Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIV, Number 28, 14 July 1916 — KE NOONOOIA NEI I KAHUA HOOMOANA NO NA KOA. [ARTICLE]

KE NOONOOIA NEI I KAHUA HOOMOANA NO NA KOA.

I kulike ai me kekahi meahou mai Hilo mai, e lioakaka aiia' ia i ka lokahi 0 ka manao 0 ko Hilo poe. no ke kuleulu aku i kekahi mau hale, no ka hooluohi ana 0 na koa, a e hookaawale ana hoi i kahua hoomoana, no na pualikoa o Hawaii nei, ma kekahi kahua akea, ma kahi kokoke i ka luapele. Ua hoikeia kela manao lokahi 0 kekahi mahele- o na makaainana o Hilo, 1 ka wa i aponoia ae al o ka olelo hooholo, o ka waihoia ana aku e Mr. L. A. Kakina, ma ka halawai i malama koke ia mai nei e ka papa kalepa ma Hilo. • Ma ka haiolelo a Mr. Kakina imua o kela papa, e hiki aku ana ma kahi 0 ke kanakolu kaukani dala na lilo no kekahi kahua hoolulu o na koa ma Hawaii, eia nae ua loaa aku na hooia ana mai kekahi wahi mai, no ka makaukau 0 ka hapalua o kela huina hoolilo. Ma ka aoao hoi o ka Waiwai o Bihopa ma, ua makaukau kela waiwai, e haawi aku i kanalima eka o kona mau aina e waiho la ma kahi i manaoia ai no kela kahua hoomoana. Mamuli 0 ka piha ohohia loa ia 0 kela haiolelo a Mr. Kakina, i koho okoa ia ae ai he komite, no iea imi ana aku i ka huina dala i inakemakeia no ke ku aku o kela kahua, aole hoi o ke kakali wale aku no, me ke kauka'i ana maluna o na ulia pomaikai, me ka hoao ole aku e lawelawe i kekahi mau hana. Ma ka hoakaka a Mr. Kakina, aole he waihona dala no kela hana i hookaawaleia e ka ahaolelo kuloko, a e ka ahaolelo lahui paha, nolaila ina i makemake nui na makaainana o keia Teritore e ku i '0 he kahua hoomoana 0 na koa ma Hawaii, alaila ua ili aku ke ko'iko'i 0 ka huli ana i ke dala raa ko lakou aoao. O leeia kahua hoomoana 0 na koa, i manaoia, aia no ia ma ka aoao mauka 0 ke alanui e moe la i Kau, ma kekahi kahua palahalaha e waiho la ma ka aoao komohana aku 0 ka hale 0 ka luapele, nona hoi ka mamao, 0 hookahi mile mai kela wahi aku. Ma ka hoakaka a Mr. Kakina, ua kupono maoli kēīa kahua no na koa e hoomoana ai, a e hoona aku ai paha na aliikoa malaila no ka hoohala ana 1 na wa hoomaha, mamuli o ka maikai 0 ka hiona. ke luinaina mailaila mai, he ahuwale o Mauna Loa ame ka Hale 0 Kaluaopele. O ke kumu nana i hoala mai i kela manao hoeueu iloko 0 ka mea haiolelo, no ka Joaa he kahua cf keia ano ma Hawaii, ma o .ke kukuluia ana he kahua hoomoana o kela ano like ma ka Paeaina Pilipine, a oiai ke pii mahuahua mau nei ka nui o ka oihana koa, elike na inea i ikeia, iloko o na mahina kakaikahi aku nei i hala; he mea pono e loaa i kahua hoomoana nui, elike me kela i manaoia, i hiki ai i na pualikoa, ke hoona malaila, i ka wa e loaa mai ai na kauolia, no ka hele ana 0 na puali e hoomaamaa paikau.