Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 7, 15 February 1918 — Page 5

Page PDF (1.66 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

He Mo'olelo No TAZANA

A I OLE

Ka Hiena o na Ululaau Anoano on na Kapakai o Aferika

 

@@ hoopohihihi loa ia mai au i ke ano o keia kanaka. he @@hi nae a'u me hoohihi iaia, o ia no ka u'i o kona @@@@e'ena. I kinohi. ua koho wale iho no au o Tazana paha @@@@@na Mapu, aka i kuu kamailio an aku iaia ma ka olelo @@@@@. Aole e hiki iaia ke pane mai. nolaila hoololi ai la @@@ kela manao mua o'u, a ua pohihihi ho au i kona mau @@ kupaianaha he nui. I kona pepehi ana i kela liona a @ @@ maloko o ka ululaau. ua okioki ae la oia i kekahi mau @ @@ kana pahi, a hoomaka aku la e ai. me ke kono pu ana @@ ia'u e ai like aku maua, ua luliluli wale aku no ko'u poo, @@@ hoi ia mea aimaka i ka iʻo o kekahi holoholona, aia @@@@ a he nui pololi, ma lia pela au e hoao aku ai e ai i ke-@@@ iʻo holoholona maka.

            @Me ko kaua nana ole ae owai la kela kanaka, ua noho @@ kaua iaia no ka pakele ana o ko kaua mau ola mai ka make mai. a na ke Akua no e hoomaikai mai iaia, a e kaia @@@ mai na poino mai he nui oloko o keia ululaau mehameha. @ i pane aku ai o Hene Pota me ka nui o kona hoomaikai i kela kananka malihini. ma muli o kona lilo ana i mea @@@ e hoopakele i ko laua nei mau ola.

            Ma ke ola ana o na akua lehulehu, pehea la au i pakele @@ mai ka make mai, " i pane mai ai kekahi leo mahope mai o laua nei, a ia huli ana aku a Kelekona nana ma kahi o ka @@ i pa-e mai ai, aia hoi e kukuli mai ana ka waine kauwa iʻaele iluna o ka honua, a e paa ana hoi kona mau ima mamua o kona umauma, me ka hele no o na maka o li-o i kau a mea o ka pau ole o ka makaʻu i ka liona.

            I ka lohe na akua i kela leo o ka wahine Pele, ua noke @koa ae la o Jena Pota i ka akaaka, no ka mea ua makaukau loa oia e ki aku i ka poka o kana pu panapana i ke poo i kana kauwa a make, in a no ke poholo aku o ke kino o ka liona iloko, a mihi iho la oia ika hooko ole ia ana o kela hana. in a paha no kona pupuahulu. in a ua make kela wahine Paele iaia. aole hoi i ka liona, aka ua pomaikai loa nae laua no ka mea aole i lawelaweia kekahi hana naaup, e ua kaikamahine opio nei.

 

MOKUNA XVL

HOOKOLO O TAZANA MAHOPE O NA KANAKA

AOO

            Ma khi he mau mile lehulehju ka mamao ma ka hema aku o kela hale a Kelekona am Jene Pota e noho ana, aia ka Poropeka Pota ame kona koolua me Pilipo e ku ana pno aku o ko laua alo, e waiho mai ana ka noana Akelani ka mahope hoi o ko laua kua, he ululaau i hele a paapu i na laau o kela ame kei ano; a ke lohe oka aku la no laua i ke kuwo mai o na liona, i ke keʻukeʻu mai o kekahi mau ano holoholona e ai, a he ku maoli no i a weliweli ka hiona e hoopuni la ia laua ma kela wahi mehameha.

            Ua hooikaika kela mau kanaka i  ka huli ana i ke ala hele pololei e hoea aku ai no ka hale o Tazana, eia nae, e hele mamao mau aku ana laua no kahi pololei ole ahiki i ko laua ku ana i kahi o ka pilikia maoli, a o ia ka Pilipo i pane aku ai i know hoa.

            "E kuu Poropeka, in a aole i loaa ka lanakila ia Fadinana ame Isabela iloko o ke kenekulia umi-kummmalima, e pili ana ia Sepania, in a ua hiki iaʻu ke olelo aku ia oe, aole loa @ hiki ia kaua ke huli ahiki i ka loaa ana o kela wahi mua a kakou o ka lele ana mai nei i uka nei o ka in a"

            "Alia oe e kamailio hou mai, me he mea la ka hoi, ke lohe nei au i ke pahupahu mai o kekahi mea, e hele mai nei ma keia wahi kaua e ku nei" i pane aku ai o Poropeka Pota me ka huli an aku o ua mau kanaka la. nana no kai o ka ululaai.

            Aole i loihi ia nana ana aku a laua nei he oiaio, ua ike aku la o Pilipo i kekahi mea, a pane ai la i kona hoa: "Ke ike iʻo nei au he liona ka mea e hookokoke mai nei ia kaua, o ka ninau wale no pehia la kaua e pakele ai mai iaia mai?".

            "He ninau pohihihi no kela i keia manawa, o kaʻu wale no e ike nei o ia ka pno ole loa o ka hele laula ana o na holoholona hoopilikia elike me keia, in a no ka loaa aku iaʻu o kekahi kanak malana holoholona, e kauoha aku ana au iaia, e hlele mai e hopu i na holoholona ahiu apua, a hoopaa aku maloko o na wahi paa loa," i anne aku ai no hoi o Poropeka Pota.

            "Aole keia he manawa no ka noke ana i ke kamailio, e hoomaka kaua e hele mai keia wahi aku, mamua o ke kokoke loa ana mai o ka lion," alaila hopu okoa aku la no o Pilipo i ka lima o ka Pororpeka Pota, a hoomaka aku la e hele ma kahi e pili kokoke ana i ke kai.

            He mau kaina wawai helu wale no kela a laua o ka hele ana aku. i alawa mai ka hana o pilipo i hope, e hahai aku ana kela liona ia laua, nolaila puliki loa mai la oia i ka lima @ ka poropeka. a hoawiwi aku la i ka laua hele ana, aia ka pono o ke kaawale aku i kahi e, maki ka liona mai.

            "Ke uahi mai nei ka liona mahope o kaua nolaila e awiwi mai ka kaua hele ana," i huli mai ai o Pilipo ihope e kamailio ai i poropeka.

            Mai manao paha oe he hana maaalahi ka hele awiwi ana, Mai ua hele au a maopaopa maoli, a in a paha peni ke ano @ ka kaua hele ana ma na alanui o ke kulanakauhale. heaha la ka manao o na kanaka ke ike mai ia kaua he mau kanaka, AAauao.i ke kohu kmalii o ke ano oka hele an," i panai aku ai ka Poropeka pota.

            Mawa hou aku la ka Piipo nan ana i hope, auwe. ke holo mai la ka liona, he elima wale no iʻa kamamao mai ia laua nei aku. o kona haalele mai la no ia i kappa ana i ka lima @ ka poropeka. a hoomaka aku la e holo. e like me ka mama @ au i loaaiaia. a i ka alawa ana aku hoi o Mr. Pota a ike @ ke kokoe loa o ka liona. oia pu kekeahi i kuupau aku i ka @@@ me ka pililoa aku mahope o kona hoa.

            Ua iho ae kekahi wai o ka ululaau a kokkoke i ka aekai @ kela wahi ka Pilipo eake loa la e hoea akuilaila. me ka @@@ao e pinana ilua o kekahi o na kumulaau, in a no ka @@@ koke ole aku i ka lliona.

            Aia hoi. mailoko mai o ka lau o na laau. ke nana mai la he elua mau maka. me ka makikai ana i kela heihei mawaien @@@ kino kanaka elua ame ka liona o ka mea nona ua mau maka nei. oia no o Tazana o na Mapu, no ka mea ma kela haalele ana aku ana i ke kino make o ka liona. Ua ka moe pololei mai la kona alahele no kahi ana i manaoio ai malaia na kanaka aoo i hele aku ai, a he oaiaio. i kona hoean ana mai ma kela lae eulu paapu ia ana e na laaa. ua ike aku la oai i ua mau kana nei e holo mai ana no ka pale kana o ko laua mau ola.

            Mamuli o ke kamaaina o Tazana i ke ano o ko liona. ua ike oai. e pakele ana no kela mau kanaka, no ka mea aole he awiwi o ka holo ana mai a ka liona mahope a ua o Tazana i koho koke ai, o ke kumu o ka hoololohe o ka liona. no know maona. in a ua pololi oia. aile loa kela anao holoholona e hoohakailia aku ana. ika lele koke ana mai maluna o kona mau kanaka.

            O ka mea wale no a Tazana e hopohopo la. oia ka hina o kekahi o kela mau kanaka, o ka loaa koke mai no ia i ka liona aka in a no aole kakahi o laua e halawai ana me na ulia a laila e hahai mai ana no ka liona ahiki i ka haalele ana, a malia no ka mawai e poloi a, alila hele hou mai e huli ia laua nei i mau meaai nana.

            Haalele aku la nai ua o Tazana i kana wahi e kau ana iluna loa o ke kumulaau, a iho mai la a kekeahi lala haaahaa. e moe poloi ana ma kahi a ke kana mua laoa e holo pololei mai ana ma loko o ka ululaau.

            I hakalia no a maalo ae o Pilipo malalo o ka lala laau a Tazana e kau ana. ok ahopu iho la no ia o tazana ma ke kua o pilipo, a huki aku la iaia noluna o ka lala laa ana e kau ana. a ia Mr. Pota hoi o ka maalo ana ae me ka nui o ka hanu, ua loaa mai la ke kua. ma ka aʻi o ua kanaka nei, a he hookahi ka huki pu ia ana aku iluna, o kahi nae o ka laki i hakalia no a lewa ae na wawae o Mr. pota mai ka honua aku, kaalo ana no ka liona malalo, in a no he mau sekona hou aku koe, in a ua loaa aku no o Pota i kela liona aole nae pela. ua hoea e ko laua hoopakele i ka wa pono loa. mamua o ke kau ana mai o ka poino.

            I ke kau ana aku o kela mau kanaka a elua iluna o ka lala laau. ua neenee loa aku la o Tazana ahiki i ke kumulaau, noho mai la nana i keia mau kanak ana i hoopakele ai.

            No kekekahi mau sekona, aole e hiki i ua mau kanaka nei ke pane leo ae, aia no ka liona malalo pono o laua kahi i holoholo ai, e hoike okoa mai ana kona an, i ka minamina, no ka pakele ana o kaana meaai, mamuli o kona ulolohi oa, o ka lele koke ana mai maluna o laua; aka naei o ka Poropeka Pota. ka mua loa o ke kamailio ana ae:

            "Ua hoehaeha loa mai oe i kuu mnao e Mr. Pilipo, ma muli o kou hoohaaliaa ana i koʻu kulana, ma ka huki ana mai iaʻ, ka ka a-i o kuu kuka a kau ana au iluna nei o keia wahi, i kupono ole no kekahki poropeka e noho ai."

            "Auhea oe e kuu pororpeka, i ka manawa o ko poino, aole ia he was no ka malama i ke kulana, aka he wa ia no ka nanan i ka pelakana. nolaila ua pomaikai oe. ua pakele mai no maiuu loloa mai o ka liona. Ua kapa mai hoi paha oe iaʻu i ka hohewale, a pehea hoi oe, heaha ko kumu o ka holo ana mai nei oe i na maiuu loloa o ka liona, in a paha o oe no o kaua ke pau i ka ai ia, a ola mai no au, ka mea au i kapa mai ai i ka hohewale"

            He Ku maoi no i ka hoonaukiuki ke ano o kau mai olelo e Mr. Pilipo in a ua makemake oe i ka hakaka ea, a laila e hoi koke ae kaua ilalo o ka honua paa i keia manawa, a laila e ikeia iho ai ka nui o ko ikaika, mai manal oe i ke-o ana o ka hina o koʻu poo, a makaʻu aku au ia oe, aole loa, no ka mea he kanaono makahiki i hala ae nei, owau kekahi o na kanaka i kau ia ka weli e na mea apua, a he o ia mau no kuu ikaika ahiki i keia manawa."

            "Mai pupuahulu oe i ke kamailio ana e kuu poropeka, ua poina ka paha oe, he iwakalua wale ae nei no makahii i hala, aole loa e hii ia oe ke pepehi i kekahi keiki uuku a eha, i keia manawa nae ke kaena mai nei oe i ka nui o ko ikaika, auhea ka mea oiaio au e olelo mai nei?"

            Kikoo aku la kekahi lima o Poropeka Pota, a loaa ka poohiwiw o kona hoa, ia wa i pane aku ai: " E huikala mai oe hiwi o kona hoa, ia wa i pane aku ai : " E huikala mai oe iaʻu e kuu kakauolelo, he oiaio he iwakalua makahiki i hala ae nei. ua waho loa aku au i na hana ino apual ma ka nawa i kailiia aku ai ke ola mai loko aku o kuu wahine aloha a no kou pono, a no ka pnon hoi o kaʻu kaika mahine hookahi wale iho no e ola nei, ua hoao mau au e lilo i makaainana hoolohe i na kanawai o ka aina ame na kanawai o ke Akua."

            pii malie ae la kakahi lima o Pilipo a paa ka lima o Pota e kau ana ma kona poohiwi, a me ka pane ole ia he hookahi huaolelo mawaena o laua, ua hiki loa nae ia kaua e ka makmaka heluhelu ke olelo ae, aia na manao alha oiaio o kekahi no kekahi ua kukuniia maloko o ko laua mau puuwai pakahi.

            ke holoholo ae la no ka liona malalo o ke kumulaau. ua hele a have , e ake wale ana no o ka iho hou aku o kela mau kanaka ilalo, o ka make no ia iaiai, a aia no hoi o Tazana ke no hoe ke pue malie mai la ma ke kumu o ka laau, aole he pane leo iki he hookahi hana, o ka nana i keia mau kanaka i ko laua kamailio.

            Ua po maikai maoli au i kou huki ana iaʻu ilunma nei o keia kumulaau, i ka manawa kupono loa, mamua ae o koʻu loaa ana mai i ka lion," i hoomaka hou aku ai ka Pororpeka Pota e kamailio.  "No ia hana ma kou aoao, ke haawi aku nei au i koʻu mahalo nui, no ka mea ua hoopakele ae oe i kuu ola mai ka make mai."

            "Aole naʻu oe i huki mai iluna nei o keia kumulaau. no ko kaua piha loa me na manao pihoihoi, ua poina loa ia ka hoi au, aole i hoakaka aku nei imua ou, owau pu kekahi i huki ia mai iluna nei o keia kumulaau, e kakahi mae i maopopo ole iaʻu, me he mea la nae, eia no oia maluna nei o keia kumulaau hookahi a kaua e noho nei."

            "O kena iʻo anei ka mea oiaaio au e kamailio mai nei e Mr. Pilip?" wahi a ka Pororpeka Pota me koha piha me ke kahaha.

            "O keia ka me oiaio i lohe oe e kuu poropeka, nolaila ua aie like kaua, no keia ola o kaua, i kela mea, aʻu e manaoio nei, eia aku oia mahope o kou ku kahiʻi noho ai."

            No ka loihi loa nae o kela holoholo ana o ka liona malalo, ua noonoo iho la o Tazana, he mea, he mea pono ek  kipaaku loa aku oia i kela liona e hele ma kahi e, nolaila ku ae la oia iluna, a hoomaka aku la e kahea me ka leao nui, e kau ai ka weli i ka mea akahi a lohe i kela leo, a he noho malie hoi ia o na kanaka elua i kahi hookahi, aohe wahi mea a puai leo, no ka mea ua hoopihaia aku laua a elua i ka makaʻu.

            "Ea, ua holo aku la ka liona iloko o ka nahelehele, i kau a mea o ke kau o ka weli i kela leo." i hawanawana mai ai o Pilipo ma ka pepeiao o ka porppeka"

            Owai hoi ia mea kau ole o ka weli, i kau a mea o ka halulu maoli no, ua like loa kela leo me ka leo o na gorila pilikua aʻu i lohe ai iloko o na ululaaau,"," i panai aku ai ka

 poropeka. Oiai nae ua mau kanaka nei a nanea ana i ke kamailio, a oiai ua nanea ka laua noho ana, o ko laua haule aku la no ia ilalo a pa-hu ana iluna o ka honua, o kahi nae o ka laki, aole i poino kekahi lala o ko laua mau kino, i kinohi nae ua mapao loa ua mau kanaka nei ua poino kekahi o laua, eia ka aole.

            I kela manawa o ko laua haule ana aku a waiho ana iluna @ ka honua, ua waiho lolo ko laua ma kino no kekahi mau sekona, a o ka Pororpeka ka mea mua loa o ke ku ana ae i luna, me ke koo ana o na wawae i o a ia nei, pela hoi ke kuhi ana o na lim, ahiki i ke kamailio okoa ana mai o kona hoa iaia:

            "Ea, owai kau e kahea nei, i ke kuhi o kou mau lima, me he maea la e na ana oe?"

            Aole a Poropeka Pota pane no kela ninau, aka hooluliluli ae la oia i kona poo i o a ia nei, pela hoi me kona kino imua a ihope. o kana mea i ike nona iho. aole he wahi o kona kino i eha me he mea la, he o ia mau no kona ano, mamua aku o kela manawa o ke aluauia ana mai e ka liona.

            Ai no o Pilipo ilalo kahi i noho ai me ka hoao ole ae e ku iluna. ua ike no oia. aole i poino kekahi wahi o kona mau lala, koe wale no ke poniuniu o kona poo mamuli o ka pa ana ilalo o ka honua. aka nae iaia i nana aku ai mahope o ke kua o ka Pororpeka Pota, ike aku la oia i ke ku mai o kekahi kanaka kino loihi. aole nae he ike maopopopia aku, i kau a mea o ka poeleele, alaila kuhikuhi aku la ia  Mr. pota E nana aku mahope o kona kua, a he oiai i ka huli ana kau o ua pororpeka nei, ua halawai aku la ka ike a kona maua maka me kekahi kanaka  malihini, a o ia kana o ka pane ana aku :

            "Ea, nani ko kakou halwai malihini ana maloko nei o keia ululaau, o ke aloha ahiahi no kou," ma kahi nae o ka kanaka malihini ma ka haawi ana mai i kona aloha ahiahi, kuhikuhi aku la kona lima i ka akua, me he mea la e olelo okoa mai ana i keia mau kanaka, e uhai aku mahope on a m kahi ana i kuhikuhi aku ai.

            "O koʻu manao ea. ok me a pono wale  no i a kaua e hana aku ai o ia no ka hahai ana aku mahope o keia kanak malihin malia paha ua ike oia i kahi e hoea hou aku ai kaua  imua o ko kakou poi." wahi a Pilipo i pane mai ai i ka Poroperka Pota.

            " O kaʻu nohoi ia i olelo mua aku ai ia oe eia nae mau mai no kou paakiki e hele kaua i ka hema nolaila aole au e hoolohe aku ana i kau olelo. aka e hoomau aku ana no au i ka hele ana i ka hema. in a no ia he ma noʻu e hoea ai i ka welau hema loa o ka honua nei."

            "aole hoi paha no ka mea i hala. aole a kaua noonoo ana aku. oiai ma muli wale no o na manao koho wal. i hoomau mai ai ko kaua helel ana i ka hema nei mailia ua ike keia kanaka e ku mai nei umua o kaua a he kamaaina hoi noloko o keia ululawwa. ma ka hoolohe na aku auanei i kana mau kuhikuhi ana. e loaa ai ka hauoli ia kaua aeole hoi e hala wai hou me kekahi pilikia elike me ia a kaua i ike pono ai i kea ahiahi"

            He kanaka paakiki loa au o kou noo e hiki ole ai i kekehai mea ke hoohulihuli mai ua paaloa kuu manao e hooko aku i ka kaua mea hooholo mua ai e huli i ko kaua mau hooaloh ma ke kulu heme in a paha ua pololei a lalau ia noonoo ana: e hele aku ana au ahiki i ka puni ana o Aferika holookoa iaʻu. i wahi e hoea aku ai i kahi i makemakeia."

            I kela wa a Tazana i kuhikuhi aku ai no kahie e hle eai aole oia i nana mai i kela mau kananak. aka hoomaka aku la no oia e hele mamua. i ka hala ana nae o kekeahi mau ia lehulehu i huli mai kona hana ihope. e ku ana no kela mau kanaka i kahi hookahi a e u hoopaapaa ana no nolaila huli hoi hou mai la oia ihope, a me kona nana ole mai i ke kulana o kela mau kanaka ua hookom iho la oia i ke kupuka o kana kaula ma ka a-i o ka Poropeka pota a pela hoi ma ka a i o Pilipo, hoomaka aku la e huki me he mau ilio la, e hiki ole iho ai ia laua ke hookololohe o nana auanei na kania i o ua mau kauaka nei.

            Me ko laua hookololohe ole iho ua hahahi aku la ua mau kana a nei mahope o Tazana, o kela manao paakiki o Mr. pota, ua hiki ole iaia ke hookololole iho, na ka mea hele mai la ka makaʻu a nui iliko on a, o hookauaia aku auanei kekahi poino e kia kanaka pilikua.

            me ka hoomanawanui wale no laua e ukakli la mahope o ke kanaka malihini a hiki i ko lakou kau pono ana aku iluna o kekehai wahi kie kie, a ma ka malamalama o ka maina. i ike aku ai laua, i ke ku mai o ka hale i kahakai, akahi no ua  mau kanaka nei a hoopihaia mai me ka manao hauoli, a weheia ae la no hoi ke kaula mai ko laua a-i ae, me ke kuhikuhi ana aku o Tazana ia luaa e hoomau aku i kahele pololei ana no kahi o ka hale i ku ai o kona mio aku la no ia nalowale iloko o ka ulullaau.

            "kala no hoi au i olele mua aku ai ia oe e Pilipo o keia ke alahele plollei e hoea mai ai no kahi i ku ai o ka hala mau mai no nae oe i ka paakikik alaa ko kaua hoaa la i keia po a ku ana kaua i akahi o ka hoohaahaaia nolaila ma keia hope aku mai hoomau oe i ka paakikiki ana ma kau mau mea i manao ai, aka e hoolohe mai oe i na hoakaka a kekahi kanak kahiko elike me aʻu nei ka ana," wahi a ka Pororpeka Pota I kamailio mai ai i kona kokoolua.

            "E noke oe i ke kamailio i kena ano olelo aole he mea loaa aku ia oe, e hoi pololei aku hoi paha kaua i kahi o k hale malia ke nauki loa mai la ko kaikamahine no kou nalowale loii loa." wahi a Pilipo me ka hopu okoa ana aku i ka lima o ka poroppeka a u hoi aku la me ka hoomamamia mai oko laua manao kaumaha a hopojopoo no ko laua pakele and amilokok mai o ka poino ma kela po.

            Ma kela hoea ana aku a na kanaka aoo elua no ka hale,e noho mai ana no ko laua mau hoa. me ka noke ana i ke kamailio no ko lakou pkele ana mai ka make mai i ka liona, a i ka lohe ana aku hoi i ka mooleleo o keia mau kanaka, ua hooi loa ia aku ko lakou kahaha no keia kanaka oloko o ka ululaau nana i hoopake i ko laua mau ola.

            No ka wahine paele nae oia hookahi ka mea o lakou i kpaakiki mai aole kale ahe mea e ae aka o k ANEla Gaberialela no ia ka mea i hoounaia mai ka lani mai no ke kiai a kokua ana ia lakou.

            "malia no kou ike opono ole i ke ano o Kela kanaka. i paakikikuhihewa wale mai ai no oe e keia wahine Pele a in a paha oe i ike pono. i ka aimaka ia o ka iʻo o ka liona malia e manaoio mi ana paha oe. aole kela he anela wah a Mr. kelekona i kamailio mai ai, me kona noke pu ana ae i ka akaka.

            "Aohe i maopop iaʻu ke ano o kena mau olelo au e Mr. kelekona, malia paha mamuli o ka pupuahulu loa o ke Akua, i ka hoouna ana mai i kona uahane e kokua ia kakou, ua poni oia i kahaawi pua ana mai ai ahi i kela anela no kahoomoa ana i kana mau meaai a no ka nui pololi loa o Gaberiela, pela oia i ai maka okoa ai i ka io o ka liona.

i paakiki aku ai no ka wahine Pelel i ka olelo ana. he anela kela mea hoopakela aole hoi he kanaka maoli elike me ko lakou ano.

            He paakiki wale iho no kou e kuu kauwa mamuli o kou naaupo i ko holo hoi paha e pee in a ua lohe pono oe i ka leo o kela kanak, i hea kou wahi i lohe ai i kekeahi anaela e kamailio mailo mai ana ? i kono koukua mai ai o Hene Pota i na hoakka a Mr. kelekona mamuli no hoi o kona Iohe pono i ka leo nui o kela kanaka mahope o ka make ana aku o ka liona.

            I wahi e hooiaioia ai ka pololei ole o ka keai wahine Paele e paakiki nei he uhane kela mea nana i kokua ia kakou ua nakiikii okoa ia mai maua a paa me ke kaula me ko maua hoohalike ia me he mau keiki liilii loa la a kai huluhuluia mai nei e kela kanaka a hiki i ke kau ana mai i kahi ahua akahi no oia a kii mai e wehe i ke kaula a o ka mea oi aku o ke pahaoaoa. ua holo aku oia nolko o ka ululaau a nalo wale mai ka ikea ana aku a ko maua mau maka.

            " O kelakulana hanohano o maua heaha la ia i ka manao o kela kanaka aoloe oia i anan ami ke kuku o ko maua mau ai-kala a i ke kau aku hoi o kou papale biva a kmohia iho la hoi ka manao i loko on a e hana mai oia ia maua ma ke anao keonimana, aka ua hoohalike maoli ia mai no maua me he mau pipi waiu la ke alakai ia me ke kaula.

 

Mokuna XVIL

HULI HOI HOU MAI KA MOKU

 

            Aole i hiamoe ia kela po a hiki wale no i ke ao ana ae ma kekahi kakahiaka mai o ke kumu aole he wahi i hoomakaukauia no ka himaoa ana a o kekeahi no hoi ua nui na mea hoopihoihoi noonoo i halawai aku nei lakou e hoohiaa ia ai ka noonoo.

            I ka wehewehe ana mai o ka malamalama o ke kakahiaka a oiai ua poloi loa lakou aole i komo wahi ai iki mai ko alkuou lele ana kau iulka o ka aiana a hoea wale i kela kakahiaka eleu aku la ka wahine. Peele ma ke hoomakuakau ana mai i mau meaai na laikou ua nui no na meaai i hoolelea aku nouka o ka aina e na kanaka o ka mokukuna, nana i  hoolele aku ia lakou ma kela aiana.

            Aohe he kaukai ana aku no na meeai maikai loa oiai he wahi kela e nele i na mea apua i maa ia lakou, nolaila i ka makuakau ana amai o ke kope hoomaka nui iho la e ai a i ka maohna ana, hooponopono iho la lakou ia loko o kele hale i kupono ai ko lakou noho ana.

            O ka hana mua loa i lwelaweia o ia no ka hookaawale ana aku i na iwiw kanaka mai kahi i waho ai a ma ak nana pono ana a ka Pororpeka Pota i na ano o kela maua iwiw hoike ae ai oia imua o kona mau hoa. he maua iwwi ia no ke kahi kane a me kekahi wahine o ko lakou lahui ponoia a he mau mea hoi laua o ke kulana kiekie a no na iwwi liilii aole i haaawiia na noii pono ana e maopoppop ae ai ka mea nona ia au iwiw aka nae ua khoh wale iho la no ka poropeka he mau iwiw kela no ke keiki a na mea aoo.

            Oiaia nae e hoomakukau ia ana e hoilili mai i na iwiw kahi hoohkahi no ka lawe ana aku e kanu ma kahi kupono mawaho o ka kahale. ia wa i ike iho ai o Mr. Kelekona he komolima gula, me he mea la he kono kela ma ka manamanalima o ke kane ma kona manawa i make ai i ka lalalu ana iho o  Kelekona i ua komolima nei a nana ae la i kona anao aia hoi ua hoopiha loa ia mai oia me ke kahhaha i kona ike ana iho e kaua ana kekahi hoailona o ka ohana  Kelekona o Enelani.

            Aia hoi o Hene Pota maloko o na holowaa ma ka paia kahi i noke ai i ka nana a iaia i lalau aku ai i kekeahi buke a nana iho la ma kaoao mua. e kau ae ana ka inoa o Keoni Kelekona maloko olaila.

            Meka piha i na manao pihoihoi. holo mai la o Jene Pota me ka buke no e paa ana iloko o kona lima a hoikikik aku la imua o Mr. Kelekona. me ka i ama mai.

            Ea heaha la ke ano o keia mea i loaa mai nei iau eia malkok nai o keia buke ka inoa o kekahi o kou ohana alaila hokiiki mai la oia i kana mea i ike ai i kakauia malokok o ka buke.

            He mea kupanaha loa keia i halawai mai me aʻu i keia i halawai mai me auu i kea la no ka mea o ke komolima o ka ohana Kelekona i nalowale kahiko ma ka manawa i make ai kuu kakua kane hanuna o Keoni Kelekona a ke ike okoa nei hoi au i kona inoa i kakaua maloko okena buke.

            Alaila pehea e hkiki ai ia oe ke hooiaia mai no na mea e pili an i ka hoea naa o kena komolima makoko nei o keia hale a pela hoi ka hoea pu ana mai o Keia mau bukuelehulehu iloko nei o keia hale?

wai a Jene Pota.

            He hookahi no alahele o ka hoea ana o keia mau mea apau maanei nei aole loa i piholo o Keoni kelekona iloko o kekai elike me na hoike i loaa ae i kona ohana aka ua make oia maloiko nei o keia hale a maluna hoi o kekeahi aina kanaka ole a o keia mau iwi e waiho mokakai mai nei nona ia mau iwiw.

            in a Pela alail o na iwi aku kela o kana wahine, ka Lede Alika, i panai aku ai hoi o Hene Pota.

ua lohe nua au na ano makia o keia wahnie mai koʻu mau makua mai a he ku maoli i ke aloha ka hopena o keia mau mea i waiho na iwwi i ka aina malihini a ko laua mau ohana i moeuhane mua ole ai e hoea mai ana he manawa e akaaia ae ai kekahi meahuna i pili i ko laua make ana.

            Mamuli o ka loaa ana ae la o na hooiaio no Keoni Kelekona ame Alika kelekona kela mau iwi hoakokoaia ae la a kahi hookahi a pela hoi na iwiw o ke keiki mapu a kala a keia poe nae i kuihewa wi o ke keiki pono i no ia a kela mau mauku, ua lwae aku al la lakou nei a kanu aku la ma kekeahi wahi kupono he mau ia helu wale no ka mamao mai kahi aku i ku ai o ka hale.

            Oiai nae o Mr. Pilipo i hoakoakoa mai ai i na iwi liilii i mamaoia ai he mau iwiw ia no ke keiki a Kelekona ma ua ike iho la oia i ke ano e o ke poo, ua kaokoa loa mai ke poo mai o na kana no laila kahea okaoa aku la oia i ka polopeka Pota e hele mai e nana a ike iho la laua i ke ano e aka nae aole ua mau kanak anei i hooholo i ka mea oiaio nona ia poo aka hoohuiia ae la na iwi apua i kahi hookahi a kanuia aku la iloko o ka lua, me ka malmaia he anaina haipula ma ka aoao o ka lua malalo o ke alakai ana a ka polopeka Pota.

            oiai e lawelaweia ana ka hana, no ke kanu ana kau i na iwi o Keoni kelekona ame kana wahine aia o tazana iluna o ke kumulaau kahi i noho mai ai nana me ka lilo o kela hana i mea hookahahah i kona noonoo, o ka hapanui nae o kona manawa e nana mai ai maluna no ia o Jene pota, me ke komo koke ana iho o ka maano hoohihi iliko on a no kela kaikamahini opio, ka haawina hoi i loaa aku i na kanaka apua i ka wa e ike aku ai i kekahi kaikamahine huapala elike me keia a ua o Tazana e ike nei.

            Aole i maopopo iki i ua o Tazana pehea la i komo mai ai ka manao i loko on a e hoopakele i ke ola o kela poe kahaka ekou a pela hoi me kona hooikika ana ma na ano apoau e huli mai ka liona i ole ai e hoopoinoia aku ke ola o ke kaimahi opia he hookahi wale no mea a ua o tazana e hoomaopopo la iaia iho, oia ka nui o kona makamke me ka hoohihih i ke kaikamahine opio he hawina hoi i mlihinih loa iaia.

            No ka eli ana o kela poe kana i kekkahi lua a knau aku i na wiw kankaa iloko oloala, ke hoopohihihi pu ia la ka noonoo ana iho  i ka hupo o kea poe oiai aole he mea nana e hele mai a aihua aku i kela mau iwiw i hele a maloo.

            O ke kanu hoi ia o kela poe ahiki i ka piha hou ana o ka lua i ke one huli hoi pololei mai la no kahale aka nae no ka wahine Pele ke noke la oia i ka uwe ma kae o ka lua he uwe kouku ole hoi aole oia i ike mua i na mea no laua kela mau iwiw aka he hoomanao paha no kona ohna a iaia i holoi ae ai i kona mau waimaka no ka huli hoi pu ana mai no ka hale alwa aku la kana nana ana i ke kai alaila kuwekuwar awiwiw ae la ahiki i ka maloo ana o kona mau waimaka ia wa i kahea aku ai i kona mau ho:

            E lakou la e nana ae paha oukou i ka moana aia kela mokukuna ke hoi hou mai nei nouka nei o k aina! me ke kuhikuhi ana kau o kekahi lima i ka moana.

            "Ae o ua motu io nei no kela heaha la ka hana a kona poe kanaka e hoi hou mai nei. Ua olelo mai hoi kela poe o waiho iho ana he mau pu me na poka mahope nei na kakou aole nae lakou i hooko ia olelo o kela kana poupou ke kumu o ka hewa, i kamailio ae ai o Mr. kelekona.

            Ina aloe i make keel kanak loii ka mea a lakou i hoonoho aku ai i alakai in a ua waho mai oia i na mea apau no kakou e pono ai ua pomakai nae kela kanak lapu wale. aole oia i loaa pono aku i ka ihe ma kona wahi e make kokoe ai aka nae hoea hou oia maluna nei o ka aina manao au aia no kela hoaloha a hoopakele o kakou ma kekahi wahi kahi i hakilo mai ai no ka pepehi ana aku iaia a make loa.

            He hookahi wale no au mea e kaumaha nei oia no ka hele ole ana mai o kela poe e Ike ia kakaou mamua o ka holo ana aku o ka moku. oiai he mau mea kaʻu i makemake ai e hoakaaka aku ia lakou i koma mai ai hoi ka Poropeka Pota ma ke kamailio ana. O ka ea aʻu i mano ai e kamailio i kela poe. o ia no ka lakou waiho ana mai i koʻu waiwai no ka mea owao kekahi kanaka ilihuna loa ma keia mua aku ke hoihoi ole ia mai koʻu mau waiwai apalu me aʻu.

            in a no paha oe e papa i hoike aku i kou inoa imua o kela poe kanak aole no he pomaika o loaa mai ana i pana ae ai o Jene Pota. Me ka nana anaaku maluna o kaona maku kan. ua maopopo no ia oe e papa aole he kumu o ae o ka pepehiaa ana o na aliimoku apaua i ka make e kela poe kanak mamuli wale mai no ia no ka makee i ka waiwai a no ia makee waiwai no i kiolaia mai ai kakou iuka nei o keia aina nolaila aole au manaolana ana aku he wahi ma nao aloha kehai iliko o kela poe kanak nou a makee mai paha i kou pono ua ahona ko kakou noho ana ma keai aina mehameha mamuo o ka pau ana mai ka pepehiia e kela poe kanak okipuu.

            Ua nana mau akua au maluna ou e kuu kiamahine ma ke ano o oe kekahi o na kaikamahine maika o kou komo ana mai nae e kamailio ma na ninau koʻikoʻiu o keia ano manao au aole i loaa ia oe ka noonoo kankamaku alaial peʻa aku la ua ele makule nei hele nolkok o ka ululaau me ke kuou o kona poo ilalo.

            Aole o Jene Potat I pakuʻkuʻi olelo aku i kona makuakane aka nana aku al nae oia i kona hele me ka minoaka ma kona helhelna a ia kaawale loa ana aku o ua makukane nei on a ma kahi kaawlae ia wa i huile ai ai oia ia Pilipo a Pane aku la me ak lea hawanawana:

(Aole i pau).