Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXXIX, Number 13, 27 September 1901 — UA HALA O REV. J. WAIAMAU. Haalele mai i ka Hora 12:30 o ka Wanaao Poakahi. Nui na Hoaloha i Hele aku Ma kana Iluakai hopo loa-He 64 ka nui o Kona mau Makahiki. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

UA HALA O REV. J. WAIAMAU.

Haalele mai i ka Hora 12:30 o ka Wanaao Poakahi.

Nui na Hoaloha i Hele aku Ma kana Iluakai hopo loa-He 64 ka nui o Kona mau Makahiki.

I Ma ka wanaao Poakahi o keia pukFi kii ia mai ai a lawe ia aku !a ka h.un; [ola o John Waiamau Kekuhaupio Anc-i [hPialima, i kamaaina hoi ia k;?kou m:i| |kona mau inoa mua. Ma kona haa- ; lele ana mai ua nalo aku kēkahi o na [makua oluolu, lokomalkai, hoopono. maauao nohoi o keia pae aina. Ila nau ia oia ma Niulii, Kohala, Hawaii, | ! r iloko o ka makahiki 1837,, ua like ia me | kanaono kumamaha makahiki 6 kona • ola ana ma keia ao. O Aneheialima i kona Makuakane, a o Waiwaiole iMakuahine. Ua hoohala ia kona mau '; ila kam'alii ma keia wahi, a loaa na hoonaauao ana ma na kula aupuni.H iMahope mai ua komo oia ma ke kulaa »hanai a Bond ma Kohala. Oiai oia e5 ana i ke kula i keia mau la ike ia kona makaukau loa ma ltana:| |mau haawina e hoike mai ana hoi [kona naauao ame kona aapo i na meai (i a'o ia mai iaia. Mai Ueia kuia hanaia faku a Bond ua hoouna ioa ia oia no •kula Hanai o Hilo. Ua noho oia ma| kuia no elua wale no paha maka-? hiki a haalele iho no ke koAio ana Lahainaluna. Ma ke kula hanai oa ua hoike aku no.oia»i kona makau-g ikau a i kona komo ana i Lahainaluna# [aoie oia i hoomaka mai na papa haa-J [haa ioa mai aka ua komo oia ma ka | fpapa kiekie iki ae. He ekolu wale lona makahiki i noho ai ma keia kulaj fua hookuu maikai ia mai la oia. Uaa Llilo oia i punahele" i kona mau (oiai oia ma kela kula oiai ua ike lakoul i kona ano hoopono, noho maikai a nohoi i kona mau hoa iloko o kaj .pilikia. I I Mai keia kula mai ua hoi mai oia no* Oahu nei a noho kumukula oia ma Wai-|| |alua, Oahu, uia ke ano he' kokua noj lEmekona makua. I ka hele ana o E-g mekona ua waiho iho oia i Ica hanaj ma ka lima o keia kanaka opiopio aj lawelawe oia i ka hana me ka; piai oia e lawelawe ana i ka hana maa |keia wahi ua koi nui mai la o ;PokueJ ame Alekanekeio e komo oia i ke kula| kahuna. Mahope o kona noonoo ana iā keia koi ua haawi mai la oia i \conan ae a o lakou na haumana mua loa 1« a'o ia ma keia kula ia mau la o kaS hoomaka ana ae. Ma keia kula oia i« a'o ia ai i na mea pdli I ka oihana ana|S i laweiawe ai a hiki wale no i kona haa_ l lele ana mai la i keia ola ana. Ua ikes ia kona makaukau ame kona kuponoJ maoli;i keia hana a i kona puka ainal mai kfeia* kHla mq,i ua noi ia mai oia e« na hoahan£u o Lihue, Kauai e hoi akuJ a lawelawe i ka hana ma keia Ekalesia.ffl Iloko o ka makahiki 1864 ua koho iho| la oia i hoa no ( na ma keia ola ana al hoohui ia laua ma Wailuku, Maui, e| ka makua Alekanekelo, me Miss Poipe|j Keliikuewaloa ma ka Berita hemolele oz ka mare. Iloko mai o ka makahikl 1865 a ua hoi aku laua a noho ma ke kihapai| o Liiftfe, Kauai. Malaila laua i hooika-s ika like ai ma ka hana a ka Haku, a| ua lawelawe oia i ka hana no elua E-1 kalesia, oia ka ekalesia o Wailua, amel ka ekalesia o Lihue. Malaio o mau lawelawe ana ua nui n v a kanaka i| huli mai a kokua i ka lawelawe ana ij keia hana maikai ma keia mau wahi." Ua noho laua ma keia wahi no ehiku makahiki a malaiia i hanau ia ai hea eha o ka laua mau keiki, oia o Esteri Kawalkini, Walter Kamakawiwoole, 8 Stella Aipo, ame William Kauhioka-1 lani. He eiua o keia mau keiki e olal nei a he elua i haalele mua mai ma-1 mua o ko laua makuakano. O na keikii e ola nei oia no o Walter ame Stella.| Aia o Walter ma Hawaii i keia mana-2 wa, a eia no o Stella imua o ko laual alo i keia manawa. I ko laūa haalelel a'na i kei» kihapai a hoi mai no ka Eka-i lesia o Helani, ma Kona Akau, ua hoo-1 pomaikai ia laua me ka laua keiki John| Keanu Waiamau. Ua hanau ia keiaj keiki ma Honolulu nei, a eia no oia kej ole nei. Mai keia keiki mal ua loaal ia laua kekahi mau moopuna ekolu, a| eia ;keia mau moopuna apau loa ke olaJ nel ma ke kahua ma'i ma Molokal I

(>iai hiiiii nia Helani, Kona, ua hoo-a iknika nui loa laua i ka hana a ua ikea l ;<ia 110 h(»i ka ulu mai o na hana ma kal *laua L'kalesia i noho ai. Mahope mai ua| 'lilo ka malama ana o ka ekalesi£l ma-|| 'kua o Kailua malalo o kana lawelawe |.ana, a ua ike ia nohoi kona hooikalka. 1 kekahi mea nui loa ana i hana al oiai £oia e hana ana i ka hana nia keia mau oia kona kokua ana i na kahuna- * pule i malama ole ia mai ke ola e ua »hoahanau. Ua komo nui aku oia iloko® |o na hoahanau a hooikaika no ka ponoa ";o kona mau lioa ma ka oihana, a hei ■ inea nohoi ia na lakou e poina ole ai.g ! Ua noho laua ma keia kihapai no| umikumamakahi makahiki a malaila il hanau ia ai he elima o lea laua maul keiki. oia o Kalikookalani, he kaikama-B hine a i kona make ana ua leapa houa no ka mea mahope mai ona me teinoa, oia o Elizabeth Kalikookalani |o]a nei i keia* manawa. Hanau mai og $Judah TUeona Aneheialima, Helen Ka-S Swaikini, ame Imaikalani. He elha kai-3 Skamahine e ola nei oia o Elizabeth amejā aHelen a ua haia aku ka nui ma kelaa saoao. R 9 Iloko o ka makahiki 1880, a i ole ma| |kekahi wahi kokoke i keia makahiki uafl |loaa aku la ka palapala koi e hoi maiw e malama i ka ekalesia o Kauma-| iikapiH. Ua noonoo laua i keia koi a ma-S khope o ke kuka ana me na hoahanaui W kona kihapai ua haalele aku Ia lauaa |ia lakou a hoi mai la no Honolulu neij |e malama i ka Ekaleaia hope loa ana| lawelawe ai i ka hana. O kekahi ha-J |na nui loa ana i hana ai oiai oia maj |keia Ekalesia oia ka hooikaika nul fe hoopau ae i ka aie nui. O kekahi kelai |o na luakini maikai loa i kukulu ia mafl Ikeia kulanakauhale a he nui ke kala il Imakemake ia no ke kukulu ana. I kona® |lawelawe ana i ka hana o keia ekalesias Bua ike oia o Hekahi hana nui loa ma-§ Smua ona oia ka hooikaika nui ana e2 |pau ae keia aie o ka ekaleaia. Ua ko-a !mo nui aku ōia imua o na alii a loaa§ Enui mai na kokua mai a lakou mai, ai •me na haole waiwai o kakou nei. Aolej loia i hoopau l ka hooikaika ana i keiag E!"",ie a hiki wale no i kona waiho ka hana o keia luakini. I kona waihoa na aku Ua aneane ioa e na pilikiaa b keia iuakini, a na ka makua mahopes mai ona i hoopau loa aku i na hema-8 hema. E Oiai ma Honolulu nei ua hanau iaj kekahi mau keiki, oia o Luther amel iLOpeka Kaiana ame Nellie Kalanilehua.B |lia aku o Opeka ame Nellie ma| Ikela ao a eia kekahi o laljjou ke ola nei.3 |lCe hui iā lea laua mau keiki a pau loaa |ua hiki aku i ka umikumamakolu. He]| |elua o keia mau keiki i mare oia o| |Keoni ame Walter. He eha keiki i loaaj lia Walter me kana wahine a,u«,hii oial |i keia mau moopuna, a he mea uohoi e [hoohauoli mai ana i kona mau la poo-j hina. Aia o Walter i Kona, Hawaii, a aole paha i ioaa aku iaia ka lono kaumaha i keia manawa. He eono keiki e' ola nei a he ehiku i hala mua aku ma kela ao. No kekahi mau makahiki loihi i haia aku.nei ua koho mau ia oia i kahunapule no ka Ahaolelo, a ua kamaaina hoi imua o ke alo o na Hana Kanawal !ia mau la. Mahope o kona waiho ana ka hana ma Kaumakapili ua lilo oia & kahunapule o Kawa, a ua malama' ia i keia hana a hiki i ka hiki hou ole na iaia ke hele. \No eono makahikl ua īoe oia iloko o ka ma'l 1010,-a aole i aalele inai keia ma'i iaia a hiki wale' o i kona haalele ana mai. He maneai' o oia, a he ikaika nohoi a hiki-waW o i kona haule ana mai kekahi wahi lanui hele uuku ma ka aoao o ko laou h£le. He elua wale no kapual kel iekie o keia wahi, aka no ka elema-1 ule ame ka nawaiiwali ua ikaika loa| eia haule ana a ma ka ike a ke kaukai a moku kekahi aa koko. Ua haule olal ka hora 4:30 o ka Auwina la Poaonol mai ia manawa mai kona moe ana il sko o ka ma'l ame ka ehaeha a hikia rale no i kona haalele la. . |

I kona ,manawa e olaf ana e a'o mau ana oia i kana mau keiki ame ka ohana e akahai, e aloha i na hoakanaka, e hoomanawanui rna na mea apau e like me kona ano. He hoihoi oia ke ike mai i na hoa'loha e kipa aku ana i kona hale, a i kekahi manawa e piha loa mai ai, ka hale, e imi ana no oia i wahi no Ikela ame keia e xioho ai. He naauao oia, a ma ka olelo a ka makua Gulika. i na la e noho ana ka aha euanelio i i>kona manawa e noho katya ana, a u ' u !j iae kekahi mau hoopaapaa nui, ke ku o| |Waiamau im pau kela hoopaapaa a u-J Ihai aku laKou mahope o kana mau a-| llakai ana, oiai he naauao kana mauS la'o ana, a he akahal no hoi ma na mea| fapau. He malama oia i kona ohana, a. |he mea nui nohoi iaia kana mau keiki.f a he mea ia na lakou e hoomanao mau ;ai i na la apau oko lakou ola ana. Mal Ina hana pono kona hooikaika loa. a ua' aku oia me kana oihana a hiki wale* 'no i kona haalele ana mai la i keia iana. , | | Mamua o kona make ana ua hoaoi j.mai oia e hoike i kekahi mau mea i ka« 'ohana, aka ua hiki ole ke lohe ia aku j £kana mea e hoike mai ana. Ua >ika loa oia e kamailio mai ia lakou ' ua hiki ole ke maopopo leona <Vnau ma- ; ?nao hope loa. He ikaika no kona ano [ke nana aku a hiki. wale no i kona iana aku la ma kela ao. ' I | Nui na hoa'loha i ukaii aku iaia m.v f kana huakai hope loa ma keia ao a S kona kino ke moe nei ma ka pa illna | ?o Kawalahao me ka lehulehu i hala» ■mua āku ma kela ao. Ke komo pu nei| me ka ohana iloko o ke kanl-? •»kau, a ke noi nei hoi i ka Makua Lani/ £ka Mea nana ka hana ana i ?ai a hikl wale no i kona haalele |mai la e hoomama mal i,kana |ame ka ohana, mai ae o ko : īuuiuu. i 4'i. L