Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 46, 18 November 1904 — Page 5

Page PDF (1.42 MB)

This text was transcribed by:  Phyllis O'dea
This work is dedicated to:  Hapa Boy Alapa'i-you will be missed!

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Nuhou Kuloko

            Maluhia ka la koho balota ma ke Kapitala nei.

 

            E nana @ i na mea hou a ko makou mea kakau "Puakailina" e puka @ ma keia helu.

 

            E @ ke Kuokoa me kona kino @ hou koho balota. E @ helu i ike i na hoike @.

 

            E @ na moho holo balota i @ keia kau koho i ka @ Atkinson e puka @ ke poo "Ma ke Kauoha"

 

            Ma @ "Hoolaha Hook Moraki" e @ e ikeia ana ka hoolaha @ a na Kahu waiwai o @ i ka waiwai o Kopa @.

 

            @ LETA HAWAII. Ua makemake @ Hawaii no ka panai ana @ like ole o Sudena (Sweden) @. Ma ke noi ana ae e maopopo ai. @ Gryeks Co., Sweden. - Star @.

 

            @ manao nei na Repubalika e @ ka lanakila hanohano i @ ma ka la koho balota iho @. Aole i maopopo kahi e malamaia keia hana.

 

            Ua hoike ae o J.P. Makainai i kona @ oia i Repubalika maikai @ aku e haalele ana hoi i @ kalaiaina mua i ku iho nei.

 

            Ma ke awakea Poakolu nei i @ ke 'liiwahine Kinau o ka @ a maluna aku ona i hoi @ Lunamakaainana John Kali @. Ianei no ia loaa @.

 

Lunamakaainana o na Honoapiilani.

JNO. KALINO.

            @ ma Waiehu, Maui, i Aperila @ Kalino K. Kapalapala. Hoo@ oia na kula Apana o Waiehu. @ 1884 komo i ke kula Kahunapule o ka Pakipika Akau a hemo mai @, 1888, a poni @ kahunapule no ia Ekalesia i Sept. @, a malama i ka oihana Kahu @ no ia Ekalesia no 8 makahiki @ malama. No ka nawaliwali o ke kino waiho i keia Ekalesia i Aperila, 1897 a hoonoho ia i Kahu no ka Ekalesia o Paia, Mei 25, 1897, a eia no malaila e paa nei ia kulana me @ nui la. He alakai wiwoole oia no ka Ahahui Lunakahiko o Maui, Molokai a me Lanai, a me na Ekalesia @ o ia Ahahui. He peresidena a @ no ka Ahahui Kula Sabati o ia mau mokupuni kaulana. Me ke ku @ kalaiaina. He alakai wiwoole no @ kalaiaina Repubalika iloko o ia mau mokupuni, a ua helu ia hoi oia @ ka papahele like me na kanaka @ o Maui ma ka hana kalaiaina. @ ole ke kulanalana no ka pono a @ ka holomua o ka aoao Repubalika @ Maui. Ua mareia i ka wahine i ka A.D. 1881, a ua loaa mai na keiki elima. He mau makaainana Repubalika @ no keia mua aku. Mamuli o ka manao maikai o ka Ahaelele wae @ ka aoao Repubalika ma Lahaina @ Sept., 1904, i hala ua wae ia oia i moho Lunamakaainana no ka mahele @ Hamakuapoko. Oiai nae ka @ ma o na elele la, he Inoa okoa lakou i makemake ai. Aka, no ka @ o kona mau hoaloha iloko o ka Ahaelele, ua puka kona inoa a haule @ inoa i makemakeia. A ma o ka @ o na makaainana o Maui, Molokai, a me Lanai i kupono no ka hana @ lunamakaainana, ua wae ia oia i moho ma ka aoao Repubalika no keia kau Ahaolelo, 1905.

 

HE HOOMAIKAI

            @ Haku Makaainana o na Mokupuni o Maui o Kama, Molokai Nui a Hina i Kauluwela a me ka Moku o Kaululaau.

            Aloha oukou: - Ke haawi aku nei au i ka hoomaikai a nui ia oukou e like me ka hikiwawe e loaa ana ia'u. No @ Hanohano a oukou i papahi mai maluna o'u, a me kuu mau i @ Lunamakaainana ma ka aoao Repubalika no na Honoapiilani i ka @ olelo. A i ka panalaau hoi o Kalaupapa no ka oukou neakana maikai i @ mai ai ia'u. E hoi no oe i Honolulu, a na makou e koho aku ia @ a puka mahalo! mahalo!! Oiai, @ au i ike i na hana Koho Balota o @, oiai, ua hoi hou au i Honolulu, @ ka Likelike, oiai ko'u mau hoa e @ ana ma keia pali.

            He mau mea liilii wale no keia. O kuu iini nui e hui kino me oukou kuu @ Haku makaainana mamua o ka @ ana mai o ke Kau Ahaolelo e hiki mai ana. Na ke Akua e kiai mai kakou apau no ka pono ame ka holomua o ke Teritore o Hawaii.

Me ke Aloha,

JNO. KALINO.

 

Na Moho Senatoa ame Lunamakaaiana

(Mai ka Aoao Eha mai.)

 

REP. WATERHOUSE

Ann Arbor, Mikikana, kahi hoi ana i komo aku ai i ka 1988.

            I kona hemo maikai ana mai ke kula mai a hoi mai ola no ka aina hanau nei, ua komo koke aku oia iloko o ka hana kalepa a kona makuakane ma Alanui Moiwahine ae nei , e hoomau ana hoi i  ka lawelawe hana ana mahope o ka make ana o kona makuakane me kona mau kaikaina, e hoomau ana hoi ma ka inoa o ko lakou makuakane.

            Mamuli o kona makemake e hoomahuahua aku i kona kulana lawelawe kalepa ana, ua kukulu ae ola i ka hui kuai mea ai ma ke Alanui Betela, a mahope mai ua hoohulia kela hui me ko Mukinikaea am May, a ola ka Hui Kuai Mea ai e ku nei i keia manawa ma ka inoa o Henry May, a i kela manawa no hoi i waiho aku ai oia i ka lawelawe maoli ana i ka oihana kuai mea ai, a lawe ae ola i ke kulana age-na ma Hawaii nei no ka hui Hoahu Dela Lahui, a ua lawelawe oia ma ia hana me ka holopono a mamuli o ia lawelawe ana me ka maikai i hoounaia aku ai oia no Enalani, kahi hoi ana i lawe ai i ka hana me ka holopono.  I kona hoi ana mai i kona one hanau.  Ua hui ae oia me E. J. Walker ma ke ano he boroka no na waiwai paa a he kulana komisina hoi a hiki wale i ka make ana o kona makuakane, ka Mea Hanohano Henry Waterhouse.  Ua hoohui ae la oia me Albert Water-hou e, a kukulu ae la laua i ka hui e ikeia nei i keia namawa ma ka inoa o Waterhouse Co., e lawelawe nei hoi ma ke ano he mau agena no na hui hoopaa ola a hoopaa waiwai. 

 

REP. HARRIS

            O William White Harris, ka moho lunamakaainana o ka Apana Eha nana i lawe ka haaheo o ka loaa ana o na balota kiekie loa ma ia apana, ua hanauia oia ma Indianapolis, Indiana, a aole hoi ma Hawaii nei e like me ka oleloia e kekahi poe.  Ua Hanauia oia ma ka makahiki 1872, a oia kekahi iloko o kekahi ohana keiki he ehiku ka nui.  He amala ka hana a kona makuakane, a i ka makahiki 1875 ua haalele aku oia i kona home a holo mai no Hawaii nei no ka lawelawe ana i kana oihana.  I ka nui kupono ana no ka hele ana I ke kula, ua komo o W.W. Harris ma ke kula o Iolani a hoomau i ka hele ana ma ia kula a hiki i ka makahiki 1887, ka manawa i loaa ai iaia kekahi oihana ma ke ano he kakauolelo no loko o ke keena o ka luna alanui.  Mahope mai ua noho oia he malama buke no Walker ame Redward, a malaila oia i noho ai a hiki i ka makahiki 1890, kona wa i komo ai iloko o ka hui o Lewers & Cooke, a eia no oia me keia hui i keia manawa.  No kona makaukau a makaala i kana hana, ua hilinai nui ia oia e kona mau haku a ua pii malie oia a hiki i kona wa i hooliloia ai i lala no ka hui a i keia manawa oia ka Hope-Peresidena o ua hui nei.

            I ka makahiki 1894, ua mare oia ia Miss Evelyn Dexter a he elua a laua keiki i keia wa.

            He kanaka oia i kakoo ikaika i na hana hooikaika kino a oia kekahi o na lala ikaika o ka, hui waapa Makala.  He loihi kona mau makahiki i noho ai i kapena no keia hui a hiki wale no i kona haalele ana ia kulana no kona pilikia i ka nui o ka hana.  I mea e hoike mai ai keia hui i ka iakou mahalo i kana lawelawe hana ana, ua kohalo oia i Peresidena, ke kulana kiekie loa a lakou e hii ai ke kau mai maluna ona. 

            I ka makahiki 1901 kona hoomaka ana e komo iloko o na hana kalaiaina.  Ua kauia aku maluna o na ka hanohano ma ke ano he moho lunakaainana no ka Apana Eha a ua puka oia. 

            Oia kekahi o na lunamakaainana o ke kau 1993 iho nei, a ua maikai kana mau hana.  Iloko o na komite ana i noho lunahoomalu ai, ua holopono na hana.

            He kanaka oia i loaa iaia ka hanohano malalo o ka nui hooikaika, a iwaena o na kanaka lawelawe oihana koikoi o kei kulanakauhale, oia kekahi o na pookela. 

 

SOLOMONA MAHELONA

            Hanauia ma Aiea Ewa, Oahu.  Novemaoa 9, 1874.  Komo ma ke kula Alii o Kehehuna i ka 8 o kona mau makahiki.  Komo hou i ke kula ma Popoiia, Kona Hema, Hawaii.  no elua makahiki.  Komo hou i ke kula Alii i ka 1887.  Komo i ke kula Kamehameha i ka 1888, a hookuuia a loaa mai ka Palalala Hookuu Hoomaikai mai ke kula i ka 1893. 

            Noho hana ma ke Keena Aina a kakau kope no kekahi mau makahiki.  Noho hana hou ma ke Keena Hooia o ka Teritore ma ka 1898.  Waiho aku ia Keena hana ma ka malama o Feberuari a hana ponoi iho nona a hiki i keia la, a he Agena a Boroka no na Waiwai Paa.

 

REP. QUINN

            Ua hanauia oia ma Benicia, Kaleponi, Okatoba 15, 1886.  Ua make kona makuakane i kona wa he ehiku wale no makahiki, a no ia kumu, ua hoomaka oia e imi no kona pono iho, a i ka pika ana o na makahiki he umi iaia, ua haalele loa aku la oia i ka hele ana ke kula. 

            I ka makahiki 1882, ua haalele aku la oia i kona home kahiko a hele no ke kulanakauhale o Kapalakiko a noho hana no ke a’o ana i ka hana piula, paipu, a pela wale aku, me ka hele ana i ke kula po i mea hooinahuahuala ae ai kona naauao.  I ka makahiki 1888 ua huli hoi aku la oia no kona home ma Benicia a lawelawe i kana oihana i a’o ai.  I ka makahiki 1890 kona wa i komo mua ai i na hana kalaiaina a ua kohoia oia i Kahu Kulanakauhale.  He kanaka opio wale no oia ia wa, eia nae, no kona hilinaiia, ua lanakilia oia maluna o kona hoa paio, kekahi o na kananka lawelawe oihana o ia apana o ka mokuaina. 

            I ka makahiki 1899 ko Mr. Quinn hoea, ana mai ma Honolulu nei no ka lawelawe ana i kana oihana maanei, a ua hooikaika oia no ka aoao Republika.  Aia kona home ma ka mahele eha o ka Apana Eha, a ua nui na manawa ana i hoole ai e noho ma kekahi kulana iloko o ke kalapu o kona mahele, eia nae, no kona koi ikaika ia, ua ae oia e lilo i peresidena no kona mahele.  I keia ahahui iho nei a na Republica ma Hilo, oia kekahi o na elele i koho ia no ia ahahui. 

            He mea maopopo, he kanaka o Mr. Quinn i hooikaika i mea e pono ai keia noho ana mai kona mau la opio mai, eia nae, ua hooikaika pu oia ma na ano apau e loaa iaia kekahi hoonaauao maikai ia ana, ma kona hele ana i na kula aupuni o Renila ame ke kula po ma Kapalakiko.  He kanaka akamai oia i ka haiolelo a he mea hooikaika e kakoo ana i ka hoohanaia o na kupa Amerika ma na hana aupuni.  Aoha ona ohana ma kei kulanakauhale, no ka mea, eia no oia ke ku hookahi nei. 

 

EDWARD K. LILIKALANI

            O Edward K. Lilikalani, kekahi o na lunamakaainana o ka Apana Eha, he pua alii oia a na alii o Kauai ame Hawaii.  Ua hanaula oia ma Koloa, Kauai, Augate 5, 1852 o Kanihomauole ka makuakanae a o Nahiuokalope ka makuahine.

            Ma ke kula o Koloa kona wahi i hoonaauao mua ia ai malalo o ke a’o ana a Rev. J.W. Kamika.  Komo ma ke Kula o Lahainalua i ka makahiki 1869 a hemo maikai i ka makahiki 1873 a komo ma ke Kulanui o Punahou.

            Ma ka makahiki 1876, ua kohola oia i lunamakaainana no Honolulu nei, a o kona ike mua ia ana la ma na hana kalaiana.  I ka makahiki 1877, ua lilo oia i kakauolelo a puuku no ke Keikialii Leleiohoku, hookohula i lunakanawai apana no Kawaihau, Kauai.  I 1878, koho hou ia i lunamakaainana no Honolulu nei i 1850:  kakauolelo a puuku no ka Moiwahine Kapiolani i 1881:

REP. LILIKALANI.

kohala no ke kolu o ka manawa i lunamakaainana i 1882:  lilo hou i lunmakaainana no ka ha o ka manawa i 1884:  lilo i lukanewa no ka puali “Princess Own” i 1885:  koho hou ia no i lunamakaainana i 1886; ka lima ia o ka manawa, hoolilola i naita Hanohano no ke “Kalaunu o Hawaii” ame ka “Holu o ka Oceanika” i 1888:  kapena ukali no ka Mo: i 1889: a lilo i naita no ka Kui Kapiolani i 1889 a pela no hoi iloko o ka hui Kalakaua, lilo i lukanela no ka pualii ku-mau iloko no o ia makahiki; he kakauolelo no ke keena Ilamuku a lala no ka Aha Kuka Ma-lu i 1891: konela ukali no ka Moiwahine Liliuokalani i 1892: lilo i kakauolelo no ka Aha Kiekie i 1893; a kakauolelo no ka Moiwahine Kapiolani i 1984.

Komo i ka aoao Repubalika i 1903.

            He nui na me hoohanohano i hoo-kauia mai maluna ona e nalii a eia oia ke hiipoi nei ia mau mea. 

 

WILIAM R.  AYLETT.

            He keiki oiwi oia no ka aina, a ua hanaula ma Oahu nei, Okatoba 5, 1856.  Ua hoonaauaoia oia ma ke Kula Alii o Kehehuna.

            Ua noho lala o William Aylett no na makahiki he 24 no ka bana Hawaii a kaahele pu ma kela huakai kaulana a ka Bana Hawaii ma Amerika Hui-puia.

            He aloha moi olalo oia mai ka wa mai i hookahuliia ai ka noho Kalaunu o Hawaii nei, aka, i ka hiki ana mai o ka hoohuiaina, ua hoomaopopo iho oia ua pau ka manaolana no ke kalaunu a komo i ka aoao kulaiaina Repubalika.  Holo i ke kau koho balota o 1900 a puka hou no, a o ke kolu keia o kona hoonoho hou ia ana ma ia kulana.  Ma ke kau i kaahope iho la, he lunahoomalu oia no ke Komite Koa .

 

REP. ANDRADE,

            Ua hanaula o Frank Andrade ma Medeira, Sepatemaba 5, 1873 a hele pu mai me kona mau makua no Hawaii nei, oiai no e hiiia ana e kona makuahine.

            Ma na kula aupuni o Honolulu nei i hoonaauao mua ia ai oia a mahope mai ma ke Kulanui o San Lui.  I kona pau ana mailaila mai, ua komo aku oia i ke Kulanui o Stanford ma Kaleponi no ekolu makahiki.  Hoi mai no Honolulu nei a hoomaka e hoomakaukau iaia iho no ke komo ana i ke kula a’o kanawai o Stanford.  Iloko o ka makahiki 1898, ua komo hou oia i Stanford ai ka makahiki 1900 ua loaa ka laikini no ka lawelawe kanawai ana ma na aha apau o ka mokuaina o Kaleponi.  I kona hoi ana mai no Honolulu nei, ua lilo oia i lolo a noho hui me Anaru, ka Loio Kuhina i keia wa.

            Ua mare oia ia Miss Marry Howland i 1902.

            I ka makahiki 1902 kona komo mua ana ma na hana kalaiaina, a ua hookomoia oi i lunamakaainana o na Pukiki i lilo i kupa Amerika.  Ua puka oia a ma ke kau ahaolelo o 1903, oia ka lunahoomalu o ke komite Waiwai ame Kanawai.  O Mr. Andrede kehaki lala o ke komite nana i hana ka Palapala o ke komite nana i hana ka Palapala Noi imua o ke Komite Senate o ka Ahaolelo Nui e noi ana e haawila ke kuleana i na Pukiki e noho nei ma Puowaina e kuai i na aina aupuni malaila.  He lala oia ma me kanawai a he kanaka lawelawe oihana hanai holoholona. 

 

REP. KALAWAIA

            Ua hanauia o Thomas Kalawaia ma ka Ehukai o Palena, Waialua, ma ka la 31 o Aperila, 1887. Komo i ke kula ma Khehuna i ka wa he 9 makahiki. Komo hou ma ke Kula Nui o Sana Lui ma ka 1895, waiho i ke kula ma ka 1897. He mekanika oia ma ka oihana pena, a i kona manawa i waeia mai ai e lilo i moho lunamakaainana no ka Apana Elima e noho ana oia ma ke ano he poo pena no ka Hui Mahiko o Honolulu e ku nei ma Aiea, Oahu.

 

REP. LONG

REP. KALEIOPU

 

Lunamakaainana o Kauai o Manokalanipo.

REP. KNUDSEN

            Ua hanauia oia ma Walawa, Kekaha, Kauai, Iulai 29, 1872, a nolaila, he Keiki Oiwa oia.

            He kanaka oia i hoonaauao kiekie ia.  I ka makahiki 1880, ua noho oia maloko o kekahi kula ma Aukland, Nu Kilani, a he hookahi makahiki o kona noho ana malaila.  Mai laila aku, holo no Geremania, noho no elua makahiki malaila a hoi hou no Kauai i 1884.  I 1886, holo no Bosetona, a eha makahiki mahope mai komo i ke Kula nui o Havada, a hemo maikai me ka Papa o ’94.  Komo i ke Kuia Kana wai o ia kula no a puka maikai i ’97.  Komo iloko o kekahi keena loio ma Bosetona a loaa ka laikini lolo piha no ka mokuaina o Makekuketa i 1898. 

            Holo mai no Hawaii nei i 1900 a loaa ka laikini loio piha, eia nae, ua hoi aku oia no Kauai no ka lawelawe ana i ka oihana hanai holoholona.

            I 1902, ua kohoia ola i lunamakaainana no ka aoao Republika mai ka mokupuni mai o Mauai, a i ka noho ana o ka Ahaolelo o 1903, ua lilo oia ka Hope Lunahoomalu.

            Ma Aperila o keia makahiki iho nei ola kekahi o na elele he eono i hele no ka Ahahui Republika nui i maiamaia ma Kikako i noho ma ka mahina o Iune i hala, a ua lilo iaia ka hanohano o ke komo ana iloko o ke komite no ka hele ana imua of Peresidena Rusawela no ka ha i ana aku oia ka moho peresidena a na Repubalika i keia kau koho balota i hala iho ia. 

            Ma Sepatemaba iho nei no kona huli hoi ana mai a koho hou ia no e na Repubalika o Kauai e holo lunamakaainana no ke kau ahaolelo o keia makahiki ae.

            He kanaka oia i makemake nui ia e na makaainana o Kauai, a no kena makaukau ma ke kanawai, ua lilo oia kekahi o na iaia koikoi o ka Ahaolelo

           

 

E Kuu Lahui, e Maliu Mai.

(Kakauia e Bernard H. Kelekolio)

            E na Demokarata  ame na Home Rula eia ia ka aoao o ke oia ka Repubalika.  E kuu lahui aloha mai Hawaii Nui o Keawe a hoea loa aku i Niihau, e haawi mai hoi i ke oukou pepeiao a e maliu mai i keia mau leo kanaenae.  I kulike ai me na olelo o ke Kanawai i haawila mai ia kakou e ko kakou makua hookama. Amerika Huipuia oia hoi e malamaia he koho balota ana iloko o kela ame keia elua makahiki no hookahi Elele no ka Ahaolelo Nui o Amerika Huipuia.  I mau Senatoa ame na Lunamakaainana no ka Ahaolelo Kuloko nei, he mea oiaio, ua hookoia aku ia mau mamalaolelo o ua kanawai Okana ia a mailoko mai hoi olaila aia hei, ua kailiku ae la ka aoao kaliaina Repubalika i ka lanakila kamahao ma ke koho lokahi ana o na makaainana i ka Elele Kuhio Kalanianaole, i na Senatoa apau loa ame na Lunamakaainana, a hookahi wale no wahi ma ka nana i hoopewehiwehiia ae i ka olinlino maikai o ka aoao kalaiaina o Linekona, ke Kamaria ame Ka Hela o kekahi hapa o ka Lahui kanaka, oia no, ke komopoohou ana o ke Keiki o na Kohala, Ka mea Hanohano.  M.H. Kaniho ma ke kulana he Home Rula.  Nolaila, e ou mau Haku makainana o keia Aina Aloha o kakou e hoolana ka manao, a no ka mea ua lanakila ka aoao kalaiaina Rebualika, ka aoao kalaiaina au i manao ai me kuu uhane apau a me kuu ikaika apau, aia iloko “olaila” ka maha o kei lahui.  He mea olalo he Ekolu Aoao kanaiaina i holo mokomoko iho nei maluna o ke kahuakaua balota o ka Poalua nei. Novemaba ia S o kela makahiki, a he mea hewa ole paha I ka mea kakau nei ke olelo ae na ka aoao kalaiaina Repubalika I wehe mua ae I na kipoka hahana ana me na pukuniahi kani aiapine o ka balota.

            Owai la iwaena o oukou, e o’u mau makamaka heluhelu o keia wahi kino lahilahi i loaa ka manaolana e pulumi koe ola ana ka aoao kalalaina Repubalika aole wale i Oahu a Kakuhihewa anei, aka, mai Kauai o Kalanipo mai a hoea loa aku I Hawaii.  Aole, aole, loa.  Aole i loaa ia u ka manaolana e pulumi koe ole ana kuu aoao kalaiaipu ia Oahu Kakuhihewa kuu one ianau a me ka Paemoku holookoa nei, aka, e like no me ka’u i olelo ai, o ka aoao kalaiaina i kukuluia maluna o ka pohaku paa, ua like na kanaka apau imua o ka maka o ke Kanawai, aole lilo loa i ae ke Akua Kiekie Loa e haulehi keia aoao kalaiaina nona ke kahua hemolele malolo o kekahi mau aoao e ae, no lakou hoi ke kahua popopo o ka hoopunipuni, ke kuamuamu ame ka ni’ani’a.  He olelo kaulana na ke Kanaka oikelakela o ka naauao,  Solomona.  O ka leheleh hoopuapuni he hoopailua ia imua o Iehova, aole anei he mea ku i ka hoopailua i na kanaka noonoo maikai ka hoopunipuni ame hoinoino mai o ka Home Rula ame a Demokarata.  I keia manawa a’u hoi e hoohana nei i ku’u makapuni, ke hookauwa nei au ia’a mamuli o ka hauoli piha i hoopananaia mai loko o papaku o kuu naao, ka lanakila haaheo o kuu aoao kalaiaina, ka aoao kalaiaina a’o e ku nei imua o na maka ewaewa he nui ke aoao kalaiaina nanan i hookuwa aku i ka mea kakau nei e nai hele i keia ailana a puni no ka pono o’u mai makaainana.  He mea hanohano i ka mea kakau nei ke hoike aku ua haawila mail ia’u kela lau oliva o ke kono e na’i ponoi i kuu One Hanau a he mea oiaio ua na’i hele aku wai mai ke kaihapai nani aku o Kaneohe a hoea loa aku i ka Ehukai o Puaena ame ka malunia o Poka-e, ke kaiaulu hoi o Waianae. 

            E ka Lunahooponopono o ka Hiwahiwa a ka Lahui, ka Lamaku malamalama pio ole o keia Paemoku Ewalu, e haawi aku oe i kuu mahalo kiekie loa i ko kaua mau haku makainana, na pouhana hoi i kakoo mai nei i ka aoao kalaiaina o ka maha ame ka oluolu o kela ola ana.  Ia oukou e na makaainana o Oahu Kakuhihewa ho’u mahalo kiekie loa, a no ka mea ua hoike mai oukou ma ka oukou koho ana ia, ua ike oukou i ka aina kahi e kahe nui nei ka walu ame ka meli.  I’a loaa no ia’u na manao kanalua ana e alule ana no kekahi o ko makou mau moho aka o ka manao kanalua ana e haule ana no kekahi o ko makou mau moho aka o ka manao o na Lani aole ia peia.  He mea olio a he mea hauoli ia’u ke hoike ae i keia hora o ke aumoe puanuanu, ua lanakila na mohe Senatoa Ekolu ame na Lunamakaainana he umi-kumumalua a no keia kumu e ne hou mai ia’u e haawi hou aku i ko’u mahalo nui.  Nolaila, e na makaainana aloha o Honolulu nei, ke Kapitola hoi o ko kakou mau Paimoku e makaala ia mai a e kiai moe ole ia na hana o ko kakou moho i lanakila Kale Boroka ame Mahelona i ka manawa e noho mai ai o ka Ahaolelo iloko o ka mahina o Feberuari.

            E Kaneohe, Waikane, Punaluu ame Kahana e, e makaala ia mai ka hana a ko kakou mau moho i kakoo ikaika iho nei, a ina he mau noi kekahi a oukou e na makaainana aloha o keia mau wahi i hoikeia ae nei, peia pu no hoi me oe e Makao ka one hanau o ke Kupua Kamapuaa ame ke mea Hanohano Keoni II he milimili hoi nau a he pua Lilia nau e na pali hauioli o ke Koolau e hookomola mai iloko o kono poholima oiai oia ua hoike akea ae i luna moto “Ka hoola o Keia Lahui.”  Nolaila e na pali haulihuli o ke Koolau, mai hopohopo a mai kakanalua ae no kou pono no ka mea aia ko milimili , ko punahele, Keoni II iloko o ka Hale o na Senatoa, he milimili e. 

(E nana ma ka aoao 8.)