Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLI, Number 19, 8 May 1903 — He Palapala. I O'U MAU HAKU MAKAAINANA, MAI NA KOHALA, NA KONA, A KAU. [ARTICLE]

He Palapala.

I O'U MAU HAKU MAKAAINANA, MAI NA KOHALA, NA KONA, A KAU.

E ku'u Kuokoa e: Me ka Mahiehie:—E oluolu mai ia'u j e haawi aku au i ku'u aloha nui, 1 o'u j mau haku Makaainana: mai ka Ma- j kani apaapaa o Kohala, ka ua hoeha I ili Kipuupuu o Waimea—ke kai hoene | Hawanawana, me he ipo la o Kawaihae ka makani pili A o Kekaha ame ka makani heihei lio, ke Kaumuku o Puako, ke kai malino o 'Kona, ka aina i ka maka o ka opua ke ola, kahi a kamalii kolohe e ka-ohi l a i k e kukuna o ka la, puhena wale no ka hoi ia aina—a ka makani kuehu lepo o Kau, kuu mau haku o ka ua Haao e—Aloha oukou a nui loa: E o'u mau haku nana i papahl mai i ka lei olino o ka hanohano, ma ke ano he>Lunamakaainana na oukou, ua hiki aku ka'u hana i ka hopena ma ka hora 12 iho la, o ka po o ka la 28 o keia mahina iho nei, ota ka piha ana o ko'u mau la hana I ke 60. E like me ke Kanawai, a maloko oia mau la haaia he 60, ua hiki ia'u ke kaena aku imua o oukou, aole kekahi la, 1 hoomaunaunaia e a'a, me ka hiki ole aku 1 kahi o ka hana (Hale Ahaolelp) He ehaeha ku'u uhane, ke puka hope au, mahdope o ke kaheainoa ana. A ina la pāha he uku makanala, i ka Lunamakaainana haule hope ole; alaila owau wale no ka Lunamakaainana e loaa ia makna. Aole elua; aka, o Huaa wale no, me he kukui uwila malamalama la, no ka apana koho elua, o ka mokupuni ona o Keawe. A ke manao nei au, o oukou kahi, e haaheo ana, 1 keia kuiana makaala o ka oukou paahana, no ke kiai ana i ko ouko'U mau pono. O ke kauwa puka j hope, a hoomaunauna manawa; a i ole, aihue i ko oukou manawa hana o na Haku, he kauwa maikai ole ia; h« mea pono, e hoopaaia kona a-i I ka pohaku wilipalaoa, a mo-ku aku iaia i ka hohonui o ka Moana, Iloko o ia mau ia he 60, a oukou i kepa'i ia'u, ua hana aku āu, e like me ka ikaika i loaa ia'u. O kekahi o na laau a'u i kanu aku ai, me ka lana o ka manao, e ulu mal ana, e opuu mai na pua, e hee mai na hua ohaha. Aka, ua akiia ae la, e ka mu ai laau—he mau hua nae ia i makemake nui ia e oukou, ame a'u pu ka mahiai. A oia keia; Aia i ka Aha Senate he olelo hooholo lokahi i laweia e a'u ka Hale o lalo. E nol ana I ke Kiaaina, "E huikala akea aku oia 1 ka poe apau, he mau karaima ko lakou; mai ka wa mai o ke Aupunl Moi -a hikl iho la I kela Aupuna E loaa ia laI kou na pon# koho balota, ma nel hop®

aku," Ua holo i ko makou Hale, a hoounaia i ka Aha o na Senate, ka nau no ia o ka ikena. Aole mea i hanaia e lakou no ia olelo hooholo, nolaiia, nana. p6no a e ana oukou ia poe. He poe kauwa ia «a oukou e like me ko'u kauwa ana na oukou, a e poina ole no lakou nei Kau aku. Aia pu i ka Aha Senate, he olelo <ho«holo hui. E noi ana i ka Ahaolelo Nui 0 Amei'lka: "E ae.ia ka poe lke ole i . ka olelo Beretania, a he ike nae l ka. heluhelu a kakau ma ka olelo makuao ka Aina Aloha nei, e komo ma kjt hana Kiure oka aina. Ua mahl au 1 ko makou kihapai, (Hale o na Lunamakaainana) aua opuu ka hua. Aka, aia no i ka Aha Senate kahi i oueial. aohe ikeia, a. pau na la hana he 60. K nana pono ae oukou ia mau paalhana a oukou. Aia hoi i ka paepae puka o ke Klaalna, he Kanawai Oki Mare o ka poe 1 loohia ia e kela ma'i kaukaweli, he lef>era, ma ia kanawai, ua hana au. Ho--0 i ko makou Hale, holo i ka Aha Senate. I ke Kiaaina mai la hoi, aia paha iloko o ke ie opala. Nolaila, e o'u mau haku e, aole no k« kauwa ka hemahema, aka, na na mea e hooulu, kikiwai, oia no ka Aiha Senal£ ame ke Kiaaina. A e kuu mau haku e, hookahi laau 4 puka pono mai ka'u kanu ana, a hikl 1 ka hua ana, oia no ka lawelaweia /O ka Olelo Makuahine, e paillma pu ana, me ka oleio malihini ma na hana Ahaolelo, ua lanakila ke kauwa hana, a he alo aku koe oia olelo hooholo hul i k« kai hanupanupa o ka'Moana Pakipika, a pane aku i ka ipuka gula, a kiei aku i ka uluweh'i o Waslnetona, ma ka umauma lahaiaha, i plha me ke aioha. ke Keikialii Jonah K. Kalanianaole, ka Elele no ke Ola Hou. Mawaho ae o keia mau mea, ola no n* noi dala i hanaia aku e a'u no ka pon« o ko kakou mau Apana—"Nolaila, e o'u mau haku, e Hke no me ka'u I hai ai ia oukou. "Aole au no ka pono o k« kakou mau apana wale no. aka, no k* pono o kuu Lahui mai Hawaii a Nilhau, a oia iho la ko'u kulana kalaialna. a e haaheo ai oukou. | Aloha oukou a nui,~a hui hou aku kakou. Ka oukou kauwa haahaa, CHAS. H. I*ULAA. Honolulu, Aperlla 30, 1903. Ma ke kakahiaka Poalua nel i loa* mai ai kekahi lohe i ke keena makal mai a Hope Makai Nui Femande* mat 0 Ewa e olelo ana ua huli kekahl wahl waapa lapana me iwakalua-kumama-kolu lapana o luna, a he hookahi o lakou i poholo. He hoala pauahi mai ka pahu 51 "k* 1 kanl ae i ka auwina la Poakolu t»cL I ka hele ia ana aku, ua ikeia aku he mau eke ke a fa ana e ke ahi ma ka hale ukana o ka hui hana mea hoomomona mea kanu ma Iwliei. Aohe i roaopopo ke kumu i aia ai. Aohe he ma* pilikia i loaa.