Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 15, 12 April 1918 — HOOMANAO NA MEA APAU NO KA PIHA MAKAHIKI Ku Malie na Hana Apau no Hookahi Minuke ma ka Poaono Aku Nei i Hala NUI KE OHOHIA O KO KE KULANAKAUHALE NEI POE Piha Oloko o ka Bihopa Paka i ka Lehulehu no ka Ike Ana i na Hana Hoomanao [ARTICLE]

HOOMANAO NA MEA APAU NO KA PIHA MAKAHIKI

Ku Malie na Hana Apau no Hookahi Minuke ma ka Poaono Aku Nei i Hala

NUI KE OHOHIA O KO KE KULANAKAUHALE NEI POE

Piha Oloko o ka Bihopa Paka i ka Lehulehu no ka Ike Ana i na Hana Hoomanao

X* kn lioomanao ana i ka piha aua 0 ka niakaliiki hookahi o ko Amorika Huipuia, komo kino aua iloko o ko kaua nui hookahi i ikeia ma ke.ao nei, i JvOino ae ai ko Ilonolulu nei poe iloko o ua manao lokahi, e hoomanao i kokalii manKwa o ka l'oaono aku la i halu, ma ka akoakoa aua ae he heluna nui o na makaainana, nia ka Bihopa Paka, a hoolohe aku i kekahi haiolelo i pili po--110 loa i ka, hana i makemakeia, peln )ioi 'ka haawi ana aku i na kokua i ke aupuni.o Amenka nia ke kuni ana i na hona aie lahui. Ma ka hora umi ponoi o kela kakahiaka Poaono, i kani ae ai na oeoe, e hoike mai ana L ka hoea ana mai o ka mauawa no lea. hoomanao ftna, a oiai ka Hana e paani ana i ke mele lahui, ua hemo like na papale o na mea apau, e 'hōike ~mai aūa i 4no'* ko lakou komo ana nie na manao inftkee iloko o na hoomanao ana, oiai hoi na hai*i ma kela ame keia wahi o ke kulanakauhale nei i ku malie ai no hookahi minuke. O na kaa uwila keia e holo ana ma ko lakou mau alahao pakahi, i ka wa i kani ai o ke oeoe ma kela hora umi, ua hoopaaia ko lakou holo, a lele aku la ke kiakaa me ka mea'ohi dala mailuua aku o ke kaa, me ke ku malie ana 1 kahi hookahi, me ke olohelolie o lee poo, a ua lioohalike «iku na ohua oluna o na kaa uwila ia mau hana, oiai ke kaa e ku ana i kahi hookahi. Ma lia home, oiai ua loaa aku ka hoomaopopo ana i na mea apau, no ka' hoomanao ana i kela la ano nui ma ka moolelo o Amerika Huipuia, i ka wa i kani ai ke oeoe, ua waiho malie ia aku la na hana apau, a iloko o ke kulana mumule, 0 ka maluhia, i hoomanao ae ai na haku hana me na kauwa i kela la, pela hoi na makua aine na keiki, a he kakaikahi wale no ka poe i hoolohe ole i kei-a kauoha, ma ke ku ole ana i kahi hookahi, aka e hele aua no lakou ma na;alanui. Maloko nae o ka Bihopa Paka, ke kikowaena o na wahi i hookaawaleia no ka hoomanao ana, no ka mea malaila i hoomakaukauia ai kejcalii wahi, i uhiia mo na hae Amerika, a i hoohiwahiwaia hoi, no ka mea haiolelo, a -malaila pu lioi kekahi wahi i hookaawaleia, no ka e kakau aku ai i ko lakou mau inoa, no ka lawe ana i ka bona aie kokua i ke aupuni. ,Ma ka hora eiwa o kela kakahiaka i hoea mua ae ai na inakai no ka hookaawale ana i ke alanui mai na kaa aku, a ua hoea ae no hoi ka Bana Hawaii no ka hoonanea ana i ka lehulehti, a i ka hele ana a kokoke e kani ka hora umi ma kela kakahiaka, ua hele maoli ka paka a lehau i,na kanaka, oiai hoi oluna o kaupoku o ka Hokele lana, ua piha 1 ka poe makaikai, no ke ake ana e ike maka i na hana hoomauao o kela kakahiaka. Nul ka Piha Ohohia Oiai ka bana e paani ana, a e momoku ana hoi ka lehuleku noloko o ka paka, i.oili mai ai ke kaa o ka oihana koa no ka bona aie lahui, me na pukuniahi, a i ka hoea ana ae o kela kaa, ma kahi i hoomakaukauia nona, ia wa i loheia aku ai ke kani ana mai o na pu o-le a oili mai'la na keiki a'o koa o Honolulu »6i, rae ka lawe ana ae i ko lakou kulaha kiai ma kahi i hookaawaleia no ka mea haiolelo aane na luna aupuni kiekie o ke Teritore ame ke aupuni £eclerala. Malaila ae na. aliikoa kiekie o Amerika maanei nei, e laa o Kenerala Wisser, ame kekahi aliikoa o ka oihana kaua, ma ka aoao o Kapena Clark, ke Kiaaina Pinkham, ka Meia Fern, L. Tenney Peek, ke poo o ke komite bona aie lahui ame kekahi poe lehulehu e ae.

Ke Oooe Hoailona | He hookahi minuke i koe kani ae ka hora umi o kela kakahia}ta, ua lioomāka ae la ke oeoe o ka liale uwila e kani, n ia wa i wehe like ai na mea apau i ko lakou mau papale, me ke ku ana i kahi hookahi, ua paa hoi ka holo ana 0 na ano kaa a i ke kani pono anā ae 0 ka hora umi, 0 ka manawa i'a i puhi mai ui ka bana i ke me'.e lahui 0 Amerika Huipuia, a ua mau ke ku malie ana o na mea apau me ka hemo o ko lakou mau papāle, ahiki i ka liuainele hope loa o kela mele. No ke komo pu ana aku hoi iloko 0 na hoomanno aua, i kani ae ai na pu kuniahi he iwakalua-kumamakahi mailoko mai o ka pa o ka Ilale Mana llooko, ma ka aoao 0 ka Pualikoa Kiai Lahui o Hawaii 'nei, e hoike ana i ke akea, 1 ka makaukau loa ana 0 ko Hawaii iiei e komo pu aku iloko o ke kaua i na man'awa aj>au e kalieaia mai ai; a e liaawi pu ak'u lioi i'na kokua, eiike me ka hiki i kela āme keia makaainana ke hana a ke haawi aku. Mai na pahuhae' mai apau o na hale oihana, Rine na liome, e ikeia ana lea liae Amerilca, e w'el'o haahēo ana i ka makaui, e hoike okoa mai ana hoi, i ka hoea ana mai o kekalii la anp nui, ma ka nioolelo 0 līawaii nei, ma na mea e pili ana i keia kaua e holopapa uei ma ka honua. Me na Maiiao Lokahi Mamua ae o leā lioea ana mai i ka manawa no ka hoomanao ana, ua hui pu ae na kanaka 0 ka hale hana liao Honolulu, me ko ke Catton Neill, a ka 'i aku no kekahi paliuhae, a nialaila i hoakaka ae ai ka Lunanui W. G. Hall 0 ka halehanahao Honolulu imua 0 na kanaka he mau lianeri ka nui, i ka manao o kelā anaina hoomanao, me ke meleia ana o kekahi niau himeni hoohauoli, alaila huli hoi like āku la na mea apau i ka lakou mau liaōa pakahi, me na manao ulumahiehie. 0 na Kepani lawai 'a keia malpna o. ko lakou mau waapa, e pili ana ma ka uwapo i ka manawa i kani ai 0 ke oeoe hoailona, ua lōheia ke kalahea ana 0 kekahi o'lakou, i na mea apt#u, e waiho aku i ka lakou mau hana, a. e ku malie no hookahi minuke, he kauoha hoi i ho.o- J loheia ae e na mea'apau, me ka piha J makee. ka AhaMaloko o na 'aha hookolokolo 0 ke teritore a pela hoi me ka aha federala, ua liookuu koke ia na hana o kela ma.ii aha, mamua ae o ka hoia umi, i loaa

ai he manawa i na mea apau, e hoea ae ai no ka ike kumaka ana i na hana hoomanao. Maioko hoi o ka Hale Mana Hooko, ma ke keena o Kapena Fiel(i, o ke ke.ena wae i ka poe kupono no ka oihana koa, i ka manawa i kani ai ke oeōe o ka hora umi, ua kiiuoha koke oia i kona mau hoa apau, e ku iluna, no ka hoomanao ana, a no lakou hoi ke ku, he hookahi ke ku like ai!a o ka poe apau i hoea aku ilaila no ka ike ana iāia, eia nae he hookahi ]£epani i kukuli okoa ilalo, elike me kana i hoomanao ai, o ka hana pono ia ma kona aoao, ua kauohaia aku nae oia e Kapena Goo(ling Field e ku iluna, no ka mea, o ka rula ia a Amerika, aole hoi elike me ka rula i maa i na Kepani ma ko lakou aupuni, o kukuli ilalo e hoomanao ai. Ua piha ohohia maoli ko Hbnolulu nei poe, no kela hana hoomanao, a oiai he liookalii minuke wale no kiela manawa, eia nae ua lilo ia i mea ano nui, nja ka hoike ana ae o na mea apau i ko lakou komo like ana, e fiooniauao me ka nana ole ma ko lakou kulana, a mau hana paha.