Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLII, Number 6, 8 February 1907 — HOKU O ROKAWELA Ka U'i Iloko o na Popilikia he Nui [ARTICLE]

HOKU O ROKAWELA

Ka U'i Iloko o na Popilikia he Nui

KA hoopakele hoi o ka elemakule ona miliona. MOKUNA XIV. "E KL'U HOKU, UA ALOHA AU IA OE." xi . ( o Kokawela ke ku mai la ma ka lanai o kona wahl i i„Kiiinialiina e kali mai ana no o ka hoea aku o ka Hoku o r ."u welii ' {, ' a * ™ ai a * * k° na hoaloha opio ua i wale iho la ! iloko ona iho aole ana kaikamahine u'i e ae i ike ai e like n l ' kHH inainua. ! .. \ioViii kakahiaka oe e papa Kokawela," wahi ake kaikamahine ,i iiku ai ia Kokawela ma ke ano papa no ka manawa mua loa. !.| 1), |,- iiiiii la au e nana ia oe ina ua makaukau oe no ka hele ana , ku iiia k;i kaua huakai holoholo i keia la, no kuu manao ua poina ' tl „„"ii nei la aole i moe pono ia ka po nei, o ko'u noonoo s l >,. ilm ln n<* ia no ke ao koke ae e ake no o ka hele koke aku e •, „,i|ii;i li.i." ' -Mni iiuuiao inai hoi paha oe ia'u he wahi elemakule palaka l r ina mea i kamailio ia, aole me he inea la ua hoi hou mai I!1; , ii la o ke kamalii, aka nani maoli hoi oe i keia kakahiaka, iio hoi au e penaia mai ana ke kii o kuu hoku i kekahi o ', ri;l la »* ka hoaloha o kaua." K 11,. ln-in- wale no ka aka a ua Hoku nei o Kokawela no keia ~1,1,1. aole ona kamailio aku i kona lioaloha, ua pau kahiko k.'.na kii 1 kt * l»t*naia, aka o kana wale no i hoomakeaka aku ai oia l v iiiiii i aku. • anei hoi ou manao, he la holo waapa keia," ke hiu nei n , u ko'u la heo keia,'' alaila haalele iho la oia i kona hoaloha ua/i.i n" (, ia e iliele ae mahope. Aia na minoaka hoomahia ana iiki 11,n;i ""a kaikamahine la, iaia i liooki iho ai i kana kamailio di;ii li"i k«na hoa e awihi iki mai ana i kana nana ana iaia nei. Mahope ilio o ka pau ana o ka hora hookahi o ke a'o mele ana a k;i llnku o liokawela, ua hele ae la oia i kahi i lioolala muaia ai D0 ko liikou hui a loaa io aku la iaia kona mau hoa e kakau uuii ;m;i ilima o ka waapa, a o Ake ilioi kekahi i ike mai i ka u'i , ]i;l( ,li „ua kaikamahine la ia kakahiaka, a iaia i lalau mai ai ika k<• kaikamahine ua hoike okoa mai kona mau maka i ka mea akona i'iiuwai e hiipoi ana. Va lilo in hnakai holoholo waapa a lakou ia la i huakai e hauoli lik. iu ;ii e lakou a ekolu. He la kalae maikai ia me kahi ahealie m.ikani pa kolonalie ana, aua lilo ia huakai i mea e poina ole ai ia īiikoii iipau. a mahope iho o kekahi mau hora loihi o ko lakou ana ua oleio mai la o Kokawela, ua makemake oia e hoi ,• iuiōiiiiiha. a o kona hooleleia aku la no in no uka o ka aina a ma> loko (i kekahi rumi o ka hokele i haule iho ai oia hooluolu.

Xo k(» ua maii opio la noho kokoolua wale iho no hoi, ua ninau aku l;i <• Ake i kona hoa: "Ea he makemake no nae paha oe i ka ],o!o kiia?" A no ka hnawi ana mai o ka Hoku o Hokawela i kona ae, ua )). ].• ;iku la laiin i ka holo kaa Ao kekahi mau mile loihi, aia ua mau „j,i(i ia kc hele la i ka loa ame ka laula o ka aina, a i ka nana aku i uaki'iki l'eU'kane la: Ua komo pono i ka ai a ka lua, I kc alapii a ka opae. Aolp wale o ua keiki Pelekane la ka i hihia i ka upena a ke a/oha aka o ka kaua wahi kaikamahine hookolohe kekahi e ka mea Muiielu i kona hoomaopopo āna iho ina e hoi aku ana o Ake no kona nina, he mea e kona noonoo nui me ka hoomanao ke, noho hookahi iho 110 Amevika a oia kana i i iho ai: "K Uo\ ',\ku ana oii\ no Etfelani i keia pule ae, a pehea la e hiki ai ia'u ke hookuu aku iaia e hoi, a no ka melTaole au e ike hou aku ana iaia. 0, e Enelani!! kuu home a ? u i aloha ai, e "hoi pu aku awi au i ou la?" Haku'iku'i mai la na manao uluku hoomanao no kona home nloha. a nui wnle iho la no kona hanu. "K ka Ifokti o Kokawela, pehea i nui iho la kou lianu ana," i niiian mai ai o Ake, me ke ano paha'oha'o no ke ano ana i ike mai ai nialiina o koiiii hoa. Alawa ino ae la ka Hoku o Kokawela i kona hoa a i aku la: •1 a nui iho nei anei ko'u hanu?" "Ae ua lolu» maopopo loa aku nei au, a ua manao au aole paha i makeiuake i keia hele holokaa aha mai nei a kaua. Pehea, e hnli Imi aiK'i kaua a e hoao ma kekahi mea e ae e kauoli ai oe?" i ninan aku ai o Ake. "Anh*. ua liauoli loa au no keia hele ana mai nei i ka holokaa (><-. a ua aie pu hoi oe no ka loaa ana ia'u o ka manawa uma lou <■ holo kaa ai, aole o ia wale, aka o keia no hoi ka la hookiilii i luaa ai ia'u o ka hele holoholo ana." "Hi' niaio anei kau mau mea e ha'i mai nei ia'u? Ina pela aole 1 ]l| aa ia nc ka hauoli o kou noho ana ma Amerika nei, a i ole paha ~;l i«»a kou hooikaika ma kau haawina e Joaa ole ai he manawa •- hnoniaha ai." ko ka Uoku o Kokawela makemake ole e lohe mai o Ake i ke " kmia nnlio ana me kona ohana ua pane aku la oia: "Ai'. kc liooikaika nui nei au ma ka'u mau liaawina. a ke mana" i lt j ; lu ( . | ana au i keia makahiki, a pela i paa loa ai ko'u "'anawa. c hiki ole ai ke hele holoholo.'' ki-aha kou kiuuu o ka makemake loa ana e puka i keia mai i' Mai niauna wale oe i kou ola ma o ka hooikaika nui a,na ' ; "ili !iaawiiuu v i ninau aku ai o Ake. ' a iii'i au e hoi aku e ike i kuu aina lianau, a ina e puka koke ,I|;| 11 "iai ko kula mai o ko'u hoi koke no ia. a 110 ka mea ua lioo--I'l' 11111 'i iiu au i ka'u mea e hana aku ai, a o ua makemake la o'u i M i kuinukula.' 1 ki'ii no ua loaa kou mau hoalolia maanei na lakou e mal.'iin j a "l ,( 'la no, aka nae aole o'u makemake e nolio i Ameiika nei, aia a I';im ku'u hoonaauaoia ana o ko'u hoi koke no ia." !\«' huoniaopopo la o Ake >i ke ano o na olelo a kona hoalolia ' la, a kc ike pu la no hoi oia aole i loaa he nohona maikai 1 111 !ln «'!uha la ona i na la o kona nolio ana i Amerika. 1 a ni,.]o mai nei oia e lilo aku ana oia i kumukula, aka ke ike j 11 "ci au ] u » wahi kino nawaliwali kona e kupono ole ai ma ia "'•a. ina j>aha e hiki ana iaia ke aloha mai ia'u e lilo mai ai oia i mniM maie na'u, aole oia e hele e imi i kona ola ma ka hana " a iaia nae e nalu ana i keia mau mea iloko o kona ji"( ,!| " (| aia j. ona p UUW{I ] ]^ e p ana kapalili la, a no ka hiki ole iaia '""ii! iho i ka haku'iku'i ana a loko, ua kulou aku la oia imua o 1111,1 a kamailio aku la me ka leo malie. 1- ' ka Ifoku o Rokawela, ua eha au i ke alolia nou." MOKUNA XV. 1 "UA ALOHA ANEI OE lA'U?" TToi^ n mj ) nawa i P a *e iho ai kela mau huaolelo i na pepeiao o ka 0 ua alawa koke ae la oia a nana aku la i kona itfiw" > a 10 me haikea me ka pane leo ole, a ia maioi i lalau koke mai ai o Ake i kona lima a i mai la: k'm aloha, na aloha anei oe ia'u? Ea e pane mai oe i hoo-

mamaia ae ai kuu puuwai, malia pa»ha ua kikoi wale aku ka'n mau olelo mamua o ka mea iloko o kou aka nae aole e hiki ia'u ke uumi ilio no ka mea. ua eha au i ka eha lima ole a ke aloha." laia nae i hooki ilio ai i kana kamailio ana, ke ike la oia i ka pinapinai o ka pana uia ka liina o ka Hoku o Eokawela ana e paa! ail a, ake ike pu iho la lioi oia ika puapuai mai oka ula ma kona mau papalina, a hoomanao ae la oia, aia he wahi manaolana no| ka mea ana e iini nei, a lioomau aku la no i ke kamailio ana: "E kuu aloha,. aole e hiki ia'u ke uumi iho i ka mea iloko o kuu puuwai, a no ka me;i ua aloha kahiko loa au ia oe. Ua maopopo no anei ia oe, iloko o ka manawa au e moe maule ana iloko o kuu lima iluna o kela mokuahi nana oukou i hoopakele, ua haawiia mai oe i makana no kuu ola ana? Ua maopopo pu anei ia oe ka mea a kuu puuwai e li'a aua ia manawa, ame ke kumu o kuu noi ikaika ana aku e haawi mai oe i keia owili lauoho? A ina paha i hiki ia oe ke hoomaopopo i kela mau olelo hooia au i nehinei no ka like loa o kela kii a'u i pena ai me na hiona maopopo i hanaia, alaila e hiki ana ia oe ke ike, ua penaia ia, mai ka mea i kukuniia iloko o kuu puuwai. "Aole loa au i manao e halawai hou ana kaua, aka nae ma ka mana o kekahi mea a kaua i -hoomaopopo mua ole ai ua hoohalawai hou ia kaua, a ua liooi houia ae ko'u aloha nou. E kuu Hoku o kuu aloha e hiipoi nei, aole ia he aloha wale no ma ka lehelehe, aka lie aloha ia mailoko lilo mai o kuu puuwai, ke aloha hoi a kekahi mea kino e i-.aawi aku ai i kekahi. | "Ua olelo mai oe ia'u ua aloha oe ia Enelani; a ua makemake hoi oe e huli hoi aku i ua aina la i haiamuia e ka nani, a e oluolu anei oe e ha'i mai ia'u i keia manawa, na'u e hoihoi ia oe ilaila, —o kuu home o kou home ia?" "E kuu ipo, aohe a'u mea e hoohewahewa ae ai i ka mea a'u i pena ai me ka mea a'u e ike nei i keia la. a me he mea la ua hana maoli mai no oe i keia kakahiaka e like loa me kau i ike ai iloko 0 kela kii pena. E nana mai hoi kou mau makn ia'u i ike aku ai au i na mea a'u e manaolana aku nei. E hoike mai e kuu Hoku, aia a holo hou mai au i Amerika nei koi aku au i ka lima a'u e paa nei ame ka nohea nona ua lima la i wahena mare na'u." Ke paa mau la no o Ake i ka lima o ka Hoku o Kokawela, a aole no hoi oia i kaili iki aku iloko o keia manawa a Ake e noke nei i ke kamailio, a ia laua e noho hamau ana ua nana pono hou aku la o Ake i na maka o ka Hoku o Rokawela a hoomaka hou aku la e kamailio: "E kuu lei momi, e kuu lei hoku, ke ike aku nei au ua aloha oe ia'u me he mea la ke ike aku la au i ka mea iloko o kou puuwai, a e kuu aloha, e hooliiki mai ana anei oe ia'u, a hoea hou mai au 1 Amerika nei o ia ko kaua wa e huli hoi pu ai no Enelani, aole ma |nei aine ka nohea nona ua lima la i wahine mare na'u." Aea mai la ke poo o ka Hoku o Rokawela iluna, a me na maka kaumaha ua pane mai la oia: "Ua hoike aku au ia oe, he wahi kaikainahine kuewa wale ihoj no au e kau nui aku nei i ko'u pono o keia noho ana aku ma ka hana kumukula. Aole i maopopo ia oe ka nui o ko'u ilihune ame ka nele me ke kau nui ana aku ina kokua ana, mai na hoaloha mai. He kulana kiekie a lianohano kou, a e lilo ana ko'u mare ana aku ia oe i mea e hookaeia mai ai e kou makuahine ame kou mau lioalohn." "Aole o'u nana i kou nele ame kou ilihune e kuu alolia, aole ia 1 he mea e loli ae ai o kuu aloha nou, a ina aole e hooko ia kuu iini, e lilo ana au i kanaka auwana. O kou ae wale mai no ka >hoi la i wahine oe na'u, neia puuwai, aka nae hoi; e kala mai oe no ko'u hoike ole ana aku ia oe i ko'u ano maoli." "Aole au i manao mua no ia mea," i kahamaha mai ai ka Hoku o Kokawela, aka he hookahi mea maopopo loa ia'u aia he oiaio iloko o kau inau mea apau i kamailio mai nei." Ikeia aku la ka hoihoi maluna o ka helehelena o Ake ia manawa, a pane inai la: "Aole oe e kaumaha ana no ka hilinai au i papahi mai la maluna o'u. He wahi.mea pena-kii wale iho no au, aka nae ke hooia aku nei au imua 011, ua liiki loa ia'u ke malama īa oe, me kou ike ole ia mea he nele, ame ke kaukai ole aku maluna o kou mau hoaloha." "He mau hoaloha no ko'u he nui, a lehulehu wale, aia nae a he manawa okoa aku, kamailio aku au ia oe no ia mea o ka'u wale no e ake aku nei, o kou haawi mai i kou ae a pehea, ua poho wale anei keia mau leo uwalo imua ou? E ae mai ana anei oe e lilo i wahine hoopalau na'u?" "Ae," i lioopuka mai ai ka Hoku o Rokawela me ka malie, a hoomau mai la no nae i ke kamailio ana. "Xo kealia 110 lioi kou mea i hoomanawanui ole ai a loaa wahi kulana ia'u e kupono ai e lilo i wahine nau, alaila noi mai oe ia'u 1 i wahine, aka nae lioi, ua haawi aku nei au i kuu ae, aole e hiki ia'u ke hoihoi hou mai." ' Ua aneane loa o Ake e puili mai i ka mea ana i aloha ai iloko o kona mau lima, a e haawi iho i muki ma na lehelehe nana i hoo--1 puka mai i ka mea a kona puuwai i li'a ai, aka no ka nui loa o na kaa e kuku mai ana ame kekahi mau maka lehulehu e kaulono pono mai ana maluna o laua nei, ua liiki ole iaia ke hana aku pela, aka nae, ua pane aku la oia me ka leo malie: "E hoilioi aku ana au ia oe i Enelani i keia manawa aka nae hoi no kou paakiki loa e no-ho a puka pono mai ke kula mai, nolaila e hoi aku ana au no Enelani me ka malm o kuu uhane, aia a keia makahiki*ae, kii mai au ia oe, a lioihoi aku no kuu liome, ka home lioi o kaua.. "A e kuu Hoku, ua maopopo no anei ia oe ka mea e kali mai la no kaua? He hauoli ame na manaolana no ka loaa o ka oluolu o ko kaua mau la o ke ola ana." A. e ka mea lieluhelu, owai no hoi ia mea paa ilio i na olelo waipa-he e luia la imua o ka Hoku o Kokawela, a lie mau olelo io ia„ o ka mea i loaa ke aloha kuio, a pela i haawi aku ai ka kaua Hoku i kona ae no keia noi a kona hoa. Ua komoliia io no ke aloha iloko ona no Ake, a ua haawi aku oia i kona puuwai apau no ke kanaka ana i paulele ai, me ka loaa ole o kekahi walii kanalua, iloko ona no ka oiaio o ke aloha o ka mea ana e alolia nei. Ua ano moleliulehu no hoi, o ko laua hoea aku la no ia no ka hokele, kahi a laua i liaalele aku ai ia Rokawela e hooiuolu; a ia Ake i lele iho ai mailuna iho o ke kaa, ua huli aku la oia me na maka lioihoi maluna o kana alolia, a pane aku la: "E hoike aku anei au i keia nuliou i ko kaua hoaloha? "O e Ake, aole p/ilia hoi i keia po, aia no hoi paha a mahope aku e lele aku au ilalo, o ha'oha'o mai auanei o Rokawela i ke kumu o ko'u lele koke ole aku, ame kela poe e nana mai la," a lele mai-la oia me ka paa ana aku o ko Ake lima i kona, a o ko laua haele pu aku la no ia no ka hokele. "Eia aku nei ka olua i ka holo kaa?" i ninau mai ai o Rokawela i ka Hoku .o Rokawela. i hele aku ai a ku ma ka aoao o kona noho. Pehea, ua lilo anei ka olua holo kaa i mea nou e hauoli ai?" "Ae, e papa lakopa, a pehea hoi kou hooluolu ana iho nei, ua loaa anei ia oe ka oluolu maikai?" "Maikai maoli au e noho nei, aka nae ua hele au a pololi, a e kali ana au o ko olua hoi mai, hele kakou e ai." "Ae, ua pololi no kakou apau," i pane aku ai o Ake, a o ko lakou eu like ae Ia no ia hele noloko o ka rumi aina, no ka mea, ua kauoha mua o Ake i mau mea ai e hoomakaukauia na lakou, mamua o ko laua hele ana' i ka holo kaa. A i ka pau ana o ka lakou nei ai ana ua kau aku la lakou maluna o kekalii waapa mokuahi, a holo aku la no uka o ka muliwai, a ma keia huakai a lakou, ua noho pu iho la ua mau opio la ma kahi hookahi, i mamao ioa mai ia Rokawela mai, me na lima e puili ana kekahi i kekahi.

"Aole au e ike aku ana ia oe e ke aloha, i ka la apopo, aia palia a ka Poakahi a Poalua paha hele aku au e ike ia oe, aole e hiki ia'u ke kali loihi loa, aia no a Ike aku ia oe, olu pono ko'u manao, Ina kaawale aku oe, hiki mai ko aloha eha au," i hooniaka aku ai o Ake i ke kamailio ana i kona hoa. Nana mai la nae ka Hoku o Kokawela me ka pahaohao. Ke hoomaopopo la oia i ke ano o ia halawai ana; e hoea mai ana na ke'uke'u ame na hoino ana o Mrs. Likeke ame Josepine iaia, o kahi wale no i loaa ai o ka manao hookanaaho iaia no ka hele ana ae a ua aloha la ana e ike iaia, o ia kona manao ana e hoike aku ia Mr. Likeke, a ma ona la e loaa ai ka maha o kona nianao. Ua kokoke loa no oia e hoike aku i ke ano o kona noho ana me kona ohana i makaukau ai kana aloha i kona wa e hele ae ai, aka, no kona makeinake ole nae e hoolilo i ko laua ihauoli ia manawa i mea ole, ua kaomi malie wale iho la no oia ia manao, aka nae, ua kuhihewa loa ia nae kona manao ana pela. Ina i hoike aku oia i kana ipo ia po, i na mea apau e pili ana 1 kona noho ana, ina aole e loaa iaia na hoehaeha ame na auwe ana mahope inai, aka nae, aole i maopopo mua iaia ia mea, a e ike aku ana no kaua e ka mea heluhelu ia hopena. Aole he mau mea nui e ae iloko o na noonoo pakahi o ua mau opio la, o ka hauoli wale no i ka ike ana, ua like a like ko laua mau aloha. "Alaila i ka Poakahi a Poalua paha oe e hoea ae ai," i pane mai ai ka Hoku o Kokawela. He keu no e kaawale aku ana oe mai ke kulanakauliale nei aku 110 hookahi pule? ,J <k E kaawale io aku ana no hoi au, e hele aku ana au e ike ia oe. E kuu ipo, kuu aloha. ua maopopo no anei ia oe ko'u ano e i keia manawa, me he mea la aole a'u mea e ae e noonoo uui nei o oe, o oe hookahi wale iho 110." "He pepa no nae paha kau ame ka penikala? He pono ia'u ke ha'i aku ia oe i ko'u walii i nolio ai i pololei ai oe ke hele ae," i pane aku ai ka Hoku o Kokawela. "He oiaio hoi kau i kamailio mai la. Ile keu ka hoi o ko'u noonoo ole," a nanao koke iho la ua o Ake i ka pepa ame ka peni iloko o kona pakeke. Me ka leo malie, ua pane hou aku la oia: U E kakau io mai oe i ka helu o kou hale e noho nei i poina ole ai au, a no ka mea aohe lie maikai o ko'u noonoo i keia manawa, he hookahi wale no mea hiki ia'u ke hoomanao oia kou aloha ame kou lilo ana mai la na'u, a na'u a īnau Ioa." A pau no hoi ke kakau ana a ka Hoku o Kokawela, ua haawi mai la oia i ka pepa ana i kakau ai ia Ake. Ia lakou i ]>ae aku ai iuka ua liele pu aku la o Ake me Rokawela ina no ka liale lioohilu kaaahi, a i ko lakou kaawale ana ua liaawi inai la o Kokawela i kona lima i ke kanaka opio me ka pane ana niai: "Ke lana nei kuu mauao e halawai koke aku ana no kakou ,a ke haawi aku nei no hoi au i na hooinaikai ana ia oe no keia liauoli i loaa ia maua inamuli o kau kono, a nolaila o ke aloha aunnei kou," a o ka liolo aku la no ia o ke kaaahi. MOKUNA XVI. KE KIPA AXA O HAKU KAKOLA E IKE IA MRS. LIKEKE MA

Ma ke kakahiaka ana ae i kekahi la, i ka Hoku o Kokawela i hele aku ai e ai i kona aina kakahiaka, ua hookahaha loa ia oia i ka ike ana aku i na hoohiwaliiwa i lianaia i ka hale, a i mea hoi e hoopauia ai kona pohihihi, ua ninau aku la oia ia Mrs. Balaina i ke ano o na niea aua e ike nei, a nana i hoike mai ua liooliiwahiwaia ka liale no ke kipa ana mai o kekahi malihini kiekie loa, o ia lioi ka Haku o Enelani. "He liaku?'' i ninau aku ai ka Hoku o Rokawcla me ka minoakā ana iho, a 110 ka mea no hoi ua kamaaina no oia i kekahi mau haku o Enelani ua like no ko lakou mau ano me na kanaka e ae, a ma na hooliiwahiwa nae ana e ike nei me he mea la he kanaka nui loa keia i like aku kona ano me ka Moi ame ke Za paha o Rusia. "A owai ka inoa o ua Haku ia, a heaha hoi ke kumu o kona hele ana mai ianei?'' i ninau aku ai ke kaikamahine ia Mrs. Ralaina. "Me he mea la ka hoi, aole lie mea nui o ia inoa ia oe lie Haku, no kou maa paha i ka ike ia lakou i Enelani. Ma Amerika nei ua lilo lakou i mau kanaka nui loa, ua halawai o Mrs. Likeke me keia kanaka ma kela liuakai makaikai aku nei a laua i Ix)na Pana a ke manao aku nei o Mrs. Likeke e lilo ua kanaka la i hunona nana. "Aole makou e kala i lohe ai i keia mea liou i ka manawa no a Mrs. Likeke ma i huli lioi mai ai. a mai ia manawa mai no ka noonooia ana o ke ano o ka liookipa ana mai i ua malihini la. M "Ae nō ko'u lilo loa 110 paha kekalii ma ka'u mau haawina, lohe ole ai au ia niau mea. A peliea, ua lolie nae paha oe ina ua lioopalau o .7osepine me ua līaku la o Enelani?" i niuau hou aku ai ka Hoku o Rokawela. "Aole e hiki ia'u ke hooia aku ia mea, aka nae ina palia aole oia i hoopalnu, alaila ke makemake nei oia e hana pela, no ka mea mai kona huli hoi naa mai a hiki wale 110 i keia manawa ke kuai nei oia i na lole hou me na mea nani like ole, a ma ko'n koho wale aku no, eia oia ke hoao nei epahele i ua īlaku la ina aole i hei mua iaia." He aka wa\e no ka ka Hoku o Hokawela no na mea ana e lohe nei, aka nae ua ninau hou aku la no oia ia Mrs. Ualaina, "aole nae hoi oe i ha'i mai nei ia'u i ka inoa o ua Haku la?'' "O ka Haku Karola o Kalakona," wahi a Mrs. Halaina. a l\e nialihini la au i ka inoa au i ha'i niai la. ua kamaaina no hoi aia i ka hapanui o na llaku o Enelani aole nae au i lohe mua \ kela inoa, a malia no kekahi ohana kiekif i kainaaina mua ole ia'u." "Ke ku wale nei no kaua maanei e kualehelehe ai, e hooknu mai oe ia'u, he nui na hana e waiho niai nei, e pono au e liele e hana o huhuia mai auanei au i ko'u hana ole, v i pane aku ai o Mrs. Ilalaina. "Alaila e liele aku au e kokua ia oe, no ka mea ua lilo wale kou manawa hana i ka lioolanwiliia e a'u." "Maikai nlaoli no hoi oe i ka hele mai e kokua pu, a ina paha I e mau ko'u ola a hiki i kou wa e mare ai, na'u ponoi no e liana i j kou meaono mare." "Mahalo e Mrs. Ealaina, aole loa ati e poina ana i ke kii nna ia oe e hana i kuu meaono mare ke hiki io mai hoi i ko'n wa e marp ai," a lilo ae la keia mau olelo i mau olelo no laua a elua e aka ai, a ke lawelawe like la laua i na hana me ka hoihoi. Ma ka Poakalii ae, ua oi loa mai la na mea lioohiwahiwa i kauia apuni o waho ame loko o ua hale la o Mrs. Likeke, a q upu mau ana no hoi ua lede la o ka hoea mai o ka malihini i upuia. Ma keia la no hoi ua hele aku la no ka Hoku o Kokawela i ke kula a ike ole mai la oia i na mea e hanaia nei, aka nae i kona hoi ana mai ua hele ua hale la o lakon a kupaoa i ke ala o na pua, 1 kauia mai ka hale mai o luna a hiki i ka hale olalo. Aole o ka hale wale no ka i plha i na mea hoohiwaliiwa aka o na kauwa kekahi i hoolakoia me na lole like, a ua komo mal hoi o Mrs. Likeke ame Josepine i ko laua mau lole nani a ka maka e ai, me ke kau nui ana aku o ka hoea mai o ka malihi&i a laua e upu aku nei me ka hialaai nui. 7 T a hoonaniia hoi ke kaa me na pua eku ana mamua pono iho o ka hale e makaukau ana no ke kii ana aku j ka malihini i ka hale hoolulu kaaahi, a ke ike nei hoi ka Hoku o Kokawela i keia man niea me ka loaa ole o ka hoohuoi iloko ona o ka malihini e upuit aku nei no ka hoea mai, he mea no i kamaaina mua iaia. Aole i pau.