Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 43, 27 October 1905 — Page 1

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HOOPUKAIA I NA KAKAHIAKA POALIMA APAU.

BUKE XLIII. HELU 43.

NUPEPA KUOKOA, POALIMA. OKATOBA 27, 1905.

NA HELU APAU 3091

 

Hoeha i ka Mea Kakau Nupepa.

Huhu o Alika Nichollas i ka Hoolahaia o Kona Heana Piliwaiwai.

O ke ku Lohaloha Wale iho no hoi ka Kekahi mau Makai

Aole Hoopau ae i ka Hakaka.

  O ka piliwaiwai e pahola nei, ame @  ana a ka Nupepa Adversiter e hoolaha nei i kela ame keia la, e ku-e ana @  ka oihana makai e ku nei, oia @o ia ka mea nana i hoala ae i kekahi hakaka, ma ke kakahiaka Sabati iho nei. ma Kapuukolo ae nei.

  Mamuli o ka piha inaina o Alika Nichollis. i ka hoopa-huia ana ae e H. M. Ayers, he meakakau no ka nupepa Adveritiser. i kahi a ua Alika la e malama ana ma ke ano piliwaiwai, a i hopu ole la hoi e ka oihana makai, ua hooholo iho la oia e panai aku i ke iho no ka ino (ana paha i manao ai o ka maikai he ino ia a o ke ino he maikai ia).

  Nolaila, mahope koke iho o ka hora 8 o ke kakahiaka Sabati nei, oiai ka meakakau e ku ana mawaho iho o ka makeke ma Kapuukolo ae nei, ua hele aku la o Alika Nicholas imua o ka meakakau a huhu aku la iaia no ke kakau ana i ua manao la i hoopukaia na ka nupepa o ia kakahiaka.

  O keia kahi piliwaiwai e kokoke ana i ka pa-lio o ke aupuni. a i manao ia hoi he manawa i hala ae nei e hoihoi aka iuka o Kalihi: aka hoopuoho koke a no e ka meakakau o ka Advertiser, a eia no ke holapu mai nei i na kini o Kakaako ame na poe e hei ana iloko o kana apena.

  Ma ka aoao o ka meakakau, aole loa eia i nana aku i ka huhuia mai, a aole no hoi oia i makemake e ala ae he hakaka imua o ka lehulehu e kuaiia ana a e hoomakaukau ana no ko lakou mau home me na mea e oluolu ai ke kino.  Aka. me he mea la o ka makemake maoli o keia Alika oia ka hooulu hakaka: nolaila ua hoomaka aku la oia e hailiili i ka meakakau.  Waiho iho la ua meakakau la i na wahi puolo ana e paa ana me kona manao e pale ae iaia, @   o na huaolelo i hoopukaia mai e kea Alika Nichoils he ku i ka awahia i wela ai no ka inaina.

  Ma manawa koke no i hapai ae ai o Alika Nichollas i ke kookoo ana e paa ana. a hahau iho la me ka ikaika maluna o ke poo o ka meakakau. mamua no nae o ke ko ana o kona makemake. ua pa e aku la ke kookoo iluna o ka lima o ka meakakau a kahe hoi ke koke a mahope mai o keia i hoomaka ai e hakakalima maoli.

  I kela manawa, he elua makai malaila. hookahi o laua he kanaka Hawaii me kona aahu piha o ka oihana. a hookahi hoi he haole aole no nae ona aahu oihana.  O keia mau kanaka o ke aupuni. o ke ku mai no ka laua e nana. me he mea la e hauoli ana laua i ka mea e hanaia ana ia manawa.  O kekahi poe e ku kokoke ana malaila o lakou ka i lele ae e uwao i na mea e hakaka ana.  Mahope mai o ko laua hookaawaleia ana ae. ua pii hou ae la ka inaina o Alika Nicholls. a lele hou mai la oia maluna o ka meakakau. a ia manawa oia i loaa aku ai i kekahi puupuu ikaika loa nana i hoohina aku iaia ilalo.

  Ua hookaawale koke ia ae na mea e hakaka ana, a nee mai ia no hoi ka makai Hawaii a kauoha aku la ia Ayers e hookaawale aku. me ka hopu ana aku o ua makai ia a onoonou aku ia imua.  No Alika hoi. ua hookuuia aku la no oia. e paa ana i kahi kookoo ona, a e hoopuka ana i na huaolelo hailiili i ka meakakau nupepa. a e hoike ana hoi. aia no he manawa e eha ai kona hoapaio iaia.

  Ea, o keia iho la paha ka hua awaawa o ka paio ana o ka pono ame ka hewa. he hele ia a paki ke kuha a koke hoi na niho o ka poe piliwaiwai.  Ina pela iho la e hoomauia ai keia paio ana. me he mea la o ke ki-pu mai koe. a o ia mea weliweli no hoi la.

 

Medala no ke Kipu Pololei.

  Ua loaa mai nei kekahi medala ia Konela Jones o ka Pualikoa Kiai Lahui mai ka Ahahui Raifela Lahui o Amerika mai.  O keia ka medala e hoopaa ai na loea kipu pololei o ka Teritori nei.

  He hana mau ma ka Ahahui Raifela Lahui o Amerika ka hoouna ana i kela ame keia makahiki i na medala no ka hoohoihoi ana i ka poe loea kipu pololei. a me na poe no apau i loaa he tini ma ia hana kaulana.

  O ko kakou Pualikoa Kiai Lahui ua lilo ae nei i laia iloko o keia ahahui nui o Amerika. a mamuli o ia lilo ana i hoounaia mai ai keia medala.

  Ke manao wale ia nei e hoomaka ana ka hookuku no keia medala iloko ae nei o ka makahiki hou. a o ke ko-wa o ka maka he 200, 300 ame 500 i-a.  O na pu o ka oihana koa wale no ka i aeia no ka hookuku kipu ana aka ua hiki i kela ame keia mea e makemake ana e komo iloko o ka Ahahui Raifela ke komo ma na hana hookuku.  O na iaia apau o ka Pualikoa Kiai Lahui e ku nei i keia manawa he mau iaia lakou no ka Ahahui raifela Lahui o Amerika.

 

Hoopukaia na Palapala Kii.

Lilo i Mau Hoike no ka Piliwaiwai na Mea Kakau o ka Nupepa Advertiser.

 

Hookuuia o Smith, ka Lunahooponopono ame Wilson, he mea Kakau,

mai ke ku Hoike ana.

  Ma ka Poakahi iho nei i hoopukaia ae ai na Palapala Kii Hoike. mamuli o ka manao ana o Lunamakai Brown. maluna o ka lunahooponopono o ka Advertiser ame ekolu o na poe kakau oia nupepa, e hiki ae ma ke kakahiaka Poalua imua o ka Aha Apana.

  O ka Palapala Kii Hoike ma ka hihia o ka Teritori ku-e ia John Hopper, aia malaila na inoa  o W. G. Smith.  Lunahooponopono o ka Advertiser; A. P. Taylor; H. M. Ayers, ame Wilson, na poe kakau o ia nupepa; ame Eug. Devauchelle.

  O ka lua iho. oia ka hihia o ka Teritori ku-e ia Alex. Nichollas ame laelae, ua ike hou ia no keia mau inoa; a pela no hoi ke kolu. oia ka hihia o ka Teritori ku-e ia Philip Rivers.

  O ka ha o na Palapala Kii hoike no ka hihia o ka Teritori ku-e ia H. M. Ayers ame Alex. Nchollas, he hookahi wale no hoike, a oia no ka lunahooponopono o ka Advertiser.

  Mamuli o kekahi mau hemahema aole i loaa i ka oihana makai na inoa o na poe kakau apau, a o kekahi meakakau i paa kona inoa maluna o na palapala kii aole oia i komo iki iloko o na hana huli i ka piliwaiwai e pahola ne, a ua pau hoi oia mamua o ka loaa ana ae o keia mau hihia.

  Ma ke kakahiaka Poalua nei, ua hiki aku la na poe i kiiia mai ai i mau hoike, eia nae mamuli o ke noi ana a ka loio o na poe i hoopiiia e hoomoe i na hihia a i ka la inehinei, aole i loaa koke ae ka hopena no ka hoopuka ana aku ma keia helu.

  O ka mea hilu loa ma keia mau palapala kii i hoopukaia oia ke kiiia ana o ka lunahooponopono o ka Advertiser i hoike, oiai no nae aole oia i ikemaka i na mea e hanaia nei e ka poe piliwaiwai, a o ka ike i loaa aku iaia mai kona poe kakau aku no ia. Na lakou e hanu aku a hoi mai ka lakou iho a hoike aku iaia.

  Me he mea la ua manao paha ka oihana makai e lilo ka lunahooponopono i hoike. a ua maopopo mua no hoi ia lakou aole ona ike i na mea i hanaia; nolaila i ka wa e hoike aku ai ka lunahooponopono aole oia i ikemaka. o ka loaa koke no ia o na mea a na nupepa namu puka ahiahi e hoohenehene ai, oiai o laua ia e paio nei me ka Advertiser ma ke kahua o ka makakila.  Eia nae. ua hookokaia na enemi. oiai ua hookuuia mai o W. G. Smith ame Wilson mai ko laua ku hoike ana ma na hihia o laua i kiiia mai ai.

  O kekahi hana no hoi a ka oihana makai i hana'i ma ka o Poakahi iho nei, a ua loaa pono ia hana i na poe kakau o ua nupepa la, oia ka hoomamakakiu ia ana o na poe kakau o ka Advertiser ma ka aoao mauka mai o ko makou keena nei.  O na makai i hoounaia mai ai no ka hoomakakiu ana aole lakou i aahu iho i ka lole o ko lakou oihana. a ua manao lakou aole e ikeia aku ana e na maka hulili o na poe kakau nupepa.

  Ua manao wale ia o ka manao nui o keia hakilo ana o na makai i ike lakou i na wahi a ua poe kakau la e hele ai; a ina e hele ana no kahi a lakou

(Nana ma ka aoao 6.)

 

O IKUA PURDY KA HEKE KIPUKAILI.

Hahani no Nae o Keau, ko Oahu Nei Kae'ae'a ma ka Hoohei.

 

Ikeia ma Kapiolani Paka me na Lealea he Nui - Laukanaka ke Kahua

me na Makaikai.

  Ma Kapiolani Paka, kulanakauhale o Honolulu, ke kahua heihei lio i aloha nui ia e ko Hawaii Paeaina ma ia mahele lealea, oia kahi i malamaia ae ai ka Hookuku Hoohei Pipi mua ma ia wahi ma ka Poaono i hala, a ka nui lehulehu i akoakoa ae ai mai na kane. na wahine ame na kamalii no ka ikemaka ana i na hana hookalakupua o na Paniolo Oiwi Hawaii ma ka hoohei pipi i huipuia me na lealea e ae, a he ku maoli no i ka makemake nui ia a ua hoi aku na kini nana hookuku hoohei me na noonoo ohaoha no na hana o ia la.

  Ma ka aoao hoi o ka poe hookuku hoohei pipi ua lawe ae o Paniolo Ikua Purdy o ka Aina Hanai Pipi o Konela Paka o Waimea, Hawaii. i ka hanohano o ka helu-ekahi o ka Hoohei Pipi ame ke kupee ana a paa iloko o 38 3-4 kekona, oia hoi, aole i piha ka minute hookahi. ke kumu i kau aku ai oia i ka heke a kau pu aku la no hoi kona mokupuni kahi ana i puka mai ai, ka mokupuni o Hawaii, a o ka helu elua hoi ua ahaiia ae e Paniolo Keau o ke Kula Hanai Pipi o Waialua, mokupuni o Oahu, ke kumu hoi i kauia ae ai o Oahu i ke anuu elua.  Eia nae aole i hoi nele na hoa hakoko o ka la hanohano oiai ua lawe ae no lakou pakahi i na mea a lakou i hoohana ai e like me ka makaukau i loaa. a aole he hoohewahewa ana i ka nui makaukau maoli no o na Paniolo Hawaii.

  Ma ka papa kuhikuhi o na hana lealea o ka Poaono i hala mahope iho o na hooponopono a hoololiloli hou ana ua ikeia ka wa e hoomaka ai na hana hookuku i ka 2:45 o ia auwina la aka he hookahi hora mamua ae o ka manawa hoomaka ua piha mua ae la ka Hale Hoolulu o ka Paka me na kini a i ka wa i hoomaka ai ua pihaku'i ae ua Hale nei a kuku maoli kekahi poe me ka loaa o na hoomaopopo ana i ke kanalua o ka pane ae ina paha he mau anaina kahi i akoakoa ma Kapiolani Paka i na wa i hala e hookukuia me keia iho la o ka Poaono nei.  Ua pihaku'i maoli ame ka nui olioli maoli pu kekahi o na uhane.

  No ke kahua heihei nona iho ua ke ia oia a maikai a o kahi pa-pipi i kukuluia ai ua hooneeia aku a ma kahi  o ekolu a eha paha haneri kapuai ka mamao mai ka Hale Hoolulu aku ma ka aoao Waikiki o ka Paka a ua maikai hoi ke kahua no ka ike pono ia e na kini o ke kulanakauhale a ma ka aoao Waikiki pu no hoi oloko o ka Hale Hoolulu ka bana o ke Kalana o Oahu malalo o ke alakai o ke Kumua'o Berger a na lakou hoi i hooheno ae a hoopiha ae i na wa hamau iki.  Ma na mea apau ua maikai maoli na hookuku ana a ua hoi aku na mea apau me ka oluolu o na noonoo, a o keia malalo iho na anoai o ka la:

 

HEIHEI IPU-HAOLE.

  O kekahi keia o na heihei nui o ka akaakaia.  He elima ka nui o na hoa i komo ae a o lakou no apau o lakou no na lala a hoa paani o ka Paani Polo, (paani popo maluna o ka lio,) a o ka manao nui o keia heihei oia no ke kulaina ana o ka poe heihei ma ka laina like me ko lakou mau lio a i ka manawa e holo ai e paukiki aku ai lakou e like me ka mama holo a hiki i kahi o na ipu-haole i waiho lalaniia, alaila e lele iho ilalo no ka lawe ana o kela ame keia i hookahi ipu-haole maluna o ka lio me ka holonui ana e hiki ai i ka pahuhopu a o ka mea e hiki e ana ilaila iaia e lilo ai ka eo.  Ua lilo aku ia Mekia Porter ka helu ekahi a lilo ae la no hoi iaia ka makana mua oia ka hoohiwahiwaia e na lede makaonaona.

 

HOOKUKU HOOHEI AME KUPEE PIPI.

  Mahope iho o keia i hoolawaia ke ai ka manawa ma ke kau ana o kekahi wahi Hapa-Paele opio maluna o kekahi  wahi lio uuku oala a aole no hoi i liuliu loa kona kau ana maluna o ua wahi lio apiki nei ua kiolaia ae la a waiho ana ka opio iluna o ka honua. Alaila hoomaka ka hoohei pipi.

  Ma keia paani hookuku hoohei pipi na ia mea i hoopuka mai i na paniolo Hawaii laeoo a akamai nui wale ma ia hana a ikea ae i ke akea a ua lilo i mea ohohia nui ia me ka mahalo nui i ka makaukau luaole o na keiki Hawaii.  O ka makemake nui o keia hookuku oia no ka hoohei ana i ka pipi ahiu me ke kaula-ili a hoohina no ilalo a kupee aku a paa me ke kaula, a o ke paniolo holo loa nona hoi ka manawa uuku loa o ka hoopau pono ana i ka hana. iaia e lilo ai ka helu ekahi a pela aku no hoi i ka helu elua a hiki i ka helu eha.

  Ua ku pakahi ae no kela ame keia paniolo nona ino, a i ka manawa e hookuuia mai ai o hookahi pipi ahui mai ka pa mai, ma kahi o haneri kapuai oia no ka wa e haawi aku ai ke paniolo i kona akamai a he ku maoli  no i ka pihoihoi o ka noonoo i ka nana aku i ka ehuehu maoli o ka lawelawe ana i ka holoholona hihiu a e ike aku ai ka holona i ka palupalu maoli io no o ka mea hihiu i ka poe. i lawa ke akamai o ka lawelawe ana maluna o lakou.

  Ma keia hookuku ana ua lawe ae o Paniolo Ikua Purdy o Waimea, Hawaii, i ka hanohano o ka helu ekahi  ma ka hoohana ana i kona akamai mai ka hoohei ana i ka pipi a hoohina ilalo a pau pu me ke kupee ana i na wawae hope iloko wale no o 38 me ekolu-hapaha sekona a aole hookahi i uhai aku i kona meheu ke kumu o kona kau ana i ka heke, eia nae ua hahani aku no ke keiki o Oahu Mr. Keau nona ka manawa o 46 sekona a ia Pulu no hoi o Oahu no 1 minute 39 1-2 sekona a lilo ae la ka helu ekolu. a ia T. Lopez i ikeia o "Ooo'o" ka lilo ana o ka helu eha, nona ka manawa o 1 minute ame 45 sekona.  O Archie Kaaua no Waimea mai ua lawe ae oia he 1 minute ame 33 sekona eia nae ua kapaeia oia no ka hala ana iaia he mau hoohei ana me ka paa ole o ka pii a o ka oi loa aku hoi o ke okiloa oia o McKnew i alualu i kana pipi a haalele pu me ka paa ole.

  Makana ekahi he noholio nona ka waiwalio o $65. makana elua, he $25; makana ekolu, hookahi paa kamaabuti; makana eha, hookahi kaula-waha kinohinohi.

 

HEIHEI HUA.

  O keia no hoi kekahi o na heihei lio akaaka a lealea nui oiai o ka manao oia no ka lilo o ke eo i ka mea e hiki ana i ka pahuhopu me kana hua moa iloko o ke puna i ka lio e holo ana me ka mama nui a he nui o na hoa i komo ae i pau na hua i ka helelei. a i ka wa

(E nana ma ka aoao 6.)

 

Ikemaka i ka Piliwaiwai.

 

Loaa ia Heana o ke Kupuino i ka Mea Kakau o ka

Nupepa Advertiser.

O Nichollas ame Laelae na ona Kahi Piliwaiwai ma

Kukuluaeo, Aole nae he Hopuia.

  O ka hana piliwaiwai nui i hoohana hoio-ke'ake'a ole a no elua mahina ae nei a oi iloko o kekahi wahi halenoho kokoke i ka Halelio o ke Aupuni ua hoomau ia aku no a i ka po Poaono a ao. ae i ka Lapule nei i hookoia ae ai no e like me ka mau a ma kahi o ka hora 10 o ia po ua hiki aku ka poe piliwaiwai ma kahi o kanakolu poe oiwi Hawaii me na Pukiki ame kekahi mau wahine pu i huipu ae ilaila a piliwaiwai.

  I na hana piliwaiwai e nee ana iloko o ka hale i ka Mea Kakau o ka Nupepa Namu Advertiser e nana ana ia mau hana iaia mawaho o ka hale no kekahi manawa a ikemaka oia i ka lawelaweia o ka piliwaiwai no ke dala a no kekahi mea nona ka waiwaiio a o ka piliwaiwai hoi e hoohanaia ana he hanaino piliwaiwai ia ma ke ana pa-keneta.

  Aia he elua mau pakaukau kahi o ka piliwaiwai e hooneeia ana, he hookahi o laua i uhiia me ka uhi-keokeo a o kekahi me ka uhi-oma'oma'o.  Ma kekahi pakaukau aia he hapaha ka palena a ma kekahi hoi aole i emi mai malao o kanalima keneta.

  I kela ame keia manawa paani piliwaiwai o kekahi mea no ekolu manawa e laweia ae ai he mau hapaha mai kahua mai ina o ke kipi mua he hapaha.  A ma kahi hoi o ke kahua hapalua e laweia ae ai na hapalua aole nae e ohiia a oi aku maluna o ka hapalua no lalo.

  Ma kekahi manawa o ka nee maikai a hoohaunaele ole ia o ka piliwaiwai. ua hoopioia iho la ke kukui i ka wa i hoohoia ae ai he hooho kuwaho mai. aka aole i liuliu ua ho-a hou ia ae la ke kukui a malamalama ae la i ka wa i hoomaopopoia ae ai he kuhihewa wale no.

  Ma ia mea, ua ha'i aku na hoi o ka Ona-piliwaiwai Nicholls i kona poe hoa aole lakou e hopohopo no kekahi mea. koe wale no a hookaniia mai ke Kelepona mai ka halelio mai. a ma la mahele hoi. he manao ia na Henry Vida ia e kelepona ana a e hoopau ka piliwaiwai e pono ai.

  O ka hale o kahi o ka piliwaiwai. o ka hale no ia i kuleanaia e Philip Rivers, he limahana no ke Keena Lawe Opala.  O ka piliwaiwai nae i hoohanaia i ka po Poaono, malalo ia o Alec Nicholls ame David Laelae.

  I ka mea kakau o ka nupepa e hoomau ana i ka nana ana e ikemaka ana hoi i ka piliwaiwai a no kekahi manawa hoi kanana ana. iloko o ua hale nei ua pio emoole iho la ke kukui a pouli pu iho la a pau mai la no hoi na mea piliwaiwai i ka puka iwaho a hookakaa wale ae ia ia lakou.

  Ua ulu mai nae keia hiona a pio ai ke kukui mamuli o ka haawi hoailona ana o kekahi o na kiai i kukuluia mawaho no ka makaala ana. a nana hoi i hoike aku i ka hoea ana aku o kekahi mea malihini maluna o ka kaa malihini. oia hoi. i maa mau ole i ka ikeia malaila. e iho mai ana ma ke alanui.

  Eia nae ma ka manawa e hooneeia ana o ka piliwaiwai aia no o Makai kaulio Spillner e hookolo malie ana ma

(E nana ma ka aoao 6.)

 

KA MOKU KALEPA ERNEST REYER I ILI MAWAHO A'E O WAIKIKI, AME NA MOKU

I HOLO AKU AI E KOKUA IAIA.

 

E Hele oe, a Mai Hana Hou.

 

Hoopau ka Papa Lunakiai i ka Hihia Hoeha o Hope Lunamakai Vida.

Hoihope o Townsend, a Hoouna ae i Leta i ka Papa e Hoopau

ana i Kana Hoohalahala.

  Ma ka halawai ana o ka Papa Lunakiai o ke Kalana o Oahu ma ka po o ka Poaha o ka pule i hala no ka noonoo ana i ka hihia ku'iku'i puupuu o Hope Lunamakai Henry Vida. maluna o Edward Townsend. e like me na mea i hoopuka mua ia aku ai. o ka olelo hooholo a ua Papa ia ua like aku no ia me ke poo-manao e kau ae la maluna. "E hele Oe a Mai Hana Hewa Hou Aku."

  O Adams ka i hooikaika ae e hoomauia ka noonoo ana i ua hihia la, a e hooko aku ke komite i kohoia ai no ka huli pono ana. ina he oiaio na mea i ala ae. i ka hana i hookauia aku ai maluna o ia komite, eia nae ua ikaika no ka aoao ku-e.

  Ma ke kakahiaka Poaha. ua hoouna ae la o Edward Townsend. he palapala ia Lunahoomalu Smith o ka Papa. e noi ana oia e hoihoiia mai kana kumu hoohalahala ku-e ia Henry Vida oiai ua manao oia ua aia mai ia hana mamuli o ka huhu i pii koke ai ia manawa. a he iini hoi kona e hookuuia ae o Vida.  Maluna o keia leta a ka mea nana ka hoohalahala.  i noi koke ae ai o Moore e hookuu ia ke komite i kohoia no ka huli ana ia mea. a kokua koke ia e Keaka Panini.

  Makemake o Adams e loaa aku he mau kumu kupono e hookuuia ai ke komite, oiai aole i huli ke komite a loaa ka lakou olelo hooholo a hoike aku iaia. ma kona kulana he lunahoomalu no ke Komite Oihana Makai.

  Manao hoi o Moore o ka leta a Townsend i hoouna ae ai i ka Lunahoomalu o ka Papa ua lawa ia no ka hookuu ana i ka mea i hoopiiia mai. a oiai ua haalele ka mea nana i waiho ae i ka hoohalahala, aole he ninau ana i koe iloko o ka Papa.

  Ua manao hoi o Keaka Panini. he wahi hana kolohe ka Townsend i hana ai i mea e lilo ai na ahewa ana maluna o Brown ame kona mau hope. nolaila i kokua ai eia i ke hoi e hoopau ae i ke komite nieniele ia Vida.

  Ua ku ae o Vida iluna a holo ae e hoike i kona manao. aka ua kahea koke aku ka Lunahoomalu iaia e noho iho ilalo.

  Makemake o Adams e ike ina ua pololei ole kana i hoike mua ai iloko o ka halawai a ka Papa mamua aku. oiai mamuli a kana i hoike ai i kohoia ke komite e huli i ka mea oiaio. aka nae ua hoomau aku ia no o Moore i na hooikaika ana e hookuuia ke komite a nonoi aku la i ka Lunahoomalu e ninau ae ia Henry Vida. ina paha ua pepehi io no oia ia Townsend. a o ka pane. ua pa'i wale ia no.

  Ninau ae la o Moore ia Lunamakai Brown ma paha o ka Henry Vida hihia a ua kupono no ka hoopaa ana ae iaia (Vida) mai ka oihana ae a hoaie aku o Brown.  Ninau hou ka Lunahoomalu i na kumu o ke Brown manao ana pela. a o ka pane i wa heia aku. ua a'oia o Henry Vida aole e hana hou aku pela. a o ka hopena a ia ka hooholo ana o ka Papa i ke noi e hookuuia ke komite a hooholo loa ia O Lunahoomalu Smith ame Lunakiai Adams wale no ma ka aoao ku-e.

  O keia iho la ka lua o na ninau nui i ala ae imua o ka Papa iloko o keia mau mahina pokole.  O ka mua o ko Sam Johnson. a hookuuia no e "Hele a mai hana hou aku pela." a o keia ae nei no hoi ka lua.  He hookahi i koe a o ke kani no ia o ka moa.  Ea pehea mai nei hoi kela?

 

Hookuuia o Charles Moore.

  O keia hihia i hoopilia ai o Charles Moore. ka haole nona kela hale piliwaiwai ma alanui Moi kokoke i alanui Liliha. ua hoolohe hope ia ae ma ka Poalima i hala. iloko o ka Aha Apana. a hookuuia ka mea i hoopuia.

  O keia paha kekahi o ai hihia i kau nui loa la aku e na poe piliwaiwai e ike aku i ka hopena. a he la hooloi. hoi ia no lakou. no ka mea mamuli o ka hookuuia ana o ka mea i hoopuia ua hiki loa ia lakou ke heiei mai i ko lakou mau maka i ka oihana makai a huki aku a aka henehene aku i ke kanawai.

  Ma ka olelo hooholo a ka Aha i waiho ae ao. ua hoike ae iho aole i lawa na hoike ma ke aoao @ e hoohina ai i ka mea i @  ana na manao nae ka Aha ma ka helehelena o ka hihia ua hewa no ka mea. @ aole @  ana ka aha ma ka helehelena aka ma ka ko maule i kakooia e ma make lawe kupono @ ua mele @ mau hoike lawa kupono na hookuuia ka mea i hoopiiia.

  O na hoa o Moore i kor@ pu ma ka hoopii hookahi oia o Apoilana ame Hinaro. e like me ko Moore, pela no hoi i hookuu ae au ka Aha la laua.

  Ea ina pela iho ka e hookuuia ai na poe piliwaiwai e miko ole i ka paahai aole he wa e kanaaho mai ai ka piliwaiwai.  O ka hopo aku hoi ia a paa hookuu hoi ma ka lunakanawai mau no ka hookiekie o na poe ha'iha'i kanawai.