Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVI, Number 45, 18 November 1910 — HAINA NANE. [ARTICLE]

HAINA NANE.

I Ibo Koolaa—e I*s> K&sbta? Aikeaa i t's Ke>©Us, Ke «4 w*i I» i Xla<?i»!ū • K«e ImwaawaA "ae l* i Hwii, '. K« sa»i Uka ik# ku j £4 Ua hooaei» ltooß%a« i k% pou ko'4» K» C* po*i lala o Kalulna—e Laalau »•* i ka akaaa « ke al«iia *•* I w& paolo wmk»ak» o Sta o&ahi—e Ke kula aei ■■■■< j I kua Hiwahi*nk, ka Xapep& & o kt? kaupu au kst hoi naaa « hebī i behikīi uei i ka o&uKa a!e t laai aa kai evrala a sa mak&ai eha o km 1 aeoai hoī koa: Eae mai i k&hi ka&wale o ko« kiao. uo ka 'a w2itii ope : oji« eosa ke jh>t> e kaa ae ia ma!uoa i| i.ke mai ai ā& Kiai. k& lau» ka mauo, ol a& kahawai 0 Ililo Paliku mai kekahl ku, kski kole a ka la e hiki &e la i ilakaiioei a ke kuehu a. ka l» i ie kai moe i Lehua un ik« a. Mr\ Lunakooponopono. Aioba ot*r Ma kou Iwiu & ka la 4 0 Xove!»sty&, A. IX 1910 i ik« iko ai au i aaae hooniua noouoo 3 kuu hoa paumeumo o' ka ma--ka&ilā oia boi 0 Mr, I). K. K, Aekai 0 ka Hema, o Kewalo Luoiber YAr«i. a pt»nei iho kona mahelehele aaa. a ua eueu nei 0 ka Hema a kao'ae'a hoi 0 aa pali nihoniho o uvre saaana: | Ile Kama ka r u i maheie ia i ua mahele elua r ka mua 0 ka mahele» ke mea e pono ai na lahui kaeaka o ke ao nei apani ke oie oia u& Hke aa k&u&ka me na holoholona ka naaupo i ka ike ole i ka mua me ka hope, aka, i ka wa kahiko o Hawaii nei he inoino kona kulaaa, a HIo iho la oia i keia manawa he mea ha»a ino ia. A i ke au Uou o na >taoW e nee nei he nani a he maikai ke uana aku, a he nui no hoi kona kino lehulehu i keia kakou e ike nei. Ina hoi aole e loaa ia oukou i keia mau mea maluna ae. Alaila e hoolauna i ka luaopele; a ina ua paakiki ou> ko~i ma ia aiahele; alaila e hooiauna hou aku aaa au ia oukou me kona kino wailua i Kauai. A penei e loaa ai ia oukon: 0 ka hapalua 0 kona kino wailua aia ilaila kahi i piii ai o keia mahele. No laila o ua niahele nei iho la no keia e loaa ai o keia mahele mua. keia wahi o ka nane a ka makamaka e wehewehe aku au i na niea ano nui o ka mahele mua, ke Kama a nīaua. Ke olelo nei he inea e pono ai na lah*.ii kanaka apau o ke ao nei, ina aole ia, ua like na kanaka me na holoholona ka naaupo i ka ike ole i ka mua ame ka hope. *He mea oiaio 0 ka neie ana 0 ke kanaka 0 ke ao i ka home, oia hoi ka hale, he koike ana mai ia i ka naaupo, ua ano iike io no me na holoholona, i ke au 0 na kupuna o kakou 0 Hawaii nei, he halepili mauu ko ia wa a h'ki 110 * keia la, aole i nalo* wale ia kulana hale, o ia au, he ano inoino io no aole hoi e Kke me ko keia au hoea mai, na haole i Hawaii nei ua kukulu lakau lie mau halelaau nani, aole oia wale no lie mau hale pohaku i kukuluia mai na pohaku ou e Hawaii, ke nani a he uH mai hoi kau, ke uana aku, aole 0 keia mau hale wale no, he nui a lehulehu na e kukal'i ia eei ma na mokupuni ou e Hawaii.

Ke kuhikuhi hou mai nei no ua- raakamaka nei i ke alahele ke loaa ole, alaila ka e hoolauna aku me KaluaO|>vte i ka Mokupuni o Hawaii* nona :ia kuahiwi kaulana eha a o loaa no ka puaua 0 Haleinaumau, a nona hoi keia wahi hoohenoheuo ana. . |£e hea mai nei Haiemaumau t Enaena ke ahi a ka wahine* Ka wahine kui pua iehua 0 Laa, I hoa hooipo no ka Malanai. Ke olelo hou mai nei ua hoa nei o ka maka&ila ina no i loaa ole aku la i kela mau alahele, alaila e hoolaunar aku me ke kino wailua ona i Kauai o k» hapalua iho la no ia o ke kino wa'ilua ona. 1 ikeia ma keia inoa kauiana oia hot (Kauhale a Limaioa). Pehea ia la e ka makamaka hala aku ia paba, ka pahuna laaa a kaua a Kawelo, o Kuikaa!; Olelo hou no kuu hoa, o ka hapalua 0 ke kino wailua o ke Kama a maua aia no i Kauai kahi i pili ai keia mahele e loaa ai o ka mahele mua oia iho hoi keia, Kauai-Mano-Kalanipo o ka j>au ana ke'm o ka wehewehe ana o ka mahele mua. Hahele elua ua pili aku no keia i ka nioana he kupa, he ewe no ke kai uli kai hohonu, a he pukonakona, a he alabama 7 nana e abp& na mea kioo ole ke hiki aku imua ona. A i ka wa kahiko o Hawaii nei, ua bVk\ ke hooliloia i holoholona & i mea hocruuau.na na na kapuaa o kakou i hala aku ma ko lakou moolelo, a' i keia wa ke ike nui ia nei iwaena o ka poe mahiai a i mea no hoi e pono ai no ka lakou mau mea kana, a ke nana aku ua ano like no me ka papa e pale ae« 1 ka pokal

* Nolaiia o oa niahele aoi iho la no ia| o-āeia mahele hope e ioaa ai ia oakou akf iaa e hoohoiia aaa ka mahele mua ai&6 ka aiahele hope e !oaa oo ka inoi o kekahi kahm&apiile o Hemoialo. ttei t! hala afca ma kela ao, a he iei ko keia ia hoi he laa laaa a e ioaa no ia oakoa iloko o na mele Hawaii poooi t a ei* ka niaau. Mahele e)ua, ke olelo aei aa pili aka ao ia i ka moana, he kapa, a he «we Bt> ke kai aii a he pukooakoKa, a he AJsb#m», naaa » alupa sa mea khao ola —ola i\si ka Ma®o he kae'»e r « ii> ao kau ka weli—o »a mea apas e haiawai «kn ama m» k@oa alahele e pau aaa i ka amaia ei« ka pihi Bas o ka moaßsJ WaM * k*u koa, i k* wa kahiko o| Ilawaii aei ? ua hiki ke hooliloia i kolo>

holona, ka Maao i mea hoounaana na na kupuoa o kakou i liala aku, o )ta iioounauua paha ia la e hele c &mu i k« kanaka, ma kahī e loaa aku ai iaia ka hoouua ia pela, e ka poo kahu maltffl& mano. Olelo bou 110 kuu makamaka he mau mea e pono iii o na poe nmhiai—oia hoi no ka lakou mau mea o ka wai oia ka mea o ulu ai na mea kanu, a pehea e liiki ai ka wai ā ina ua kiekie ka aina iluna, haahaa kahawai ilalo a peneij hoonohoi i papa pohaku a kiekie kohu papa, ke ano © nana aku, a pih* i ka wai alaila kahe aku iluaa o ka aina, ua kapaia aku ia pohakuM Ma-no t ma ka olelo kumu Hawaii, ina hoohuiia ■ ka mahele mua me ka mahele ekahi • I ioaa no ka inoa piha o (ilalemaoo) he kahunapile Kakoiika, e moe mai la i ka opu puanuanu- % me kona ptx* hoahanau i hala pu aku ma ka pa iiioa o Koula a waiii lao a kuu hoa, he lei ao ko keia Kama a maua he lei Jau laau a penii ka hooheno ia aaa e ka po* mele.

Oluolu Halemano i ka l*u L«liua, I kanu ūo i na pua oo Kukwaioko, ll«a aku wau e o mai oe, 0 ka Aekai o ka Ilewa kou taoa. Ninau. Owai ka inoa o k& Mahei» o kuu Kama? Haioa, Hale, Ninau, A owai Uoi ka inoa o ka Mahele Elua t liuina, Mauo, A ioa 0 hoohuiia ka Mahele Mua auia ka Mahelo Hojmk Owai ka inoa |>olo)ei o kuu Kamal Haiua, Halema&o. Me keia mau nehewehe ae Ia malaaa e hoa ka r ulta'uJele o ka nakasiia —iaa ua paewa ka 'u n«u wehewehe tJ>t e kala ruai ao m, iaa hol ua kupoo# aku la i ke kiina laa Q a o kaua ia huhuhni ae kaua t Koo. Me ke aloha a aoi ia oe e ka maka k«j huli hoi nei au, ke pa aheahe mai nei ka makimi o kau aiaa ka makani hoiouha o ke kaha o Mai»alua • hooipo ae la me Ihiihilaaakea., Me ke aioha i ka Luaahoipponopono ame na keik 1 aleU hua nwkalm, ko f a weliaa pau ole. M. S. K. MALUOHAI O PAHOA. Kihi o Ai&aui Waialaa ame Kaiu)anl

tfa' pa pono m.ii \» } ka Uuoa a Kaleiealuaka, !ke hoiu sei i ia lan o ke pili, a oo kou hiki maa me kau ha«t» pi>lvici f u* kaa i# o<t k* makaaa. t ? a po!<»l«i »o fc«t> hmii« • Kapeku k* bVi o ka Maoioi »®e \/suVani f ak» no ka pueha e ao» aa« * ka huia o ka maeio i nele ai o)tt« i b ak*. mahalo no xta« 1 ko olua «leo, kiiia ae ko pau i'a la Aek&i o ka Hema, a aa ke k(ts« ati hoi « iika i ko Kuokoa--L. il.