi mamua o keia huina.

         Holo ka bila no ka hooponopono ana i ka helu kanaka i kela a me keia elima makahiki.

         Pau na hana i ka hora 10:45 P. M.

 

NA HANA O KA HALE.

 

         APERILA 25. -- He 53 la hana, He 132 bila i laweia mai, he 30 i hiki aku imua o ke Kiaaina.

         Heluhelu mai o Ropikana i ka hoike a ke komite Hookolokolo no na han @ a ka Hui Kaa Uila. Na mea ano nui o keia hoike oia keia:

         1. --- E a’o ia keia hui e hooko pono i na olelo o ka aelike i ka hana ana @ lakou mau alahao.

         2. --- E kauoha ia keia hui e uku i ka lakou hapa o na hoolilo no ka hana ana i na alanui i hanaino ia e lakou. 
          3. --- Hoololi ia ka pauku 342 o ke kanawai Kalaima, e pili ana i ka hana ana o na alanui. 
   Noonoo ia kekahi mau hoike komite aka, aohe he mea ana nui.     
      Heluhelu mai o Gilfilan i ka hoike a ke komite o na waiona penei: 
      1. --- E haawi ia W. C. J. Ottman o Waikiki i laikini kuai waina me bia. 
          2. --- Aole e ae ia kekahi Hale kuai walona i bona no kekahi, o na waiwai paa wale no. 
   3. --- Ina kupa Amerika wale no e ae ia ai e haawi na laikini. 
     Holo ma ka heluhelu elua ka bila e ae ana i keia a me keia mea i manao e ola iaia ka ma’i-alii e hoao. 


HALAWAI AHIAHI.

 

         Hoomaka i ka hora 3:30 P. M. me 18 Lunamakaainana. Hooholo ia, e ae ia na Lunamakaainana e wehe i ke kuka a puhi i na kika i pau ka makika i ka maka’u.

         Holo ma ka heluhelu elua ka bila kaa uila ao Hilo, a me ka bila Haawina no ka Moiwahine Liliu.

 

         APEILA 26. --- Noonoo ia ka bila Kalana no ka heluhelu ekolu ana. Aohe mau kue a hiki i ka noho kalana o Kauai. Noi mai o Kikila Balaunu e hoololi ia mai Waimea a i Lihue. Nui ke kue o na Home Rula. Noi koke o Sena toa Keokeo e hooholo ia keia kanawai. He eiwa ma ka aoao ae a he eha ma ka aoao hoole. Aole i koho o Senatoa Aehi Ua koho o Senatoa Papai  me na Home Rula. Ua hana ia keia me ka eleu loa a puiwa na Repupalika i ka holo koke ana.

         Holo ma ka heluhelu ekolu ka bila 24 e hoopau ana i na auhau kino.

         Heluhelu mai o Senatoa Keokeo i keia olelo hooholo.

         Oiai, e holo makaikai mai ana o Peresidena McKinley i Kapalakiko iloko o ka mahina o Mei, a

         Olai, o kakou na kanaka e noho ana ma keia Teretori o Amerika, he mea kupono ia kakou ke hoike i ko kakou ohohia iaia ma ke kono ana aku iaia e holo loa mai no Hawaii nei, a nolaila.

         E hooholo ia, a koho ia i komikina, o elima lala o ka Senate a me elima lala o ka Hale, o ko laua mau lunahoomalu kekahi iloko oia komite, e lawe aku i keia kono imua o ka Peresidena o Amerika, a haawi aku i ke aloha oiaio o na kanaka o keia Teretor, a

         E hookaawale ia mai ka waihona dala mai o ke aupuni i mau dala no na hoolilo o keia komikina.

         W. WHITE.

         Ua hooholo ia keia olelo hooholo.

         Holo ma ka heluhelu ekolu ka bila hoale dala. Hookahi wale no mea kue.

         Holo ka bila 66 no na hoolilo malalo o ka bila hoaie ma ka heluhelu ekolu.

 

HALAWAI AHIAHI.

 

         He umikumamakolu bila i holo ma ka heluhelu ekolu iloko o 3 hora me 35 minute.

         Nui ke kapulupulu o ka hana a keia poe i na kanawai. Aohe he mau hoopaapaa he olelo hooakaka wale no.

         Holo ka bila Alahao o Kona a Paris me Aehi ma ka heluhelu ekolu.

         Holo ka bila 81, 57, 85, 92, 8, 11, 18, 109, 91, 62, 99, 94 a me 82.

         Loaa mai ka lohe mai ke kakauolelo mai ua kakau inoa ke Kiaaina i ka bila 10 no ka hooponopono ana i ke koho ana o na makai o ka aha.

        

NA HANA O KA HALE.

 

         Ke kanalimakumamaha o na la hana He 132 bila i lawe ia mai --- 30 i hiki aku imua o ke Kiaaina.

         Lawe mai o Hon. Beckley he olelo hooholo no ka hooloihi ana aku i keia kau a hiki i ka palena pau i ae ia e ke kanawai.

         Kue nui o Ropikana i keia olelo hooholo. “Ua uhauha wale kakou i ko kakou manawa ma na hoopaapaa ana i na rula o ka hale a aole ma ka hana. He mau hana hoopau manawa wale no ia. Ua hooholo iho nei kakou i ka bila. Kalana me ka ike no i na hemahema he nui. A ua maopopo loa ia’u, aole e hiki i ke Kiaaina me kona noonoo maikai, ke kakau inoa i keiakanawai

         Loaa mai ka olelo hooholo a Senatoa Keokeo no ka olelo hooholo a Senatoa. Keokeo no ka hoouna ana i mau Komikina e kono i ka Peresidena Mckinley

         Hoogs: --- ‘He mea kolohe wale no keia, a i ole he oiaio paha?”

         Akina: --- “Ina pela, no ka pomaikai o Mr. Monssarrt e lawe mai ana au i bila kanawai e hookaawale ia i $100,000 no na hoolilo o keia Komikina.”

         Makemake o Kumalae i 10 Komikina mai ka hale mai.

         Mokimana: --- “Mr. Lunahoomalu Maikai, he mau hana hoopau manawa wale no keia. E hooholo ai kakou i keia olelo hooholo.”

         Dickey: --- “Kue nui au i keia olelo hoo holo. He hupo maoli no. Me ka ike iho no aohe dala o ka waihona ke imi hou aku nei kakou i mau hoolilo hou mawaho ae.

         Manao o Kaniho he mau hana hoopau dala wale no. He mea pono e waiho ia ia mau dala no na alanui. Aka, ina e hooholo ana keia hale e hoouna i mau Komikina, makemake au e hoouna ia i poe kanaka Hawaii wale no a pau. I olelo aku lakou i ka Peresidena ma ka olelo Hawaii a ike oia i kona hewa i ka ae ana i olelo Haole wale no ka olelo ma ke kanawai kumu.

         Hoogs: --- “E hele no kakou a pau loa me na kakauolelo a kakou, a koe o Dickey me Kaniho.”

         Haule keia olelo hooholo. 19---8.

         Holo ka bila 66 no ka hooponopono haou ana i ka Papa Oa ma ka heluhelu ekolu.

 

HALAWAI AHIAHI.

 

         Hoomaka i ka hora 8:30

         Noi mai o Emaluka e noonoo ia ka bila kanawai e pili ana i na auhau. Nui na hoopaaapaa. I keia bila no i hoo paapaa ai a hiki i ka hoopanee ana o ka hale. Aohe mea i hana ia.

 

         APERILA 27, 1901. --- Piha ka Senate no ka manao o na kanaka o ka la keia e noonoo ia ai o na inoa no na oihana aupuni. Aka aohe he mea i hooholo ia no keia ninau.

         He elua mau bila i holo ma ka heluhelu ekolu. Ka bila a Giligilan no ka hooponopono ana i ka hoomoe ana o ka uea a me na pou o ka Hui Kuai Hau a me Kukui Uila o Oahu a me ka bila a Mokimana no ka Hui Lanahu me Ea mama.

         Ua heluhelu elua mai ke komite o ka Papa Ola no na mea e pili ana i ka malama ana o na ma’i.

         1. --- I ekolu komikina no ka malama ana ia lakou. Hookahi na ka papa ola, hookahi na na ma’i e koho, a hookahi na laua e koho.

         2. --- E hookaawale ia i haawina dala no ka hoonui ana i ka wai.

         3. --- E hai ia i moku no na hana wale no o ka papa ola.

         4. --- E kuai ia na waiwai a pau o ka halekuai o Kalau papa no ka lakou kumukuai o Kalaupapa no ko lakou kumukuai o Kalaupapa no ko lakou kumukuai a i ole e kuai hoopoho ia.

         5. --- E hookuu ia na poe a pau i inoino ole ko lakou ma’i, mahope iho o ka nana pono ana ia e na kauka. 
 6. --- E imi ia i bipi maikai na lakou e ai ai. 
         Na ka papa e nana pono ke kanu kalo, e holo wale na ukana a na ma’i, e palaina puna ia na hale e ka papa, e kukulu ia i home ma kekahi wahi kokoke ia Honolulu no ka malama ana i na keiki a ka poe ma’i i hiki aku na makahiki i ka eono, e ae ia lakou e kukulu i mau hale kuai, e haawi ia i wahie na lakou, e ae ia ka inu awa i ka poe i maa ia hana, na ka papa e eli na lua kupapau, e koho ia i Lunakanawai a me makai no lakou, 25 paona poi na ka mea hookahi o ka pule, e pa ia i pa hakahaka a e ae ia na ohana e hele aku e ike ia lakou i na wa a pau. E kui ia i hipa ai na lakou i na he mea hiki. 
          Lawe mai o Senatoa Kaaka he olelo hooholo no ka papa ana i ka inu lama o na Senatoa oiai i ka hana. He mea maa mau i kekahi mau Senatoa ka hoi ana i ka lumi o na alii-koa e inu ai, nui ka hoopaapaa ia.

 

NA HANA O KA HALE.

 

         Kanalimakumamaha o na la hana. He 126 bila i lawe ia mai 34 i hiki aku imua o ke Kiaaina.

         Holo ma ka heluhelu ekolu e hookaawale ia $1,500,000 no ka uku ana i ka pauahi.

         Holo ma ka heluhelu ekolu ka bila e ae ana i ka Hui Telephone Standard.

         Holo ma ka heluhelu ekolu ka bila no ka hana ana o na Wai momona.

         Holo ka bila no ka hooponopono ana i ka hoomoe ana o na paipu sua.

APERILA 29. --- Ua nui na kanaka makaikai i hele ae me ka manao e lohe i na kamailio ana no na Luna Aupuni aka ua hoi nele.

         Loaa mai ka lono mai ke Kakauolelo mai o ka Teretori ua kakau inoa ke Kiaaina i keia bila Kanawai e pili ana i ka hoopiha ana i na hakahaka ma ka aha kaapuni, a me ke Kanawai e pili ana i ka hoolaha ana o na Kanawai hou.

         Heluhelu mai o Senatoa Papai i keia hoike.

         “Oiai, ua waiho ia mai imua o makou kekahi mau bila i hiki aku ka huina dala i ke $2,527.25 mai ke komite mua mai, a

         “A oiai aole i hoao keia komite e uku ia keia mau bila, nolaila,

         “E hooholo ia, e apono ia keia mau bila i hiki aku ka huina dala i ka $2,527.25. a e kauoha ia ke komite o na hoolilo e uku i keia mau bila mai na dala a pau i hookaawale ia, a e hookaawale ia aku ana paha no keia hana, e hookomo ia keia huina iloko o ka bila Haawina a e ukuia, penei keia mau bila.

         J. T. Ryan --- Pai ana $133.

         Hui kaa Otomobila, no ka hai o ke kaa a hiki i Hale ma’i o Kalihi. $4. 
          I keia hui no no ke kaa mai ke kaona a Waikiki a hoi mai no ke noi ana i ke Kiaaina e hooloihi aku i keia kau $9.50. 
       Hui kuai Hau Oahu no 260 paona hau $2.60 no ka mahina o Aperila. 
         F. F. Fernandes --- No ka kakau ana i na bila $2.00. 
           D. H. Kahaulelio --- Heluhelu hoopololei ana i na bila ma ka olelo beretania a me ka olelo Hawaii $257; Unuhi ana i ka olelo Hawaii, $321; Heluhelu hoopololei ana a me ka unuhi ana i ka olelo Hawaii. $36.50. 
          Enoka Johnson. --- Heluhelu hoopololei $326. 
 Hai kaa pio Helu 255, $1.50. 
       J. M. Riggs: --- 27 la hana $69.80. 
        H. Hackfeld & Co., --- Hoolimalima o ka mikini kakau --- $6.00 
   Hui Hawaiian Gazette --- Pai ana $144 
          Keoni Kahiolani --- Holoi ame Aiana ana --- $1.90. 
         P. M. McMahon: --- Ka moolelo o na Hana o ka Senate $225.45. 
         Hui Buletina --- Pai ana, $10,50. 
           Hui o Wall Nichols --- Pono kakau $17.50 
          Hawaiian Star: --- Pai ana $72.50. 
         Keoki Makamu: --- Unuhi ana $34.00. 
     Hui Hawaiian News --- Pono kakau $374.05 
 Hui Buletina $275.75 no ke pai ana. 
     Hui Hawaiian Gazette --- Pai ana $69. 
             T. J. Ryan --- Nana ana i na buke a ka Luna Hooia $10., kakau ana i kana hoike a me kekahi mau bila $72.30. 
           P. M. McMahon --- Ka moolelo o na Hana o ke Senate $50.90. 
    Huina nui $2,527.25. 
     C. L. CRABBE.

         E hookomo ia ana keia bila ma ka bila Haawina ma ke ano he bila uku ole ia.

         Noonoo hou ia ka bila no ka haawi ana i ka hui o Dimond i aelike no ka hoomoe ana i Uea Ea mama. (Gas).

Lawe mai o Senatoa Balaunu he olelo hooholo no ka hooponopono ana i ka nui o ka lunamakaainana penei: ---

         Apana ekahi --- Mokupuni o Hawaii.

         Apana elua --- Mokupuni o Maui, Molokai, Lanai ame Kahoolawe.

         Apana ekolu --- Mokupuni o Oahu.

         Apana Eha --- Mokupuni o Kauai me Niihau.

         E ae ia e koho ia na lunamakaainana penei:

         Apana ekahi --- Eha.

         Apana elua  --- Ekolu.

         Apana ekolu --- Ehiku.

         Apana eha --- Eono.

         No ka hale o na Lunamakaainana:

         Apana ekahi --- O Puna, Hilo a me Hamakua.

         Apana elua --- O Kau, Kona ame Kohala.

         Apana ekolu --- O Maui, Molokai, Lanai a me Kahoolawe.

         Apana eha --- Ka aoao Hikina ame Hema o ke alanui Nuuanu a hiki i ka Pali a hiki i ka lae o Makapuu.

         Apana elima --- Ka hapa i lilo ole o Oahu i ka apana eha.

         Apana eono: --- Mokupuni o Kauai me Niihau.

         Penei ka nui o na Lunamakaainana o keia mau apana.

         Apana ekahi --- Eha.

         Apana elua --- Eha.

         Apana ekolu --- Eono.

         Apana eha --- Ehiku.

         Apana elima --- Ehiku.

         Apana eono --- Elua.

         He nui na mea i oleloia aka he elua wale no bila i hooholo ia.

NA HANA O KA HALE.

 

         Kanalimakumamaiwa la hana --- 126 bila i lawe ia mai --- 34 i hiki aku imua o ke Kiaaina.

         He nui na poe i hele mai e ike i na hana me ka manao he mau hana ano nui ana kekahi.

         Makemake nui ia ka blia Hoale aka aole i lawe ia mai e ke komite. Noonoo ia na noi a na poe ma’i o Molokai

         Heluhelu ia mai ka hoike a ke komite o na hoolilo. Ua ikeia ua oi ae ka nui o ko kakou mau hoolilo me na kanaka uuku mamua o ko na Panalaau a Teretori o Amerika.

         He wahi hoopaapaa uuku kekahi i ikeia no na la hana o ka Hale. Olelo kekahi he 59 olelo hoi ka Lunahoomalu he 56 wale no la hana.

         Holo ma ka heluhelu ekolu ka bila e hookuu ana mai ka auhau mai na waiwai i emi mai ma lalo o $3,500 ka waiwai io.

         Holo ma ka heluhelu ekolu ka bila no ka koho hou ana i mau Lunakanawai kiekie.

         Holo ka bila e hoopai ana i ka lawe ana i na waiwai i aihui ia.

 

HALAWAI AHIAHI.

 

         Aohe i hiki nui mai na hoa nolaila aole i hiki ke hana ia kekahi hana.

(E nana ma ka aoao 6.)

 

         Ua ikeia kekahi ino nui ma kelemania i ka mahina i hala.

         Ua hele aku kekahi poe koa Kelemania i na kuahiwi o Kina no ka huli ana i na Pake aihue.

         He hele kino ana o Emepera Willama o Kelemania e nana pono i ka Telegalama uea ole a Pro. A. Slaby.

 

         Ke hoomakaukau hou nei na Bua no ka paio hahana ana me na Pelekane ma Aferika.

 

         Ua apa ia ke komo ana mai o na keiki a me na kumu i loaa i ka ma’i ake pau ma na kula o Denver, Amerika.

        

         Oiai kekahi moopuna a Vitoria i kapaia o ka kaikamahine Aliaa Vitoria e holo ana ma kona kaa hehi wawae ma kekahi pa i hookapu ia, ua hopu ia oia ma ke ano keonimana ole e kekahi makai.

 

         Ua hana ia kekahi hana ma Georgia, Amerika, e ae ana i na paahao e hana a loaa mai ke dala no ka lakou mau hana. Ae ia lakou e hana no kekahi poe okoa mawaho ae o na hora hana o ke Aupuni.

 

KA MAKAMUA O KA OHANA.

 

Aole lo kekahi laau e hoohanaia nei malalo o ka hanohano oi keiakeia mamua aku o ka AILA HAMO KIKAPU (Kickapoo Indian Oil). He laau maikai loa no ka hamo ana ame ka inu ana maloko. O keia ka enemi ino loa o ka hu’i ame na ehaeha e ae apau. Aole loa he mea hiki ke olelo ae i keia wa, “aole au e loaa ana i ka nuralagia, rumatika a i kekahi ano ma’i e ae paha; aka, o kela ame keia mea apau i loaa he wahi omole o keia Aila Kikapu maloko o kahi papai hale, o lakou wale no ka i hiki ke kaena, aole e loaa ana i ka nuralagia, a i ole ia, i ka rumatika paha. He kupanaha maoli no ka ikaika o keia laau hamo maluna o na ehaeha apau. O ka hu’i o ka niho, ka pepeiao, nalulu hoi o ke poo, nuralagia, ame na hu’i rumatika, hi-koko, hi maoli, kolera, nanahu o ka pua, imii, ame na hu’i e ae apau, he ola wale no i keia aila. O ka mea me ka laau iloko o kona hale, aole loa ia e loaa ana i keia ano ma’i.

         O HOBRON DRUG CO., na Agena o keia AILA HAMA KIKAPU ILIKINI.

 

HOOLAHA HOOKAPU AINA.

 

         Owai o Naholowaa, (k) ke papa a ke Hookapu loa aku nei au i kuu aina i kapaia ka inoa o Kamahiili e waiho ala ma Waimanalo Koolaupoko Mokupuni Oahu. Aole e ae ia kekahi kanaka, a mau kanaka paha e hele maluna o keia aina, me ke kuleana ole. O ka mea e hele tnt me ke kuleana ole, a hana i kekahi mau hana e hoopii ia no ma ka kanawai no ke komo hewa.

         Ke hookohu aku nei au ia Kaleikini (k) i Hope no’u ma ke kanawai.

         Owau iho no me ka Oiaio,

         NAHOLOWAA (K)

         Aperila 26, May 3, 10, 17, 24.

 

UA PAU KA WELI I KA NOHO HUKI NIHO.

 

         HE HIKI KE HUKI A HOOPIHAIA NA NIHO POPO ME KA EHA OLE malalo o na paahana ana o keia au naauao e kapiliia ai i ka io o ka papa niho. Aohe hanaia i ka laau hoohiamoe.

         O keia wale no kahi huki a hana niho ma Honolulu nei i loaa na PAAHANA I HOOPAAIA me na mea e ae e hiki ai ke huki, hoopiha a hoopaa i poo gula a puna paha e hiki ole ai ke ikeia ke ano e mai ka niho maoli ae, a e paa no ia no umi makahiki malalo o ka hoopaa ana, me ka LOAA OLE O KEKAHI HUNAHUNA O KA EHA. He POE WALE NO I HOONAAUAO A HOOKUU MAIKAI IA na poe lawelawe, he poe i lawelawe mua ma keia oihana mai ka 12 a i ka@ 20 makahiki, a he loea ma ke poo o na mahele like ole o keia oihana. E kipa mai io makou nei, a e ike no auanei oukou i ka olalo o ka makou e hoolaha nei. E hoike mua aku no makou ia oukou i ka nui o ko oukou lilo i ka wa e NANA MUA AI ME KA UKU OLE.

         PAA NIHO KU’I.................$5.00 
       NIHO GULA........................ 5.00

         HOOPIHA IA ANA ME KE GULA .......... 1.00

         HOOPIA IA ANA ME KE DALA ............  .50

         Ua lawa ko makou inoa i ka heeia ana i ka maikai o na hana a pau.

         NEW YOUR DENTAL PARLORS.

         Room 4, Elite Building,

         Alanui Hotele.

         HE MAU WAHINE NO KAHI NO KA WAHINE.

         8 a. m.                 p. m.

 

HALE KUAI

         BIBI I’A, KAMANO

MOA, PALAHU Etc.

KAPIKI, AKAAKAI

OHI’A, UALA A

NUI WALE AKU.

 

         O keia mau mea a pau i hoikeia ae la maluna, eia ke kualia nei i kela mau la me ka emi loa. Aole nei i kela mau la me ka emi loa. Aole e hoomaopopo ana ka mea heluhelu i ka oiaio o keia a hiki i ka ikemaka ana.

         He nui na ono a ka maka e wae ai: mai na uha bipi momona a na kaka puaa kelekele o Kaleponi, ka naaukake, ka puaa paakai e ono ai me ka luau, a i ole ia, ua kapiki lau po’i. “Auwe! moni ka haae!”

         E wae a pau ka makemake. He waipahe na kukaiolelo ana, a he oluolu loa aku hoi ke kumukuai.

         E kipa mai. Aohe o makou la koo -- o na Sabati wale no.

         Eia ko makou hale kuai bipi ma ke Alanui Betela, mauka iho o kahi o Kakela me Kuke ma.

         HONOLULU MARKET CO., LTD.

         Alanui Betela.

 

HOOLAHA KUMAU.

 

Ka Hui Banako hoahu

         Malama Dala o Hawaii

[KAUPALENAIA.]

 

Huina i hoahuia..............$350,000.00

 

Peresidena.....................Kikila Barunu

Hope Peresidena ..........W. P. Robikana

Puuku............... W. G. Cooper

 

Keena Hana Nui:

 

Alanui Papu, kokoke i Alanui Halepa,

Kaena Lala ma Hilo, Hawaii.

 

A LAWELAWE ANA I KA

Oihana anako Hoahu Dala

         ma Honolulu ame Hilo

 

         E laweia mai no na huina hoahu ma ka haawiia o na ukupanee no na heahu makahiki ma ka huina o 4 1/2 pa-keneta ne ka makahiki. E loaa no na rula a me na hooponopono ana ke ninau ae ma ke Keena Hoahu.

 

2828 - 1 yr.

 

DR. L. F. VALAREZ.

         Keena Oihana a Wahi Noho. Helu 16 ame 20, Alanui Emma.

         Na Hora Hana: 8 & 10 a. m.

                            3 & 5 p. m.

                            7 & 8 p. m.

Telepona 644.     2798 - 1 yr

 

DR. T. MITAMURA

         Keena Oihana 534, Alanui Nuuanu. Telepona 152. Pahu Leta 842. Wahi noho, 524, Alanui Nuuanu.

         Na hora keena: 8 10 a. m., 1 & 3 ame 6 & 8, p.m.

 

LYLE A. DICKEY

@ai na Mokupuni mai.

         A hookoia na hana pili kanawai apau Kihi o Alanui Betela me Moi. Pahu

 

KAKELA ME KUKE

(Kaupalenaia.)

 

Poe Kalepa ma ke Komisina

 

A HE

 

Poe Lawelawe Kopaa.

 

AGENA.

 

HOIKE AKEA!

 

         O KA HUI I IKEIA IHO NEI MAWAENA O ROBERT LEWERS, CHAS. M. COOKE A ME F. J. LOWREY, MALALO O KA INOA HUI O LEWERS & COOKE (LUI MA), UA HOOPAUIA IHO NEI I KEIA LA MAMULI O KA@  AELIKE ANA, A UA HOONEEIA AN@ NEI KA OIHANA MALALO O KA@ HUI NONA KA INOA LEWERS & COOKE, LIMITED, (LUI & KUKE, KAUPALENAIA).

         O NA KOI A PAU I KA HUI KE@ AUAMOIA NEI E KA HUI HOU, A O NA AIE A PAU I KA HUI KE HOOLILOIA NEI A E UKUIA I KA HUI HOU.

         KE PAHOLAIA AKU NEI NA HOOMAIKAI ANA I KA POE A PAU I HAAWI MAI I NA KOKUA ANA I KA HUI I PAU IHO LA, A KE NOILA AKU NEI NO HOI E HOOMAUIA IA LAUNA OIHANA ANA ME KA H@ HOU.

 

LEWERS & COOKE.

 

LEWERS & COOKE, LIMITED.

(Lui & Kuka, Kaupalenaia.)

 

Peresidena.........F. J. Lowrey

Hope Peresidena........W. W. Harris

Kakauolelo me Puuku.... W. A. Hadden

Luna Hooia...........C. H. Cooke

Luna Hoohana.........Robert Lewers

Luna Heohana..........Chas. M. Cooke

         Honolulu, December 31, 1900.