Ka Nupepa Kuokoa, Volume LV, Number 8, 23 February 1917 — PEHEA LA E KU HOU AI O HAWAII LAHUI, NO KA MEA, UA UUKU LOA? [ARTICLE]

PEHEA LA E KU HOU AI O HAWAII LAHUI, NO KA MEA, UA UUKU LOA?

My dear Lunahooponopono, welina pu hou no kaua:—Imua ou e Hawaii lahui o'u nei, ame Mr. Ninau o keia hora, akahi no a ae mai ia'u ka manawa e panee hou aku au i ka'u haina no keia pihore e weli ae la. Ua ulolohi iki no au ma keia, no kuu ake nui aku no, he hana naauao ka auamo ana ae i ka Owau mau loa rula gula o ke kaulike, pela kakou e pono ai ina he mea hiki ke pulamaia. A o kekahi no hoi, no kuu ike ana iho i ke kaipuu ana ae a ka mea mahaloia, Rev. S. K. K., a ua ume nui ia aku ka'u mau apono ana, ma na ano apau, a ua makaukau ka'u uka* na no ka hoee ana maluna o ka oneki o ke Kilohana ma ka Poakahi aku nei, la 29, aka, ua papa mai ka uhane, a no ia kumu, ua eeke e au ,a huli a kanana hou me ke akahele, a ua ike au i kahi a ka uhane i apono ole ai, a ke peepoli nei au ia kinaunau me a'u, a ka wa kupono, oiai, oia no ka i ike i na wa ame na kau; a nana no e kukulu a hoala mai i kahi kino kanaka no ia hana. Oiai he hana ia e pono ai ke ukali aku me na hana i hana mua ia e ka lahui hahaki berita mau o ka Iseraela, e nana mai i keia, penei: Alaila, hoakoakoaia ae la na kanaka apau o ka luda, a i ka Beniamina i Ierusalema i na la ekilu, i ka eiwa o ka malama, a i ka la iwakalua o ka malama, a nolio iho la na kanaka apau ma ke alo o ka hale o ke Akua. E haalulu ana no keia mea. Ezera 10:9. O ka iini o ka mea ninau Mr. D. M. Ku, Pehea la e ku hou ai o Hawaii? Ma keia hoonoelo ana, ua maopopo loa iaia, ua palaha, a palahuli, a anaiia, a hooumiiia iho o Hawaii lahui a anaii, kakaikahi a uuku oia. Ua maopopo pono no ia oe ame a'u ka hina ana o ka lahui e hoomaka ana no ia i ka 1852 ahiki i ka 1853, o ia ke kau hebela, aia ma kahi o 150,000 poe i lukuia, a o ia ka makolukolu o ke kaheawai a ka make ahiki mai i kena la. A i mea e ku, ola, ulu, laupai hou ai o Hawaii lahui ea, aia no ia maluna o kou poo i kena hora au i ekemu mai ai; aia ia ia nei, a ia ia la, a ia kakou apau, ka poe e aloha ania ia lakou iho, elike me ke kanawai elua, penei: E aloha oe i kou hoalauna, hoalahui, a lahui holookoa me kou aloha ia oe iho. Malia e ninau mai ana kahi, pehea au e hana aku ai? E oluolu e nana hou i ka itamu a Rev. S. K. K. no na kumu e hookupono ai i ka poe e hoao ana e lilo i poe alakai, penei: I poe noiau, makee waiwai, alunu ole a maka'u Akua. Pukaana 18:21. A na lakou hoi e hoomakaukau ke kope o na olelo mihi, a e heluhelu ia keia mau olelo mihi imua o ke anaina kanaka i akoakoa mai; a o ke ahewa no hoi ka ke anaina kanaka no na hewa i hoakakaia mai, a pela e hana mau ia ai i na la, a po paha e malamaia ai ia hana pookela loa, he mihi lahui.

A e malama pu ia ka-hana hookeai 1 ke -ahiahi mamua iho, oiai o ia p na mohai aala loa ia c ke Akua no na ninau koikoi ,o keia q.no, imua o kona nohoalii, penei hoi ka ka Haku: He oiaio kau e olelo aku nei ia oukou, ina he like ko pukou manaoio me kekahi 'liua makeke, a e olelo akd paha oukou i keia mauna, e nee akti oe i o, a e. nee aku no ia; aole mea liiki ole ia oukou. Aka, aole. p puka wale akn ka ,mea me neia, sija nifi ka pulē ame ka iookeai wale 110. Mat. 17:20-21. A e hoomanao e kuu i'o o na i'o, o ka ninau ame na ninau o ka wa i hala ame ka wa e nee mai nei, i pili loa n,ou a no'u, a no kakou apau loa, he ipauna kiekie ia q na. kiekie, e hiki pau ponq ole. ai, aia a he poe wale no amoa wale ia ai. o ka naauao, ka ike ame ke aleamai, alaila, kohu jio keiā

hana. Aole loa i kcia,|iora, aia a pau a hala ae ua la mihi, a hopkeai eha, mē ka naau pope; a ihaahiia,, aiaila, alakai ae no hoi pahia ua kanaka kohu, oiai, ua ukuia ka moraki a ua lioilioi hou ia mai ko kaua leuleana pookela, elike me. ia au e hoomaoe maiuiei. Huli ae kakou a nana i ka noc;au o na noeau, ke aiwaiwa a. ke ana ole aole mamua aku, aole i ka muli mai i)ei, lie uhaki aelike no ka ia nei, penei: Ua aloha aku la o Solom.ona ke alii i na wahine e he nui np, me ke kaikamahine pu a Parao, na waliine o ka Moaha, a o ka Amora, a o ka J2doma, a o ko Sidona, ame ka Heta; huhu mai la.o Ie: hova ia Solomona, jio ka huli ana ae o komi naau mai o.lehova ae ke Akua Q ka Isaraela, ka mea i ikeia e ia i na manawa elua. I Nalii 11:1, 9. A no kou kanalua 40 ko kakou uuku, a mailuilu loa, he mea oie loa ia i ke Akua nana qe ame a'u i hana mai, oluolu e liuli a e nana me ke akahele i ko Ninova hihia, penei: A hoomaka iho la o Jona e komo i ke kulanakauhale, hookahi īa hele, a kahea aku la ia, i aku la, Hookalii kanaha na la i koe, a e lukuia o Ninpvo. A manaoio aku la na kanaka o Nineva i ke Akua, a ha'i aku i ka liookeai; a ike mai ke Akua i ka lakou hana ana, ua huli lakou inai ko lakou aoao hewa mai, a mihi iho la i ke ino a lakou i hana ai. lona 3:4, 10. (Unuhi aI. Kamika).

lOia hou, ma o Mose la ame kana mau keikikane elua, ua hiki i ksyAkua ke hooulu i lahui nui, penei: I mai la o lehova ia Mose, Ua ike no au i keia poe kanaka, aia hoi, he poe kanaka a-i oolea; ano hoi, e ae mai oe la'u i wela loa ko'u huhu ia lakou, i hoopau au ia lakou; a na'u no o hana aku ia oe i lahuikanalea nui. Puk. 32:9-10. Nolaila, e ike mai kakou, aole ma ka •heluna ka ke Akua iini nui, aka, ma ka malama a hoohikiwawe i ka hooko ana e mihi ina e ike koke ua hana hewa, pela wale no e hiki ai ke hooluolu aku laia. Ama ia hope iho e ikeia ae ai o i'Koua nani, oia ke aha? Oia hoi ko ka* kou maha, ola hou, liauoli hou, hanau nui kanahai mai a uuku loa na make a pakela oi loa aku na hanau, a laweiu aku ka poe hoopilikia o ko na aina e, e paaua pu nei me kakou i kahi oihana poola uuku lawa no kakou wale iho no, ka poe oiwi ponoi o ka aina nei. A e Hawaii lahui o'u nei e, owai ua noeau iloko ou ano, e hoole mai ana aole keia o ka laau hamo o kahi ou i mau-i ai, i kou palahuli ana, a i ike maka ia ai e kuu i'o o na i'o, kuu iwi o na iwi, ame kuu koko o na koko, e ninau ana: Pehea la e ku <hou ai o Hawaii lahui, no ka mea ua uiiku oia? Haina ka puana, o ia ae la kela mqmua ae nei. E oluolu e nonoi aku i ke Akua, a Nana no e hoike mai i ka mea.kupono nana o nlakai ia knkou; a, oia auanei ka \va e eleu lileo ai no ko kakou pono pili paa a kakou e wawalu aku iwii. A o

ka o na makahiki. A ke lana liakuko'i nei kuu manawa, eia aku, aole e li'u na ln. E liooikaika i ka pulo mau, pela auanei ke Akua e kokua mni ai ia kakou apau e Hawaii lahui.