Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 26, 30 June 1911 — HE MOOLELO NO VIOLETA HAMANA A I OLE Ke Kaikamahine Iloko o na Hana Hoomaewaewa he Nui. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO VIOLETA HAMANA A I OLE Ke Kaikamahine Iloko o na Hana Hoomaewaewa he Nui.

MOKUN'A XXXIX. I "Mai hopohopo Hei oe nona. eia oia ma kahi e hiki ole ai iaia ke hoaano niai imua o'u," alaiia ua huli aku la oia ia \ aioleta a kamailio aku la: "Heaha la kou mea hiki ole ke hoomanawanui, no ka mea ke hooia aku nei au imua ou, aole loa e loaa ana kekahi pilikia ia oe, aka e loaa ana ia kakou na pomaikai he nui r a e hoi hou mai ana hoi ko kakou mau ano e like me na la i hala." He mea makehewa wale no ia Vaioieta ka pane ana aku, ua hke ia me ka hoonaukiuki ana aku ia Mrs. Meineki, aka ua lalau aku la oia i kekahi buke e waiho ana maluna o ke pakaukaua a hoomaka iho la e hoolalau me he mea la ua makemake maoli no oia e heluhelu i kela buke, a hele aku la no hoi o Mrs. Meineki e hoomakaukau i kekahi mau mea e pono ai kana huakai helē ma kela ahiahi. Oiai e manao loa mai ana o Mrs. Meineki ua nanea o Vaioleta i ka heluhelu maloko o ka buke ana e paa ana, nolaila aole ona noonoo nui mai i kana mea e hana ana. a ma ia ano, ua hiki loa ia \ aioleta ke hooko aku i kana mea i iini nui ai, o ia hoi ke kakau hou ana iho i kekahi mau manao maloko o ka leka ana o ke kakau mua ana na Lorena, e waiho la no i kela manawa maloko o kona pakeke. Unuhi ae la oia i ka apana pepa mailoko ae o ka leka. a kakau iho la i keia mau olelo me ka penikala: Eia au iloko o ka pilikia e noho aku nei i keia wa. E hele koke mai oe no ka hoopakele ana ae ia'u me ka hoohakalia hou ole aku. Eia au ma kekahi hale ma ke kihi o ke alanui i loaa ole ia'u kona inoa. "Eia ka hale ma ka aoao hema o ke alanui e ku nei, ma ka hale elua nae me na puka aniani liilii. E makaala oe a hiki i ko ike ana he ekolu mau pahu pua ma ke kikina o ka puka aniani, e hoomanao iho oe, aia au maloko o ia hale kahi i noho ai, e wiki, mai hoololohi aku oe i ka wa e loaa aku ai o keia leka ia oe." I hakalia no a pau kela mau huaolelo i ke kakauia eia, o kona hookomo iho la no ia i ka leka iloko o ka wa-hi, a nalo aku la iloko o ka pakeke o kona lole, a iloko o kela manawa i hoi mai ai o : īeineki me ka pahu lole o kana wahine, a i ka hookuu ana iho īlalo o ka papahele, ua hopmaka koke mai la oia e kamailio i ka i ana mai: Ke manao nei au, aole he pono o ko \ aioleta noho hou ana iho maloko o kela wahi mua ana'i noho ai mamua o kona mahuka ana mai." Ua nana koke aku la nae o Vaioleta iaia me na maka hookokoe. a 0 ia ka ua kanaka nei o ka hoomau hou ana mai i kana kamailio ana: "Ua manao paha oe e kena kaikamahine kolohe. e hiki ana īa oe ke pulapu hou mai ia'u aole loa! la kuhihewa loa ko manao ana, e hiki ana ia oe ke kahea i mau kokua no ka hele ana mai e hoopakele ia oe mai kuu mana aku, aka e hoihoi houia aku ana oe e a u maloko o kela hale mua. "Ua ike aku nei au i ka pahu o Bela, a maloko o kela pahu au e hookomo aku ai ia oe me ka wili ana i mau puka i komo mai ai ke ea iloko, aka mamua nae o kuu hooko ana i kela J lana ' e hoonanuhanu muaia aku ana oe e a'u i ka laau hoohiamoe i hiki ia oe ke kupaka ae, alaila hoihoi hou ak\i au ia oe malalo o ka Kela malama ana." Ua huli aku la ko Vaioleta alo i kahi e, no kona makemake ole e hanaia aku oia pela, a pane mai la me ka hoonaukiuki: "11 e keu aku oe a ke kanaka aloha ole ,ina oe e hana mai ana ia u pela, ua like loa ia hana au me kou hana ana aku maluna o ka holoholona." "Heaha auanei ka'u nana aku ia oe, e hoohamau loa aku ana au. 1 ko waha no ka pule hookahi, a mahope aku o kela manawa, ua hiki ia oe ke hana aku e like me kou makemake." "Ina hoi ha pela, ke haawi aku nei au i ka'u hoohiki, aole loa ati e uwa i wahi e loheia mai ai e kekahi poe, a e kii aku oe ia Kela, a lawe mai no keia hale, a e noho malie no au a hiki i ka huli hoi ana mai o Bela, ina no iloko o ka pule hookahi, a elua paha pule." "'lna aole oe e hoopunipuni mai ana ia'u, alaila-e hooko no au i kou makemake, aka heaha nae ka hooiaio ma kou aoao i wahi no'u e manaoio aku ai i kau mau olelo?" "He hookahi no hooiaio nui ma ko'u aoao, o ia no ka'u mau olelo o ke kamailio ana aku nei ia oe ; a aole loa au e hoopunipuni ma ka u mau mea apau i hoike aku nei." "A pehei ,e hoohiki pu mai ana anei oe, aole oe e Hoao e mahuka hou mai 'keia wahi aku?" <4 Ma ia wahi, aole au e ae aku ana ia oe e hoohiki, aka e kaa ka makaala ana ma kou aoao, a na'u no hoi e makaala ma ko u aoao, aka o kuu hoao ana nae e kahea i mau kokua no'u, aole loa au e hana pela. E hoonoho mai oe i ko wahine kiai me a'u, aka ina e hemahema ana oia i kana hana, alaila e hoao ana no au e mahuka mai iaia aku. nolaila aole au mea e maka'u ai ma kekahi ano, koe wale no kou hilinai ana aku maluna o ko wahine kiai." "E hele aku oe e Meineki e kii i kela wahine kiai, no ka mea ua lokahi ko'u manao me 'ko Vaioleta, ua hiki no oia ke noho maloko nei me ka maluhia loa, a o kekahi kumu no hoi o kuu makemake ana e loaa he mea e noho ma keia wahi, no ktiu makemake ole e waiho i ko'u mau mmi, ua ikeia aku auanei ka poe aihue, o ka lilo no ia o ko*u mau ukana i ka aihueia," wahi a Mrs. Meineki o ke komo kokua ana mai i ka manao o Vaioleta. Ua kunana iho la o Meineki i kana mea pono e hana aku ai, aka no kona makemake ole e hoopii aku i ka huhu iloko o kana wahine, ma ka hoole ana aku i kana kauoha, o kona huii mai la no ia oili mai kela rumi mai, no ka hele ana e leii ia Kela e hele mai e kiai hou ia Vaioleta. Akahi no a loaa mai ia Vaioleta ka mama o kona noonoo i ka wa i hala aku ai o Meineki, a o kana e au wale'la no, o ia kahi e hiki ai iaia ke kiola i kana leka, a e loaa mai ai hoi i kekahi rnea, nana e haawi aku ia Lorena. O ka puka aniani wale no kahi kaawale. e hiki ai iaia ke kiola i ka leka iwaho, aka aole nae e hiki iaia ke hooko aku i kela hana. oiai o Mrs. Meineki e makaala loa mai ana iaia. O ia noho nae ko ua o Vaioleta a hiki i kona ike ana akii ua hoohuli mai o Bcla i kona kua iaia, ua unuhi hou ae la oia i ka wa-hi leka iwaho, a kakau hou iho ia mawaho o ka wa-hi i keia mau huaolelo: "He mea ano nui loa. K lawe koke aku a haawi me ka hakalia ole. v O kana e noonoo nui !a a e inakemake loa ana no hoi iloko o kela manawa. o ia ko Bela pii hou ana iluna o k:e keena waiho pahu ona, i loaa ai iaia nei he manawa e hele aku ai a kiola i kana teka mawaho o ka puka aniani, aole nae he hoea mai o kekalii manawa e hiki ai iaia ke kiola aku i kana leka. Hoea tuai la ka aina awakea, aole no he loaa o ka manawa na ia nei e kiola aku ai i kana leka, a pela no i na hora ma iz hope mai, a i ke kokoke ana mai nae i ka hora ekolu, ua ku mai 1a o Mrs. Meineki iluna, a komo i kona mau mikilima, no ka liuliu hoomakaukau ana iaia iho, oiai o ka hora eha o kela auwina la ka manawa a ke kaaahi e haalele iho ai ia Nu loka no ke kulanakauhale o Kinikinaki.

! Aole i huli hoi mai o Meineki i kela manawa me Kela, a ke nauki | waie ia no ua wahine nei no ka iohi loa. o haule auanei oia i ke kaaI ahl. aka mamuli nae o kona ike ana iho, ua poina oia i kona mau hai- ; naka iluna o kona pahu r ua kamailio mai la oia ia \aiolcta: "Ua poina aku nei ka hoi au i kekahi mau hainaka o u iloko o kuu | pahu. a*u i makemake nui ai e lawe pu me a u ma keia huakai, e olu- | olu ana auei oe e Yaioleta e kii aku hoi i kela mau haioaka a lawe 'mai?" i "Heaha no hoi kou mea kii ole aku, o kapa mai auanei oe<ia lilo kekahi o kou mau hainaka ia'u," wahi a Vaioleta, me kona manao ina no ka hele o Mrs. Meineki e kii i na hainaka ona, o kona manawa maikai loa ia e kiola aku ai i kana leka mawaho o ka puka aniani. aka nae ua i hou aku la no o Mrs. Meineki iaia: u He elua mau kumu hiki ole ia'u ke pi» aku e kii i kela mau hainaka, o ka mua, o ia no kuu hilinai ole i ka haaleie hookahi ana iho ia oe maloko nei o keia rumi, aoka lua no hoi, aole o'u makemake e lepo ko'u lole ke pii aku i kela alanuipii lepo, a manao hoi au o oe o kaua ka mea hiki ke hooko mai i kela wahi hana no u. Aia no iloko o kuu pahu ili kahi i waiho ai, aia iloko o kekahi pahu maluna loa, a eia mai ka huihui ki, he wahi hana uuku wale no hoi kela, aole oe e loihi aku o kou huli hoi hou mai no ia. M Ike iho la o Vaioleta, he mea makehewa wale no nona ka paku'iku'i olelo hou ana aku me Bela, aole he mea e loaa mai ana iaia, o kona lalau mai la no ia i ka huihui ki, a hoomaka aku la e pii no ke keena waiho pahu, a o kekahi kumu nui no hoi o Kona makemake loa ana e pii iluna, i ike aku ai oia i na mea i hanaia maluna 0 kela keena, oiai ua lohe ia i ke kakia ana o Meineki iaia i kii ai e hapai mai i ka pahu o kana wahine. Ua loaa aku la no ka pahu i waihoia ai na hainaka ia Vaioleta, a oiai oia e hookomo ana i ke ki iloko o ka pahu, ua lohe aku la oia 1 ke pahupahu o kekahi mea maluna o kaupoku o ka hale, a ia wa i ala koke mai ai ka manao iloko ona. malia e hiki ana iaia ke haawi aku i kana leka i ka mea nana e ike aku ana, ina no kona pii aku a hiki i ka hoea ana i kela puka aniani ana o ka wawahi ana maluna 0 kaupokii o ka hale. Me ko ia nei wehe ole aku i ke pani o ka pahu, ua pii ino aku la keia a 'hiki i kela puka ana o ka wa\\jahi ana i ke aniani, a oiai e hamama mai ana no kahi ana o ka wawahi ana, ua hookomo aku la oia i kona lima malaila, a hoomaka aku la e kikeke i kaupoku o ka hale. Ua pau iho la ke pahupalui ana o na kapuai wawae maluna o kaupoku o ka hale ia lohe ana mai i ko ia nei kikeke aku, a hoomaka mai la e hele no kahi o ka lima o Vaioleta e ani aku ana, a iloko o na sekona helu wale no, ua kiei iho la na maka o kekahi kaikamahine Ailiki maluna pono iho o ia nei, a o ia ka Vaioleta o ka pane ana aku iaia : "Mai hoonakekeke loa hoi oe. o loheia mai auanei kaua," wahi a Vaioleta me ka hoopili ana ae i kekahi o kona mau lima ma kona mau lehelehe, me he mea la e kauoha aku ana i kela kaikamahine e noho hamau loa. "Heaha kau i makemake ai ia'u e hana aku nou?" i ninau mai ai ua kaikamahine Ailiki la, me ka maopopo ole iaia o ke ano o kona kauohaia ana aku e hele mai. "E hiki ana anei ia oe ke hana mai i kekahi mea a'u e makemake nei. me ka ike oleia mai e kekahi poe, ina au e haawi aku ana ia oe 1 hookahi elala ?*' "E hilinai mai oe maluna o'u, ua hiki loa ia'u ke hooko aku i kau mea i makemake ai e hookau mai maluna o'u. a no kela uku o hookahi dala, he keu aku ko'u iini e loaa mai kela uku ia'u iloko o ka manawa pokole," wahi a ua kaikamahine nei me ka helehelena hoihoi. O ka nanao iho la no ia o Vaioleta iloko o kona pakeke a unuhi ae la ika leka ana oke kaka % u ana na Lorena, a lawe mai la he hookahi dala mailoko mai o kana wahi eke, a haawi aku la i ua kaikamahine nei, me ka i ana aku: "E lawe aku oe i kela leka a hookomo aku iloko o ka pahu leka i keia manawa me ke kali hou ōle aku, a eia no hoi ka hookahi dala i uku nou no ia hana, aka e loaa hou aku ana ia oe he elima dala ma ka manawa e loaa mai ai ka pane no keia leka; aka owai kou inoa, i hiki ai ia ? u ke hoouna pololei mai iko mau dala? M "O Kini Makake ko'u inoa, a eia 110 au ke noho nei ma ka hale e pili kokoke mai nei me keia hale," wahi a ua kaikamaliine Aiiiki la i pane mai ai me kona lalau ana mai i ka leka ame ke dala a Vaioleta o ka haawi ana aku iaia. "E hoomanao loa ana au i kela inoa me ka hoopoina ole. aka mai noohakalia oe i ka hookomo ana aku i kena leka, e wiki!" a o ka nalo aku la no ia o Kini me ka pane hou ole mai, oiai ua piha loa oia me ka hauoli no ka loaa ana aku iaia o ke dala heokahi, a pela no hoi na dala elima ana e kuko mai la e loaa hou aku ana laia. Ua hoi awiwi mai la o Vaioleta no kahi o ka pahu pna o ka hoao ana e wehe, a iloko o ka pupuahulu, ua wehe ino aku Ia oia i ka pahu a lawe niai la i na hainaka i kauohaia aku ai iaia, a hoi awiw: mai la me ka mama o kona noonoo imua o Bela. "He keu aku no hoi ka loihi o keia hele ana aku nei au e kii i na hainaka! He wahi hana uuku wale no kena ina na'u i kii aku nei. eia koke a£ no hoi kahi o ka pahu i waiho ai, eia nae me he mea la he mile okoa kau wahi o ka hele ana aku nei e kii i kena mau hainaka," i hoomaka koke mai ai o Mrs. Meineki e kamailio iaia nei, me kona hoohuoi no ke kumu ulolohi loa o ka hoi ana aku o Vaioleta. "Auwe! ua lohi loa anei au ; M i hoomaoe wale aku ai no o Vaioleta. "Mai manao paha oe he hana uuku ka wehe ana i kela pahu, he keu aku ka pipili o.ke ki, a me ka nui o ka hana au o ka wehe ana mai nei i kela pahu a hiki i ka hemo ana, he mea pono ia oe ke aila i ka puka ki a pakika i ka aila i maalahi ai kau weūe ana aku no kekahi mana\\a," i imi aku ai o Vaioleta i wahi kumupale ma kona aoao j wahi e loaa ole ai na kumu hoohuoi ma ko Bela aoao no ke kumu o kona lohi ana. Ua hoi hou aku la no nae o Vaioleta ma kana wahi o ka noho mua ana, a lalau aku la no i ka buke, me ka hoomalea ana iho e heluhelu, a oiai ua piha loa oia i ke pihoihoi mamuli o ka holopono ana o kana misiona, aole e hiki iaia ke heluhelu i na huaolelo maloko o kela buke, me he mea la e hulahula mai ana na mea ana e nana aku ai, aka ua hoolalau wale no nae oia i ole ai e ikeia mai kona ano pihoihoi. He elima paha mau minuke o ko laua noho ana iho, ua hoea mai la o Meineki me Kela, a o ka wa no hoi ia i haawi mai ai o Mrs. Meineki i kona aloha ia Vaioleta, a oili aku la me ka ukali ana o Meineki mahope ona, me ka hapai ana i kona pahu lole. MOKUNA XL. He mau la lehulehu mamua aku o ka paa hou ana o Vaioleta ia Meineki, he hana maa na Walaka Likeke me Kamerona ka hoohala mau ana i ko laua manawa niiahope o ka aina ahiahi maloko o ko Walaka nimi, a e noke mau ana no hoi laua i ke keaka no kela ame keia mea, e like me ke ano mau o na kanaka opio. Iloko o ia mau la, e ai pu mau ana laua maloko o ka hA kalapu, he wahi i kuu hamamaia mai ia Kamerona oiai oia maloko o kela kulanakauhale, a aia a hoea i ke ahiahi o ko laua manawa ia e hui pu aku ai matoko o ka mmi o Walaka, a i ka wa a ka Haku Kamerona e haalele aku ai i kona kokoolua, e hoohala ana oia i kona raanawa o ka po, ma ka hele ana e ike i kana wahine hoopalau. Ma kekahi ahiahi nae a ua mau keonimana la e launa ana, a e pua i ana hoi ka uwahi o ka laua mau ciga, aole o laaa noke i ke keaka. aka aia ko laua mau maka ke nana la maloko o na nupepa, a hiki i ke aea ino ana mai o ko Likeke poo iluna, a pane mai la imua o ka Haku Kamerona: He keu aku ka hoi ke ano e o keia hoolaha, e hoolohe mai

cc la." a ia jva i heluhelu aku ai o Walaka i ka hoolaha an.i ana iho maloko o kana nupepa e nana ana, a penei na h«» , a "Ua makemakeia e loaa ona hoakaka e pi!i ana ia M Lorena o Bosetona mamua. K hoike koke mai i ka \\v Helu 54, Alanui Wala." "Heaha auanei ka kupaianaha e piii ana 1 kena . ke ano iho la no ia o kekahi mau h«x->laha e hoopuka |!oko ona nupepa? Aole no au e kala i ike ai i ken.i b> . ... ko'u manao. aole ia he mea nui. aole au i kamailio nnu ak : wahi a ka Haku Kamerona. "He mea kupaianaha hoi paha keia. no ka mea o k.t v. ninauia mai nei maldko o keia hoolaha. aole ia he uahtnc k . aka o ko'u luaui makuahine ponoi no ia, Mamua o k :.a ana me kana kane. a makuakane hoi nana mai au, e kaluai.i . v ma ka inoa Mele Lorena. a o I>osetona kona one hanau. & ; ana o ko'u makuakane, ua hele oia ma ka inoa o kana k.i*. v wale i kona make ana aku, a he kakaikahi loa ka poe i inoa o kona mau la kanialii." "Akahi au a ike i ka oiaio o kau mau olelo o ka i nuia a- , nei ia'u i ke kupaianaha o kena hoolaha, nolaila ke komo pv. au me oe iloko o ka haawina o ke kahaha. no ka ninauia .m.i 0 na mea e pili ana i kou makuahine." Ia hookuu ana a ua mau keonimana la ma kela ahiah■, ■ ~ hiki ia Walaka ke loaa na noonoo maikai. no kona mana- a no kela hoolaha, a iaia o ka puoho ana mai ma ke kakahwū . kahi la ae. me he mea la o kela hoolaha wale no ka mea nu* •> ke ake e ike i ka manao o ka mea nana i hookomo i ka . • iV . loko o ka nupepa. Mahope iho oka pau ana o kana mau hana maloko o kon.i .■ x ua hele kino aku la oia no ka hui pu ana me ka mea naua > v laha, a ma ka hora umi-kumamakahi o kela kakahiaka, ua I' . . la no oia i ke kupakako no kona makemake e ike i ka ona » a hanako, me ka hoikeike pu ana aku i ka hoolaha maloko o ka r. ; v . .1. l'a hoolaunaia aku la o Walaka Likeke imua o Lorena e - r.. pakako o ka hanako, a ia manawa i hoakaka pono aku ai o W 1 ke ano o kana huakai oka hoea ana aku £ ike ia Mr. I.ot\ i\a v a Walaka e noke aku ana ike kamailio. aia wale no na maka o 1 , maluna oke kanaka opio. aia pau ana iho oke kamailio ana uk a Walaka i na mea e pili ana i kana huakai ma kela la, o ka m.m. k ia a Lorena o ka ninau ana mai iaia: "E hiki ana anei ia oe ke hoakaka mai i na mea apau e p;! „v,a i ka wahine nona kena hoolaha a\i o ka hoikeike ana mai ihm u "Aole au e hooia aku ana imua ou no ka hiki ia'u ke li akaka piha aku i na mea apau e pili ana i Ica wahine au e makeu.iMmai nei e ike, aka o ka'u e hoakaka aku ana ma ke ano mii. 0 ;> !i ana no ia i ka Mele Lorena i kamaaina iau, a i noho hoi ma'. k .» Bosetona mamua; malia paha he wahine okoa ae no kau i nuiamake ai e ike." "Mahea kou wahi i hanauia ai !a?" i ninau hou mai ai o 1.-»rcna. "L'a hanauia oia ma Se!ema, maloko o ka Moknaina o Makek,,keka." "Ua maopopo no nae paha ia oe ka inoa o kona mau makua ea'" <4 Ae, o ka inoa o kona makuakane, oia no o \\ iliama, a • > lla'ia ka inoa o kona makuahine." "A i ka makahiki hea oia i hanauia ai, ina he niea kekah; a ; 1 ike ma ia mahele pili iaia/' "Ua hanauia oia ma ka la ekolu o ka niahina o lanuari o ka r,..i kahiki 1830. "Ma na niea apau a'u i hoakaka mai nei. ua pololei wale n<> e like me ka'u mea i ike ai nona, a o ka wahine ia a'u i ake ai e ! 'ie ina mea apau e pili ana iaia. He hoahanau ponoi loa oia 110'u. a !.e wahine hoi a'u i aloha loa ai, me he kaikuahine ponoi la nou," a n: * hala maikai mai la ka nana ana a Lorena maluna o ke kanaka oj.i \ oiai nae i na minuke mamua aku, aia ka hoohuoi iloko ona. :n. t paha ke hoao wale aku nei no o Walaka e pulapu iaia i walii e ! «a.i mai ai kekahi mau pomaikai nui. "E oluolu anei oe e hoike hou mai ia'u i kahi o ua wahine m 1 e noho mai nei, a i hiki ai hoi ia'u ke hele aku e ike iaia?" "Aole e hiki ia oe ke ike iaia, oiai ua hala aku oia ma kela a u > o ka honua, a ma ka mahina aku nei o Sepatemaba i hala, i pilu :u ka makahiki hookahi iaia iloko o ka opu o ka honua." Ua make anei o Mele? M wahi a Lorena me ka eueu ana ae .> k v,.i lehelehe, niamuli o ka lohe ana aku i ka huaolelo kaumaha, a h • mau hou aku la i kana kamailio ana: "Aole e hiki ia'u ke hoopoina no Mele Lorena, oiai ua hol. l. • like maua iloko o ko naua mau la kamalii, e hauoli like ana i na nn apau i loaa i ko maua mau makua pakahi, a na ke kaawale au < kekahi mai kekahi mai ka mea nana i pale ae i ko'u ike hou aua - k iaia. Aole hoi no ka mea i make. aia oia ma kahi e hiki ai ke ik* nou oleia aku, aka e ninau aku ana nae au ia oe, he pili anei ke) .*i• ou ia Melv Lorena?" "Ae, owan no kana keiki ponoi e ola nei." Ua lalau koke mai la o Lorcna ika lima o Walaka a pulik: 1 ■ > me ka piha makee, no ka ikē ana, aole ka keia he keiki na ka ■ • • » e aku, aka he keiki na kona hoahanau ana i aloha loa ai. "Ke hauoli loa nei au ika ike ana he keiki oe na ko'u h<»a'; <• . a ke manaoia nei au i na mea apau au i kamailio mai nei ia'i: kanakolu makahiki i hala ae nei, ua ike hope au iaia e noho atu loko oke kulanakauhale o Bosetona. He umi-kumamahik -a mau niakahiki i kela manawa, ahe umi-kumamaiwa hoi 0 v » mai ko maua manawa kamalii loa mai nae ko maua holoh<■»! > ana a hiki wale i ko maua pii ana mai i ke kanaka makua. "Iloko o kela manawa, ua hoi aku la ko'u mau makua a n ! * ke Komohana, a malaila makou i noho ai no kekahi rtiau mal- •« lehulehu. I ka make ana nae o ko'u mau makua; nolaila ua 1: 1 mai la au a noho ma Kapalakiko no kekahi mau makahiki e ■>■. me ka. lawelawe ana i ka oihana loio. "Xo kekahi mau makahiki hou mai elima, ua hele aku la a na aina e. la'u oka huli hoi ana mai na aina e mai, ua h<"4; P°no au i ko'u noh® ana maloko nei o ke kulanakauhaie kuu hoao nae e ninaninau no ka ohana. o Wiliama Lorena, a < a mea i hoikeia gjai ia'u, o ia no ka make ana o Wiīiama ame kar. 1 hine, aole nae he mea hookahi nana i hoike mai ia'u i kahi 0k * 1 kaikamahine i hele aku ai. "Ua koho wale no nae au ua mare aku oia ike kane, me ka v ana mai Bosetona aku, ahe keu aku aka nui o ko'u makenu»- * >***» e *a ka ua hala e aku oia ma kela ao. "La mare no hoi au i ka'u wahine, me ka loaa ana mai he !■ kahi a maua keiki, he kaikamahine makapo, aka elike me ka hikiwawe ana mai oka nee ana ona makahiki, pela no ka na' 1 aku o ka'u wahine mai a*u aku ma o ke kikooia ana mai e ka t • a he mau pule kakaikahi wale ae nei no i hala, i hooenoe aku a. . kuu wahi kaikamahine hookahi wale iho no maJoko o kona iln ka pilikana ole mj ko*u aoao nana e hoolaukanaka mai i ko'u :• ana." keu aku kena a ka moolelo ku i ka ehaeha au e " j oei iau e Mr. Lx>rena; aka he mea hiki ole nae ia ke alo ae. ■ 1 mea ke hoo'kokolee mau mai nei ka make ia kakou apau," 1 Walaka, me ka nanaina kaumaha maluna ona. Aole no hoi t nele aku la ka ili ana aku o kekahi haawuu k. maha maluna ou e kuu keiki 1 ka hala ana aku o kou makuai* { 1 ol* ®ai nei no anei kou makuakane ?'* Aole, oa make aku oia he umi makahiki i hala ae nei. laua ka i make mua, a mahope aku ka make ana o kuu makua' me ka haalele hookahi ana iho ia'u e hakoko aku ma keia ao akea (AoJa 1 pio)