Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 19, 8 May 1903 — HE MOOLELO WALOHIA NO NA ONAMILIONA I LAWE A HUNA MALUIA MA KA AINA MEHAMEHA. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

HE MOOLELO WALOHIA NO NA ONAMILIONA I LAWE A HUNA MALUIA MA KA AINA MEHAMEHA.

MOKUNA VIII. HOOHUOI O CHALMERS. Mamua o k e komo ana o ka, Nu loka Herkld iloko o ka mikini pa'i palapala i ka Ja 1 hiki mai ai o Miss Carmody e ike ia Chalmers, ua loaa mai la 1 keia keonimana kekahi lono kelekalapa mai a Mr. Robert Van Home mai e olelo ana I keia lunahooponopono e hooko i keia manao ona malalo iho: St. Petersburg-, Rusia, Mei 4, William Chalmers:—Haawi aku ma ko'u ino i makana o $500,000 a mal ninau mai oe i a 'u, no ka imi ana i na onamiliona. Kauoha aku ia Heseka e hana no ka pono o keia hihia. Mai noonoo oe no na hoolilo. ROBERT VAN HORNE, "Maikai loa keia mea," wahi a Chalmers i hooho ae ai me ka heluheiu mau ana i keia wahi pepa lwialena, "E nana a e au, $500,000, ame ka $250,000 a Miss Carmody i haawi mai nei, huina, $750,000. Aohe no o'u makemake loa i keia huina, ina i hookahi miliona, 01 loa aku ka maikai." Hele aku la oia ma kahi o ke kelepona, a ua piha iaia hookahi hora o ka noho ana malaila. Ue. kamaillo aku la ola me na ohana o Rockwell, Kent, Haven, Penee ame Morton, a ua ae mai lakou e hookomo mai i $50,000 a k a ohana pakahi, a e hoohuiia hoi me ka huina e waiho nei ma ka lima o Chalmers, a no keia kumu ua olioli loa ihp la oia. ,Ua hoouna aku la oia no ka lunanui o ka poe hoonoho hua e pa'i i keia mau hua poo maloko o ka nupepa e Hke me ia malalo iho: "KE HAAWI AKU NEI KA RE<yORD I $1,900,000 MAKANA!! "I ka pau ana o keia hana ana, ua kahea aku la oia ia Miss Carmody ma ke kel«pona a hai aku la i na mea apau i hanaia. I ka lohe ana o keia lede opio i keia m»u mea ua nui loa kona hauoli, a hoapono aku la ia Chalmers na keia poe onamiliona no e hoihoi mai na hoolilo apau ina lakou e loaa ana, a e nana ana oia e hanaia no keia kumuhana e keia poe. He mau mea liilii wale no keia ia Chalmere, a i ka pau ana o kana kamailio , ana me Miss Carmody; ua komo mai la ka luna nui me ke poo manao ana i kauoha ai e hanaia. Ua lalau aku la ola i ua pepa nei ā r>mou aku la i ka paia o ka lumi, ku mai la ma kahi e a nana aku la i ua mea nei e like me ka nana ana a kekahi me§. pena kii akamai loa. "E pono oe e 'pa'i i keia mau huaolelo me ka inika ulaula," wahi a Chalmers i kauoha aku ai i ka luna nui, "a e hooholo hoi a paa ka aoao mua. Malalo iho o keia, e hookomo iho oe f na kii eono o na onamiliona i nalowale." He kanaka hana maoli no o Chalmers i na la elua mahope iho o kona kamailio ana me Miss Carmody. Ua hookaawale aku oia i umi o kona mau kokua e hana <no keia hihia, ame "ka nui o na hoolilo ua loaa aku la iaia he umikumamalima mawalio ae mai na nupepa e ae o Nii loka. Ua loaa iaia ma Kikako h e elima poe makaikiu kakau j j nupepa, a pela no hoi mai keleahi mau I kulanakauhale e ae. Huina pau o keia 1 ; po e kokua,laia, he kanaha. j

loane'li. Kiwini o Kikako, lie kanaka kaulana oia ma ka oihana makaikiu, a he mea kakau nupepa noeau hoi i loheia a puni ka ahia, a mahope o kona hui kamailio ana me Mr. Chahfiers, ua hookohuia aku la oia i poo 110 na koI kua malalo no nae o ke alakai ana a j Chalmers. | "Aohe he wahi mea i loaa iki ia'u e pili ana i keia. hihia," wahi a Chalmers \ , 1 kamaili» mai ai ia Kiwini mahope o! ko laua kamailio p.na i na mea e pili ! ana i ka hihia. "He mau hoohuoi ana ! !no ka'u, eia nae, aohe he mau kumu e, , hiki ai ia'u ke kukulu a hai aku ua | pololei au, a he mea pono no e kapaeia I keia mau oioonoo ana a'u." "Pehea, ua loheia māi anei kekahi mea e Dili ana no L. Sylve»ter Vin-j cent?" "Owai oia?" wahi a Chalmers i ninau mai ai. | "Ua puka mai ma kau nupepa o ne- j hinei kekahi mau laina e pili ananona," | wahi «. Klwini. "Ua nalowale aku ola j mai ka Hotele Borodowe aku. Aohe oia i ; ikeia malaila mai ka po Poakahi mai Malia paha, oia kekahi mea i komo pu! iloko o keia mea. Ua hoouna aku nei; au i kekahi kanaka i Kikako e huli i; kona moolelo." I ka pau ana o keia mau kamailio ana, ua haalele mp.i la o Kiwini, a koe w*le iho la no o Chalmers, a ua hoo>! maka Iho la oia e noonoo ikaika no na naea e pili ana 1 keia mau olelo a Klwini. Ua hoohillnai aku la oia i kona noho i ka paia a nana hoomau aku la iluna. Hookau aku la oia ] kona mau wawae iluna o ke pakaukau a hoomaka iho la e noonoo akahele l na mea e Plli ana i keia mau mea kupaianaha nana e hoopuhili, nei kona noonoo. No ka holopono ole o kona noonoo, ua. hoomaka ae la oia e puhi i kekahi kika, a puhi aku la l ka uwahl i ka paia me he mea la e ki pukuniahi ana oia i mea e haawi pio mai ai kona noonoo paaklkl a hoike mai i kekahi mau mea e pili ana i keia mea pohihihl nūi wale. He loihi kona wa i noho ai ma keia kulana, anoka loaa ole o ka noonoo kupono, ua hoomaka ae la ola e oni ma o a māanel a aneane oia e haule mai kona noho aku. No keia mea, ua ku ae la oia iluna, peku aku la i kona noho a hoomaka iho la e holoholo maloko o *ona keena.

"Kupalanaha, nui maoli ke kupaianaha," wahi ana i hooho ae ai. la wa ua ike hou aku la ola i ka leka & Mr. Van Horne, a hoomaka iho la e heluhelu hou. " 'Kauoha aku ia Heseka e hana no ka pono o keia hihia, ' " wahi ana i kamailio ae ai me ka malle. "e kauoha koke no au ia Heseka e harva koke i keia wa ano ina ua maopopo ia'u aia la oia i hea i keia wa. He makemake loa ko'u e maopopo ia'u i kahi e loaa. ai o Heeeka ia'u." "Maanei no o Heseka i ka Poaono nei." i pane ae ai o. Chalmers me ke kiioi ana aku i kek&hi mau apana pepa iloko'o ke ie opala, "Ua olelo mai oia e hele ana oia i Europa me ka awiwi, & ua manao oia e kau aku maluna o kona moku ponoi "Mano." Kupaianaha kela ano kanaka e like me Heseka. Malia paha he mau kumuhana keia i ulu ae i ka wa hookahi, eia nae, aohe he hlki ia'u-ke kapae ae 1 ka noonoo ana 1 keia mea." No ka loaa pono ole o kekahl mea e hoona ai i kona noonoo ana i keia kumuhana, ua hoao iho la oia e hooholo maloko o ka lumi, me kona poo e kau aheahe ana, ame ke pani aiia 1 kona mau maka. Ua hoao ae ia oia e noonoo i na hana ame na olelo a Heseka i na la mamua koke iho o kona hele ana no Europa. "He mea kuhohonu loa keia," wahi ana, me ka hoi hou ana aku ma kahi o kona pakaukau a lalau hou aku la i ka leka a Van Horne. "Heaha no hoi ka Heseka kumuhana nui o ka holo ana aku nei no ke kai Nui? Pehea la oia e loaa aku ai ia'u?" Hele aku la oia ma ka puka o ko Heseka keena ponoi a wiii aku la 1 ka puka. I kona hoao ana aku e wehe, ua paa i ka lakaia, a ua hoouna aku la oia no ke kanaka malama hale. "He ki anei kau no keia puka?" "Aole. He hookahi wale no ki o keia a aia no ia ia Mr. Heaeka," I ane mai ai ke kanaka malama haJe. "E wehe ae i keia laka a e hookomo I mea hou," wahi a Heseka. E pono kakou .e hookaawale i lumi no Mr. Kiwini ame kekahi o kona poe kanaka. E huhu ana paha o Heseka, ei«. nae, aole hiki ia'u ke pale ae." I ka hemo koke ana o ka puka. ua komo aku la oia iloko. Ua paa ka pakaukau oka i ka lakaia. Maluna o ka papahele e puka aku ai i ke keena komo o ka hale e mokaki ana he mau leka i hookomoia mai ma kekahi wahi puka hookomo leka e ke kanaka laweleka. He mea maa mau no i na wa apau a Heaeka e hoi mai ai mai kana huakai mai e loaa atia no iaia he mau leka he nui e waiho ana. Aia paha ma kahi o umf-kumamalua leka e waiho ana ma ka papahele. Lalau aku la o Chalmers a nana iho la i na inoa. He ekolu leka me ka wa-hi keokeo a ua silaia me ka pilali. I ka pau ana o kana nana ana., ua klloi hou aku la oia ma ka papahele. He hookahi leka e kau ana ka inoa o .kekahi halekuai mea ai, o leekahi mai kekahi hui kuai waiona mai, o kekahi na kekahi kanaka. hana pakaukau pahupahu, a o ka leka elima na kekahi kanaka kuai mea. ai iloko o na tini i'a uwahi. 9. pela aku, hookahi na kekahi mea hana pe'a, hookahi na kekahi halekuai piano. a o kekahi na kekahi halokuai pu, pono lawai'a, ame na mea hooikaika kino. He nui no hoi kekahi mau leka e ae e kau ana na inoa o kekahl o* na hui nunui o ke o Nu loka ma ke kihi maluna o ka aoao hema 0 ka wahileka. "He kanaka liookele oihana maoli no l ka hoi o Heaeka," wahi a Chalmers i kona wa e hana ana i na leka. "He bila keia. Ua hiki ia'u ke ike he bila keia e like me ka hiki i ka popoki ke l ike i kona home. Ma ko'u manao, he j bila keia no na mea paha ana i ohi ai no ka hoolawa ana i kona moku. He | oiaio no paha. Heaha la kana mau mea i ohi ai. Ua loaa no ia'u he ala e ike ai ia lakbu, a e hana ana au e Hke me ia. Malia paha, he hana hewa keia, eia nae, e hana ana au i kekahi mea e 1 hooia ia ai ko'u manao hoohuoi. He wahi i'a ano e maoli no hoi keia wahi Heseka. Ua haalele mal oia ia Nu loka nei i ka po i nalowale ai keia poe onrmiliona. Aia la oia ihea i hele aku ai? Heaha la ke kumu o k'»n:'. hole an 1 ? I\'e makpmake nei o Van Horne ~ hana oia no ka pono o keia hihia e pili ana i na onamiMona. Ua kaa mai maluna o'u ke koikoi (. ka imi ana aku iaia. V' 'hauoli no o līeseka ina oia e hoohanaia i ka imi ana i keia mea pohihihi. Aia keia ano hana ma kana ano oihana." Ua hoouna aku la o Chalmers ia Benesona, ke kanaka kakau nupepa akamai. a he keonimana hoi i hoomaopopoia i ka maalea ma ka huli mea hou. a ua hiki iaia ke imi i kekahi mea me ka nui ole o na hana. He mea makehewa wale no ke kamailio ioilu nio Benesona. He kanaka oia i lawa m:i kana oiahana, "Eia kekahi mau leka pili e Benesona," wahi a Chaltners, me ka haawi pu ana aku i kekahi apana pepa me kekahi mau inoa i kakauia maluna. "Ua olelo aku au ia Heseka na'u no e nana a hooponopono kekahi mau bila ana i ka wa e uku al. Ke makeīnake nei au e hele aku oe- i keia mau hale i kakauia ka Inoa nialuna o kela apana pepa a noi aku e haawi niai i ka lakou mau bil.i e Pili ana i na mea Heseka i ohi ai n«ai a lakou mai. Ina lakou e ano kanaluo. mai, olelo aku < e ; ua hele o Heaeka no kahi eno ka hoounaia ana e hana i kekah! apana hana l a no ka puapuahulu paha ua poina oia i ka waiho. ana mai 1 ke ki o kona lumi, a no ia kufnu, ua hiki ole ke loaa j kana mau leka. Aole no paha e loaa | ana ia oe kekahi mau kula, no ka mea, ihe makemake ka poe kalepa e hoopoI nopono koke ia ka lakou m«u bila. He hana pilikino keia, aole i ku i kekahi mau mea e ae o ka poe hana o keia keena. Ua kunou mai la o Benesona a haalele m£i la i ka lumi me ka *>ane leo ole mai. I ke ahiahl, ua komo hou mal la oia ma ka lumi o Chalmers. Ua wnuhi ae la oia mai loko ae o kona pakeke i kekahi wahi puolo uuku a haawi aku Ja ia Chalmers. "Eia la," wahi ana. "A pau loa?" Ua kunou mai la o Benesona, he hoailona e holke mai ana ua pau na mea apau i ka hookoia, huli ae la kona alo i ka puka a nalowale aku la. Ia wa koke no o Mr. Chalmers i hoomaka ai e nana 1 ua mau bila nel me ke ano pihoihoi. O ka bila mua. na kekahi halekuai lako hale mai ia. He loihi keia hila, a eia iho kekahl mau mea maloko, penei: Umi-kumamalua moe keleawe 140.00 | 4».0® Uml-kumamalua pela lauoho 3P-W «•.#• K a n a k o 1 u-k umamaono noho 4.0® 14A.M Iwmkalua^-kumamaha

noho 6.00 144.00 Uml-kumamalua koki Ui 75.00 900.0$ Elua koki ili • • - 125.00 250.00 Umi-kumamalua pakaukau poepoe ... 40.00 480.00 Hookahi pakaukau aina *•■••• 300 - 00 Hookahi pahuumewaiho pa 500.00 Elua pahu waiho buke 125.00 300.00 Umi-kumamalua noho 10.00 120.00 Umi-kumamalua moena veleveta 60.00 ' 720.00 Hookahi moena veleveta 250.00 Eha pakaukau kakau 100.00 400.00 Ponohale o kela ame keia ano 1,600.00 $6,958.00 Ua loihi ko Chalmers noonoo ana i keia mea. "Ma ka nana iho, me he mea la ua hoala ae o Heseka i kekahi hotele a i ole he hale hoolimalima paha," wahi a Chalmers i noonoo iho ai. He h'ale hoolimalima paha q umi-kumamalua lumi. Aole keia o k<i ano ponohale ana e hoonani ai i kekahi hale ma Nu loka. He mau lumi kona, a he nui ko'u mau manawa i hele ai malaila, a ua ike no hoi au ua piha kona mau lumi i na ponohale maikai." Ua nui kona manawa i heluhelu ai i keia bila, a i ka pau ana, ua hilinai aku la oia ihope a hoomaka iho la e noonoo i kana mau mea. i hoomaopopo powehiwehi ai no kekahi mau olelo a Heseka. "Ua piha ae nei paha ka makahiki," wahi a Chalmers. me. ka noonoo akaliele ana, "o ko' Heseka kono ana mai ia Bobe Van Horne, Blakfe ame a'u nei e hele i ka hotele Waladofe, a mahope mai ua hele aku makou no kona mau lumi. Ūa nui kona .kamailio ana no kekahi hale ana e kukulu ana. Ua olelo ae no hoi o Bobe Van Horne no kekahi mea e pili ana i kekahi halehoomaha 0 ke kau wela ma Mokupni Loihi. Ua olelo ae o e kukulu ana oia i hale nona i oi aku ka nani mamua o ko Van Horne, a ina e hookukuia, ua like ko Van Horne hale me kanakolu keneta. Ua akena mai oia i na mea e pili ana i ka nani o kahi e ku ai kona hale ame kekahi mau mea e ae, a ina aole au i kuhihewa, ua kamailio ae oia 1 kekahl mea e pili ana i na kumu loulu. Ua nlnau aku o Bobe aia la ihea ia wahi, eia nae ua pani ae oia i kona waha e like me kekahi opihi." Noonoo hou iho la o Chalmers. "Ae, ua olelo ae uo ia e pili ana i kekahi* mau kumu loulu. Aole au i kuhihewa. Ke hoomaopopo nei au ua olelo .ae no ia i kekahi mea e pili ana i na moowai. Ia wa no hoi oia i pani loa ai i kona waha a hoopau loa i kana kamailio ana." I rfa pau ana o kana nana ana i keia bila, ua nana iho la oia i ke koena o na bila, a malaila oia i ike iho ai ua ohi 0 Heeka i kekahi mau mea ai, mea ai kini, waiu kini, a pela wale aku, he heluna hoi e īawa ai kekahi mau kanaka no ka hele hoomaona ana. Ua ohlia keia mau mea mawaena o ka la 25 ame 29 o Aperila. I ke ahiahi loa ana, akahi no a pau kana hana. I ka hora 11 o ia po ua loaa rhai la iaiia kekahi telegarama mai a Benada Simoa naai, a o Kikako kahi i hoounaia mai ai. O Simoa ke kanaka i hoounaia e Kiwini e huli i na mea e pili ana ia L. Sylvester Vincent ma Kikako. O ka lono mua loa keia a Simoa i hoouna mai ai e pili ana i kana apana hana i hoounaia ai e hana. Ua hookomoia keia leka malalo iho i ka hora 8 o ia po. Kikako, Mei & Ia Wiliama Chalmere, Poo Lunahooponopono o ka Record o Nu Ioka: O L. Sylvqster Vincent ka mea nana 1 huna malu. Ua hoolala oia i keia kumuhana no na mahina ae nei he elua paha. Ua ikeia oia e hui ana me losepa Ritemana ame kekahi poe hoopukapuka kea e. ae. Malia paha ua kokua lakou iaia i ka lawe ana e huna ia Hoekwell, Carmody, Kent, Penee, Haven ame Morton. He kanaka nanaina maikai keia Vincent, eia nae, he hana

naaupo ina e huhu. He moolelo nui ka'u. Ua hiki ia'u ke hoouna aku i 10,000 huaolelo. Heaha ka heluna au i makemake ai e hoouna aku au? - . BENADA SIMONA, I ka ike ana o Chalmers i keia mea, ua kelekalapa koke &ku la oia i keia ■wahi Simona noonoo ole e hoouna mai oia i hoike pokole o kana mau mea i hana ai e pili ana no "\'incent, aole hoi 0 ka hoouna mai i na mea apau i mea e ikeiar ai e kela ame keia. Ua kelegalapa aku no hoi o Chalmers ia Kiwini e hoouna aku i kekahi o kona mau kanaka no Provincetown, a e hoi koke mai oia no Nu loka. Ua kelepona mai no hoi o Miss Carmody e hele aku o Chalmers i kona wahi ina he mea hiki, a iloko wale no o 15 minute' ua. hiki aku la oia mā ka hale o Carroody. I kona hiki ana aku/ua loaa aku iaia malaila o Miss Carmody me Miss Li Iloi, Miss De Nuvile ame Mrs. Isabela Waita. O Mrs. Waita, he makuahine ohana la no Mie Carmody, a he wahine oluolu hoi. , Ua kamaaina o Chalmers 1 keia poe apau loa, koe o Mrs. Waita. Ua ake loa lakou e lohe i ka mea hou. Ua hai aku la- oia i ke kauoha a Van Horne a hoike aku la i ke poo manao ame na mea ana e hoopuka ai ma ka nupepa i kekahi la ae. Ua hai aku no hoi ola i kana hana ,i ke kukulu ana i huī makaikiu mai loko mai o ka poe kakau nupepa. "Ua loaa ia'u he kanaha kanaka malalo o'u e hana nei i keia wa no ka hana ana i ke kumuhana a kakou e nei e holopono," wahi a Chalmers i olelo aku ai. "He umi aia me Mr. Kiwini ma Provincetown, a o kekahi poe hoi, aia lakou ma na wahi like ole a Kiwirjl i hoouna aku ai. Ke noi aku nei no nae au ia oukou e kala mal ia'u, he makemake ko'u e kamailio me Miss Carmody no kek&hi mau ml--nute pokole. He mea pono no kakou e hooikaika no kona pono, a h e kumuhana keia e pili loa ana iaia, a aohe hoi e pono e hoohemahema i kekahi wahi mea." "Ua hiki no, ke kala aku nei makou ia oe," i pane mai al Wafta," "O, e kalaia no oe," wahi a Miss Li Roi ame Miss De Nuvile, eia na e ua nui loa ka makemake o keia mau lede opio e lohe i na mea,hou apau a Chalmers e mekemeke nei e kamailio ia Miss Carmody, a ua kokoke loa laua e hele malu aku e hoolohe malu ina mea a Chalmers ame Miss Carmody e kamailio ana. I ko laua hui ana, ua haha'i aku la o Chalmers ia Miss Carmody i na mea apau e pili ana ia L». Sylvester Vincent, a ua olelo pu aku oia i ka loaa ana mai o kekahi telegarama mai a Simoa mi e noho nei ma' Kikako. "He meheu keia e pono e hookoloia,"

wahi a Chalmers, "Aole paha. oe i lohe i kou makuakane e kamailio iki ana no kekahi kanaka o Vincent ka inoa?" U a hooiaio mai la o Miss Carmody aole oia i lohe i kona makuakane e hoopuka ana i keia inoa, a ina no paha u'a hoōpuka oia, aole oia i hoomaopopo. "Aole anei i hele mai keia kanaka e ike i kou makuakane maanei? Ina oia i hele mai, malia paha ua hoomaopopo kou kanaka malama puka, "a i ole, o kou kanaka malama hale." "Hookana aku la o Miss Carmody i ka bele a ua komo mai la kekahi o na kauwa lawelawe. "E olelo aku oe ia Kamika e hele mai, he makemake ko'u e ike iaia," wahi a Miss Carmody. "Ke malama nei no oe i na pepainoa 0 ka poe i hele mai e ike ia Mr. Morton?" wahi a Mise Carmody i ninau aku ai i ke kanaka kiai hale i kona wa i komo mai ai. "Ae, e Miss Elena." "E lawe mai oe i na pepainoa i loaa ia oe no na pule ekolu a 'eha ae nei i hala." Ua kunou mai la ke kanaka lawelawe, nalo aku la no kekahi mau sekona, a huli hoi mai la me na pepainoa. Ua liiia iho la ua mau pepainoa nei maluna o ke pakaukau a hoomaka koke iho la laua e huli. "He paani pepa ano hou keia," wahi a Chalmers i pane ae ai me ka leha ana aku i kona hoa ui nohea. "O ka mea e loaa mua ana, nana ke kemu. "Na'u ke kemu!" wahi a Miss Cavmody ia Chalmers he pepainoa i pa'iia me ka noeau, a ua heluhelu iho la oia 1 keia inoa: (Aole i pau.)

HEAHA KE KUMU O KONA HELE ANA.