Ka Nupepa Kuokoa, Volume XLVII, Number 51, 22 December 1911 — PAA KA POE PILIWAIWAI O KE KAHUA MA'I LEPERA [ARTICLE]

PAA KA POE PILIWAIWAI O KE KAHUA MA'I LEPERA

Mn k* »wiu o k* Sabati. I>ck*maba 10 r kawmaa o k» hor» 1 b« 2, «» kopmim e ki Mmkai Kai J»km Eaa* Uai me kekaki m&kai. ke 3i poe u ka kaie o Mooa Scr, &o h piiiwaiwai, bo Ukoa keia slab inoa: Ap*, W. Kalei Eienm Koa, SoL Momoa, Likaa (yr), Keaka, Eaale Kaikamoa (w), Joa Kaaiweia, Manr Anaa \w), Kakala (w), Pakaka, Akioaa» Akiooa Ailama, Maraka, laxaakaki y Keaki, Joh& Pa«k«eo ? Kekoaa, Mooa Sov, Akai t Ja»«a Kanaki, Pilipo, Davida t Jaases Kahananni, Qeo. Kaaewm, Palakiko, Koae Ro#>, Haieamao, Minini, Kmiwa Kaaokala (w) t Miaa Walaaika, I. Kaakiki, hai&a 3-; ka poe iloko o ka haie. 25; ma ka poka, 1; mawaho. C. Ma ka la 11 paka ka palapala koo* pū, a ma ka aawina la bora 1 aoho ka aha, laweia o Ma&iai Haleamaa, Joho Kaahiki i m&u koike ma ka aoao o k« aapani, booka& waleia o Emma Kaao* kaia me Walanika. Koena i koe i hele ae imaa o ka aka, he 27. Noho ka aha & ninau no ko lakoa hewa a hewa ole, he 25 po« 1 koola» ke 1 i ae aa hewa; kahea ia &a koike. Hoike o Makai Xui John Ha&lani: Hi,ki &ku au ma kahi o Moon Soj, ike aka oia e olokaaia ana ka alu mai kekaki aoao aka makai aka a kopuia mai m&uka, ike aku au ekolu kenikeni e waiho ana ilaio. Hoike elua, Haleamau: Ua ike e oiohuia aua ka ulu, ua ike i ke dala, ua iiio aku a lilo mai, a pela aka. Hoike e)Vla r John Kaahiki: Ua ike au g piliwaiwai ana, a ma kek&hi mau ninaa ua hele loa i ka hanhili, a e maopopo loa ai he hoohiki wahahee. ua hoike ia mai i ka mea kakau. u|i waiho ia aku imua o ka makai nul.

Pau ka ike a na hoike, ku mai ka makai mii a hoonohonoho mai i ka ike a na hoike, e hakii ana a paa ka hihia, a e noi ana 1 ka lunakanawai e hoopaiia ka mca i ae ua hnra malalo iho 0 ka hoopai o ka poe i hoole. Ma ka aoao hoi o ka poe i hoopiiia mai ko lakou loio la, J. K. Keliikuli, e pa)e ana ma na knmu lehulehu a o kokahi oia mau kumu oia hoi, aole ka ulu me ke daia imua o ka aha, ka hoike nui hoi e hooia mai ai. Ua hoikei» mai i ka mea kakau ua otelo iho la ka lunakanawai: "Ua lawa ka ike ma ka ike a ka makai nui.' £ Ike no ka mea heluhelu ma kekahi wahi o keia hoike i ka pololei me ka ole o ka hoike a ka makai nuL Pau na paio ana o na aoao elua, waiho aku na ka aha ka hana ana he $8 no ka poe i hoole he 26 a he $6 i ka mea i ae i ka hewa, he 9 poe i uku, he 17 i hoi ae i Kulinaeleele, 12 kane, 5 wahine. t Ke kumu o ka pofc he 26 i hoole ai 1 ko lakou hewa, aole i hoolei ia ka ulu i ka wa i hiki aku ai ka makai nui, aole no hoi he mau kemkeni ilalo. Owai la o lakou nei ka i pololei, o ka makai nui paha, o keia poe pahal Ma na hoike e ae ua kakooia ka ike a ka makai nui.

Ma ka la 12, hora 9 a. m., ua hoopii hou ia o Moon Soy me Akui no ka malama hale piliwaiwai, ahewaia 13 dala, me ke koina, ko ka mea hookahi, ukuia, a ma ia la no hopuia o Kina, he wahkie Kelemania, no ka olelo ino ia Manumanu, he haole, a hoopaiia he $8 me ke koina; ukuia. He mau la nui keia o ke dala o ka aha hookolokolo apana o ke Kala«ji o Kalawao. Pehea la hoi ka lunakanawai i huki ole ai a pau ka loa o ke kanawai i $1000 e like me ke kauoha a ke kanawai,vina he suaipa i $100 dala wale no huki v a pau, kapakahi no.

E huli a nana akn Ihopa ma ka la 4 poina oie o Okatoba 4, 1911, i ka hihia guaipa o ka mea kakau 7 na ae aku i ka hewa me ke noi ana aku i hoopai ohiolu mai, aole nae he pi ia ma% a ma ka hihia hoi i hoikeia maluna, aole i noi aku ka mea i hoopiiia e hoemi i ka hoopai. Na ka makai nni i noi mai e hoemi ia. E nana mai ka lehulehu. Ma ka hihia o ka mea kakau ua ae i ka hewa me ke noi ana e hoopai oluolu mal, me ke kakoo ole mai o ka makai nui, a ma ka hihia i hoikeia, na ae na hewa me ke noi ole, na ka makai nui i noi mai e hoemiia.

Nolaila, na oukou e ka lehulehu e Ike mai, aia a alakaiia oia e kekahi mea alaila liiki. aole e hiki mai kona manao kuokoa, a hele hoi iluna o ke kauawai, 0 na ano lunakanawai e like mo keia aole i kupono e noho i lunakanawai. Ō na mea apau i hgikeia ma kekahi hapa o keia leka he mau lono i hoikeia mai, aole no hoi e ili mai na ahewa ana 1 ka mea kakau maluna aku no ia o ka mea a mau mea i hoike mai. Ua lawa au maanei, a uwila hou aku. Kou oiaio, 9. K. NAHAUOWAILEIA. Kalaupapa, Dec. 15, 1911.