Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 15, 10 April 1908 — KUPONO OLE E NOHO PERESIDENA NO KA PAPA OLA. [ARTICLE]

KUPONO OLE E NOHO PERESIDENA NO KA PAPA OLA.

Me he m'ea la aole paha he manawa i lohe nuiia ai ka manao o na makaainana o keia Teritore, e kalahea ana mai o a o o ka aina no ke kupono ole o Mr. Pinkham e noho peresidena no ka Papa Ola, elike me ka makahiki aku nei i liala a hiki mai no i keia wa e nee nei, aoka oi loa aku paha ikawa e hooikaikaia ana e loaa mai aeia ana ia Wallaeh no ka lapaau ana aku i ka ma'i lepera. Ua hoomaaliliia aku nae ia manao o na makaainana mamuli o ka ae ana mai o ka Papa Ola e haawi i'keia pono i noiia aku no Wallaeh mamuli o ka hooikaika ana a ke Komite o Umi, a na Wallaeh ponoi 1:0 i haalele aku ia pono ma o kona kakau ole ana i ka aelike i hoomakaukauia mawaena o ka Papa Ola amle ia. Ua moe nae ka ninau pili ia Wallaeh, i keia manawa, a ke ku nei ka manao o na makaainana ma ke ano mahae lua, e apono ana i ka Papa Ola a e ahewa ana i ka Papa Ola. Iloko aku nei o ka .mahina o Feberuari i hoeueu aku īi kelCuokoa ma o kona manao pepa la i ka Papa Ola no ka hoohana koke ana aku i ka Bila Haawina 0 Umi-kumahialima Kaukani Dala a ka Ahaolelo i hooholo ai no ke kukulu koke ana aku i Home no na Keikikane Ma'i Ole a na Makua Ma'i Lepera e noho mai la ma ke kahua ina'i o Kalawao, aka, akahi no a loheia aku kekahi mau leb i pili i keia kumuhana ma'i kekahi mau makaainana haole e hoike ana 1 ke kupono ole o Mr. Pinkham, e noho ma ke poo o ka Papa Ola. I ke'ku ana aku a nana i na hana a ka Papa Ola ma o kona peresidena maluna o keia Home ona Keikikane, e ikeia auanei, ka epa maoli o keia peresidena. I ke kau Ahaolelo o i9°s ' hooholo ai ia Ahaolelo he Eono Kaukani Dala 110 ke kukulu ana i Home no na Keikikane a na Makua Ma'i Lepera, eia nae mai ia.manawa.mai o ka liooholoia ana a hiki i ke kau Ahaolelo o 1907, aole loa he mea i hanaia no ia mau dala. Mamuli hoi o ka holo kino o na hoa o ka Ahaolelo o ka makahiki 1907 aku nei i hala no ke kahua ma'i ma Kalawao a ike maoli lakou i ka nui o na keiki a na makua ma'i, i hoalaia mai ai ko lakou manao aloha no ka haawi ana i haawina hou no keia hana, eia nae a hiki mai i keia la, aole loa he wahi hiona o ke ku aku o keia home a hoea hou mai no paha keia kau Ahaolelo ā'e. He hookahi wale no manawa i ikeia ai ka onioni iki ana ae o ua peresidena nei no keia i kona wa i holo ai 110 Waimea, Hawaii, kahi ana i manao ai ilaila e ku ai keia home, me kona ike īio nae ua makemake ka lehulehu e ku keia home ma Monolulu nei i hiki ai i na ohana o keia poe keiki ke hele mau aku e if e ia lakou, a e loaa aku ai no hoi na kokua ana mai ka lehulehu aku. Aia mauka ae nei o Kalihi kekahi wahi maikai loa a Bihopa Libert i waiho aku ai imua o ka Papa Ola no ke kukulu ana i keia home, eia nae heaha iho la la ia mau mea i ko Pinkham manao, aohe wahi mea a onioni ae, a ke waiho wale mai nei keia mau dala no keia liana me ka hoohana oleia. Ina la hoi ua ko ka Papa Ola hapai mau ana mai i na noonoo ana 110 keia home, ina ua ili ole aku na ahewa ana maluna o ka Papa a o kona peresidena hoi; mamuli o na mea maopopo loa imua o ka lehulehu, ua nana oleia keia pono nui no keia mau keikikane. Aole nae e hiki i ka lehulehu ke olelo ae, 110 ka makemake no o ka Papa Ola e patl loa kela poe keikikane i ka loaa i ka ma'i lepera ke kumu o ke kukulu koke ole ia ana o keia home o lakou, no ka mea, ua ae aku no ka Papa i ka lawe ana mai i na kaikamahine ma'i ole a hoonoho mauka ae nei o Kalihi, no ka loaa no he home i hoomakaukauia 110 lakou malaila. . . O ka pilikia nui wale no a makou e ike aku nei, o ia no ka hana ole o ka Papa Ola i ka mea a na makaainana e waiho aku ai na lakou e hooko mai, a o ke kanaka e hooko ole ana i kana hana, e like me ka manao o Mr. Atkinson, he pono ia kanaka ke hoopauia. He manao pololei keia o Mr. Atkinbon i hookahuaia maluna o na kumu maopopo loa i pili i keia kumuhana, a ma ka huli ana aku i liope a nana i kana mau hana ame na manao lehulehu e pili N ana iaia, tia kupono ole maoli no na kanaka o keia ano e noho ma ke poo o ka Papa Ola. E pau ana ka hookohu o Peresidena Pinkham ma ka la 13 0 Apenla nei, aka o kona pii hou ae ma ke kulana ana e noho nei i keia manawa ame kona hoopauia aku, he mana ia iloko o ka lima o ke Kiaaina o Hawaii nei, a na keia mau la aku e kuailo mai i ke kanaka nana e noho aku ana ka noho peresidena o ka Papa Ola.

' He ku ike kupaianaha ka hanau ana oka wahine kekahi Pake elike me ka mea hou i hoikeia aku no ia hanau ana ma ka pule aku nei i hala mamuli o ka hiki ole i keia wahine ke hoomaopopo i kona wahi o ka hanauia ana; aka nae ma ka nana ana aku ma kekahi aoao o kela moolelo, e hoalaia mai auanei he, mau hoohuoi ana, aia kekahi hana epa i hanaia, a e kono aku ana hoi i ka oihana makai e noii pono aku a loaa ke kolohe. Aole wale no ma ia hana ana.e hu'eia ae ai ka oiaio o ia moolelo, ina hoi oia ka mea oiaio, a ina aole pela, e ahuwale ae ana ke kolohe oka makuahine nana keia mau keiki ekolu; ke ole e owili pu aku i kana kane mla ia hana. O ke Sabati i hala aku la, ka wa mua loa i loaa ai i ko mau makaainana he wa e hoolohe ai i ka bana puhiohe maloko o ka Paka Atkinson, a ua hoonanea ia kekahi mau haneli kanaka i hoea ae ma ia paka ma ia la. Oka pilikia wale no i koe aka Papā.o na Lunakiai e noonoo mai ai, o ia no ke kukulu ana i hale, ante ke kanu ana i mau kumulaau malumalu ma kona mau aoao. ++* He pono e loaa he moho maikai loa no ke kulana Meia no keia kau holo baloka ae, a he hana ko'iko'i hoi na na aoao kalaiaina ka noonoo ana i mau moho na lakou e paonioni ai no ka hanohano o keia kulana ano hou ma Hawaii nei. I mea e lilo ai ia hanohano i na Hawaii e wae i kanaka e hiki ai ke kakooia e ka lehulehu ma kona niau ano apau. , — O ka haalele ana mai o Makaikiu Taylor maluna o ka moku lawekoa Buford no Kapalakiko ma kana huakai hoomaha, e aku auanei ka manao o ka poe piliwaiwai e hoomaka i ka lakou mau hana imi loaa, aka e lilo nae t hana na ka oihana makai ka makaala loa ana aku 1 ka paani mai o na iole i ka wa e kaawale aku ai ka popoki. . t