Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 13, 27 September 1901 — MAKEHO PERESIDENA MAKINALE HOOKOHUIA O HOPE PERE-SIDENA RUSAWELA. “Good-bye All, o Kona Makemake ke Hana ia,” na Olelo Hope. Ka ike ana o kana Wahine i Kona Kino Make—Aole i maopopo kona Ola. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

MAKEHO PERESIDENA MAKINALE HOOKOHUIA O HOPE PERESIDENA RUSAWELA.

“Good-bye All, o Kona Makemake ke Hana ia,” na Olelo Hope.

Ka ike ana o kana Wahine i Kona Kino Make—Aole i maopopo kona Ola.

AHLAHONA HALK, BAPALO, Sept. 14. l'.i haalel<» mai o Peresidena Makinale i ka hora 2: L. r » o keia wanaao. Ua pau kona ike mai ka hora 7:15 mal o ke ahiahi o nehinei. Ua hoohala oia i na hora hope loa o kona ola ana me kona noonoo maikai me kana wahine, ka mea hoi ana i hiipoi ai no na makahiki lehulehu o ko iaua noho hauoii ana. Aoie he kahunapule ma kona aoao i kona hanu ana i kona hanu hope loa, aka, 0 kana mau olelo hope loa, e hoike mai ana ua haahaa oia imua o ke alo o ka Makua Mana Loa, ka mea hoi ana 1 hilinai ai me kona naau apau. Ua kala aku oia i ka mea nana k$ poka i kaili ae i kona ola, a kali aku i ka make rne ka wiwo ole ame ka hauoli. o kana mau ok-lo hope loa, mamua o ka i>au ana o kona noonoo maikai, oia no keia: "riood-bye all; good-bye. 0 ko ke Akua. makemake keia. 0„kona makemake ke hana ia." Ua hiki aku kona <>hana apau loa ma kona moe make, ame kana mau kuhina ame na hoa'loha pilipaa. Ua loihi kona moe ana me ka ike ole ae, a ua hooinu la ola 1 kekahi mau laau ikaika loa e paa mai i kona ola no kekahi mau hora. Mamua o kona haalele ana i kona noonoo maikai ua koi mai oia e lawe ia aku kana wahine imua ona, a ua ae ia kona makemake. Ua noi mal oia i kana wahlne e hof>manawanui, a haawl mai la i kona aloha hope loa iaia. Ua ikaika kana wahine iloko o kela mau hora o ka ehat*ha. olai oia e kukuli ana ma ka aoao 0 ka moe o kana kane i aneane e haalele mal i keia ola ana. MA KONA MOE MAKE. Mai ka hora 7:40 ua pau loa kona ike ame kona lohe, a ku aku kona mau kauka e kiai ma ka aoao o kona moe. Ua ike aku la o kauka Rixey, ko laua kauka ohana i na hoailona hala ole o ka make, a ike aku Ia hoi i ka make e nee mai ana me ka moakaka loa. Ua hoike aku la oia i keia mea hou kaumaha i ka ohana a kauoha aku la ia lakou e komo mai e Ike laia. Ua hooinu ia o Mrs. Makinale i ka lfeau hoohiamoe i keia manawa a aoll oia i ike i ka hanu ana o kana kane i kona hanu hope loa. O ka ohana i ike i kona hanu ana i kona hanu hope loa ola no o Abner Makinale, kona kaikaina, Mrs. Sarah Duncan, he kaikuahine no, Miss Mary Barber, he kaikamahine ohana, Miss Sarah Duncan, Lukanela J. F. Makinaie, he keiki ohana; Wiiliam Duncan, Kale Dawes, F. M. Osborne, Konela Webb. C. Hayes, John A. Baber Kakauolelo George B. Cortelyou, Koneia. W. C. Brown, ame ko laua kauka ohana, Kauka Rlxey. Ma ka iumi mawaho aku o keia kahi 1 noho ai na kauka e noonoo i ka lakou mea e hana al. Ua noho aku kona mau ohana e nana i ka mae ana o.kona ola, a e like me ka ne« ana o na minule pela ka nawaliwali mai o ka pana ana o kotta puuwai oluolu. Mahope o ka hora elua o ke kakahiaka ua ike iho la ka ohana ua kokoke loa mai ka manawa e haaiele mai ai oia i keia ola ana. Ma na wahi apau e lohe ia ana ka leo uwe o ka ohana e uumi ana i ko lakou kaumaha. Oiai no Iakou e nana ana ua ike ia ke kulou ana iho !j o Kauka Rixey, a i kona ea ana ae ua ike ia ke ano e o kona helehelena e hoike mal ana hoi ua hala, ua hala loa kekahi o na kanaka kaulana ioa 1 ike ia ma Amerika. Ua hapai ae la oia i kona lima iluna a holke mai la ua haaiele mai ka Peresidena i keia ola ana. Ua hlki ole i ka ohana ke uumi iho i ko lakou mau leo uwe a lohe ia aku la lakou apau e uwe like ana. Laki loa aole i pau ka ikaika o ka laau hoohiamoe i haawi ia ia Mrs. Makinale i keia manawa a e moe ana no oia ma

kona wahi moe me ka ike ole mai i keia mau hora o ka ehaeha ame ke kaumaha. \Ja maopopo loa no i ka ohana e hiki mai ana kona hanu hope loa, aka me ia maopopo no ua puiwa loa lakou i ka lohe ana i ka olelo ana mai a ke kauka ua haalele mai la keia kanaka maikal ka punahele ame ka milimili a kona lahui i keia ola ana. KE AHIAHI POALIMA SEPT. 13. I ke ahiahi Poalima, ka la mamua o ka haalele ana mai o ka Peresidena, ua maopopo loa i na kanaka ua kokoke loa maj[ ka manawa e haalele mai ai oia i keia ola ana a ua hoomakaukau koke ia no ka hookipa ana mai i na hoa'loha e hiki mai ana, a hoouna koke ia ka lohe i na ohHna i hiki ole mai, • ame ka Hope Peresidena i heie i ka uhai, holoholona ma ke kuahiwi. Ua ike no ka Peresidena ua kokoke loa mal kona mau hora hope, a mamua 0 ka haalele ana mai o kona noonoo maikai iaia, ua noi aku la oia e hookuu ia mai kana wahine e ike iaia. Ua hiki ole i na kauka ke hoole aku 1 kona makemake oiai ua ike iho la lakou aole I hiki i ko lakou ike kauka ke paa mai i kona ola. Ua ae la e kii ia kana wahine i kona komo ana mai ua puka na kauka iwaho a koe wale no ke kauka ohana. Oiai kana wahlne e leukuli ana ma kona aoao, ua lohe ia aku la oia e mele ana i ke mele, "Nearer my God, to Thee'„ oia hoi, "E pill, lou la wau, e kuu lesu." I ka pau o kana mele ana i keia meje maikal, ua puana ae la oia i kana mau olelo hope loa, "Good-bye all, good-bye, O kona makemake keia. O kona makemake ke hana ia." I ka hora 7:40 o ke ahiahi Poaiima utrpau kona lohe ame kona ike a mai ia manawa aku ua moe oia me ka ike ole. Ua maka'u loa na kauka o poino o Mrs. Makinale i Jcona manawa e ike ai i ka hanu hope o kana kane a nolaila ua hooholo lakou e haawi iaia i ka laau hoohiamoe. Na keia laau i hoopau ae i kona mau manao kaumaha oiai ua maopopo iaia ua kokoke mai na hora hope o kana kane, a moe aku Ia oia me ka maikai a i kona ala ana aeA< •

ua lilo oia i wahine kane make. I ka hora umi o keia po ua nawaliwali loa kona puuwai, a ua hoOmaka rnai kona kino e puanuanu. Ua haawi koke aku la na kauka iaia i kekahi laau e paa mai ai i kona ola no kekahi mau hora, a o keia laau waie no ka mea nana i hooloihi iki aku i kona ola ana, aka, aole i hiki i na kauka ke paa loa mai i kona ola. I keia ahiahi, ua like keia po me ke ao. E holoholo ana na kanaka ma o a maanei, ua hoa ia na kukui malamalama o kela hale a malamalama na wahi apau ke nana aku. I kela anie keia minute e hiki mai ana kekahi mau hoa' loha e ninau i kona ano, e hiki mal ana ka ohana' e kanikau. e hoouna ia ana na kanaka e kii aku i kela ame keia ka naka hanohano o ka aina e hele mai. Ua piha ka hale i na kanaka, aka iloko oia nui kanaka he meha wale no, aole leo walaau, ua nui loa ko lakou kaumaha. I ka hiki ana mai i ka hora o ke aumoe, ua piha ka hale i na kanaka ua kauoha ia ke kolonelo e hoomakaukau i lohi ole ka nana ia.ana o kona kino. Ua hiki mai la kekahi mau kauka akamai loa mai Nu loka mai, ua hoouna ia ka Hope Feresidena, a eia aku oia ma kana huakai no ka aoao o kona poo ma ka oihanft. • Pela ko lakou ala ana a hiki wale i koiA haalele ana mai a ia manawa i lohe la aku ai na leo uwe apuni keia hale nui. Ua komo koke mai Ia na kanaka lawelawe i kona kino make, a iloko o ka manawa pokole loa ua pau ka lakou hana, a makaukau na hoa'loha e komo aku e nana i kona kino puanuanu. Aole' i i-a loa ia kona kino apau ka nana ana a na kiure i, kona kino, ame ka hana a na kauka. LOHE O MRS. MAKINAL.E. I ka ike ana ia ua haalele mai ka Peresidena i keia ola ana, ua kauoha koke ia e nana pono loa i ke ala ana mai o kana wahine. Ua hoonoho ia o Kauka Rixey ma kekahi wahi kokoke i kona lumi, a hoonoho ia kekahi lala o ka ohana e kiai i kona ala ana mai. .ole oia i ala a hiki i ka hora eiwa o

P ke kakahiaka Poaono, he aneane ehiku - hora mahope o ka haalele ana mai o kana kane i keia ola ana. I kona ala ana mai ua kahea koke ia o Kauka Rixey e komo aku iloko. I ka ike ana mai o Mrs. Makinale iaia o kana mea mua loa i ninau mai ai, "Ua moe ka Peresidena?" wahi ana' i pane mai ai. "Ae, aka ke moe nei oia i ka moe ala ole mai," wahi a ke kauka i pane aku ai. Aole oia i makemake e hoike aku i keia mau olelo iaia aka he mea makehewa loa ka huna ana ih.o oiai e ike ana no oia. I kona lohe ana i keia nu hou kaumaha, ua ike aku la ke kaua 1 ka iho makawalu mai o kona mau waimaka, e hoike mai ana hoi i ka nui o kona kaumaha. Ua hiki hou ole i ke kauka ke pane aku, a o kana wale no o ka nana aku 1 ka hope o keia nu kaumaha maluna o keia wahine i noho hauoli me kana kane aloha % no na makahiki lehuiehu i hala aku. E like me kona hoomanawanui i na la e ola ana kana kane, pela no oia e ku nei i keia mau la oka ehaeha. Ua manao kona kauka e poino ana oia aka, ke ku nei no oia me kahi ikaika uuku i loaa iaia. Mahope o kona lohe ana i keia nu kaumaha ua koi mai la oia e lawe ia e ike i ke kino make o kana kane. Aole i makemake ke kauka e liooko aku i kona makemake i keia manawa oiai ua makemake oia e kaii ikl a ano pau ikl ae ke kaumaha o kona lohe ana i ka nui kaumaha mua, aka ua ikaika loa kana koi ana a hiki hou ole ke paa mai iaia. Ua kahea ia o Mrs. McWilliams ame Mrs. Barber, a na laua i alakai aku ia Mrs. Makinale iloko o ka lumi a kana kane e waiho mai ana. Ua waiho aku la laua iaia iloko o keia luml, a puka mal la i waho. Aole hookahi meai ae ia lloko o ka lumi me laua, a nolaila aole i ike ia ka laua mea i hana 'ai, a aole loa e ike ia aku ana, aka o ka mea lohe wale ia aku no o kona leo uwe e kahea ana i kana kane e ike mai iala, e noi aku ana iaia e, hoi mai e ike iaia, ame kekahi mau olelo

aloha e ae. Ua lohe aku la lakou 1! keia mau olelo no kekahi manawa me! ka ikaika, a mahope mai ua nawaliwalil loa mai la a hiki wale no i ka pau ioa! ana o ka lohe ia ana o kona leo uwe.a Ua komo koke aku la kekahi o na ohana e ike i ke kumu o keia pau loa ana o| keia leo uwe, a ike aku la lakou iaia e waiho mai ana i lalo ma ka aoao o kana kane. Ua maule oia. Kahea koke ia na kauka a me ka hana nui i hanaia ai a kahi no oia a oluolu mai. Ua hoihoi ia oia ma kona lumi a mai ia ma nawa mai aole oia i ae hou ia e ike i ke kino make o kana kane. Ua noho paa aku kona kauka me ia i na manawa apau loa e nana i kona pilikia, a i keia. ame keia manawa e poina ana oia ua make kana kane, a ninau mai la ina ua hiamoe ka Peresidena, a pehea la oia i keia manawa? I kona ano maikai loa ana ae ua koi hou mai la oia e ike i kana kane a i ka hoike ia ana aku ua lawe ia oia i ka hale o ke Kiaaina e waiho ai ia ma ka wahi e hiki ai i ka lehulehu ke hele aku e ike iaia, ua kauoha mai la oia e kii koke ia aku kana kane a hoihoi mai imua ona, oia wale no ke kuleana i kana kane a ua makemake oia e kii ia • aku a lawe mai imua ona. I ka olelo ia ana aku ua makemake na kanaka e ike i ka Peresidena ua oleio mai la oia me lakou oia i na manawa apau, no lakou kona hooikaika a hiki wale 110 i kona haalele ana mai la i keia ola ana mamuii o ka poka weliweli a aioha ole a kekahi o iakou, ua iawa lakou, a he mea maikaia e kii ia aku kana kane a hoihoi mai i| mua ona. I Mamuli o ka hoomalimali ana ia el Mrs. Hobart, kekahi o kana mau ai-| kane aloha loa ua ae mai oia e hookuuō aku i ke kino o kana kane me na ka-| naka. Ina aole keia aikane ma konai aoao me nei ua maopopo oie i ka ohana ka iakou mea e hana ai, aka, e iike me ka nui o kona aloha i keia wahine ua hoolohe mai la oia i kona leo uwalo. Ua hoomalimali ia oia e hooluolu a hiki i kona ae ana, a ua hooinu hou ii, oia i ka laau hoohiamoe e kona kauka a moe aku oia. Ua pau ae la ko lakou maka'u nona no kekahi manawa. Ke nana pono loa ia nei oia, a ma ka olelo a kona kauka aole loa i maopopo ka pau o kona pilikia i keia manawa. Ua manao loa kekahi o na kauka e piiikia pu ana no oia me kana kane oiai aole he ikaika loa o kona ola kino i keia manawa e ninau mai ana no oia ina ua ano maikai iki ka Peresidena, poina. loa iho oia ua haalele mai kana kane iaia. LOHE O WM. J. BRYAN I KA NU KAUMAHA. Ua hiki loa ia oukou e na makamaka heluhelu ke ike o Wm. J. Bryar#oia ka hoa holo Peresidena o Makinale i ka kau holo Peresidena i hala. Ia mau ia < paio ana oia me kona hoa holo balota, aka i keia manawa, 1 kona lohe ania. aku ua make kona hoa oia mau la, ua nui loa kona kaumaha. I ka lawe mua ana ia aku o keia nu hou kaumaha imua ona ua olelo mai la oia, "Aole loa e hiki ia'u ke hllinai aku i kena mau olelo. Aole loa e hlki la'u ke hilinai ua hlki ke iawe ia ae kona ola e ka poka a kekahi enemi. Aole loa wau e hilinai a hiki i hanu hope loa. Oiai e mau ana ke ola, aia no he manaolana." ko'u ike maka ana ua hanu oia i kona Ua hele mai oia mamuli o kekahi hui kalaiaina e hele mai e haiolelo imua 0 lakou ma kekahi ahaaina a iakou. 1 kona hiki ana mai a lohe oia 1 ka oiai o ka make o ka Peresidena ua ike ia ke kahe ana mai o kona waimaka o ke aioha, a lohe pu ia aku la nohoi ola e olelo ana, "Ua hiki ole ia'u ke hiiinai p hiki ana ke lawe ia ae ke ola o keia kanaka kaulana e ka poka a kekahi kanaka eneml." Ua nui loa kona kaumaha, a kakau koke aku la oia i ka poe oana oia i kono mal aole e hiki ana iaia ke hele aku_imua o lakou. Ua hoike

iaku la oia, i ka manawa e ola ana o Peresidena Makinale aole, i like ko lauaj mau manao ma na hana kalaiaina, aka,, i kona make ana ua pau ia mau manao: like ole, a kulou aku kona poo iloko o ke kaumaha. I kona lohe ana i na olelo hope loa a ka Peresidena, ame kona himeni ana, kela mele, "E pili lou la wau, e kuir Itsu" ua pane ae oia, "Ua nui loa ko'u kaumaha, he ku maoli no i ke a>\>h-i ka-l na mau olelo hope loa. E hoike maii ana kana mau olelo he kanaka nui oia,| a ua plli aku hoi kona manao me kai Makua Mana Loa." | Ua mahalo mau o Bryan i ke akamai ame ka Jke maoli o Peresidena Makinale oiai nona e ua like ole ko- laua mau :oanao ma kekahi mau mea. Aole oia i ike no ka like ole ana'o ko laua ma'nao a lilo ia i mea e hoino akuai. Ua i&oi loa aku kona hoohanohano i ka Peigresidena, a i kona lohe» ana ua )*aoie i loli ae kona mau manao haaheo Enona. Ilawe ia kona kino no ke kali PIKALA. il I ka loaa ana aku o keia lono kauEmaha ma ke Kapikala, ma Wakinekona lua kauoha koke ia e pani ia ka hale o ka'Peresidena, i kapa ia ka Hale Keo-| •|keo, ame na hale hana apau loa. Hukii na hae a hoohapa ia ma na wahi aj -»pau, a kau ia na lole kanikau ma o' iga maanei o ke Kapikala. Ua hoomakau; kau ia o loko o ka Hale Keokeo no ka i|hookipa ana aku i ke kino make o kaj ifflPeresidena ame ka lehulehu e hiki mai iiana. Ua manao wale ia no e hoomoe *ia ana kona kino make ma. ka lumi poepoe, he hale holookoa no keia i kukulu poepoe ia. Ma keia hale no i kau la ai ke kino make o Peresidena Garfield, mahope o kona make ana i ka 'poka a kekahi o keia poe anaki. Ua 'ae ia na kanaka e komo mai ma ka puka mamua ma ka palua. Hele aku a hiki iwaena o keia hale e waiho mai ana ; lke kino o ka Peresidena. Ma keia wahi ; lhele kekahi ma ka akau a hele hoi ke'ikahi m% ka hema a puka loa ma ka puka mahope. Ua manao wale ia no e ; S hana ia aku ana no pela ke hiki mai 'I ke Kino o ka Peresidena. Ke hoomakaukau ia nei ka hele no ka Phoi ana mai o Mrs. Makinaie, a ke kaii Kaku nei ka laua mau kauwa me ka »Shoomanawanui o kona hiki mai. Aole i wmaopopo loa ka hiki ame ka hiki ole ia lMrs. Makinaie fce ukali mai i ke kino o |kana kane. Ua makemake na kauka e 'lhoihoi mai iaia i ke Kapikala, aka, i Kna e ike ana lakou e poino ana oia ma gia hana ana e waiho ia ana no oia ma KBafulo. B Ma na luakini nui apau ioa ma ke !|Kapikala ua malamaia kekahi mau ha.jllawai hoomanao no ka make ana o ifka Peresidena. Ua loaa mai no hoi ka llohe ua pule ka Pope nui ma Roma hoo- ■ kahi hora me ka hoomaha ole no ka «uhane o ka Peresidena, E malama ia "f ana he anaina haipule ma ke Kapikala ,fi i ka .Poakolu nei. E hiki ae ana ke kino igo ka Peresidena i ke Kapikala mamua ■ o keia manawa. I HOALOHALOHA MAI NA AINA E 1 I ka loaa ana aku o ka lohe i ka Moi «Eluene o Enelani ua Telegalapa koke ffmai la oia: A "Me ka oiaio, ke komo pu aku nei wau |me oe, ame ka lahui Amerika iloko o ke Kkanikau no ka nalo ana aku o ko oukou BPeresidena i aloha nui ia." B ELUENE, Rex. B Aole mai ka Moi wale mai na olelo «hoalohaloha aka mai na kanaka koikoi §mai a pau o Pelekane. I kela ame keia Hminute e loaa mau mai ana kekahi mau olelo hoalohaloha. Ua hoomanao 'na kanaka o Pelekane i ka hana maikai a Peresidena i ka make ana o Kuini .Vitoria, ame kana mau olelo hoalohaloha maikai, ame kana'hoke pua i maka'na aku ai, a ua lilo ia i mea nui loa ia lakou. Ua loaa mai na leka e hoike 'mai ana i ko lakou kaumaha no ka make ana o ka Peresidena mai na k&naka lehulehu mai. mai na !ohana alii a pau loa i ko iakou aloha. Aole o Enelani wale ma keia haawina aka o na Aupuni apau ma EuropoC ame ka aina kahiko. Piha na nupepa o Europa i ka mahalo no ka Peresidena. Ua puka mai na nupepa apau loa iloko o ke kanikau e hoike ana hoi i ko lakou aloha ame ko lakou makemake e hoohanohano aku i ka Peresidena i aloha nui ia e na kanaka. Ma na wahi apau ua ike ia na hae e kau ana i ka hapa, a ma na hale kuai ua kau ia na lole kanikau. Penei ka Telekalama a ka Moi kaulana o Kelemania: Ia Mrs. Makinale, Bafulo:—Ke komo pu aku nei ka Moiwahine ame a'u iloko o na ehaeha i loaa mai ia oe ame kou lahui mamuli o ka lawe ia ana aku o ke ola makamae o kau kane e ka 11'ma aloha ole o kekahi pepehi-kanaka. Ke noi nei maua i ka Makua Mana Loa nana i haawi mai ia olua na makahiki loihi o ka noho'na hauoii e hoomama mai i kou kaumaha i keia mau la o ka ehaeha." WILLIAM, I. R. I ka lohe ana o ka Emepera o Kelemania i ka make o ka Peresidena ua kauoha koke oia i na hae apau loa o na 'moku kaua ame na hale aupunl e huki ia a hapa, a e kau ia ka hae Amerika mamua loa o na moku kaua. Penei ka Telekalama a ka Peresidena Loubert o, Palani: Ua lohe mai wau me ke kaumaha, ua haalele mai ka mea hanohano. Mr. Makinale, i keia ola ana mamuli o ka poka a ka enemi. Ke komo pu aku nei ,wau me oe iloko o keia kaumaha, ame ka lahui hoi i aloha iaia me ka oiaio." EMILE LOUBERT. Ua kakau ia keia i4. Mrs. Makinale, a ua nui ke kaumaha d na kanaka ma Palani no ka make ana o Peresidena Makinale, a ke kanikau nei lakou e like me ko lakou kanikau ana i ko lakou alii ponoi. Aohe aupuni nui i koe ma ka hoouna ana mai i ka lakou mau olelo hoaiohaloha I Amerika no ka make ana o ka Peresidena, e hoike mai ana hol elike me kona aloha ia ma kona aina pela kona aloha ia ma na wahi apau i iohe ia kona inoa. MAKEMAKE E HOOKOLOKOLO KOKE IA KA ENEMI. Ke koi nui nei na kanaka e hookolokolo koke ia ka mea nana i ki ka Peresldena i ka pu 1 keia manawa. (He 28 wale no makahiki o keia kanaka a aole he 82 e like me ka puka hewa ana aku. He hewa ia no na.kelki hoonohohua 1 ike ola ia.) Ua hele aku na kanaka i mua o ke Kiaaina o Nu loka a koi aku

«iaia e hookolokolo koke ia keia kanaka. Ke makemake nei kekahi poe aole e ae ia ria lunakanawai maoli e noonoo i keia hihia aka e koho ia i mau kanaka kuo"koa loa a jia lakou e noonoo kona hihia. Ke manao nei hoi kekahi ua hiki loa no i na lunakanawai ke lawelawe i kona Aole 1 maopopo loa i kela manawa na mea nana e nana ana keia hihia aka ke manao wale ia nei no e koho ia ana i mau lunakanawai ku i ka wa 'a na lakou e nana keia hihia. KONA MAU WAIWAI I KOE. O ka waiwai i'o o na waiwai apau loa i koe iho o ka Peresidena ua hiki aku i ka $200,000. I kona manawa i' koho ia ai i Peresidena no Amerika aole hookahi keneka ma kona inoa, a ua komo hia oia iloko o na aie he nui. Noho oia ma ke ano he Peresidena no Amerika, aole hookahi keneka i hiki iaia ke kapa iho nana ponol. Ua ike kona mau hoa'loha i keia mea, a ua uku koke ia kona mau aie e lakou*. I kona noho ana ma ke ano he Peresidena, ua hiki kana loaa iloko o ka pule hookahi i kahi o ke kaukani kala, a ua hoomaka oia e hoihoi aku i ke kala a ikona inau hoa'loha i kokua ai iaia. Ma mua o kona make ana ua pau loa keia mau aie i ka uku ia, a koe iho ia keia $200,000. Mamua o kona make ana ua hana mua oia i kana palapala hooiiina e waiho anai ka nui o kona mau waiwai ■apau loa ma ka inoa o kana wahine. Iloko o kona manawa i ioko o ka pilikia aole oia i makemake 13 hoololi ae i keia palapala hooilina. He nui na wahi ana i inusua ai i kona ola, a ua uku ia aku kekahi o keia mau inisua i kana wahine i ka maopepo ana 0 leona make. HANA IA ME KA L»AAU MAK'E Ua manao loa na kauka i keia manawa ua hana ia keia poka i ki ia ai ka Peresidena me kekahi laau make. O ke kumu o ko lakou manao ana pela oia no ka loaa anal na hoailona o ka laau make iioko o kona kino ma ka wa'ni o keia poka i komo ai. Ua manao ia e leaha ia ana kona kino a huli pono ia |ka oiaio o keia, manao o iakou. Ua hoike ae leekahi kauka akamai loa ua 'maopopo loa iaia ua hana ia keia poka me ka laau make a oia kekahi kumu hiki ole i ka ike o na kauka ke paa mai 1 kona ola.