Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 11, 12 March 1909 — NA HANA A KA AHAOLELO KULOKO Holo ka Bila Ukuhana o na Limahana o ke Kulanakauhale. [ARTICLE]

NA HANA A KA AHAOLELO KULOKO

Holo ka Bila Ukuhana o na Limahana o ke Kulanakauhale.

Ke Senate —La Hana 9. M:i i i:.i ku laweluweia ana mau ma koia la, ua hoike ::: k.i !Vivsi(lena i ka makemake .. ■ ■ Kiaaina e hnea mai imua c ;,..;i .> ka Aliaolelo ma ku liora elua '.:! :Hi\vinn la o ka Poakahi ae, ka i , 1 Malaki. no ke kamailio pu ana • ■!i.:i na l<»aa o ke aupuni. 1;; iaweia mai ka olelo liooholo liui . ka 1 iai". e pi!i ana i ke kii ai poi i ~a';ia <• Mr. linnnie, a maliope o ke a!iiai 1 ī(> mihi ana o na hoa o ke Somi ka niea pono e han?j, aku ai i , ka olelo hooholo, ua waihoUa ilo- <. ke knmiie wae, o Coelho, Kalama i.iw \V(M)(I> na lala o kela komite. Na Knmite o na Loaa ame "iia 11. i wailm mai i ka hoike maluna na r.ila]>a!a llelu 3 ame 5 a ke Kiai:iia, kaunha mai ana ke Komite ma ix i I'alapala Melu 3 aole e liookomo aku na keena oihana ia lakou iho .k<> <> ka aie me ka loaa ole mai o na ana mai na mana mai i hookao- . i::: nn na hnnlilo o ia niau keena. "Vla ka Palapala llelu 5 hoi e apono j:; ; ana ke komite i na itainu i hook:i'»ko:\ia maloko olaila no ka hookaav.'•' :<na i kekahi haawina elala no kr. i.ku a.na-aku i walii e holopono ai ~ ;. . . aii:i e pili aiia ika ma'i lepera, ',a wa'ni nn ia hana. \:i k.o Knmite Ilookolokolo i ka ho- )■:>• :ia];i!i:i •> ka liila Helu 44 o ka 15aii- e ImninU ;i n.i ī kekahi Pauku o k. Ka i.awai Kalana e hnokaawale ana k i I'naknlu ka la e malama ai ka 1 i ikiai n na Kalana i ka lakOu :i'. k ,t> ka Papa o Maui, aka ?:,a•!: .!• nae ,i ke noi a Kalama, ua hoo- ) :• ••• a ke ap >noia ana o ka hoike a • ! ' ' : ka N.iieia ana mai o ka manao - . Man i j><h>. \ ia K<>mite hookahi no ika hoike ■ n ka Pila Helu 36 o ke Senate, .• 1 ■ ana i ke kupono o ka bila aka • «mai ana nae he bila okoa ma \a w<> pili ana i na liihia oki a honhnloia ma ka heluhelu eWak'.ia ana. nie ka waihoia i ke Komite y. H■!nln*lii eluaia ka Bila Helu 33 o s. nate me ka lioike a ke Komit.e H .nk .inki.l,. e pili ana i ke kokua Jut.ikaiiawai o ka Aha Kiekie a hooi !-.':i. N:> Haker he olelo hooholo e komo

aku ke Senate ma ka hoomanao ana no ka make ana o J. O. Carter, ua hooholo lokahiia ka olelo hooholo. Heluheluia a hooholo lokaliiia ka olelo liooholo e pili ana i ka hookohu ana i komisina no ka nana pono ana i na uwapo ame na awapae. Heluhelu ekoluia ka Bila Helu 44 o l ke Senate e pili ana i na komisina i hookbhuia e ke Kiaaina, e hoohalikelike ana hoi i ka manao o na Kanawai Hooponopono Houia me ke Kanawai Kumu. Ua hooholoia keia bila me ka lokahi. Mamuli o ke noi a Senatoa Brown> ua hoopaneeia ka hooholoia ana o ,ka Bila Helu 51 o ke Senate a ka.Poa-j kahi ae e pili ana i ka liooleohu ana i na komisina o ka Papa Naauao. Heluhelu eluaia ka Bila Helu 50. o ke Senate a wailioia i ke Komite ro na Aina Aupuni e pili ana keia i ,ke ana ana i ka Apana o Kau, Hawaii, , ' Heluhelu ekoluia a hooholoia ka Bila Helu 12 o ka Hale e hookaawale ana i haawina o $20,000 no na hoolilo o na hoa o ka Ahaolelo Lahui e holo makaikai mai ai no Hawaii nei. Heluhelu eluaia ka Bila Helu 24' o ka Hale e pili ana i na koi i ke aupuni, a wailioia i ke Komite o na Loaa ame na Hoolilo. Ma ka heluhelu eluaia ana o ka Bila Helu 29 o ka Hale e pili ana i ka liaawina no na hana hoikeike o Hawaii nei ma Alaska, ua hooholo lokahiia. Heluheluia ka Olelo Hooholo Hui Helu 2 o ka Hale i hookomoia ae e Lunamakaainana Affonso e noi ana i ka Ahaolelo Laliui e apouo mai i ka bila e waiho la iloko o ia Ahaolelo, no ka haawi ana īuai i ka Ahaolelo Kuloko i ka mana e hooponopono i na Kanawai Aina. Ka Hale—La Hana 9. Ua weheia na liana o ka Ilale ma keia la, mamuli o ka waiho ana mai o ke Komite Huikau i kana hoike e noi mai ana e wailioia ka Bila Helu 52 0 ka Hale i hookomoia mai e "Waiwaiole e pili ana i ka hoolako aua i na lako o na Kalana ma ke kohokoho ma ka papa. Na ke Komite Waiwai i waiho mai 1 ka lioike maluna o ka Bila Helu 16 o ka Hale e pili aua i ka hookuuia ana 0 na makua mea keiki lehulehu mai ka uku ana i ko lakou mau auhau, e apono ana i kā hoolioloia ana o ka bila.' Na Sheldon i waiho ae he olelo hoo-1 holo no ka hele ana aku o kekahi komite o ka Hale e makaikai i ka luawai hooki'o o Nuuanu, a inahope o na kamailio ana a na lioa, ua hooholoia ka olelo hooholo, a koho mai ka Lunahoomalu, ia Sheldon, Coney, Cohen. Affonso, Kawewehi, Nawahine ame Like i la-la no kela komite. Na Kealawaa i waiho mai he mau olelo liooholo e noi ana i $1.000 no ke kukulu ana i halekula ma Kahaualea, Puna, Hawaii; i $1,500 i alanui aupuni ma Pohakunni, Hilo. Na Kaleiopu, i $1,550 i paipuwai aupuni ma ke alanui Houghtailing. Na ke Komite o na Hana Hou i waiho mai i ka lioike maluna o. ka Olelo Hooholo Helu 62 e apono ana i $40,300 no ke kukulu ana i luawai hooki'o ma Kaimuki. ' Na ia Komite hookalii no e apono' mai ana no ka hooholo ana i ka Bila Helu 40 o ka Hale e pili ana i ka oihana lawe mea ino o Honolulu ame ka ohi ana mai i na auliau no ia oihana. E hooia pu mai ana no hoi ke komite no ke apono ana aku i ka olelo hooliolo a Kealawaa, no ka hookaawale ana i $1,000 uo ka lialepaaliao ma Pahoa. Na Moanauli he bila e pili ana i ka poe kupono e 1 ilo i poe koa e noho nei iloko o ke Teritore. Ua hooholoia ka hila ma ka heluhelu ekahiia ana a waihoia i ke Komite Pa'i. 1 Heluhelu elnaia ka Bila Helu 71 i hookomoia ae e Conev e lioamana ana i ka Luna Nui o na Hana o ka Lehulehu no ka. lioomoe ana i na paipuwai ame ke kau ana i na auhau, a waihoia i k«? Komite o na Aina Aupuni. Ma ia ano hookahi no i heluhelufa ne ai ka Bila Helu 76 o ka Hale i 'laweia mai e Kinney e pili ana i na anhau loaa makahiki, a waihoia' i ke Kōmite Waiwai. ' u

Heluhelu eluaia ka Bila Helu 75 a Hihio no ke kukulu ana i Halema'i ma Lahaina, a waihoia i ke Komite o ua Aina Aupuni. Heluhelu okoluia ka Bila Helu 23 o ka Hale e hoihoi hou ana i ka waiwai i lilo nialalo o ka moraki a ma o ka hoomaluia ana paha, ke ukuia aku ke dala iloko o ka makahiki hookahi, ua hoihoi houia ka bila i ke Koinite. Heluhelu ekoluia ka Bila Helu 22 a Correa e kau ana i ka auhau o na waapa lawai'a o na Kepani i elinia dala o ka makahiki, ma ke koho ana he 27 ma ka aoao e kakoo ana i ka bila, a he 3 ma ka aoao hoole. Heluhelu ekoluia ka Bila Helu 3S o ka Hale i hookomoia ae e Kawewehi e pili ana i ke kau ana i na laikini maluna o ke ana loaa makajiiki a mahope iho o na kamailio hahana ana a na hoa, ua hooholoia ka bila, o Kaleiopu wale no ma ka aoao ku-e. Heluhelu ekoluia ka Bila Helū 54 a Castro e pili ana keia i ka hoike ana mai o na keena o ke Teritore a pela hoi me ko na Kalana i na waiwai malalo o ki> lakou malu i ka Ahaolelo, ua hooholoia ka bila me ka loaa ole 0 ka mea ku-«. Heluhelu ekoluia ka Bila Helu 18 a Sheldon e haawi ana i ka poe wale no 1 loaa na laikini loio ke lawelawe i na kulana lunakanawai apana, ua hooholoia ka bila ma o ke koho ana a 25 ia 5 e ku-e ana i ka bila. Ke Senate—La Hana 10. Ma ka noho ana o ke Senate ma keia la, i heluhelu ae ai o Kakauolelo Savidge he palapala mai ke Kakauolelo mai o ke Teritore e hoike mai ana i ke kaka6inoa ana o ke Kiaaina i ka Olelo Hooholo Hui Helu 1 e hookaawale ana i ke kohoia, ana o kekahi komisina no ka noii pono ana i ka oihana hooulu huaai maloko nei o. ke Teritore. Na ke Komite Hookolokolo i ka hoike maluna o ka Olelo Hooholo Hui Helu 3 o ka Hale e ku-e ana i ke kaa ana aku o ka hooponopono aupuni Teritore malalo o ke Komisina, e noi mai ana ke komite e aponoia aku ka olelo hooholo. Na Chillingworth hoi he bila e hoomaopopo ana i ke a'o ana i ka oihana koa maloko nei o ke Teritore, a ma ke kapaeia ana o na rula, ua hooholoia ma ka heluhelu ekahiia ana, a waihoia i ke Komite Pa'i. Na Brown he bila e hoomaopopo ana no ke kukulu ana i hale hookolokolo ma Hilo no ka Aha Kaapu-ni o ka Apana Kaapuni Eha, ua hooholoia ma ka heluhelu ekahiia ana, a nana no he kanawai e pili ana i na waiwai i hookuuia mai ka auhau aku. Na Chillingworth he bila e liookapu ana i ke komo waleia ana o ka lole o ka oihana koa o Amerika a o Hawaii nei paha. • Heluhelu eluaia ka Bila Helu 16 o ke Senate i hookomoia ae e Coelho, e pili ana i ka pono lawai'a, a ma ke noi a McCarthy, ua hoopanee ka noonooia ana o ka bila a hiki i ka Poaono. I ka manawa i hoea mai ai ka Bila Helu 35 o ke Senate no ka heluhelu eluaia ana, ua ku-e ikaika o Coelho i ka hoopau ana i ke kau p ka Aha Kaapuni ma Lahaina, a ma ke noi nae a Chillingworth, ua hoopanee ka noonooia ana o ka bila a hiki i ka Poaha. Noonooia ka Olelo Hooholo Hui Helu 5 o ka Hale e pili ana i ka uku ana ae o ka Ahaolelo Lahui i na pono kai lawai'a, a ma ke noi a Coelho, ua hoopanee ka noonoo ana a hiki i ka Poaono. Helulielu eluaia ka Bila Helu 51 o ke Senate, e pili ana i ke kohoia ana 0 ke komisina hoonaauao mai na mokupuni mai, a liooholoia, me ka waihoia ana aku i ke Komite Hoonaauao. Helulielu ekoluia a hooholoia ka Bila Helu 33 o ke Senate e pili aya keia i ke kokua lunakanawai o ka Aha Kiekie. Heluhelu eluaia ka Bila Helu 52 o ke Senate e like me ia i paku'iia ai e ke komite a hooholoia e pili ana i ke ano o na hihia oki mare. Helulielu ekoluia ka Bila Helu 53 o' ke Senate e pili ana i na bila i uku oleia e koi ana i ke Teritore a ina ke noi a Coelho, ua hoihoi .hou ia ka bila i ke komite i hiki ai ke hookomo houia kekahi mau itamu i poina i ka hookomoia ana. Noonooia a hooholoia ka olelo lioholo a Harvey e apono ana ke komite. 1 k» haawina o $1,500 no ka lioomoe aua i paipu mea ino. Heluhelu eluaia na Bila Helu 54 ame 55 o ke Senate a waihoia i ke Komite 0 na Aina Aupuni. Na ke Komite o na Aina Aupuni i waiho mai i ka lioike e apono ana i ka olelo hooliolo a Coelho me kekahi paku'i 110 ka pane ana mai o ke Koinisina o na Aina Aupuni i kekalii mau ninau i pili i ke ano ame na kuniu 1 aeia aku ai kekahi mau noi pili i na Aina Aupuhi. Ka Hale—La Hana 10. Ua heluheluia ae e ke Kakauolelo he palapala mai ke Kakauolelo mai o ke Teritore e lioike mai ana i ko ke Kiaaina kakauinoa ana i ka Olelo Hooholo Hui Hehi 1 e like me ia i ikeia ae nei ma ko ke Senate. He palapala hoopii ka i' loaa mai Puna mai e noi mai ana e hookaawale loaia kela apana mai Hilo aku no na hana liookolokolo, a e noi pu mai ana i $3,000 no ke kukulu ana i hale hookolokolo ame ona hale paaliao. Na ke Komite o na Aina Aupuni i kana hoike e apono mai ana i ka hooholoia ana oi ka olelo hooholo a Kealawaa e hookaawaleia i $10,000 no ka wehe ana i alanui no ,na home hookuonoono ma Kaiwiki. I ka wa i laweia mai ai ka noonoo maluna o ka bila ukuhana a Nakaleka e haawi ana i $1.50 no ka la o ka poe hana o ke Teritore, ua ikeia he elua hoike ā ke komite. He hookahi hoike e apono ana i ka bila, a he hookalii e hoopii ana i ka ukuhana i $2.00 o ka la, a ma ka ninauia ana nae ua lioohol'oia ka hoike a ka hapanui o ke komite, o ia hoi i $1.50» ka uku o ūa limaliana o ka la. Na ke Komite o na Aina Aupuni i ka lioike no ke kupono o ka wehe ana aku i alanui aupuni mai Lakoaka a hiki i Laelaeiwi. ma Hilo Hema, e apono ana lioi i ka hookaawaleia ana o ka liuina ha $6,000. Na Affonso he bila e pili ana i ke kailiia ana o na kaikamahine opiopio malalo o umi-kumamaha makahiki. Na ke Komite Mahiai i ka hoike maluna o kekahi mau bila elua a Affonso e noi mai ana e waihoia ka Bila Helu 7 ma ka papa, a o ka bila e liookuu anā i na aina i kanuia i ke kope mai ka auhau mai, e hoihoiia i ke Komite "Waiwai..

Na Douthitt lie Olelo Hooholo Hui, a hooholoia* e ae ana i na mokuahi o na aina e e lialihali i na ohua mai Hawaii nei a hiki i Amerika. He Palapala Hoopii ka i 'oaa mai na ma'i mai o ke Kahua Ma'i e like me ia i liooholoia ai ma kekahi halawai i malamaia ma ka hale ukana o ka Papa Ola nia ka la 20 o ka mahlna o Feberuari e like me ia malalo iho nei: E hoomahuahuaia na j>aona pa'iai mai ka 21 a ka 25 paona o ka pule; e hoomaemae ka Papa Ola i na hale o na Ma'i i ko lakou inanawa e makemake mai ai e hanaia pela; e hoomahualiuaia ae ka uku o Kauka Goodhue i $300 o ka mahina; e ukuia na kanaka hana i hookahi dala o ka la; e hoomahuahuaia ae ka haawina elala 0 na ma'i i $16 o ka makahiki; e hookaawaleia i $6000 no ke kukulu hou ana i mau hale no na ma'i; e hoomahuahua houia ae ka haawina pipi mai ka 7 a i ka 10 paona o ka pule; e kuaiia -na waiwai maloko o ka lialekuai ma na kumukuai oluolu; e loaa aku hoi i kela ame keia ma'i he ehiku kenikeni no na waiwai o ka lialekuai 1 kola ame keia pule mawaho ae o ke pa'iai; e lianaia i kanawai e hoamana ana i ke Kiaaina no ka hoouna ana i kekahi komisina me na waiwai i ke kahua ma 'i. E hookaawaleia i $2,500 no ke kuai ana i mau lako kakaū na na ma'i; e hookaawaleia i $6,000 no ka hana ana 1 na alanui o ke Kalana o Kalawao; i $600 no ke awapae ma Kalaupapa, i $1,500 no ka hoomoe ana i mau paipuwai no ke Kahua Ma'i; e hoomahuahuaia ae ka uku o ka Hope Luoa Nui John K. Waiamau i $150 o Ica mahina. Na Rice i hookomo mai he bila e kauoha ana i ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu e malama aku i ka hale hookolokolo, ke keena hoopaa laweliala ame na halema'i. Nana no he bila o ia aiio like e pili ana i na Kalana lehulehu, e kauoha ana hoi e lilo aku ka malamaia ana o keia mau hale ma ka la 1 o lulai, 1909. Nana no he 'oila e pili ana i ka hookohu ana aku i na luna paaliao o na Kalana. ✓ Ua hapaiia mai ka noonooia ana o ka Bila Helu 16 o ka Hale no ka heluhelu ekolu ana, e pili ana i ka hookuuia ana o na makua mea keiki lehulehu mai ka auhau aku, a ua hooholoia, he 25 ma ka' aoao kakoo i ka bila a he 5 ma ka aoao ku-e. Ua hapaiia mai ka noonoo ana maluna o ka bila\e pili ana i ka auhau o na paipu lawe mea ino, a ma ke noi a Long, ua hoopanee ka noonoo ia ana ma kona heluhelu ekoluia ana a hala ka pule hookahi. Hooholoia ka Bila Helu 27 o ka Hale e hoemi ana i ke kumukuai o na Kanawai Hooponopono Houia mai ka $10 a i ka $5, a rna ia ano liookahi no i hooholo lokahiia ai ka Bila Helu 37 o ka Hale e pili ana i na palena o na apana hookolokolo. Heluhelu eluaia na Bila Helu 61, 74, 77, 79 a waihoia i na komite lehulehu. Heluheluia ka Bila Helu 33 o ke Senate e pili ana i ke kokua lunakanawai Kiekie. Heluhelu eluaia na Bila Helu 67, 72 ame 73 a waihoia i na komite lehulehu. Na Kaleiopu he bila e kauoha ana i ka hoihoiia ana o na dala o ke Teritore iloko o na banako o keia Teritore. Na Castro lie mau kanawai e pili ana i ke dute o ke poo leka, e pili aua hoi kekahi no na pepa oihana e hoopukaia ana e kekahi mea a he bila e pili ana i ka uku laikini maauau-a. Ke Senate—La Hana 11. I kulike ai īne ke kono a ke Se nate no ka hoea ana ae iloko o ka Aha i ka wa e komo ai ka liale ma ke ano Komite Holookoa, ua hiki kino ae ke Kiaaina me kana kakauolelo no ka hoomoakaka aiia aku i kekahi mau mea pili i na hoololi ana i hoouna ai no ka hoololi ana i ke Kanawai Ku- J mu pili i kekahi ma« hoololi e loaa ai ka mana i ka Ahaolelo Kuloko e hana aku ai īnaluna o kekahi mau mea i kulike me ka makemake o na makaainana. O ke kumu o ka lioalaia ana mai o ke kono i ke Kiaāina mamuli no ia 0 ka olelo hooholo a Ooelho e ku-e ana i ua hoololi a ke Kiaaina i hookomo aku ai iloko o ka Ahaolelo Lahui i ke Kanawai Kumu. Ua lilo ia Kalama ka noho hoomalu ana i ke Senate, a na ke kakauolelo i heluhelu ae i ka olelo liooholo ame na hoololi a ke Kiaaina i makemake | ai e hanaia mai e ka Ahaolelo Laliui,, Ua pau .nui ka manawa o ia kaka-1 liiaka ma o ka lioololie ana i na manao hoakaka o Kiaaina Frear ame kekahi! mau hoa o ke Senate, aka aole no nae e kala kahiko i apono ai ke Senate i! na hoololi a>, ke Kiaaina i hana ai no ke Kanawai Kumu, ma o ko lakou a- j pono ana i ka Olelo Hooholo Hui Helu i 2 i liookomoia ae e Affonso. Ma \ik noho hou ana mai o ke Sena-' te ma ka auwina la, ua lawe mai la o, Coelho he ekolu mau olelo liooholo: I O ka mua, he olelo liooholo e pili I ana i ka laikini i hoopukaia ai no ke kuai ana i na i'a ma ka makeke, e kauoha pu ana hoi i ka Puuku e hoakaka pono mai i ke ano o ia laikini. O ka lua, he />lelo liooholo e pili ana 1 ka hoohemahema o ka Loio Kuhina Hemenway no ka lawelawe koke ole* aku i ka liihia a ka "Wailuku Sugar C'ompany i ka Luna Nui o na Hana o ka Lehulehu. O ke ko'.u o na olelo liooholo, e kauoha ana i na kakauolelo o na Aha Kaapuni e waiho mai i ka lakou mau hoike e pilP ana i na hihia e ku ana I iloko o ia mau aha. | Ua waihoia aku kela niau olelo hoO- j holo apau iloko o ka lima o ke Ko-! mite Hookolokolo. Ua laweia mai ka Olelo Hooholo Hui a Douthitt a noonooia e pili - ana i ka halihali ana o na mokuahi i na ohua a waihoia i ke Komite o na Aina Aupuni. Na Knudsen he bila e hoomana ana i i ke kukulu ana i na hui kaaahi ame, kekahi mau hui haliliali e ae i hoo-J pukaia mai na palapala ae e ka Puuku me ke apono ana mai a ke i He Palapala Hoopii ka i loaa mai kekahi mau Pake mai he 18 e noi | mai ana e ukuia aku ko lakou mau poho ma'niuli o "ke puhi kukaepeleia ana o kp lakou mau hale ma ke alanui Muliwai, waihoia ka palapala i ke Komite Ola. j Ka Hale—La Hana 11. . ! Na Like i waiho ae he elua mau i Palapala Hoopii mai ka poe ma"'i mai o Kalaupapa, ua like no keia mau Pa' lapala Hoopii me kekahi ntau hoopii e

mai rin ka lioomnhuahua i • :ia j.a 'ini nnie ka waiwai i:.i :.:sltr'KUa-;. k;t ij"ike ;* ke Komite Makai » »,.-i ua wailioīa ka lnla a Ma:*.h ka papa e }>ili ana i na . , , i.-.ioi :t!iK> ii■ ><' 1 'Ai lok\ no ke kumu ■ !<i:t ae ka maikai o ke kanawai .. k i nei i keia wa. \ :4 i;t komite hookahi no e apono n : ka bila a Kaleiopu e hoopau Kanawai O e ku" nei i keia wa, , k;t laula loa o kona manao. \;t i:t komire hookahi no e apono ;• t: :uia i ka hooholoia o ka bila e T ,\.-a i ka hohana ana i na paahao -~; i n:i hana alanui. N:t ia komite hookalii no e hoihoi i ka l»il.'i a Moanauli e pili ana i , k:ipa»* an» ae i ka hoopa'i ma ke- ; mau hiiiia iloko o ka lima o ke :uito liookolokolo. \ .1 Hihio he olelo hooholo e hookaa- • : . ,i i no ke kuknlu ana i i ,!,■ h".»kolokolo ame ona hale paahao - L.ihiiina. N:i Waiwaiole he olelo hooliolo e i ana i ka wai o WaLluku ame Kai :l:;! me ke koi ana i ka Luna Nui o : ; Hana o ka Lehulehu e pane mai i ' .-kali: man ninau. Na Makekau he olelo hooholo e kau- . } ; a ana i ka Papa Hoonaauao e lohe w:aia ka manao o na akena' kula • ; .iniua o ke kau ana aku i ka uku . na kumukula. <> keia mau olelo hooholo apau ma-I-:!!a ae ua pau wale no lakou i ke noia. H<-luhelu ekoluia ka bila a Nakalev.e ]>i!i ana i ka ukuhana o na paa- } :ii.a o na hana aupuni, a ma ke noi Shel<lon. ua hoihoi houia ka bila i ke komite. Heluhelu eluaia ka Bila Helu 4 o Ve Senate e pili ana i na hoike o na K.ilana a waihoia i ke komite. Heluhelu eluaia keia mau bila o ka ii:ile malalo iho nei a waihoia i na i;..mite lehulehu. Ka Bila Helu 80, 81, 82 ame, 89, \ia vi!i keia i ke komisina o ka Papa H,...naauao, ka halawai a na ahahui; ri!iie ka mana hookohu o na makai. Ht> palapala ka i loaa mai ke Kak.m.ilelo mai o ke Teritore e hoike ana i ko ke Kiaaina kakauinoa :t: \ i ka bila e hookaawale ana i haawina no na hana hoikeike, pela hoi ir:e ka haawina no ka holo makaikai :.na mai o na hoa o ka Ahaolelo LaI.iii. ka Olelo Hooholo Hui no ke koho :ma i komisina no ka nana ana i na v,wapo. ua like hoi keia me ko ke Kia:,'na kakau ana he elima mau bila i } )■■< i Kanawai a he elua mau Olelo 11. i.hulo Hui. Na ke Komite Waiwai i ka hoike e ana i ka bila a Sheldon no ke ; :i "i hukeia o na olelo hooholo o ka Aln Apana Amerika. Ma ia ano hookahi no i waiho puia :ik l l ai ka Bila Helu 21 a Correa e ] ;!i ana i ka uku o ka waiho ana aku i n;i palapala a na ahahui. Na ia knmite no i hooia mai no ka ]. i!.i e hooholoia aku ka bila a Doue pili ana i na palapala o na ah:iL;r. Na ke Komite Hookolokolo i waiho iii.ii i ka hoike maluna o ka bila a Afi'.»n<.» no ka mahelehele ana ia Hav. :i i luk ) o na Kalana elua,. e waiho-1 ~:i k:i n.M.noo ana i ka bila iloko o ke K"!ir.v Holookoa. j N:i ia Komite liookahi no i ka hoike i niahina o na Rila Helu 15 o ka Hale e ai'ono ana i ka hoolioloia ana o ka la !!i«' kokahi mau paku'i, e pili anā k.'ia i ke kokua ana aku i ka ohana .. kokalii moa i make, oiai e hoopono]..!i..:a ana kona waiwai. H«'!iili>mii ehuiia ka Bila Hel\i 5 o ka Hale e pili ana i ka lioolilo koloheia a!ia n !).-i waiwai a hooholoia a pela i;.. hi»i mo ka Bila a Kaleiopu e pili :-.na i ka hoopuka ana i na palapala .. na keiki i hanau ma Hawaii nei. N:>. k>- Komite Hookolokolo e waihoik& l.īla a Kama e pili ana i ke ga-1 liikiia o na uku haua ma ka papa. j Na ke Komite Huikau i ka hoike liia'iiina <> ka bila Helu 1 o ke Senate ! • j.ili ana i ka lioike makahiki a na K.ilana a liooholoia ma ka helulielu « naia ana. Na ia komite hookahi no e apono :i»:.i i ka hooholoia ana o ka Bila Heln 17 o ke Senate, no ka hoolimalima wah'īa no o na makaainana Amerika !iia na liana o na Kalaua a Teritore paha. Na Shel<lon he bila e kau ana i ka •'ku o na hope lunalielu ma kahi o ō j i keneka. koe nae o Honolulu nei Hilo, na na lunahelu 110 e kau k:i uku ]>a-keneka o na hope lunahelu. Na Kaleiopu he bila e kauoha ana •• nkuia ka poe apau i hoohana maoli'a <> »•<■ Kulanakauhale ame Kalana o H"!i"!nhi mawaena o ka la 4 o lanuari ■ i;ala ame ka la 15 o ka mahina o Malakai. 1900, a ma ke noi no a Kalei- ■ \ »i a h.»oholoia e lilo kana bila i mea ' i ka Hale e noouoo ai ma kekalii -anawa o ia la, ma ka heluhelu elua Na Waiwaiole he bila e kauoha ana :.a Makai Nui o na mokupuni e* hoo-V-'iiu aku i na Hope Makai Nui, aole •. " i kiimo. maloko o ia bila kekahi ■• «■;< e ]»ili ana no ke Kalana o HonoNa shingle lie bila e lioololi ana i : 1 Kanawai S4 o na Kanawai Ahaolelo j . 1 :<0.".. N;i Kealawaa he olelo hooholo e we- ". <• a ka aina o Makaoku no ka hook i 'noono ana, a nana no i $10,000 ho knai ana aku i na aina apau na •.»:li-:ina e pili pu la me ka Muliwai o "Waiakea. Ililo Hema. Na Kealawaa no he olelo hooholo i 1 aawin.a o $6,rt()o no ka lioopau pono :<!ia i ke alanui aupuni mai Piihonuarkn a liiki i Humuula. Na ke Kom«te Hookolokolo i hoike «o ka wailio loa ana i ka noonoo :«"a i ka bila ganiki paku'i a Kama, ni>i inai ana hoi e hoolioloia ka bila a Riee e pili ana i na bona o na luna •nij.uni a e liooholoia ma ka lieluhelu «'hia ana. a pela no hoi i hooliolo puia ni ka bila a Moanauli e pili ana ' ka hoolako ana aku i na aoao hoopii a h<v»|»iiia me na kope o na oleloike. Hehihelu eluaia ka Bila Helu 17 o ka Hale e pilj ana i ke kanawai no ke knkulu ana i na liale hoolimalima a hooiioloia. Ma ka hoike a ke komite ua pepehi;a ka Bila llelu 56 o ka Hale i hook<vn.>ia ae e Kaleionu. l"a komo ka Hale ma ke Komite Holookoa ma ka noonoo ana e p«li ana ; ka mahele ana i na Kalana o Haa mahope o na kamailio hahana ana ua waihoia ka noonoo ana i ka

hila iloko o kekahi komite kuikawa mai na Lunamakaalnana mai o Hawaii. Ke Senate—La Hana 12. Ma ka noho ana o ka Aha Senate ma keia la, ua heluheluia mai he palapala mai ka Lunakanawai Kiekie mai e pili ana i na hihia apau i waihoia aku imua ona e na kakauolelo o na Aha Kaapuni. Na < hillingworth i waiho ae he Olelo Hooholo Hui e koi ana i ka Ahaolelo o Hawaii e hoouna aku ma ke kelekalapa i ka hoomaikai a ka Ahaolelo no ke kau ana ae o Taft ma ke kulana Teresidena no Amerika Huipuia. Ma ka ninauia ana, aole i hoik© ae na Demokarata i ko lakou manao kokua no kela olelo hooholo, aka ua kakauia aku nae maloko o ka moolelo ka lokahi ana o ke Senate ma ke apono ana aku i ka olelo liooholo. Na Baker i lawe mai he kanawai e kau ana i 10 keneka ka auhau maluna o ka eka hookahi o na aina apau o ke Teritore. Heluhelu eluaia ka Bila Helu 16 o ka Hale ma ka hana o ia la, a waihoia i ke Komite o na Loaa ame na Hoolilo. . Ua pili keia i ka hookuuia ana 0 na makua mea keiki nui mai ka uku |ana i na auhau. Ma ia ano hookahi no hoi i hooholoia ae ai na Bila Helu 27 ame 37 ina ka heluhelu eluaia ana a waihoia i ke Komite Hookolokolo. Na ke Komite Hookolokolo i ka hoike maluna o ka Billa Helu 36 o ka Hale a hooholoi'a ma ka heluhelu eluaia ana e pili ana i ka ili ana aku o na waiwai. Heluhelu eluaia a hooholoia ka Bila Helu 45 o ke Senate no na hana ma na hoopii i na ahahui. Na he bila e hookaawale ana i ka riui o na apana hookolokolo 1 elima ma ke kaupalena ana i kela ame keia apana. Ua noonooia a aponoia ka Olelo Hooholo Hui Helu 9 o ka Hale e ke Senate, e pili ana keia i ka haawi ana aku i ka mana i ke Kakauolelo 'o ke Teritore e hpolaha koke aku i .na bila i lilo i mau kanawai i ka wa i kakauinoa ai ke Kiaaana. Heluhelu eluaia ka Bila Helu 56 o ke Senate a waihoia i ke Komite Koa, e hookapu loa ana keia i ka hoalaia ana .ae o ka oihana koa e kekahi mea. Noonooia ka Bila Helu 57 o lee Senate ma ka helulielu eluaia ana a waihoia i ke Komile o na Aina Aupuni e pili ana i ka hale aupuni*ma Hilo. Ma ka heluhelu eluaia ana no hoi i waihoia aku ai ka Bila Helu 50 o ka Hale i ke Komite Kuikawa e hookuu ana i na waiwai o ka Home Hoohanau Keiki Kapiolani mai ka āuliau aku. Waihoia ka Bila Helu 59 o ke Senate i ke Komite Kōa, e pili ana i ke komoia ana o na lole koa e ka poe makaainana. Ka Blla Helu 60 ame 61 i ke Komite Hookolokolo no ka mana o na ahahui i loaa na palapala hoohui. Na Makekau he bila e pili ana i na kau e noho ai na Aha Kaapuni, a nana no he bila e pili ana i ka hoolako ana aku i na Kalana ma ke koho a aelike paha. Na Quinn he hoololi i ke kanawai hahai holoholona a ki manu paha, a na Brown he bila e pili ana i ka hana hou ana i na alanui helewawae. Ka Hale —La Hana 12. Na Sheldon he olelo hooholo mai ka poe mai ma Hanapepe, Kauai e noi mai ana i ke, aupuni e hoomakaukau i uwapo no lakou i pakele ae ai mai ke kakiia e ka mahiko o Mcßryde, a w r aihoia ka olelo hooholo i ke Komite 0 na Aina Aupuni. Hapaiia ka noonoo ana i ka bila a Kaleiopu no ka uku ana aku i ka poe 1 hoohanaia e ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu, a ma ke noi a Kawaakoa no ke kapaeia ana o na rula, ua hooholoia ka bila ma ka heluhelu eluaia ana. Na Kaleiopu i noi mai e laweia mai keia bila no ka heluhelu ekoluia ana ma na hana o kela la. Na ke Komite Ola i waiho mai i ka hoike maluna o ka Palapala Helu 4 a ke Kiaaina e pili ana i ka lapaau ana i ka ma'i lepera, e hooia mai ana. ko komite i ka waiho ana no ka noonooia aiia o kela palapala a hiki mai i ka wa e noonooia ai ka bila haawina. Ua hooia pu mai no hoi ke lcomite no ke apono ana aku i ka liaawina e like me ka olelo hooholo a Nakaleka no ka halihali ana i na ukuna a na ma-i mai Kalaupapa a mai waho nei aku paha. Na ia komite hookahi no e hoole ana i ka hoomahuahua ana ae i ka uku o na makai o ka halepupule a pela j ko na wahine malama mai. Ua hoihoi hou ia mai na olelo hooholo no ke kukulu ana i hale paahao ma Kailua, no ka uku ana aku i na uku o na limahana o ka Papa Ola ma Hilo, ame ka hoala hou ana mai i kekahi mau mea e pono ai ia a hiki i ka wa e laweia mai ai ka bila haawina. Na Hihio he olelo hooholo o $7,000 no ke kukulu ana i hale koa no La- j liaina, waihoia i ke Komite Koa. . Na Nawahine 5 waiho mai he bila e j hoololi ana i ke Kānawai Waiona, ua j ano like no keia me ka bila i hookomoia ae iloko o ke Senate e Moore. Na Shingle he bila e pili aiia i na palapala kii no ka poe i hele mai ke , Teritore aku. | He palapala "ka i "heluheluia ae mai ke Senate mai no kekahi Olelo Hooholo Hui e haawi ana ka Ahaolelo i ka lioomaikai ia Pereßidena Taft, a ma ke noi a Q»hen ua apono aku ka Hale i ka olelo hooholo. Heluhelu eluaia a hooholoia na Bila Helu 88, 89 ame 90 i hookomoia ae' e. Rice e pili ana keia i ke kaa ana aku 0 ka malama ana i na hale hookolokolo ame kekahi mau hale e ae malalo o na Kalana. He umi-kumamakolu mau bila i hoea mai imua o ka Hale no ka heluhelu ekoiu ana, a he eiwa o ia mau bila i holo, he hookahi i komo iloko o ke ie opala, a he ekolu i waiho houia i ke Komite. Na Kaniho he bila e haawi ana i 60 pa-keneka o na loaa aupuni i na Kalana. Mai Kekaha. Kauai mai he palapala hoopii e noi mai ana i haawina e hiki ai ke hoolawaia aku lakou me ka wai. Na ke Komite Huikau i waiho mai 1 ka hoike maluna o ka bila ukuhana a Nakaleka e kauoha mai ana ke Komite e hooholoia i $1.50 ka ukuhana o na kanaka o ka la. Na ia koij[iite hookahi no i waiho mai i ka hoike malunā o ka olelo hooholo a Affonso i $3,000 no ke kukulu ana i hale hookcrlokolo ame opa hale

paahao ma ka Mile Umi-kumamalun, Olaa, Puna e noi mai ana ke Kōmite e noonoo puia me ka bila liaawina. Na Kealawaa, he olelo liooholo i $10.000 no ka hoopau ]>ono ana i ke alanui aupuni mai Kaimu a hiki i Kamaili, a i $3,000 no ka hana ana i uwapo helewawae mai Kainehe aku a hiki i ka Mokupuni Niu. Nana no he olelo hooholo e hookapu ana i ka hakaka pelepele ,a i ka ninau ia ana aku ina paha ua maopopo iaia ke ano o ka olelo hooholo, ua hoole aku la oia, a ma ia ano ua hoihoi houia ka olelo hooholo i ka mea nana i lawe mai. Na Shingle he olelo hooholo hui e kauoha ana i ka Ahaolelo Lahui e hoopakele mai i ka oihana katfu kope ma o ke kau ana i eono keneka o ka paona kope hookahi, a waihoia i ke Komite Pa'i. Heluhelu eluaia na Bila Helu 83, 84 ; 92 ame 93 a waihoia i na Komite lehuleliu. Ke Senate —La Hana 13. Heluhelu ekaliiia ka Bila Helu 32 o ka Hale e pili ana i ka waiho ana aku i na oleloike i na aoao a elua ma kekahi hoopii, a waihoia i ke Komite Hookolokolo. Ua heluheluia ae he palapala mai ka Hale mai e hoihoi mai ana i ka Bila Helu 38 o ke Senate me na hoololl, he bila keia e pili ana i na oihana hoohoihoi iloko o ka aina, ua holo no,. ke kali ana aku i ke kakauinoa mai o ke Kiaaina. Na Coelho he Palapala Hoopii mai ko Lahaina poe mai, e ku-e ana i ka hoololi ana i ke Kanawai Waiona e ku nei i keia manawa. Mai ka Ahahui Makaainana mai he Palapala Hoopii o keia ano like e ku-e mai ana no i ka hoololiia ana o ke kanawai e ku nei i keia wa, a waihoia na Palapala Hoopii i ke Komite o na Loaa ame na Hoolilo, no ka lakoa hoike. Ua waiho mai ke komite i kohoia ai nō ka noonoo ana i ka Olelo Hooholo Hui Helu 10 o ka Hale e ipili ana i ke kii poi i pa'iia ai e Mr. Bonnie a ma ka lakou hoike ua ae mai o Bonnie ua wawahiia e ia ke aniani ō kela mau kii, a ua kiolaia lioi na kii i ka wa i loaa aku ai ka lohe iaia no ke apono oleia ana 'o kela ano kii e ka Ahaolelo, e noi mai ana ke koinite e waihoia ka olelo liooholo liui ma ka papa, oiai aole he hana aku i koe. Ma na liana mau o ka la, he elua mau bila i hooholoia ma ka heluhelu ekoluia ana, o ia na Bila Helu 45 o ke Senate ame ka Bila Helu 36 o ka Hale. Holuhelu eluaia ka Bila Helu 5 o ka Ilale a waihoia i ke Komite Hookolokolo, a ina ia ano hookahi no lioi i liooholoia ae ai ka Bila Helu 15 O' ka Hale. Heluhelu eluaia ka Bila Helu 55 o ka Hale a waihoia i ke Komite Ola, a ua komo aku lioi iloko o ka lima o lee Komite Hookolokolo, na Bila Helu 62 ame .63 o ka Hale, a pela nie ka Bila Helu 69. Heluhelu eluaia ae ka lioololi a McCarthy o ia ka Bila Ilelu 63 o ke Senate, a waihoia aku i ke Koinite o na Loaa ame na Hoolilo, e pili ana keia i ke Kanawai Waiona* Waihoia i ke Komite Kuikawa no na auhau ka Bila Helu 64 o ke Senate i hookomoia ae e Baker e pili ana i ke kau ana i umi pa-keneka auhau maluna o na waiwai]>aa. ; Waihoia i ke Komite Hookolokoloi ka Bila Helu 65 e pili ana i ka hoo- 1 loli ana i na iialena o na apana hookolokolo. | Na Fairchild he bila e koi ana e ukuia aku o P. L. Weaver no kona mau hoolilo ma na liana o • ka Aha Hookolokolo Aina. Nnna no lie| bila e kanoha ana e ukuia kekalii mau koi a na Kahu Waiwai o ka Waiwai o Pauahi. | Ka Hale—La Hana 13. j Laweia mai ka noonoo ana i ka bila ukuhana a Kaleiopu no ka uku ana aku i ka poe i lioohana maoliia o ke Kulanakauhale, a ua hahana na olelo i uleleia mawaena o Kamahu ame Kaleiopu me ke komo pu ana mai o kekahi mau hoa o ka Hale, a ma ka ninauia ana, ua liolo ka bila ma kona heluhelu ekoluia ana, ma o ke koho ana o 25 ma ka aoao apono i ka bila a he elima ma lea aoao ku-e. Ma ka lieluhelu ekoluia ana o ka Bila llelu 51 o ka Hale e pili ana i na aha liookolokolo no ka poe opiopio, ua hooholo lokaliiia me ke ku-e ole o j leeleahi. Heluhelu ekoluia ka Bila Helu 53 o ka Hale a Sheldon e kauoha ana no ka lioolaha koke ana aku inaloko o iia nupepa i na bila i lilo i mau kanawai a lokahiia. Ma keia ano liookahi no lioi i liooholoia ae āi lea Bila Helu 70 i hookoinōia ae e Kinney e apono ana i na palapala hanau o na keiki ma ke ano oleloike. Hapai houia mai ka noonoo ana ,no ka Bila Helu o ka Hale e pili aha i ka uku o na liiSahana a hooholoia ma ka heluhelu ekolu ana, e kau ana! i ka uku o na limahana ma ka $1.50 j 0 ka la. •• I O Kamahu ka i liooikaika loa e loaa ka uku o $2.00 o ka la, aka ua haule mau nae i kela ame keia manawa e laweia mai ai lea brla no-ka noonooia ana. Helulielu ekoluia ka Bila Helu 7 o ke Senate a hoounaia no ke kakauinoa mai o ke Kiaaina. Ua liooliolo lokahiia keia mau "bila malalo iho nei ma ko lakou heluhelu ekoluia ana, o ia na Bila Helu 39, 41, 44 ame 34 o ke Senate a i hakalia wale- no i ke kakauinoa mai o ke Kiaaina. O keia mau bila malalo iho nei ka 1 hapaiia mai no ka lielnhelu eluaia ana a waihoia aku i na komite i kuleana ia mau bila, o ia na Bila Helu 91, 94, 95, 102 o ka Hale, na Bila Helu 51, 52 o ke Senate. Na Kinney he olelo liooholo i haawina o $800 i halenoho no ka lunapaahao ma Hauula. Na Kaleiopu he bila e hookapu āna i ka poe kanu awa i ko lakou kuai ana mai i ka awa me ka loaa mua ōle o ka laikini. Na Correa lie bila e kauoha ana i ka hui kaauwila e lioolako i na kaauwila me na ki hoopaa kupono. Ma ka lioike a ke Komite Moolelo o ka Hale, ua kaa ke koho haahaa o ke pa'i ana i ka moolelo o ka Hale ma ka Olelo Beritania i ka Buletina, a o ka olelo Hawai.i i kb -Star Na ke Komne Hookolokolo he hoike maluna o kekahi man bila elima e kauolia mai ana e hooholoia hookahi bila, e waihoia ekolu ma ka papa a e kauoha ana hoi i ka mea nana i hookomo mai i ka lima o ka bila e noi

pololei aku no oia i ke Kiaaina me ka hoouluhua ole aku i ka Hale. Ke Senate—La Hana 14. He palapala ka i heluheluia ae mai ka Hale mai e waiho mai ana i na bila i hooholoia ma ka heluhelu ekoluia ana iloko o ia hale, o ia na Bila Helu 51, 53, 70 ame 98, a pau loa * ke aponoia ma ka heluhelu ekahiia ana. He elua hou mau Palapala Hoopii i loaa ae i ke Senate e ku-e ana i ka hoololi ana i ke Kanawai Waiona, he hookahi mai ka Ahahui Hoole Waiona mai, a he hookahi mai ka Ahahui Uniona. mai o na wahine, a waihoia aku na palapala hoopii i ke Komite o na Loaa ame na Hoolilo. Na ke Komite Hookolokolo e apono mai ana i ka hooholoia ana o ka Bila Helu 37 o ka Hale e pili ana i na apana auhau, hookolokolo ame hoonaauao. s Ua waiho mai no hoi ke komite i ka hoike e apono ana i ka Bila Helu 20 o ka Hale, aka mamuli nae o ke noi a ka Perepidena o ke Senate, ua hoopanee ka noonoo ana maluna o kela bila. Na ke Komite Hookolokolo i ka hoike maluna o ka Bila Helu 48 o ka Hale e noi mai ana ke komite e hooholoia ka bila. Ua waihoia ka hoike a ke komite a noonoo puia me ka bila. Ma na hana o ka la, ua laweia mai ka Bila Helu 32 o ka Hale ma ka heluhelu eluaia ana a wāihoia i ke Komite Hookolokolo. Heluhelu ekahiia na Bila Helu 60 ame 13 o ka Hale mahope iho o ka holo ana o kela mau bila ma ka heluhelu ekolula ana. I kulike ai me kekahi olelo hooholo mai ke Senate aku e kauoha ana i ke Komiaina Aina Aupuni e waiho aku i kana hoike, ua hookoia mai ia noi, a waihoia aku ka hoike i ke Komite Pa'i. Na Brown he bila e haawi ana i ka mana i na Hope Makai Nui ame na Lunakanawai Apana i mau akena no ka Papa Ola me ka uku ole. Heluhelu eluaia ka Bila Helu 68 o ke Senate e pili ana i na alanui helewawae a waihoia i ke Komite o na Aina Aupuni. Waiioia na Bila Helu 67 āme 69 o ke Senate iloko o ke Komite Hookolokolo. Ka Hale—La Hana 14. O na Palapala Hoopii apau loa i loaa aku i ke Senate no ke ku-e ana i ka hoololi ana ae i ke Kanawai Waiona inai ke kanawai e ku nei i keia manawa, ua hoea ae ia mau apau i ka Hale, a waihoia i ke komite i hookaawaleia no ka bila waiona. Na Hihio lie olelo hooholo e hookaawaleia i haawina o $45,000 no ke kukuhi' ana i hale auimni no Lahaina, Maui. Na ke Komite Hookolokolo i waiho mai i ka hoike e apono ana i ka hooholo ana aku i ka bila a Nakaleka no ka mana hookohu o na poo o na oihana i ko lakou mau hope, e paku'i mai ana nae ke komite e kauia ka bona o ia' mau hope. He Palapala Hoopii ka i waihoia ae e Kaniho mai ka poe ma'i mai o Kalaupapa no ko laleou mau makemake? ua kokoke aku ka huina o ka haawina • a lakou i makemake mai ai i 'kā hapalua miliona dala. • Heluhelu ekoluia ka Olelo Hooholo Hui Helu 3 o ka Hale e papa ana i kā; lawelawe ana o kekahi luna aupuni he elua ana mau oihana, a ma ke noi, uā'wāilioia a liilei i ka la'lo o Malaki. ' Heliiheluia a hoolioloia me lea lokahi ma ka heluhelu ekolu ana ka Bila Helu 13 o ka Hale e kau ana i kā uku o na Ahahui o na aina e i hookahi lianeri dala o ka makahiki. He eha- māu bila i laweia mai ma kā heluhelu eluaia ana a waihoia i na komite lehulehu, o ia na Bila Helu 86 87, 96 ame 101. Ma ka nolio hou ana mai o ka Hale ma ka auwina la, ua waiho mai la o Shel'don lie olelo liooliolo e kauolia ana i ka Ahaolelo Lahui e hookaawale i manawa e lnii ai na makaainana o ke Teritore no ka noonoo ana no ke komo ana aku o Hawaii ma ke ano Mokuaina. Na Colien lie olelo lioohol'o e kauoha ana i ka Elele Kalanianaole e liooikaika' aku iloko o lea Ahaolelo Lahui no ka liookoia mai o ke koi a ka Moiwahine Liliuokalani. Na Castro he bila e pili ana i ka auhau hoopae limahana i kulike me kekahi bila o ke Senate a liooholoia ma ka hehihelu ekahiia ana. Na Kawewehi he' bila e liookupono ana i na Lunakiai, aole wale mainua aku o ko lakou kohoia ana, aka iloko kekahi o ka manawa e noho ana lakou ma ke ano lunakiai.