Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLV, Number 52, 28 December 1906 — KA Hoonanea o ka Manawa. [ARTICLE]

KA Hoonanea o ka Manawa.

«p r r r HK KANAKA AIA NI". I k*'kahi la ua ik»-ia aku la ke Uoio lu k' aua a»* o kekahi kanaka ilihun«' i hel»- k<»na iuau wahi lole a ma na ipuka hale o ka jHK* waiwai. E paa aua ma kona lima lu? >-kv. i wahi e hookonio ai .» na *• haawiia mai ai i mau ni"a kuai iiu-a ai nana e ka ana noi iku at. H laia nae e ki» i lu'le nei nia ia mau ipuka hale k»-* m»kt» wale la no oia i ka namunainu liilii ana iioko ona ilio: Pehea la hoi keia jk>»- waiwai ♦* m.ikeiuaki' uui nei e* loaa hou mai ka waiwai ia lakou? t'a hfl<- a nui ke dala. nae no t- loaa hou mai.*' IJoi-a aku la nat* oia iuauma pono o ka hale o k<-kahi kanaka waiwai j ka!r.;;«.iiia loa i ua kanaka ilihum* nei a i ae la oia: i a heh* a nui ke dala i keia kanaka. eia nae aole <uia noho mali.* i* ai i kana man <lala. lle k«*u oia oke kamika naaupo. heaha la ka uaiwai o ke kapili ana i mau moku nui, e piholo wak* aku ai no i k.i moana, ina owau keia kanaka he hoopu nialie wale no ka'u liana. no kona makt.*make nui aae pa-lia i mau hale gula kona e noho ai. "E hoea mai ana he mau ino nni ma ka moana a lioopae ia ae knii.i mau moku i kula a o ka pau uo ia i ka weluwelu liilii, a o ke al«-ia n(» ia o kona mau waiwai iloko o ka opu o ka moana* a polio wa!e koua inanaolana e like me ka moeuhane palaualelo o ka po. "Me he mea la o ka manao like no ia o ka poe waiwai apau. aia no ka pono a o ka nui. a aia no paha ko lakou lawa a lie pau okoa | no o ke ao nei ia iakou. "Xo'u iho, ina no e loaa ana ia'u ka'u nuui mea ai kupono e lawa ai, a i mau wahi aahu kupouo iio'u aohe a'u piikoi hou ana aku ia mau waiwai nui, he kaumaha.ke poo ika noonoo; ua lawa iho la 110 ia mau mea no ka mea o na mea nui iho la no ia o ka noho ana." I keia manawa liae a ua kanaka nei i hooki iho ai i kana kamailio ana oili mai ana o Pouiaikai ma kekalii aoao inai o ke alanui, a no kona ike ana mai i ke kanaka ilihuue, ua hele mai la oia ii ku mamua ona, a ninau mai la: "E aha ana oe e ku nei maanei?'' "E kali aku ana au o ka loaa mai o kekahi mau kokua ia u e hiki ai ia'u ke kuai i mau mea ai na'u, a i wahi lole hou. He nui ka waiwai o keia poe no lakou keia mau haTe nani e ku mai uei, aole nae he manao ia mai o kahi kanaka ilihune e like me a'u nei e ku aku la iinua ou." "Vi\ pono, ua noonoo mua no au e kokua ia oe, akahi no nae a halawai pu kaua. Ina he tlala kou makemake ea ua hiki ia'u ke ko kua aku ia oe, aka nae e hana aelike mua kaua. He eke dala gula ka'u e paa nei ,ina e ae mai aua oe i ka u mea e manao nei. alaila pomaikai oe." Olioli loa ae la ua kanaka ililume la i ka lohe ana i keia mau olelo, a no ka piha hauoli loa, ua eleu koke aku la no oia i lea ninau ana: "lleaha ia aelike au i makemake ai? v "Ae, he nani hoi ia ua ninau mai Ia oe ia'u, a e hoike aku ana nu ia oe. E ninini aku ana au i keia mau dala gula iloko oko eke, a o na dala apau e komo ana a paa iloko nau ia mau dala, a ina e helelei aku ana iwaho e lilo ia niau dala i lepo, a ina e ae mai ana oe i keia manao o'u, alaila kokua aku au ia oe, a lilo koke no oe i kanaka waiwai." "Nawai hoi ka hoole ana aku ika men maikōi. Ia ae aku la au i kou manao, ke liele paha a piha keia eke a'u, o ko'u lilo no ia i kanaka lako, a he noho malie wale no ka liana ai i kou lokomaikai," i pane aku ai ua kanaka la. "Pehea, he eke paa 110 nae palia kena? -Ae, aole he pilikia o ke eke i hakalia.wale no palia i kou uinini mai." i pane aku ai oia. me ka paa pu ana ae i kana eke iluna. J, E hoomakaukan!" ao ka hiolo mai la no ia oke dala gula iloko oke eke aua kanaka ilihune nei. Ke iho makawale la na dala gula, a ke kaulono ])ono la kona man maka me ka hialaai nui, o ke ake no apau ]>ono mai na dnla o ke eke a ka maliliini iloko o kana. Ke kaumaha ilio la kana eke, aka nae aia no kona mau maka ke kau la maluna o ke eke a ka malihini. "Ea ua lawa paha oe, ke kauiuaha loa iho la ko eke; a ma e nahae ana e pilikia loa ana oe." ,% Aole i lawa, ho hou mai paha lioi oi a piha pono ka u eke. "Kokoke e lawa ho hou mai paha oe." Ke haalulu la na lima o ua kanaka la no ke ko'iko'i maoli o kej eke, aka nae ke mau la no kona kauolia ana i ka malihiui e hoomau j mai no i ka ninini ana. O ka hele no hoi ia o ke eke a piha, aole nae ia he mea no ua kanaka la e papa aku ai i ke kanaka malihini i ka ninini ana mail K eula iloko o kana eke, a hiki i ka pane okoa ana mai o ua malihim la: "Ua nui maqji kena niau dala gula e lilo ai oe 1 kanaka waiwAi ma ke ao nei, ea pehea aole anei oe i lawa. «1 mau wahi dala iki koe, alaila lawa, ina paha ke waln piha poholima hookahi.'' . "O ka piha hea aku koe o ko eke, e nahae auanei paha. u Aole e nahae ho liou ilio lioi paha oe a piha pono, o kou īke hope ana mai la no paha ia ia'u a nalo aku? 7 .... Xo ke noi hoomano loa mai o ua kanaka ilihune la, ua ninmi a 'u la ka malihini i niau dala hou iloko o ke eke a ua kanaka la, a o "•* nahae no ia o ke eke, a pau loa ua mau dala gula la i ka helelei īlima 0 ka lepo, a lilo i lepo, a nalo aku la ka malihini ma kona alaliele 1 niaoiK)po 010 i ke kanaka ilihuue. Ke uoki' ln na knnaka la i ka wa'nwau i ke poo, me ka nauki loa no kona paakiki i ke noi hoomano ana i ka maliluni e niium uuu mai i ke dala iloko o ke eke ana a olelo ae la. "E olelo mai ana no kela ua lawa, paakiki aku ne au e niai • piha pono, oka ppno ka ia la oka ae ak«,, ahnui aku hm w keia ika ikemaoli ana aku nei no ika memele mai oke gula. In.i ~aha hoi i maopopo ia'u kona wahi o ka hele ana akn n«. ina aa .»> hou aku au iaia a hooiualinnili aku i mau wahi da a un -u e a o ia mamua o ka nele loa e iike me keia/ Ke kiei Ja ua kanaka la ma o a maane,, ao.e ana «hm . >ke akn a noho iho la uwe no ka minauima, a o kahi no hoi u i ka . • aole he poe i ike mai iko ia nei uwe ku-o ana. Nana ho kua . kahi eke tma, ua nahae pololei mailuna a lalo, „ n„i o kona pilikia. ika nele i kahi e hookomo a.. na *n* makamaka; ano ka ilihnne no hoi i kahi kui me ka Io PI paa hon.ole Ika humuhumu. . . % hooXoho iho la oia a li'uli'u, alaila o kona eu ae la no la me■ U h kuanui. a maau hele aku la ma na pipa alanm, me, kei ake^ana .t «al wai hou me kekahi ulia pomaikai .e.a nae, o. noke o.a .1e kaU īa la. aole he hoea mai, a hele okoa aku la no oia. e makilo ina na puka hale o ka poe kiiorfoono. *