Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLIII, Number 20, 15 May 1908 — HAINA NANE. [ARTICLE]

HAINA NANE.

Mr. Lunahooponopono, Aloha oe:— E oluoiu mai kou hanohano no ka uwlla fina ae i ka'u wahi haina o ka nane a J. K. W. Makanlkeoe kela kaeaea nui wale o ka hanu mea huna pohihihl a nona hol ke kaulana e o nei puni na moku, wela ka hao ea. E ikeia ua nane la ma kou klno o Aperiia 10 i hala e olelo ana hoi penei: Pala ka lau maia o Waipio, he kuaPuu ka mea nana e ai, a eia ka ninau Heaha ka inoa o kuu wahi i'a? a eia iho ka hooheno ana o ua i'a la penel; O kini kuapuu ka mea nana i ai ka *e-a maia a Kahuoi ua ai la hoi au i kau e-a. maia mai ka hikl ana a ka la a ke komo ana a ka la. E k&ka ana I ke aho loa. Kuailo ia mai. A hua a pane, Ae, e pane ana, penei: 0 ka i'a kaa poepoe o Kalapaha e 1 na'i ai aku o Kaimu 0 ka l'a i ohi ia i ka lima 1 unahi ia me ka nlho I kihene ia 1 ka lau-ki I kalua ia i ka imu I kunu ia i ka lehu A i klke ia i ka pohaku Lele e ka huna o ka paakal Ke haa la ka welelau o ka manamana llma la e. Ko i'a, ko i'a momona e Makanikeoe la e. Haina, He inamona. Penel e maopopo ai he inamona ko i'a. Pulehu aku oe i ka hua inamona a mo'a, kike iho o.e a naha, ua hele ka i'o olpko a lelo, hoohalikelike ae oe me ka lau maia pala, e like ana. He like nae wale no mai Kaena a Waialua, a o ke kuapuu nana i ai hookano iho 1 ua hua inamona la au oia no ka pupuu ana iho ou mau manamanalima me ka huna paakai, e kopekope al I ka lo o ka inamona a hahao ae i ka waha, he mea oiaio hoi paha ia o klni kuapuu io no ka mea nana i aī ka e'a maia a Kahuoi ma Hana, Maui, a ua ai io no oe, a o kakou pu no apau mai ka hiki ana a ka la, a ke komo an?t a ka Ja i ua wahl i'a la au o Ha Inamona he wahl i'a ono no hoi, aohe e hoole ia. O ke aloha no kou a nui e' ua makani kaili aloha nei o (Kipahulu) Hana. Me ka haahaa, L. P. P. KAKELAMALIUIKALEO. Keena Oihana, Halepaahao o Uwahipouli.

Aohe hoohalahala ana a Kauhikoa, ua kupono mai la 1 ka ii aloko; ua lawa ka makemake o Makanikeoe, ke pa lauwili nel ka makani, ua kikiia mal la e Kahi Keaka kolohe. Pololei! 0 oe e ka Ua Ukiukiu o Makawao ka 1 komo pu i ka Paredaiso; a no olua a elua na mahalo kiekie a ke Kllohana, no ka piha eleu.—L. H. Mr. Lunahooponopono, Aloha oe:—E oluolu hou »mai oe ia'u no ka qlua o ka manawa no ka pane ana aku i ka haina o ka nane a D. M. Manu Kapaluiu ke pukonakona hoi o keia mau ia e hele nei, a i hoopukaia hoi ma kou heiu o ka la 24 o Aperila i hala, a u«i kukulu pu iho ua eueu'la i na hua nioi wela o Pakaalana e uknii a? ka lehelehe o ka* poe e huli aku ana penei: Nioi 1. Owai ka inoa kapakapa o kela makua? Haina, Kalana o Oahu. Nioi 2. Owai ka mua mai a Waawaalkinaaupo? Haina, Mokupunl 0 Oahu. Nioi 3» Owai na Inoa like ole pakahl o kela ame keia ano keiki? Haina, Kaapio, Kaauwila. Kaa otomob|le, a o kela ano kaa no ame keia ano kaa like ole no apau i komo mai iloko nei p ka Mokupuni o Oahu he mau keiki hookama wale no lakou apau na ko lakou makua hookama (ia hoi ke Kalana o Oahu. Ea lohaloha paha auanei na eheu o ua manu la; i ka leina i kinohi pakele oe i ka mea ike a ka haole, i ka leina hope oe, loaa pono āku la oe 1 ka poka wela a ka Naniwa, ke puehu liiiii nei ou mau hulu i ka puapua. Kou no a mau, J. W. K. KAKELAMALUIKALEO. Keena Oihana, Halepaahao o Uwahlpouli.

Puehu lo na hulu o Manu Kapalulu ke lohaloha nei na pekekeu., Nawai hoi e ole ka lohaloha, ei hoi e o ka hapa hoomano mai i ka uhal hele mahope o kahi manu. Ua ai manu ua o Kakelamalulkaleo; kiiia mai ka Manu Kapalulu.—L. H. . 4B 41 Mr. Lunahooponopono, I anoai hoi kahi no kaua:—Eia au ke panee aku nei imua o kou hanohano i ka haina 0 ka nane a Mr. Aekai o Mahukona, ke kaeaea hoi nona keia hooheno ana iho penei: A waho au o Mahukona, Hana io ka ua ia Kohala, A ua hoopukaia hoi ua nane la ma kou kino o ka la 17 o Aperila i hala e olelo ana penei: He mau kama mahoe ka'u elua, he mua a he muli, penei ko laua noho āna: Ke noho nei ka mahoe mua ma kona ano he kupa he kamaaina, he ewe, he keiki papa no ka aina nei a hiki no i keia la, he puuwai hamama, he heahea, he hooklpa 1 na Kamaaina like ole o kela ano keia ano ame na maiihini like ole o kela ano keia ano, mai ka poe kiekie a haahaa, mai ka wai\Xai a ilihune, he ipuka hamama i ka po ame ke ao. A he aloalo kehau kuu kam'a no ka po anu. Ke noho nei hoi kuu kama mahoe muii ma kona ano, he kupa, he ewe, he kamaaina, he keiki papa no ha wahi Hke ole apuni ke ao nel, he kupa 1 manao nui ia, a iini nui la mai na 'iii a na makaalnana, mai ke kiekie a haahaa, waiwai a ilihune. Eia ka ninau—Owai la ka inoa o kuu kama mahoe mua? Haina, Kou, ka, inoa o ko Kama mahoe mua. Penei e maopopo ai: Ke ulu nei kej Kou maluna o ka aina, a ma ia ano oia 1 U\o al i kupa, a i keiki papa hol no ka aina nei a hiki no i keia la a ke okiia oia e ka noeau o ke kanaka a hooliloia i umeke me ka hoopiha pu ia iho i ka poi ono kaohi puu, alaila e lilo auanei oiā i puuwai hamama, a heahea hol, e kono ana i kela kafnaalna, keia malihini, kiekie a haahaa, waiwai a illhune e pupukahl pu aku me ia.

He oiaio no, i kona wa e ulu ana maluna o ka aina, ua alo ia eia ke anu me ke koekōe e hiki ai ke olelo ae me ke kanalūa ole, he aloalo kehau io no ua kama la au no v ka po anu. Ninau 2. Owai la ka inoa o na kamaaina like ole i hookipaia e kuu Kama? Halna, O na kanaka apau i ha-

nauia maluna o keia mau mokupunl mai Hawaii a Niihau o iakou no na kamaaina i hookipaia e ua Kama la au.

N'inau 3. Owai ia na inoa o na malihini like ole i "hookipaia e kuu Kama? Haina, O na lahui kanaka like ole o kela ame keia ano apuni ke ao holookoa e like me lapana, Farani, Beritania ame na aupuni he lehulehu waie o lakou no na maiihini i hookipaia e ua Kama la au. Ninau 4. Owai la ka inoa o ka ipuka hamama i ka po ame ke ao? Haina, O ke Awa kumoku o Kou oi* ka inoa o ua ipuka hamama la i ka po ame ao. 'tie oiaio no o ka waiho hamama ana o ke awa kumoku o Kou i ka po ama ke ao, ua iike no ia me ka hea ana aku i na aupunl apau o k® ao nel e kipa mai ma kona mau kalaulu a ua makaukau mau ke Awa o Kou no ka hookipa ana mai ia lakou ma ke ano he mau malihinl kiekie nana.

Ninau 5. Owai la ka inoa o kuu Kama i manao nuiia, a Hnl nuiia mai ke au kahiko mai a hiki i keia 4a? Haina, Umeke Kou' oia ka inoa o ua Kama ia au i iini nui ia mai ke au kahiko mai a hiki no i keia la, he mea nui ka umeke kou i kalaiia a maileai e na alli ame na makaainana apau, ua iilo ka umeke kou i mea punahele loaia imua o ka poe waiwai a hiki aku i ka mea ilihune loa, a pela no hoi iwaena o ka poe hanohano a i ka haahaa loa. Ke manao nei au e Mr. Aekal o Mahukona ua lawa loa oe mē keia mau hoakaka ano nui a oiai, ua pololei loa kau kiina i ka lihi lou a loko, oia hoi keia, he Kou ko Kama e uiu ana ma ka alna, a he Kou no hoi ko Kama e ulu ana iloko 0 ke kai Awa kumoku o Kou pau pono na Kou elua. Kou no a mau, J. W. K. KAKELAMALUIKALEO. Keena Oihana, Halepaahao o Uwahipouli. Ua iike no a Uke me ke Kalukalu o Puna, ma na hoopilipili ana nae, ua llke oie ka hooheiu me ka hoonui, aka ua iawa nae ka lei; ua ohuohu no Halemano i ka liko Lehua o Pauoa. Kiila mai ka makana.—L.