Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 49, 6 December 1918 — HE MOOLELO NO KA Makaikiu Nikola KA WELI IWAENA O KA POE HAKIHAKI KANAWAI O NU IOKA, A O KA ILIO HANU MEHEU O KE KULUAUMOE. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA Makaikiu Nikola

KA WELI IWAENA O KA POE HAKIHAKI KANAWAI O NU IOKA, A O KA ILIO HANU MEHEU O KE KULUAUMOE.

"O oe anei ka īnea nana ke kumu hoopii i hookomo aku e ku-e ana i kuu kane?" v "Ae, owau ka hoike nui ma ka aoao o ke aupuni e ku-e ana iaia." w "Alaila he keu oe a ke kanaka hohewale," i hooho ae ai o Mrs. Loi me ka nanakee ana mai i kā mea e noho aku ana ma kona aoao. "Ua kuhihewa loa oe e ka madame, ua lawe mai au i kela kumu hoopii 110 ko'u manao ō ka mea kupono wale no ia nona, a ua pomaikai au i kona hoāo ana mai e hoopōino i kuu ola. "Aole o Kapena Loi wale no ke pomaikai ana" mamuli o ko'u hoopii ana iaia, aka o oe pu kekahi, ame ka lehulehu pu. Ua paa kuu manao, o ka hoohala ana o Kapena L'oi he mau makahiki maloko o ka halepaahao, he haawina a'o kupono loa ia nona. Ua nui na manawa a'u i ake ai e paa j oia i ka hopuia, eia nae e pakele mau lana no oia, a koe wale! no hookahi manawa ma Parisa o kona hana ana ia e paa ai iloko o ka halepaahao, ua hookuu aku nae au iaiā, me kuu manao e noho malie ana oia ma kelā kulanakauhale, eia ka aole, nolaila i kona hoao ana mai e hoopoino ia'u, aole a'u mea e ae e hana aku ai maluna ona, o ka hopu wale aku no, a hahao maloko o ka halepaahao. "O Kapena Loi kekahi o na kanaka kulana keonimana, a o ke ano o kona ola ana i keia manawa, aole ia i kupono i kona ano maoli. ī kinohi ua manao au o kau kane kekahi leanaka maikai loa. aka iaia i pili mau aku ai me ka pohai o na kanaka lapuwale, ia manawa i hiki ole ai iaia ke ike i ka pono ame ka hewa. līe inoa hanohano ko Kapena Loi. Ua oili mai kona makuakane ame kona' Jioahanau mai* loko mai o kekahi o.hana hanohano o Enelani, a oia kekahi 0 na kanaka ko'iko'i elike no me kau mea i ike ai nona, ahiki i kona lilō ana i mea paahana iloko o na lima o Kale Peka, oiai oia he aliikoa no kekahi o na pualikoa o Enelani, me kekahi kulana maikai e waiho mai ana imua o kona alo, aka mahope mai o kela manawa, ua emi mau aku oia ilālo ahiki i ka aneane loa ana e hiki ole ke loaa ka hoopakele iaia. Ke hooia hou aku nei au imua 011 e Mrs. Loi, ua hoohauoli maoli ia mai no au, no ka loaa ana ia'u he kumu kupono e hopu aku ai i ko kane a paa iloko o ka halepaahao ma ka po nei, no kuu makemake wale mai no e hoolilo aku iaia i kanaka maikai ma keia mua aku." Nana pono loa mai la o Mrs. Loi i ka makaikiu, a ninau mai la: "Owai oe, e hoike mai i kou inoa ia'u ?" "Alaila, aole ka i hoike mai ko kaikunane i ko'u inoa ia oe ea?" "Aole ana mea hookahi i kainailio mai ai ia'u nou a no kekahi kanaka e ae paha." "I walii nou e ike ai, a e lohe ai i ko'u inoa, owau keia o Nikola, ke kanaka a ka poe hakihaki kanawai i maka'u loa ai." I ka lohe ana aku o Mrs. Loi cx keia ka ka Makaikiu Nikola. ke kanaka ana i lohe nui ai i kona inoa, hōōmamao aku la kona noho ana mai ia Nikola aku. me ka pane ole mai. eia nae ua hoea aku la ke kaa otomobiie i kela manaWa mamua o ka puka o k'a halewai, o ka lele āku la -no ia o Nikola ilalo, me ke kokua ana mai ia Mrs. Loi ma ka lele ana aku ilalo. a komo like aku la laua iloko, a me na olelo ]»okole, i hoakaka aku ai o Nikola imua o ka klkanela kuuwaki, o kela ka waliine a Kapena Loi, i hele aku 110 ka ike ana 1* kana kane, a no ke kamailio pu ana no kekahi mau minuke pokole. "E komo aku olua maloko o ke keena o ke kapena e noha ai, a e kii aku au ia Kapena Loi a lawe mai no ka ike ana 1 kana wahiiie." i pane mai ai ka lukanela, me ka hele ana aku e kii i ka paahao, a he mau minuke kakaikahi wale no, hoea hou mai la oia. me Loi. "O oe ka keia e Bālana !" i hooho mai ai o Loi i ka wa i ike mai ai i kana wahine i ka noho aku. "O e Keka Loi," i hooho ae ai. no hoi o Mrs. Loi me ka holo ana aku a puliki ma ka a-i o kana kane. "I hakalia 110 kaa hoea oe no keia kulanakauhale o kou komo koke no ia iloko o ka pilikia! Heaha 110 kou kumu i haalele aku ai ia Parisa kahi au e noho ana me ka pilikia ole?" "Pehea auanei e hiki ai ia'u ke noho aku, oiai ua holo mai j oe 110 Nu loka nei?" "ī liolo wale mai no au ianei no kekahi manawa pokole a huli hoi hou aku no. ua kakau aku no hoi au ia oe pela! Ua hoakaka aku au ma ka'u leka ia oe e noi aku ana e noho no oe ma Parisa. O ke kumu wale no o ko'u holo ana mai no ke kauoha ana ae o Hale Moana ia'u, me ka haano'u pu ana ae ua loaa iaia kekahi huina dala mahuahua," alaila hooki lionua iho la oiā i kana kamailio ana, ua palaka maoli no oia, me ka noonoo ole, aia ka Makaikiu Nikola maloko o kela keena hookahi kahi i noho ai, a o ia kana o ka liuli ana mai i ka makaikiu a pane mai la: "E Mr. Nikola, e ae mai ana an£i oe e loaa he mau minuke ia maua e kamailio pu ai, me kou hoolohe ole mai?" "Ua hiki no ia olua ke kamailio me kā leo liilii loa, a e hele aku au ma kahi o ka puka aniani e ku ai, me ko'u hoolohe ole mai i ka olua mau olelo, e hoomanao nae o na mea wale 110 i pili pololei ia olua iho ke kamailioia, aole hoi o na hoolala ana. i wahi e pakele ai o Hale Moana mai ka paa aku i ka hopuia, a ke inanaolana nei au, e ike mai ana no o Kapena Loi i ka manao nui o keia mea a'u e kamailio aku nei ia olua. Ke haawi aku nei au i umi o olua minuke e kamailio pu ai !".?> Me ka nana ale aku i ka pane ma ka aoao mai o Kapena Loi ame kana wahine, hele aku la o Nikola a ku iho la ma kahi o ka pnka aniani, me ka huli ana aktr o kana nana ana iwaho, aia hoi kana uwaki iloko o ka lima kahi i paa ai, a i ka piha ana o na minuke he umi, hoi mai la oia a noho ilio la ma kona wahi īnua i noho ai, a kamailio aku la: "He mea ka'u i makemake ai e kamailio aku ia oe e Mrs. Loi. o ia keia. E ana kekahi mokuahi i ke awa o Nu loka nei ma ka hora ekolu o ka auwina lā o ka la apopo, ua like ia ine iwakalua-kumamakolu hora mai keia manawa aku. O ko'u mānao, o ia no ko'u lawe pololei ana aku ia oe mai ka halewai aku nei a hpokau maluna o kela mokuahi, a e noho malie oe mlauna o ka moku ahiki i ks manawa e haalele iho ai.i ka uwapo i ka la apopo, a huli hoi pololei loa aku no Ladana, me kou hoouna ole i kekahi leka iuka nei o ka aina. Ina oe e ae mai ana i keia manao, alaila e loaa hou ia oe he umi minuke e kamailio pu ai me kau kane, a maKope aku o ia manawa e lawe pololei aku no au ia oe noluna}o ka mokuahi." "Ina au e ae aku ana i kena manao 011 e Nikola ,ua kono ia mai au e haalele i kuu kaikunane mahope nei!" "Aole au nana ana i kou kaikunane, no ka mea uk hoopuniia oia i keia nianawa e ka upena a ka oihana makaikiu o Nu īoka nei, he manawa wale no nona e paa aku ai i ka hopuia. Eia malalo o ka malu o kou kaikunane ka huina o eluā hanen kaukani dala, a emi mai paha, he mau dala i

aihueia mai ka banako aku, a no ia hewa, he mea pono e auamo oia i na ko'iko'i apau. elike me ka hopena i kau aku maluna oka poe hakihaki kanawai. Ina oe e hookololohe iho ana e noho maanei nei. ua ae mai oe ia oe iho e konni iloko o ka umii a ke kanawai, a o ka mea oi loa aku, e lilo ana oe i mea hoomaalahi aku i ka hopuia ana o kōu kaikunane. Ua maopopo 110 kou mau ano apau e Mrs. Loi, a no ia' kumu au i makemake ole ai ia oe e noho iho, no ka mea he wahine oe i heie a laeula ma ka hana aihue maloko o na halekuai." I ka manawa a Nikola i hoopuka ae ai he wahine aihue kela, ua kau koke ae la oia i kona mau lima iluna, me 'he mea la ua hele oia a kau ka weli i ka makaikiu, a no Kapena Loi hoi, hoomamao aku la oia mai kana wahine aku, hoike ,okoa mai la hoi kona mau makā, i ka piha inaina, me ka hoowahawaha pu .no. kana wahine, eia ka o kela kekahi o na wahine aihue, ka mea ana i ike ole ai,mamua, a o ia kana i ninau mai ai: "He oiaio anei na mea a Nikola i kamailio mai la e pili ana ia oe e Halana?" wahi a Kapena Loi me ke kuoo. Ke kulou la ke poo o Mrs. Loi ilalo, me ka piha i lea hilahila. no ka lohe pono ana aku o kana kane, he wahine aihlie kaulana oia, a no kona pane ole aku, ua anehe hou mai la o Loi e niele me ka manao e hana mai oia ma ke ano e hiki liou ole iho ai i kana wahine, ke huna i ka mea oiaio, ua komo e aku la nae o Nikola, iha ke kahamaha ana me ka pane ana aku ia Loi: . ' 'iAuhea oe e Kapena Loi," wahi ana. "He hana kohu ole loa na kekahi ipuhao ka huhu wale ana aku 110 i kona kine 110 ka eleele ana. Ke ike aku nei au, aia maluna ou ka manao inain'a me ka huhu no kou lohe ana aku nei i ka hana a kau wahine, ua poina nae oe ia oe iho, ua kulike loa kou ano ftie kona. E hoomanao ia Koelikona e noho mai la maloko o ka halepaahao ma Sing Sing, a e kaohi aku i ka mea au i manao ai e hoopuka mai imua o kau wahine." No k'ela mau olelo a ka makaikiu, ua hoka wale iho la no o Kapena Loi, no ke kukuluia ana aku la o kana mau hana 0 ka wa i hala imua o kona mau maka, alaila kii ae la oia iluna, hele pololei mai la 110 kahi e noho aku ana kana whine me ke kulou o ke pōo ilalo, alaila hoopahola aku la kona mau lima imua, a me ka leo o ka mea i loaa ka manae mihi oiaio. iloko ona, pane mai la: "E Balana kuu wahine, ke maleemake nei au e hoohiki kaua imua o kaua pakahi, mai keia manawa aku, e'hōao kaua e hoololi i ke ano o ko kaua ola ana, a ia'ii e puka mai ai maiioko mai o ka halepaahao, e hoomaka au e hana aku ina mea pololei wale 110, pela hoi oe, i kou wa noho iho ai m'awaho nei, e noho ōe me ka hoopono mē ke kau mau ae o na rflanaolana, e hoea mai ana no ka la a-kaua e halawai hou ai iloko o ka hauoli. "E haawi mai oe i kau hoohiki e Balana imua o'u i keia manawa, e hoopau loa oe i ke ano o na hana i maa ia oe e ka wa ae nei i hala, he mea auanei ia e loaa ai ka maha i kuu noonoo, oiai au e noho pa,ahao ana. Eae mai ana a-nei oe e Balana e hoohiki?" Leha aku l<f ka'nana ana a Mrs. Loi maluna o kana kan; me ka halo'ilo'i ana o na waimaka ma kona mua lihilihi. a pane aku la: "Ke ae nei au e hoohiki aku imua ou, elike me kau e koi mai nei, a e malama ana au ia hoohiki, ahiki 1 kuu mau la hope." "E lawe aku anei oe i ka olelo a'o a Nikola ia oe e huli hoī.pololei aku no kou home ma Laelana?" ''Ae, e hoi pololei ana au 110 kuu home, a kakali mai o ka wa a'u e ike hou ai ia oe e Keka." "E ae ana anei oe e holo pololei aku me Nikola no kahi i ku ai o ka mokuahi; a e noho malie maluna olaila ahiki i ka haalele ana iho i ka uwapo?' , "Ua makaukau au e hele pu aku me ia no kahi i ku.a 0 ka mokiiahi e Loi." » . , "Pehea, he nui'no anei kau daja, e lawa ai koi,i mau hoolilo kaahele ame ka noho ana aku?" ' ~ "He nui no-4ca'u mau elala, ua lawa loa no ko'u mau ma* kemake apau." "Ua pau ae la no ko'u manao ua haāwi inai la oe i .kou ae, a e hooko 110 au i ka hapa o ka'u aelike. Ke manaoio nei au, e hooko pono ana oe e Balana i kau mau mea apau 1 ae mai nei imua o'u." - No kela mau olelo hoopaa mawaena o ke kane ame kawahine, haawi hou-aku la o Nikola i manawa no laua q kamailio pu ai, me kona hele ana aku ma kahi o ka puka aniani e ku ai, a iaia i hoi Jjou mai ai a ku aku la niamua 0 ke alo o Kapena Loi. haawi aku la oia i k«na lima me ka 1 ana : ''Ke haawi aku nei au i ko'u lima ia oe e Kapena Loi, mamuli o ko'u manaoio e hooko ana oe i kau mau mea apau i hoike ae nei imua o kau wahiiie. Mai poina i ka hoonianao ana, i ka mea a'u i kamailio mua aku ai id oe i ka po nei i kuu wa i hopu ai ia oe a paa; o ka'u a'o hope wale 110 ia oe, oia keia: I kou wa e laweia ai imua oka lunakanawai, a i ninau mai oia no kou pili i ka hewa a pil'i ole paha, e pane aku imua ona,„ua hewa oe, a e lawe mai i kou hoopa'i mama malufia ou. "He oi ae ka hoomaka koke ana aku e hana i kou hoopa'i mamua o ka hoopaneenee wale ana, ma ka hoao ana ehoolimalima aku i mau loio no ke kupale ana ia oe, no ka mea i hoike akii no au me ka hookamani ole, aole loa'oe e pakele ana, a o ka mea oi loa.aku o ka pilikia,.e kauia mai ana he hoopa'i ko'iko'i loa maluna ou. "Ua lawa keia ike ana o olua, ua oi wale aku keia mamua o ka manawa maamau i aeia ai no na lawehala e ike ai i ko lakou mau ohana, nolaila e haawi ke aloha liope, a hoi ae kaua e Mrs. Loi," ia wa i puili hope ae ai ka wahine me kana kane, a iho like mai la lakou a hoea i ke keena o ka lukanela, kaa aku la o Kapena Loi malalo o kona malu a hemo aku la no hoi o Nikola me Mrs. Loi no kahi e ku mai ana o ke kaa otomobile.

Oiai hoi o Nikola me Mrs. Loi e holo pololei la 110 ke taona ma ke alahele e hoea aku ai i kahi i ku ai o ka mokuahi, pane ae la o Mrs. Loi ia Nikola: "He keu aku maoli no oe a ke kanaka kupaianaha a'u i ike ai!" "Heaha auanei ko'u kupaianaha, ua likd no au itie na kanaka e ae." "Ina paha i like me oe ka hapanui o na kanaka, aole e nui na pilikia ame na poino e loaa i ka heluna nm o ka poe ma ka honua nei.' "Ae,- he nui wale na kanaka i like ko lakou mau ano me kau kane, ina i hiki. ia lakou ke ku Inaluna o ko lakou mau wawae ihō, a hoao e pale aku 'i ka hoowāl'ewale, o lakou kekahi poe kanaka, i hiki ke hoolilo i ke ao nei i wahi kupono." ' ' "He inea oiaio loa kena au e hoakaka mai nei e Nikola. pela no hoi me na wahine, ua like no ko lakou pilikia me ko na kane, oiai ua ike maoli iho no au i ko'u ano." "Me ko kaua nana ole aku i ka mea i hala, e hiki ana no anei ia oe ke hooko pono elike me kau i.ae aku nei imua o Kēka Loi ?" "Aole au honohono ana no ia mea, a ke hooia hou aku nei au imua ou e Nikola e hooko pono loa ana au i ka'u hoohiki, a na keia nee ana aku omua e hoike mai i ka mea oiaio maoli." "(.> ka'u 'e a'o aku iiei ia oe e Mrs. Loi, e kakau mau ma ; ■>e i h'k?» ' kau i ame keia nianawa. He mea oiaio e heluheluia ana kela leka e ka lunapaaliao, he mea liilii wale no nae ia, o ka mea nui, mamuli o kou kakau mau mai ia Keka Loi, he mea auanei ia nona e noonoo mau ai nou, a e pane mau aku ana no hoi oia i kau mau leka, ua like na olelo oluolu a ku i ke aloha maloko o ka leka, me lie laau hoola la i ka mea iloko o ka pilikia." Ma kela wahi laua mau k'amailio hoea aku la ke kaa otomobile, mawaho o ke keena 0 ka hui mokuahi, lele iho

Ia o Nikohi ilalo. me ka ana aku e kuai i likiki 110 Mrs. Loi, me ke noi pu ana aku, a aeia mai kela ohua e hoi koke aku iluna o ka moku e noho ai, ahiki i ka vva e holo ai ma ka auwina la o kekahi la mai. alaila lawe loa aku la oia i kana ohiia a hookau aku la maluna o' ka mokuahi, haawi ke aloha hope. o ka huli hoi mai la 110 ia o Nikola 110 kahi o kona kaa, me ka maha o kona noonoo, no ka hōlopono o kana mea i hana ai ma kela la. Ma ka hora eono o kela ahiahi, hoea aku la ke kaa o ka Makaikiu Nikola mawaho o ka puka o ka hale o Mrs. Bana, a iaia i hookani aku ai i ka bele kahea oili mai la ua wahine nei iwaho, a kaa e mai la no ma kona aoao ke kamailio ana. i ka wa i ike mai ai i ka makaikiu: "Ea, he hookahi no hoi hora mahope iho o kou hala ana aku, huli hoi mai la ke kanaka au i makemake ai e ike; a maloko riei o ka rumi hpokipa ke kanaka au i hoouna mai ai kahi i noho ai. Ea, ma na ano apau o kela kanaka oka hoi hou ana mai, ua kulike loa 110 oia ma na ano apau me ke kanaka mua loa i hele mai ai e hoolimalima rumi nona ma ko'u hale nei, aohe wahi lilo o keia kanaka i kela kanaka mūa." "O ua kanaka nei no ia, o Hale Moana kona inoa. ke kanaka i paa ai i ka hopuia, a haalele i kona hela, a eia ihea ua kanaka nei i manawa ?" "1 ke komo ana mai no o ua kanaka nei iloko o ka hale, ua pii pololei loa aku oia iluna, no kela rumi mahope o ka •hale. a ua piha paha ka hora hookahi o kona noho ana mai iluna, iho hou mai la me kona paiki, a oiai ua uku mua ia mai ka hoolimalima o kela mau rumi elua. aole ana mea e kamailio wale mai ai ia'u. aka oili aku la no oia a hele pololei no ke alaiiui, a ia manawa hookahi no hoi i hoomaka aku ai kou kanaka e uhai mahope ona. O keia wale ae la no ka'u mea i maopopo, a pehea la, e hoi hou mai ana no paha oia 110 ko'u hale nei ?" * "Aole o'u manao, e hoi hou mai ana oia, no ka mea ua lōaa aku ka ike i kela kanaka, aole e loaa iaia ka pAlekana maanei nei, aka e lioao ana oia e hookaawale loa iaia iho mai kahi e kau ole aku ai he poino maluna ona."

Oiai aole ana mea hou aku e hooloihi ai i ka noho ana ma kela ha-le, haawi aku la oia i ke aloha ia Mrs. Bana, o ka huli hoi pololei aku la iio ia no ka hale e waiho ai o kona kaa otomobile, me ka nalu nui ana nae iloko ona ina paha ua holoponp ka Dana «hookolo ana mahope o ka meheu o Hale Moana. Ua kanalua no oia no ka hiki ia Dana ke lawelawe i ka ūhana makaikiu, o ka nana ae hoi, aole he kanaka kupono ana e wailio aku ai i kela hana, pela oia i hoolilo,aku ai i kona kiakaa i kiu, he hookahi nae hana i koe, o ia ka nana ma aku i ka holopono o kana misiona ame ka (tle. īaia i lioea aku ai i ka hale waiho kaa, aole i hoi mai o Dana, aole no nae ona nana nōna, malia aia paha ma ke alahele a Moana i hele ai, nolaila mahope o kona waiho ana aku i kona kaa, hoi pololei loa aku la oia no kona home, e 10I10 mai ana no kana kauwa, a o ia ka Nikola i pinau aku ai: "He mea anei kekahi au e Iokepa e hoike mai ana ia'u? Ua hiki loa ia'u ke ike aku ma kou helehelena, ua makaukau oe me kekahi mea, e hoike mai ai, ke ole nae hoi au e euhihewa!" " "O ke kelepona koke ana mai-nei no ia o Dana ia'u, e hoike mai ana. ua kakau' oia i kekahi leka nau, aia i ka mea malama hale inurama, ma ke kihi o na alanui Komohana •iie Kankopa. ■ Wahi ana i kelepona mai nei i kou wa e 'ioea mai ai a lohe i keia hoike, e hele koke aku oe no kela hale inurama me ka hakalia ole, o ke kumu o kona waiho vna i ka lekaJ ka mea malama hale inurama, no kona manao he mea makehewa wale no ka hoouna ana mai, aole jna hilinai i kekahi elele ana e hoolimalima aku ai."

Ua hookahahaia aku ka manao o Nikola, 110 kahi o ka hale inurama i ku ai, kahi-hoi o ka leka a Dana o ka waiho ana malailti nana, oiai mai kela wahi rto oia o ka hoi pololei ana mai no kona home, aka nae i.- wahi nona e ike ai i na mea a Dana o ke kaleau ana no kana huaka'i, haalele koke iho 1a o Nikola i kona hale, a iloko o ka hapaha hora wale no, komo ana oia iloko o ka hale initrama, a ninau aku la i ka bakipa ma ka inoa o Joe, ina he leka nana i waihoia maloko olaila, a ia manawa i haawi koke ia mai ai ka leka a penei na manao i kakauia maloko: "He hookahi hora mahope o kou haalele ana aku i ka hale'o Mrs. Bana i hoea ae ai o Hale Moana. Ua haalele iho oia i kela hale me kona paiki, o ko'u hookolo mai la 110 ia mahope ona noloko o kekahi halekuai laau, a kelepona aku la me ko'u lohe ole i kana mea e kamailio ana. laia i haalele aku ai i ka halekuai laau hele pololei loa mai 1a oia no kēia hale inurama, a eia oia ke ihu rama nei, a ke kakau nei hoi au i keia leka ia oe. E waiho ana au i kela leka maanei ia Joe, he mea na'u i kamaaina, a nana e haawi aku ia,oe; o ko'u manao maoli ke makemake loa nei o Hale Moana e-kau maluna o kekahi mokuahi a liolo aku no kahi kaawale lōa. * "Me s he mea la o ke kumu o kona hele ana mai ianei, no ka hoolimalima ana 110 ia i kekahi mea e hele e kuai i tikiki nana, me kona hele kino ole aku i ke keena o ka hui mokuahi. Ina nae oia e kau ana maluna o kekahi mokuahi owau pu no maluna o kela moku hookahi, no ka mea ua lawa no au i ke dala, e uku ai i ko'u mau hoolilo apau." « MOKUNA XXVIII. O ka heluhelu ia o Nikola i ka leka a Dana aliiki i ka pau ana, luliluli iho la kona poo, no ka ukali o na ulia pakalaki mahope ona, no ka mea he ekolu manawa maikai loa e paa ii o Hale Moana i ka hopuia eia, he ekolu 110 nae manawa i pakele ai o kela kanaka. He hookahi nae mea nana i hoohauoli loa mai i kona manao, o ia no ka hiki ana ia Dana k£ lawelawe i ka hana makaikiu me ka holopono, o kona hopohopo wale no, o ia ka nalowale o Hale Moana, a ku o Dana i kahi o ka hoaa, e nui ai ka hana o ka imi hou ana aku ahiki i ka loaa ana o ka lakou laweha]a. Me kona noonoo nui ole no nae no ka paa koke o Hale Moana i ka hopuia, ua hoomama loa ia mai no nae kona noonoo. no kana mea i hana aku ai no Kekila Loi ame kana wahine. no ka mea ua paa kona manao, e hooko pono aku ana laua i na mea i aelike ia, e lilo ai ko laua noho anā aku i nohona hauoli, aole hoi elike me mamua ke kau mau mai o ka hopohopo no ka pilikia i na manawā apau. "O ka hoohuliia ana o kekahi kanaka hookahi mai kona alahele lalau mai a lilo oia i mea e maka'u ana i ka hewa; ua oi ae ia mamua o na kanaka he umi e hopuia ana no ka lakou mau hana karaima," wahi a ua o Nikola e nalu la iloko ona. "Ina-e ku ana o Kekila Loi maluna o ke kahua ana ; i koho ai i keia manawa, e hoea mai ana ka la e lilo aku ai oia i kanaka nui ma keia mua aku, aka he manao'ana no nae ko'u e haalele loa ana oia i kana mau hana kewa apau.- Ua loaa he haawiim a'o maikai loa iiia. e aa 'ion ole ai kela. kanaka e hahao aku iaia maloko o ka halepaaha<s no ka lua o ka manawa. He mea makehewa wale no ko'u noho hou ana iho maanei nei e hoopau manawa ai," 0 ke ku ae la, no ia o Nikola iluna, hele aku la i ke kelepona, 1 kai'oh-i aku la ia Kena * hoi ae i ka hale. a e pau ke kiai ana i ka hale inurama o Dorina. Ua loaa aku ka ike i ka makaikiu, ma ka manawa a Mr«. Loi i haalele aku ai i ka hale o Mrs. Bana, no ka hele ana e ike i kana kane, ua kakau kekahi leka. a waiht) aku na k<ina kaikunane. ua loaa kela leka ia Ilale Moana, a o ke kuniu ia o ka haalele awiwi ana aku o kela kanaka i kona rurni hoolimalima me ka manao ole e huli hoi hou aku ilaila, no ka hopohopo o paa auanei i ka hopuia, a aole no iiui oia e hele aku ana i ka hale inurama o Dorina, 110 ka

makā'u no. malia aia ilaila kekalii iYiakaikiti kalii i kakali ai o kona lioea aku. Ia Nikola i haalele aku ai i ke kelepona, a hemo mai la iwaho ka hale inurama. hoopuka ae la oia i keia inau olelo: 'Wkilia paha ua pololei i'o kela manao o L)atia. ua makemake o Hale Moana, e kau aku maluna o kekahi mokuahi, o ka ninau nui wale no nae, pehea la oia e kao ai iluna o ka mokuahi ine ka ike ole ia, koe wale no pjha. kela akamai ona i ka hoohalike ana iaia iho me ka wal%ie. alia nae hoi, e hoonoho aktt ana au ia Kena e hakilo iaia. o ke kanaka wale 110 ia a'ū e hilinai nei, ua hiki loa iai.i ko hoohoka aku ia Hale Moāna." Oiai o Nikola e hele ana ma ke alanui, komo ae la oia ma kekahi wahi kuai nupepa, i maopopo ai iaia na mokuahi e haalele mai ana ma kekahi la ae, a i kona hemo hou ana mai no ke alanui, kamailip wale ae la 110 oia iaia iho: "Aole o'u manao e aa ana o„ Hale Moana, e huli hoi pololei loa aku no Enfclani. He elua wale no wahi e nalowale ai oia, ina aole no kona manao e holo i Amerika Ilema, alai'a o Ruropa Hema kana wahi i hooholo ai." 1 kela nianawa i oili ae ai ke kaa uwila, o ke kau aku la no ia o Nikola a holo pololei aku la rio ke taona, iik ka hoohala ana nae i kona manawa maluna o ke kaa, m;< ka īana ana i na moku holo. a ma ka iho la me ka penika'a % a ma kekahi hale hoolulu e aku, ku iho la ke kaa, me ka iioo- : <omo ana iho o Nikola i ka nupepa" maloko o ka pakelee o <ona kuka. ma kela wahi nae'i kau mai ai o Dana maluna o ke kaa. a hele mai la a noho mamua pono mai o Nikola, ? hoike mai ana hoi kona helehelena i kekahi hiona maikai )le, a" o ia ka Nikola o ka ninau koke ana aku: "Ke ike aku nei au i ke kaumaha o kou helehelena e ī)ana, ua nalowale auei ka lawehala mai ia oe aku?" wahi a Nikola me ka leo oluolu. "Ae," i pane mai ai o Dana me ka leo liilii iho, e lohe ole mai ai ka nui o ka poe maluna o ke kaa. "Pehea oe i ike mai nei ia'u e Dana?" "() ko'u hele ana ae nei no ia a ku mawaho o kekahi halekuai, a i ka wa i leaalo ae ai ke kaa uwila, o ko'u ike inai nei 110 ia ia oe, a holo mai nei, he hookahi ke kau pu ana me oe ma keia kaa hookahi." "K hoakaka mai i ke ano o ka mea au i hana ai e Datra?" "Ua piha maoli no au me ka lolo," o ka pane wale no kela a Datia o ka haawi aila aku i ka makaikiu, me ka luliluli ana iho o kona poo, me he mea la ua lilo ka nalowale ana o kana lawehala i mea> nui loa iloko o kona noonoo, a 0 ia ka Nikola o ka hoomau hou ana mai i ke kamailio ana, ma ke ano hoolana i"ka manao o Dapa: "Mai lilo keia hoohokaja ana ou i kumu e hookaumahaia aku ai o kou noonoo, aka he mea ia e hooi loa ia aku ai kou makaala me ka hooikaika pu e lanakila maluna o kekahi hana. E hoakaka mai ike ano i pakele ai ka lawehala mai ia oe aku?" "Ua loaa nae paha kuu leka i waiho ai maloko o ka hale inurama ia oe ea?" "Ae, ua loaa ia'u, a ua heluhelu au i na meh au i kakau ai maloko olaila." "Maloko au o kā hale inurama kahi i kakau ai i kela leka, a ma ka aoao o kekahi pakaukau uuku o kahi i noho ai e inu rama ana. E hopohopo wale ana no au, ma kela 4nanawa a'u i kakau ai i kuu leka ia oe, e nalowale. ana oia mai ia'u aku, aka i ka paa ana nae o ka'u leka, haawi aku ia au i ka ba-kipa, i huli ae paha ko'u hana nana ia Moana, ua hemo mua' aku oia iwaho o ka hale inurama." "Pehea, ua ike mai nae paha oia, he kiu oe e hookolo aku ana mahope ona ea?" "Ma kela manawa aole o'u hoomaopopo ua ike oia he kiu au, aka i keia wa nae a kaua e kamailio pu nei, ua loaa ka noonoo ia'u, ua ike kela kanaka. "I kuu hemo ana aku iwaho o ke alanui, ike aku l«i ik» au ia Hale Moana e hele wāwae arta, aole oia i kau maluna o kekahi kaa, a manao jho M ka maalahi o ko'u hahai ana mahope ona. 1 ' "Alaila he hana maalea wale no kela a Hale Moana, no ke ake e ike, ina he oiaio kana mea i hoohuoi ai nou e Dana." "Akahi hoi au a ike, o ka manao maoli ia o ka hana a kela kanaka i makemake ai, o ka pilikia wale no ma ko'u aoao, aole au i hoohuoi mua. pela ke ano o kana mea e hana mai ana." "O ka'u no hoi ia e kamailio aku ana ia oe ma ke kelepona, o leela kekahi o na kanaka akamai loa, e pono ai oe e makaala pono, o kou hoohemahema iho la no ka ia i ka manu, i kokoke loa e paa i ka lima." "No ko'u manao iho no hoi, maluna o ko'u akamai me ka makaukau, eia ka auanei, ua kuhiheWa loa ia Aianao ana pela. I kinohi, ua paa maoli no ko'u manao, ma keia hana, e ikeia ai ko'u akamai, a e lawe mai ana au i ka'u hoike a waiho aku imua 011, ma ke ano, aole au he kiakaa otomol)ile wale no, aka he.mea i makaukau i ka oihana makaikiu." "E hoike mai i ke ano i pulapuia ai oe e kela kanaka!" "Ke hoomau la no au i ka hahai malie mahope o 1-Jale Moana, e hoomamao ana ia'u iho i kahi e loa, aole no hoi ma ke alanui hookahi oia e hele ana, aka- ma na alanui lehulehu, a i ka hoea ana iloko ponoi o ke kulanakauhale ma ke alanui Beleka. komo ae la oia maloko o kekahi halekuai lole. ma ka inoa o Kohena, e pili kokoke la m«e ka halekuai kuai i na lako gula." ■ "Ae, ke ike la au i kena halekuai, a e hoomanao oe, o Kohena kekalii inoa o Moana, malia paha aole no ona kuleana i kela halekuai, ma ka ulia wale no ke kulike ana o kona ino, me ka inoa o kela halekuai," i kamailio mai ai o Nikula ma ke ano kahainaha ia Dana. "Aole au i komo aku iloko o ka halekuai, aka ku mai la au ma kekahi wahi mamao. no ka manao i komo wale aku no paha oia iloko e kuai ai i lole hou nona, a i ole, e hoano-e paha iaia, ke nalu wale la no nae au iloko o'u iho, aole oii e nalowale mai ka ana aku a ko'u māu maka iaia. "O ka mea apiki nae, ua noke au i ke kakali ma kela wahi no kekahi manawa loihi, aole loa oia i puka hou mai iwaho, ke nana pu la au ma kekahi halekuai e pili kokoke ana. ina hoi no ka hemo o keia kanaka ma ka puka mahope, alaila ma kekahi halekui okoa oia e oili ae ai iwaho o ke alanui, aole nae o'u ike hou iaia. "No ko'u piha loa i ka nauki, me ke kuaki pu i kona noho loihi iloko. a ua hala aku paha oia no kekahi wahi, me ko'u ike ole, manao iho la au e komo okoa aku iloko o ka halekuai e nana ai. o ka mea apiki nae, oili koke nfai la kekahi wahine niomona mailoko mai o kela halekuai a Hale Moana 1 komo aku ai, me ka liele pololei loa ana mai no kahi a'u e ku aku ana. " 'Heaha kau hana e ke kanaka opio o keia "wahi?' wahi ana i ninau mai ai ia'u me ka minoaka ma kona mau papalina. " 'Aohe ou kuleana i ke ano o ka'u hana ma keia wahi,' i pane aku ai au iaia ma ke ano pakike. x " 'Ina aole au hana o keia wahi ea, he oi aku ka p«»no e hoi i kauhale e hiamoe ai,' i pane hou mai āi kela me ka ir»au no o ka niinoaka ma kona mau papblina„ o ke kaha aku la no ia hele, me ko'u hookuu ana aku no iaiā e hele mamuli keia o ke kuhihewa, he wahine okoa loa kela, eia a mahope i mihi loā a» aa, i!ble ka kela he mea okoa aku, o Hale Moana no ia. "I ka hala ana mai o kela wahine. o ko'u hele aku la no ia noloko o ka halekuai lole, aole o Haie Moana maloko olaila, nolaila ua ku iho la au i kahi o ka hoka me ka hoaa, hele wale aku la 110 e huli me ka hoolalau aua no kekahi mau hora me ka waiwai ole." "A pehea ua loaa aku nae paha ua wahine momona nei ia oe, ma kela hele huli ana aku ea?"" (Aoie i pau.)