Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 25, 17 June 1904 — Page 6

Page PDF (1.69 MB)

This text was transcribed by:  Michele Ikeda
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

NUPEPA KUOKOA, IUNE 17, 1904.

 

 

Enaena na Kaua e Kauaia mai nei.

(Mai ka aoao 1 mai.)

 

LIAOYANG, Iune 11.—Ua loaa mai nei na hoike maanei ua hoopuipui ikaika ia aku nei ko na Kepani mau pualikoa e kokoke nei i Poto Ata.

NA LONO KAUA O KA LA 12.

LIAOYANG, Iune 12.  Eia na Kepani ke hoomoe nei i kekahi alahao mai Fengwengcheng aku no Shakedsi, e kokoke ana hoi i ka waha o ka muliwai Ialu.

TIENTSIN.  Iune 12.—O na Pake Chunchua (powa) eia lakou ke hui nei no ka wawahi ana i ke alahao o Rusia.  He 2,000 ko lakou nui a ke alakalia nei e na Kepani.

TOKIO.  Iune 12.—O Slayen, he wahi i lilo ae i na Kepani oia ana kahi ano nui, oiai o keia kahi nana e paa nei i ke alahele no Liaoyang ame Mukden.

ST. PETERSBURG, Iune 12.—Eia o Generala Kuropatkin ke paa nei i ka hoonee kaua a Generala Kuroki no ka akau o Siamatza ma kona hoouna ana aku i na koa mai Mukden aku no ka akau o ko Kuroki pualikoa.

NO LONO KAUA O KA LA 13.

ST. PETERSBURG, Iune 13.—Ua lono laulahea wale ia mai ua malamaia ae kekahi kaua moana ma Poto Ata, a ma ia kaua ana he elua mokukaua o Rusia a he eha mokukaua o Iapana i piholo.

Ke hoike ia mai no hoi ua holo aku na mokukaua Rusia o ke awa o Vladivostok a ma kahi he kanakolu mile mai Poto Ata mai ma ka la 7 o Iune nei, a ua halawai aku lakou me na moku topito a Iapana ame elua mokukaua.  Ua lelekaua aku na mokukaua o Iapana maluna o lakou, a ua loaa aku he mau poino a na ia mea i hoihoi hou aku ia lakou no Vladivostok.

Eia ke kau nei ke kaumaha ma Vladivostok mamuli o ka mau o ke kumukuai kiekie no na mea ai.

Aole he wahi hana a Generala Kuropatkin no ka hoopakele ana ia Poto Ata.

HAICHONG, Iune 13.—O ka lelekaua a na Kepani no ko Rusia aoao hema mai Fengwengcheng ae ua hoopuehuia aku, he elua bataliona ka poino ma ko na Kepani aoao.

Ua halawai ae na koa Cosaka me ka poe powa a ua make aku he umi-ku-mamalima poe powa.  He hookahi koa Cosaka i make ma keia kaua ana.

TIENTSIN, Iune 13.—I keia manawa ua makaukau ka mokukaua Rusia Czarevitch no ka holo hou ana.  Aole i poino na mokukaua lawe pu Giliak ame Bobr.

(Ma ka la 9 o Iune iho nei i loaa mai ai he lono mai Tokio mai ua hoo-pa-huia aku ka mokukaua Giliak o Rusia ma ke awa o Poto Ata.)

NEWCHWANG, Iune 13.—Ua hoike mai nei kekahi o na kiu o Rusia i paa ae i ka hopuia aole i oi aku maluna o 30,000 ka nui o na koa Rusia e hono nei ma Poto Ata, he nui hoi ka poe i ma’i a i eha.  Ke emi nei ka lanahu malaila.

Ua hoikela mai nei ua lelekaua ae na Kepani i kekahi heluna nui o na koa Rusia ma kahi e kokoke ana i Shang-Mao.  Ua auhee aku na Rukini me ka haalele ana hoi ia 800 kinomake ma ke kahua kaua.

NA LONO KAUA O KA LA 14.

ST. PETERSBURG,Iune 14.—Ua kaheaia ae nei kekahi hapa o na koa kumau no ka hele ana i ke kaua.  He hapa o keia e hoounaia aku ana i ke kahua kaua a he hapa e hoihoi ia aku ana ma na wahi hooluu o na koa o Rusia.

Penei ka hoike piha e pili ana i ko Rusia poino ma ke kaua moana, he 44 aliilkoa a he 920 koa i make, 13 aliikoa ame 220 koa i eha; ma ke kaua aina, he 36 aliiikoa ame 980 koa i make a he 103 aliikoa ame 2080 koa i eha; he 20 aliiikoa ame 696 koa i paapio aku.

TIENTSIN, Iune 14.—Ua hoounaia aku nei kekahi hoohaiahala mana aupuni 1 St. Petersburg e hoopii ana i na hana haowale a pepehi wale a na koa Rusia i na Pake ma Manchuria.

LADANA, Iune 14.—Ua hoikeia ae nei i keia la i ka Hale o na Makaainana o ka lilopio ana o Poto Ata iloko o na lima o na Kepani o ka hopena ia o ko Pelekane noho mana ana ma ke awa o Wei-hai-wei.

CHEFOO, Iune 14.—Ua lilopio ae i na Kepani kekahi auwaapa e lawe ana i na lakoai o Poto Ata.

TOKIO. Iune 14.—I ka manawa o ka moku lawekoa Taisoku o Iapana e hoomoe ana i na mea hoopa-hu mawaho ae o ke awa o Poto Ata ua pa-hu ne ia kekahi mea pa-hu a make iho la; he umi-kumamaiwa koa a he eiwa i eha.

ST. PETERSBURG, Iune 14.—Ua hoopukaia ae nei na kauoha mai ke Keena Kaua ae e kauoha ana i na pualikoa kumau o kela ame keia apana e puka ae no ka hoomakaukau kaua ana.

NA LONO KAUA O KA LA 15.

TOKIO, Iune 15.—Ua puka ae nei ko Rusia aumokukaua o Vladivostok ma ke ko-wa o Korea.  Ke loheia aku nei ke kani mai o na pu mai Tsushima a ke manaoia nei eia ke kaua moana mai nei.

ST. PETERSBURG, Iune 15.—Ua hoike mai nei o Generala Stakelberg ua ala ae kekahi kaua i ke awakea ma ko Rusia kahua ma kahi he eha me hapa mile ma ka hema o Vafango.  Ua lelekaua hoomaumau aku na Kepani me ka manao e wawahi i ko Rusia aoao hema.  Ua hoopuehuia aku keia lelekaua a na Kepani.  Ua make o Generala Khavastouroff ame Lukanela Nodochinsky a ua eha o Generala Gernross.

LIAOYANG, Iune 15.—He ekolu tausani koa Kepani e nee nei no ka akau no Huay Ensiang.

TOKIO, Iune 15.—Ua oili maika mokukaua Novik o Rusia mai ke awa mai o Poto Ata, aka ua hoi hou aku iloko i kona manawa i halawai ai me ko Iapana mau moku topito. Aole i loaa aku he mau poino iaia.

He ekolu mau moku lawekoa o Iapana i halawai ae me na mokukaua o Rusia o ke awa o Vladivostok me ke ko-wa o Korea.  He elua o keia mau moku i pakele.  Aole i maopopo heaha la ka hopena i kau aku maluna o ke kolu o na moku.

ST. PETERSBURG, Iune 15.—Ua haalele aku o Adimarala Skrydloff i ke awa o Vladivostok me ekolu mokukaua holo mama ame na moku topito a eia oia i kela mana i ka moana.\

NA LONO KAUA O KA LA 16.

LIAOYANG, Iune 16.—Ua lelekaua ae na Kepani me ka ikaika i na Rukini ma Vafangow a ua hoauheeia aku lakou me ka nui o ka poino.  He ekolu mahele o na koa Kepani i pau i ka make a he kanaono ka nui o na pio i lilo aku.  He 311 ka nui o na koa i poino ma ka aoao o na Rukini.  Ua make o Konela Khvasteroff me keia kaua ana.

TOKIO, Iune 16.—Ua loaa mai nei he lono i hoolalo ole ia mai no ka lanakila ana o na Kepani ma kahi e kokoke ana i Fuchou, a he kanahiku hoi mile mai Poto Ata mai.  He 1,000 ka nui o na koa i poino ma ko Rusia aoao a ua auhee aku hoi lakou no na wahi like ole e haalele ana hoi i ka lakou mau pukuniahi.  He ehiku haneri Rukini i auhee aku no Kalehou.

Eia ke alualu nei na mokukaua o Iapana i ko Rusia mau mokukaua o Vladivostok, e holo ana hoi no ka hema.

 

_____

 

Kaua Hoomaamaa a na Koa Teritori.

(Mai ka aoao 1 mai.)

 

o kona pualikoa malalo o Lukanela Thornton me Ka-ne, a malalo pu no  hoi o Lutanela Cummings kekahi mahele haawi hoailona, a ma ko Geigler aoao he mahele koa no o ka oihana hookahi.

Ua hooholoia e hoomaka e na pualikoa malalo o Geigler oiai he ala loihi ko lakou e hele ana ma ka lihi-kai o Kaimana Hila a pii ae ma ka aoao Waialae a i ka hiki ana i kahi o ka hana ua huli alo mai la ka puali holookoa i ke kulanakauhale ia lakou i hiki pono ai iluna o Kaimana Hila e pee ana no nae ma ka aoao Waialae o ka po-pohaku e holo la mai ka puu aku a hiki iuka—a hala he ekolu hapaha hora ua hoomaka aku la ka hana o ka bataliona a Wall ma ka eleu mua ana o ka mahele koa haawi hoailona malalo o ke alakai o Kapena Thompson.  Ua maopopo mua iho ia ia Kapena Thompson aia ka bataliona a Zeigler ma ke kahua o ka hana ua makaukau no ka hooili kaua a e pee ana no nae mahope o ka po-pohaku, nolaila ua haawi hoailona aku ia oia i ka bataliona holookoa o Wall e wikiwiki, eia nae, ua malele loa aku kekahi kukulu eheu o ua bataliona la i ka manawa e hoopii nei me ka ike ole ia aku o kekahi eheu o ka bataliona o Zeigler, a i ka manawa i maopopo ole i keia eheu o Wall ua kiia mai ia lakou me makawalu nui o ke ki ana e olowalu pinapinai ana hoi ka leo pu kaupoohiwi o na koa o Zeigler he mahele koa malalo o Kapena Bal ame Lukanela Keliinoi ame kekahi mau aliikoa o la eheu a pilikia lo’ae la ua eheu la o ko Wall btaliona.

Aka aole i kuha’u iho o Wall oiai kekahi eheu ame ka pauku waenakonu i eleu ae ai malalo o na haawi hoailona noeau ana a Kapena Thompson ame ke alakai wiwoole o na aliikoa a i ka wa i kupono ai no ka haawi ana ina ai a ka u’i ua loheia ae la ke kani pinapinai ana o na pu o na aoao a elua a ma ka aoao o ko Zeigler bataliona ke ano puikaika ma kahi kakaawale o na koa ela nae ua haawiia ae la ka hoailona no ka hoopau ana i ke kaua mahope iho o ka pii wiwoole ana o na aoao a elua a aneane e hui me ka hoomau no i ke ki ana; no ka mea o ke ki aku a ki mai no kahi kowa uuku ma kahi o umi a oi kapuai e wela ai ka maka o ke koa ma ka ikaika la o ka pauda poka ole.

Ma na mea apau ua maikai ka hoomaamaa kaua a ua olioli maoli a huli hoi mai la no hoi ma kahi o ka hora 11 o la awakea o ka la hoouka kaua.

Ma ka ahiahi o ka Lapule i huli hoi mai ai na puali apau o ke kulanakauhale nei a hokuu ae la i na hana a koe na puali o Wailuku ame ko Hilo, a i ka Poalua iho i kau aku ai lakou – ko Hilo ma ke Kinau a o ko Wailuku ma ke Kalaudina no na kuaaina.

 

_____

 

E KUAIIA AKU ANA KA MOKUAHI HANALEI.

 

I ka auwina la o ka Poakahi iho nei i kauia ae ai ka Mokuahi Hanalei o ka Hui Inter-Island Steam Navigation i kahi kapili moku no ka hooponopono hou ana iaia a e hoomaemaeia me ka maikai no ka liuliu ana nona e holo ai i Kapalakiko ma ka hapa hope o keia hebedoma, kahi hoi i manaoia e kuaiia aku ai ka mokuahi Hanalei i ka poe no lakou na makemake e hoohana aku i keia moku ma na kai pili kokoke i na kapakai o Kapalakiko.

Ua ku wale iho nei no o Hanalei mokuahi me ka hana ole no kekahi mau manawa, a o kana hana hope loa i hana ai ola kela holo ana ona i ka Mokupuni Midway, pili i ka lawe uweaolelo moe moana.

He nui ana na ohua o keia moku ma ka manawa e holo ai oia, a o ka hapanui oia no na Iapana, a me ka auhau haahaa no hoi lakou e ee aku ai.

Ala no he heluna kupono o na ohua kaena e hiki i keia moku ke pulama mai koe wale no aole he poe i hoopaa aku no ka holo ana.  Ua manaola e hiki ana o Hanalei mokuahi i Kapalakiko iloko o umi la mai ka la ana e haalele ai ia Hawaii nei.

 

_____

 

NA HOOMAIKAI NUI I KA MAHIKO.

 

Mamuli o ka lokomaikai nui i paholaia mai e ka Honolulu Plantation Co., ma Aiea, Apana o Ewa, Mokupuni o Oahu, Panalaau of Hawaii, ma o kona Luna Nui ia, James A. Low, ma o kona makana ana mai i kekahi o kona mau kaaahi ame na Limahana pu e lawe aku i na haumana kula Sabati o na Kula Sabati o Puuloa, Halawa, Aiea, ame Kalauao no ka luakini ma Waiawa, Apana o Ewa i oleloia, ma ke Sabati.  Iune ia 12. no ka Hoike Kula Sabati i malamaia o ua mau kula ia.

Nolaila, o makou o na Kula Sabati i hoikeia ae ia maluna, ame na poe no apau loa ma ua mau wahi ia, ke haawi aku nei makou i na hoomaikai nui palena ole i ka mahiko i ha’lia ae ia ma o kona Lunanui ia, James A. Low, nolaila, ke waiho aku nei makou i ka makou kahoahoa ana i ke Kahikolu Hemolele e pahola mai i na hoopomaikai ana i ka mahiko i ha’lia ae ia me na pomaikai i lia ia e kona Lunanui a maluna ae o na mea apau e hoonipaala hoi kona ano Kristiano a na Ola Mau e haawi mai i na pomaikai oi aku.

Ma o ko makou komite.

MRS. POOLOA.

MRS. SCHUTTE.

MRS. L. KAWAI.

 

_____

 

KE KAHUA MAOPOPO O KE KULA KAMEHAMEHA.

 

Ma ka manawa i hui hauoli ae ai na haumana kahiko o ke Kula Kamehameha me na haumana o na kula i ke ahiahi Poakolu, la 8, o ko ke kula kaikamahine ame ko na keikikane ame na kumu ao no hoi ua piha kui maoli no ma kahi o elua haneri o keia ohana nui o na Kamehameha a maluna o na pakaukau i luluu me na ono like ole oiai he ahaaina mau ia e malamaia ai ea na haumana kahiko o ke kula i hoohala iho ai keia poe opio.

Mawaho ae o na mea i hoomakaukauia aole i nele ka panaiia o na mele maikai e na opio ame na haiolelo pili loa i na haumana ame ke kula ka wa hoi i haawiia mai ai ke kahua maopopo o na kula Kamehameha no na manawa e hiki mai ana mai ke Kumupoo mai o ke Kula keikikane Mr. U. Thompson, a o keia malalo iho kekahi o ia mau manao, mahope iho o kana haiolelo ana pili i ke kulana o ke kula o ka wa i haia, a o ko ka wa e nee ana a o ko ka wa e hiki mai ana:

Ano i mau huaolelo e pili ana no Kamehameha.  O Kamehameha ame kona mau mea apau, he waiwai hooilina ia no na Hawaii.  Ina he kula kekahi no na kanaka, alaila o keia ko oukou.  Oia ka oukou e kiai makaala loa ai, e hoohana hoi, a e malama ai hoi.  A ma ko’u manao ana o keia ka manaolana hope loa no na kanaka Hawaii.  Aka ua lawa iho la keia.  Ua’naauao ko oukou Alii nui,--he naauao hoi na’u e kamaha’o nei i kana mau hana i hana ai no kona mau makaainana.  Ina i mahelehele oia i kona mau waiwai, e like hoi me ka hapanui o na waiwai e maheleheleia nei, iwaena o kona mau pilikoko ame kona mau hoaloha, ina ua lilo aku keia waiwai a nalo loa e like me ka nalo ana o kekahi mau waiwai, e waiho ana hoi i ka moali o ke kaumaha ke poho ame ka ilihune; o ka hanauna hou e nee mai nei e noho pouliuli no lakou, nawaliwali a nele hoi i ka hauoli.  Aka i kona waiho ana mai e like me keia a kakou e ike nei, e nee aku no ia me ka haawi ana i ka ikaika, e kukulu ana i kela ame keia Hawaii ma ke kahua o ke kanekamakua, e hoowaiwai ana hoi i ka aina, ma ka hoowaiwai ana aku i ka poe e makemake ana e loaa aku ka waiwai ia lakou ma ke kokua ia ana aku.  E naauao ana kela ame keia hanauna, ikaika ana kela ame keia hanauna, e hauoli ana keia ame keia hanauna.  He mea keia e pono e hookumupaa ia.  He mau tausani makahiki mai keia po aku, e hui ana na kane ame na wahine, i oi aku hoi ko lakou naauao mamua o kakou, ma keia keena a kakou e hui nei, a e hoonani aku ana lakou i ka inoa o Mrs. Bishop./

He hookahi wale no a’u mea e kaumaha nei, oia hoi o ka oiaio e hiki io mai ana no paha ka manawa e lilo aku ai keia pono hooilina o na Hawaii, o kona mau pomaikai apau e lilo aku ana ia i kekahi poe o na lahui like ole.  I kela ame keia hanauna ke maheleheleia nei ko oukou koko.  Ke nalo aku nei ko oukou mau mea kuluma.  E loli ana na aha hookolokolo.  E loli ana na Kahu Waiwai.  E hiki mai ana ka manawa me ka hakalia ole, a’e nalo aku no na kanaka i kamaaina ia oukou, i aloha hoi ia oukou, a i hapai ae hoi ia oukou no ke kulana kiekie, a i malama hoi ia oukou.  A o na kanaka i “ike ole no Iosepa” o lakou ana ma na makalua o keia poe.  Aia a hiki mai ia manawa o ka wa ia a oukou e ku ai no oukou iho.  Ke kauoha aku nei wau ia oukou e ku oukou me ka ikaika i loaa ia oukou; a e hoomau aku hoi i ke o ana o keia mau huaolelo i na hanauna e hoea mai ana, e ku hoi me ka ikaika i loaa ia lakou no ka manaolana hope loa no na Hawaii.  Aole me ka hooikaika lima, aia no he alahele maalahi loa; aole iloko o na aha hookolokolo, aia no he alahele pokole; aole ma o na Kahu Waiwai la, a no ka hiki aku ilaila, aia no he alahele pokole, aole iloko o na nupepa; aia no he alahele maikai loa ae.  O ua alahele maalahi la, pokole a oi ae hoi ka maikai ola no ka hoopiha pono ana i na hakahaka apau me na Hawaii keikikane a kaikamahine.  Ma ka palapala hooilina o ko oukou Alii ua haawiia ka pono mua i na koko Hawaii.  Aole loa he aha hookolokolo, aole hoi he papa Kahu Waiwai e hiki ke hoao e wawahi i keia palapala hooilina, e like hoi me ka loihi o ka manawa a na Hawaii e hoohana ai i keia pono pilipaa no lakou.  Ina e lilo aku ana keia kula mai ia oukou aku me oukou ke koikoi o na hoahewa ana.

Eia nae aia no he manaolana e ike ana kela ame keia hanauna i ka pomaikai o ka hoonaauao i haawiia aku ia lakou.  Iloko o na hanauna pokole mai keia wa aku o na kane ame na wahine i hoonaauaoia ma keia mau kula e naauao ae ana lakou mamua o oukou ame a’u a kakou hoi i moeuhane ai ua naauao loa kakou, a me ia naauao kela ae, e makaala loa ana lakou i keia pomaikai me ka iini i oi aku mamua o ko kakou.

Eae mai ia’u e haawi aku i kekahi olelo naauao,--“O ka pono i hoomaunaunaia, a i ole i kuhaia, he pono ia i nalo loa aku; ina no ia no ka hookaulana ana , a i ole hooilina pala.”

Nolaila, e oiaio, oukou i keia hooilina e hoopuka ae hoi oukou i ka waiwai i loaa ia oukou nolaila mai.  E nalo aku ana na mea kuluma mau o na Hawaii, e nalo aku ana na inoa Hawaii.  Aka e like me ka loihi o ke kahe ana o ke koko Hawaii iloko o kela kane ame keia wahine, pela no hoi e mau aku ai na Kamehameha ma ke kulana KAMEHAMEHA.

 

_____

 

MA’I KOLERA O NA KEIKI.—O kela kekahi o na m’i i ikeia kona hoopoino nui i na keiki a he ma’i hoi e make ai ke keiki uuku.  He ma’i hiki no nae ke hooia ia ke loaa na lapaau maikai ana.  O kau hana wale no ma kou aoao e hana aku ai oia ka haawi ana i ka laau Chamberlain’s Colic, Cholera Diarrhoea ame ka aila hoohemo i kela ame kela manawa e pau ai ka omole laau, a o ke ola oia ke uhai aku ana mahope.  Mai ka manawa i lilo nui loa ai kela laau ma na lapaau ana he kakaikahi wale ka poe i make iwaena o na keiki i loaa i keia ano ma’i, a aole hoi he poe i make i loaa aku na lapaau ana me kela laau.  Eia ke kualia nei ma na halekuai laau lapaau apau.  Benson, Smith & Co., @, na Agena ma Hawaii nei.

 

_____

 

Kahi Hana Pulu.

 

HOOMANAWANUI KEKAHI KANAKA HANA PULU I NA HAAWINA EHAEHA I KAU MALUNA ONA.

 

O KA HANA A MR. HICKEY I HANA AI NO KA HOOPAU ANA I KA MA’I KOIKOI I KAU AKU MALUNA ONA.

 

O ka hana hoomanawanui a Mr. C. H. Hickey, he kanaka hana pulu e noho nei ma alanui Main, Helu 3, Harris, Rhode Island, oia oi kona loaa ana i ka nawaliwali nana i hookaawale aku iaia mai kana hana aku, oia kekahi o na hana kamahao loa.

I keia ame keia la ua hooku-ia mau ia mai kana hana a i ka pau ana o kana hana e hoi aku no ia a waiho aku maluna o kona wahi moe me ka luhi ame ka ehaeha nui’i hiki pono ole iaia ke moe maikai.  I kela ame keia kakahiaka e hooikaika no oia e hele aku i kahi o kana hana me keia manao ikaika no ka hana e lalapa ana iloko o kona puuwai.  Eia nae i kela ame keia ia ana e hoomanawanui ana aole loa i loaa mai iaia he maha a hiki wale i kona hoomaopopo ana he mea hiki ole iaia ke ku aku imua o ka pilikia e nee mai nei imua ona oiai no nae aia ka ikaika o ka manao ke hooikaika la iaia no kana hana.  Ua hoopuiwaia kana wahine aloha no keia mea a hoomaka koke oia e huli i kahi e loaa mai ai ke loa no kana kane.

“Ke manao nei wau ua hoea mai keia haawina maluna o’u,” wahi a Mr. Hickey, “mai ka ikaika o ka makani e holo ana malalo o ko’u mau wawae oiai wau e hana ana iloko o na hale hanapulu eono a’u i noho hana ai. Ua pehu ae ko’u mau wawae maluna pono ae o ko’u mau ami wawae, a o ka eha i kau mai maluna o’u ua oi aku ka ehaeha i hiki pono ole ia’u ke hoomanawanui.  Ua hooikaika aku wau e hele hapaku’e aku no ka’u hana i kela ame keia la, i ka po nae ua oi aku ka ehaeha i ko’u wa e hiki ai i ka hale, a mahope koke iho o ka pau ana o ko’u paina ahiahi e hoi koke aku no wau, a noluna o ko’u wahi moe e moe ai no ka manao e loaa mai ka oluolu.  Mawaho ae o keia ehaeha i loaa mai i ko’u mau wawae ua haili pu mai ka haupuupu maluna o ko’u kino, lahilahi mai ke ano o ko’u hanu ana a loaa mai no hoi he eha ma ko’u puuwai.

“No ekolu mahina keia hoomanawanui ana, e hoao ana hoi i na laau lapaau apau i loaa mai ia’u eia nae i keia manawa a’u e lawe nei i keia mau laau ke pii mahuahua mai la ko’u pilikia, a hiki wale i ka ha’i ana mai o kekahi mau hoaloha o’u ia’u i ke ola kamahao iloko o na huaale Akala a Kauka Williams no ka Poe Haikea.  Wahi a kekahi o laua ua hoola keia mau huaale i kona ma’i rumatika a ma kona manao o keia ka helu ekahi o na laau ana i lawe ai.

“I keia manawa ke hoomaikai nei wau i ka Dr. Williams’ Pink Pills for Pale People no ke poho huaale mua loa a’u i lawe ai oiai o keia ka mea nana i kokua mai ia’u, a mahope o ko’u lawe ana i keia mau huaale he ekolu pahu, ua emi aku ka pehu a pau no hoi ko’u kuo’e hele ana.  Mai ka manawa i loaa ai ia’u ka oluolu a hiki i keia manawa aole loa i hoi hou mai ua ma’i nei ia’u.”

O ka ma’i lolokaa ikaika loa ame na ma’i apau i pili aku i ke koko o ke kanaka ua pau i ke ola i keia ano huaale, a he laau hoi i hoikela no ka hoomaemae ana i ke koko ame na aakoko.  Ke kuai ia nei keia mau huaale e na halekuai laau lapaau apau apuni ke ao holookoa.

 

_____

 

MOOLELO O KA AHAHUI HOOIKAIKA KRISTIANO NO KA PAEAINA.

 

Noho ka halawai makahiki o na Ahahui Hooikaika Kristiano o ka Paeaina ma Lihue, Kauai, June 1 st , 1904; hora 9 a. m.

Moses Nakuina, Peresidena; Sarah A. Kahokuolua, Kakauolelo no ka manawa.  Hoomaka ia na hana me ka himeni ame ka pule a Rev. S. Kapu.

Noi o Rev. S. Kapu e lilo na Kahu Ekalesia ame na Kahunapule i mau lala, hooholoia.

Noonoo ana no na lunanui hou o keia makahiki:  Na Kaulili i noi mai e lilo o M. K. Nakuina i Peresidena, hooholoia; Kakauolelo,--na Kakani ia Miss Yarrow, hooholoia:  Puuku,--na Timoteo ia Okamura, hooholoia.

Na Kalaiwaa i noi mai no Hawaii e maheleia i elua mahele, Hawaii Hikina ame Komohana; nana no o Amalu ko Hawaii Komohana, a na Desha o Silva, ko Hawaii Hikina; hooholoia.

Noi o Kalino e lilo o Kahokuoluna i Hope-Peresidena nui no Maui, Molokai ame Lanai, hoholoia.

No Oahu—L. K. Kakani, hooholoia; no Kauai, Mrs. W. H.Rice.

Elele i ka Paeaina holookoa, Rev. E. S. Timoteo, hooholoia.

Na S. Kapu i noi mai i komite haku Kumukanawai, ame na rula.  Na komite, na hope-peresidena ame Rev. S. Kapu.

Noho hou ka halawai, no ka ia hana elua, Iune 2, e like me ka hoopanee ana.

Hoomakaia na hana ma ka himeni ame ka pule a ka Peresidena.

Heluheluia ka moolelo o ka halawai i hala a aponoia.

Hoike a na Elele o na Ahahui Hooikaika Kristiano

Na D. Alawa i ko Kailua, Holualoa, Kahaluu-uka ame Keauhou.

Na Keala i ko Kaohe, Kalahiki, Hookena, Kealia-kai, Kealia-uka ame Puuomau.

Na Rev. D. Keliipio i ko Puna, Hawaii.  Na Mrs. Kauwenaole i ko Wainee, Maui.  Na D. W. Napihaa i ko Keanae, Maui.  Na Mrs. Aikala i ko Kahului, Maui.  Na Sarah A. Kahokuoluna, i ko Paia, Maui.

Na Mrs. Alice Tilton i ko Paihiihi, Maui.  Na D. N. Opunui i ko Huelo, Maui.  Na Susie Kamakahiki i ko Hana, Maui.  Na Rev. L. K. Kakani i ko Kaumakapili.  Na Mrs. Kuikahi i ko Kaneohe, Oahu.

Na Rev. G. L. Kopa, e lulu keia Aha no ka Elele o Paihiihi, hooholoia.

Komite Kopa, Kapu, ame Kalino.  Ua loaa he $10, maheleheleia iloko o eha elele; ma ka $2.50 pakahi.

Nono ka halawai o ka la hana ekolu Iune 3, e like me ka hoopanee ana.

Hoike a na Ahahui i pau ole.

Na Mrs. G. L. Kopa i hoike mai i ka ahahui o Waimea, Kauai.  Na Okamura i ka ahahui o na Iapana o Oahu.  Na M. K. Nakuina i ko Kaluaaha..

Noi mai o Rev. S. Kapu e hapai ia ka noonoo ana no ke Kumukanawai ame na Rula, hooholoia.  Helehelu mai o Peter N. Kajhokuoluna.

Na Poepoe I noi mai e apono loa ia ke Kumukanawai amen a Rula; hooholo loa ia.

Na Rev. S. Kapu e kukuluia i mau Ahahui Mokupuni ma kela ame keia Ahahui, hooholoia; na Rev. S.Kapu he Olelo Hooholo, “O na Lunanui apau i kohola mamua aku nei o ke aponoia ana o ke Kumukanawai ame na Rula e paa lakou, a ma ka noonoo ana ua noi mai o Poepoe he pakui” “e hookomo ke kakauolelo I balota no keia mau Lunanui” a aponoia ka pakui.  Ma ka ninau ana i ka Olelo Hooholo ua hooholo loa ia.

Noi ia mai e hoopanee loa i keia Aha no ka noho hou ma kahi e noho ai o ka Ahahui Euanelio, hooholoia.

Hoopaneeia na hana me ka pule a Rev. G. L. Kopa a me ka pualu ana i ka pule a ka Ahahui.

SARAH A. KAHOKUOLUNA.

Kakauolelo no ka manawa.

 

_____

 

HALAWAI KUIKAWA.

 

Peresidena Nakuina ma ka noho Hoomakaia na hana ma ke kumuhana e pili ana i ka “Lulu daia no na lilo o ke Kumukanawai,” a ma ke noi a S. Kapu, ua kohola o E. S.Timoteo i Komite no iahana.

Na S. Kapu he Olelo Hooholo, a na Kiwini i noi mai e apono i ka Olelo Hooholo, ae ia.

Na Kiwini i noi mai e hookomo ia ma na nupepa no ke pa’i ana i na mea i hoike ia ma ka Olelo Hooholo.

Na S. Kapu i noi mai e kohola i komite haku i hoomaikai na keia Aha; ae ia a kohola ke komite, penei:  Rev. Kiwini, Mrs. Kauwenaole, Mrs. Kuikahi ame ka Peresidena.

Na S. Kapu i noi mai e hana ia i papa kuhikuhi hana no na hana e hana ia aku ana, ae ia; a waiho ma ka lima o ka peresidena.

Na E. S. Timoteo i noi mai e hoopanee keia aha a ka wa i makemake ia no ka noho hou ana , ae ia.

 

S. K. KAULILI.

Kakauolelo no ka Manawa.

 

_____

 

He Kakaikahi wale no.

 

Iwaena o ka nui o na kanaka apuni kakou he uuku loa ka poe iloko o ia huina i maikai ke ola kino.  O ka hapanui o lakou he mau pio lakou na kekahi mau ano ma’i iloko o ke ano kuhohonu a lahilahi iki mai.

No kekahi manawa ua hapaiia ke kanaka iloko o ke ano ikaika mamuli o na kanawai o ke ola kino, aka i ka hala ana o kekahi mau manawa, ua pii ae la ke ano ino iloko o ke koko, a o na mea paahana keia o ke kino ua hookaumahaia iho la, ke kumu i haule ai malalo iho o ka ikaika mau.  O keia mau mea apau e loaa ana i ke kanaka i ka manawa pokole a i ole i ka manawa loihi paha aka hookahi no hopena.

O ka poe i hookaumahaia e keia mau piolikia o lakou ka poe i kaa aku mawaho o ke ano ola maikai.  Iloko paha o keia huina aia he poe o lakou i loaa i ka ehaeha i ulu mai mamuli o ka maikai ole o ka oihana hoowali ai o ka opu ai ai a lilo mai mahope mai i ma’i kuluma a ma’i nahu hoi iloko o ka opu O na lapaau ana maluna o keia ano he pohihihi ka loaa o ka pono a nele loa no paha i kekahimanawa aka o na Kauka ua hooiaio mai lakou i ka.

WAMPOLE’S P[REPARATION

He laau keia o ke ano hoomaemae koko a hoihoi hou mai i na wahi @ kia a ke kulana maikai mua.  O keia lapaau oia a maikai no hoi he laau ono i ka ai ana, ano like me ka hone a he mau waiwai hoola hoi kona mailoko mai o ka Aila Akepaa o ka I’a Cod, i loaa mai ia makou mai ke akepaa mai o ka i’a cod makamaka hou loa i hoohuihuiia hoi me ke Compound Syrup of Hyphophites and extracts of Malt and Wild Cherry.

E hoomaka ka ai ana i keia laau i ka manawa no e hoomaka ana ka ma’i pela no ia ka manawa e kinohou loa.  Eia ka Kauka J. M. Guijos pane maluna o keia laau:

“Ua haawi aku wai i keia laau a oukou i kekahi wahine nona ka ma’i pili i na mea paahana o kona kino a mai ka omole mua ana i inu ai ka hoomaka ana o ka oluolu iaia.

Mahope iho o ka lawe ana he eono omole laau ua pau loa koa ma‘i a loaa iaia ke ola piha.  Ua inu oia i keia laau me ka maikai aole hoi e like me kekahi ano laau e ae i ka maikai ole o ka ai ana e like me ka mea i ike mau ia o ia mau ano haawina."

He hookahi no omole o ka lawa no ia o ka na o ka noonoo e pau ai ke kuhihewa.  Aole e hoohokaia kekahi ke hoao iaia.  He kualia keia laau ma na halekuai apau apuni ke ao holookoa.

 

_____

 

Aole i loaa aku nei kela mokupuni a ka mokukaua Tacoma o Amerika i huli aku nei mawaena o Hawaii nei ame Amerika.

 

He Uwe no ke Kokua

 

He @@@

O ka eha o k@@@ mua o ka ma’i o @@@.

A o na puupaa @@@ nei no na kokua.

E hoolohe i ka uwe @@@.

O na Huaale Kuah@@@ a Doan ka mea i @@@.

Oia ka mea kupono @@@ paa i hana nui loa @@@.

He mana haawi ika@@@ huaale i na puupaa@@@ kou hana, aole hoi @@@ hoola o keia ano hu@@@ ma’i o na puupaa.

Ee heluhelu i ka @@@ makamaka mai o H@@@.

O. Mr. Chas. Coney @@@ lomere o keia kulan@@@ o ka lehulehu i hoao @@@ haneenee a Doan @@@ ke ola, eia kana hoi@@@.

“He kalaiwa kaa@@@ kekahi mau makahiki@@@ hana hoi a’u i komo@@@ anu o ka makani, @@@ mai ke kaa aku a p@@@ ano hana hoi e h@@@ puupaa.”

“Mamuli o keia, ua n@@@ ia’u ma kuu kua @@@ wa loihi a o ka manao @@@ iloko o’u oia ka h@@@ keia pilikia a ua h@@@ mea like ole aole nae h@@@ maha e ulaaia ae ai ke @@@ pilikia.”

“O kuu ike ana i k@@@ na Huaale Kuahaneenee @@@ ka mea nana i hooh@@@ noo a hele au e kuai @@@ Laau Lapaau o Hollister @@@ ko’u hoohana ana ua @@@ ka maha a ua hana ma@@@ Doans ia’u me ke kama@@@.

O na Huaale Kuahaneenee @@ @ paa a Doan he kuana @@@ laau lapaau apau, a e @@@ ke ekeleta ke loaa mai@@@ o kanalima keneia o k@@@ mai ia Hollister Drug @@@ Honolulu, na Agena no H@@@.

 

_____

 

He mau Ola Kino i Lalo aku.

 

NU IOKA, Iune 1@@@ ahi ka mokuahi General @@@ la inehinei, oiai oia e @@@ muliwai Hikina me ka @@@ mana Kula Sabati @@@ kahi paina hoolaulea, a u@@@ oia i kula ma Hel Gate, @@@ ia ai ka moku a hiki i kona @@@ He nui na ola i make m@@@ haneri ame kanawalu-k@@@ mau kinomake i loaa ae n@@@ naoia nei ua hiki aku ka nui @@@ i make i ka 600.  Ma ka hoike @@@ luu ua ha’i ae lakou ua piha ka @@@ ka moku i na kinomake.  He @@@ nui o na ohua a General Slocum @@@ ai.  Ua hoomaka ae ka a a@@@ ahi mai ka lumiaina ae ma@@@ huli ana o kekahi ipu aila.  Ua @@@ pioo o na ohua a ua lele aku @@@ poe o lakou iloko o ke kai a ua @@@ Ua kuupaula aku ka holo o ua @@@ la no ka mokupuni o North Br@@@ hi hoi ana i ili ai.  Ua puh@@@ ulu o ke ahi e ka makani m@@@ kekahi mau haneri olakino a@@@ aku lakou i ka make.  Ua h@@@ na kane ame na wahine ilu@@@ ku e hehi ana hoi maluna @@@ a hiki i ko lakou make @@@ kahi mau mokukolo ame @@@ hoopakele ae i kekahi poe@@@ ke kapena ame elua pa@@@ kuahi i pau i ke ahi, @@@ holoholo hoolana a paina h@@@ ka Ekalesia Lutera Ge@@@

 

_____

 

KUNANA NA HOME RULA

Ua waha-a ae kekahi poe @@@ ke kunana o na Home Rula @@@ keia la.  No ka mea e hana @@@ e hiki ke kuailo mua ae a hi@@@ lama o Augate, oia hoi, i@@@ puhee aku iloko o ka aoao I@@@ a i ole hoomau aku ina ke @@@ kuokoa.  A ma ka aoao o k@@@ Kuhio ua a’o aku oia i na Ha@@@ a komo iloko o kekahi o @@@ laiaina nui o Amerika Hu@@@

Aia he manao ulu maikai @@@ aku i Wasinetona mamuli @@@ aoao Home Rula, a o la m@@@ ia wahi ola no ke ola @@@ laiaina o teritore nei ina k@@@ ninau ili—ola hoi, ke ku@@@ i na haole.  Aole e loaa kek@@@ kai i ke teritore a hiki i ka @@@ make ai keia ano manao kek@@@ ili.

 

_____

Ke hele loa ae nei e pau na @@@ i ke alanui o Kawa. Ua h@@@ ke alanui a kiekie.

 

_____

 

Nui na kumukula o Honol@@@ holo aku ana maluna o ka @@@ Kinau e haalele ana ia Ho@@@ i keia Poalua no Hilo.  @@@ ae nei ka hui mokuahi i ka @@@ haa no ka hele ana a hoi @@@ loaa hoi keia pono i na kumu@@@ no.  O ka poe e makemake a@@@ aku aole nae lakou he mau k@@@ e kipa ae e ike i ka agena o ka @@@ o ka Lua Pele.

 

NANA ANA AOEHE AUHAU

Niho Gula ..... $500

Niho Keokeo.... 500

Papa Niho.........500

o ka Niho Hookahi.

-----

Heaha hoi kou mea e hoohemahema nei i kou mau niho.  Ua k@@@ makou i ka makou mau lako hana niho ma ke kuai kukaa a nolaila he @@@ ia makou ke hana me ka uku haahaa.  Ke hoopaa nei makou o ka mak@@@ mau hana apau e maikai ana. He wahine ko makou kokua.  Aole au@@@ no ka nana ana.

NA KAUKA HUKI NOHO NOEAU

Na Hora hana, 8 a iki i ka hora 5.  Na Ia Sabati, 9 a 12.

215 ALANUI HOTELE, E HULI PONO ANA I YOUNG HOTELE

_____