Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 50, 13 December 1918 — AOLE ANEI E HIKI I NA HAWAII KE KOKUA IA LAKOU IHO? [ARTICLE]

AOLE ANEI E HIKI I NA HAWAII KE KOKUA IA LAKOU IHO?

I na Hawaii; Aloha:—Ke ku o»> e k-; kanaka noonoo a nana aku I ke kulana o na Hawaii iloko o Jco k.Hcou aina, «-> loaa ana no ia oe na mea e hoehaehii ei ia oe iho; no ka mea, ma ke kulana o ka noho ana ulakolako iloJto o ka ai na, he mea maopopo loa; eia kakou n;i Hawaii ma ka haule loa iloko o ko kakou aina hanau; oiai nae kakon e ka ena ana, no ka'kou keia aina, a o <ko kakou aiua. kulaiwi keia; o keia kekaLi o na ninau nui loa a kakou na Hawaii e noonoo ai me ke akahele; a e ninau ae au, aole auei e hiki i na Hffwaii ke ko kua ia la'kou iho? I kuu nianaoio, lie hiki loa no i na Hawaii me ka maalahi ke kokua ia la kou iho a e loaa aua no ka holomua. He inea maa loa i na Hawaii ka hoo kae ana ia lakou iho ma na hana imi waiwai; a i ka haua a.ku, me he ineu la, aia a'ku iloko o na puuwai o na Ha waii na manao iili no ka loaa ae i ko».\ hoa Hawaii ka noho ana o ka holomua: nolaila, o ka kakou i ike ai, a e ike nei no i keia inanawa; a kukulu ae kekahi Hawaii i 'kekahi mau hana ma ke aua imi waiwai, e ku aku ana na Hawaii e ae, ine kela mau manao lili a nanamaka aku; a ma kahi hoi o ke kuai mai nnvi kela Hawaii mai i kana mau waiwai kalepa, e hol» ae ana kakou na Hawaii a kuai mai la mai na lahui e inai, i ka kakou mau inea i makemake ai; oiai nae ke ike mau nei no kakou i na ha na ana a na.lahui e ae iwaena o kakou, e laa na haole, na Kepani, na Pake ame na lalmi e ae apau iloko o ko 'kakou aina, ua kuni paa ia iloko o ko lakou inau puuwai keia niau manio; e hoao ana no lakou e kokna mua aku i nn hana a ko lakou lahui ponoi maniua ae o ke kokua ana aku i na hana a ua la hui okoa aku; o ia la, o īa ka'u e koi aku nei, a e paipai oku nei ia kakou na Hawaii e hana ko'ke kakou pela i keia manawa, me 'ke kali hou ole aku. O ka hopena e ike koke ana uo kakou, o na Hawaii e makemalie ana e hana mai i na hana hooholomua, a kdkua aku kakou ia lakou ,e loaa eua ia lakou ka lanakila ana. Ina hoi e loaa ana ia lakou ka nolio ana holomua, aole anei hoi he mea hoohauoli maoli ia ia kakou na llawaii! Ina hoi kakou e hana ana pela, ano no e loaa ana no i kekahi poe Hawaii ka holomua, mai na hana liilii a na hana ano nui. Hookalii no kumu nui nana i kaohi mai i ko kakou o ko kakou lokahi ole; a o ka loaa ole o kela manao 'kokua kekahi i kekahi; a o ku nui walo uo hoi o ko kakou mau kamailio aua me ka nele i ka hana maoli ana. Nolaila ea, e na Hawaii aloha, e ,haua maoli kakou a e houuku mai i na kamailio ana. E ae mai ia'u e na Hawaii e 'hoi aku a e hoao ae hoi kakou na llawaii e lokalii, u e hookonio iho ( kela an>e keia Hawaii iloko o kouA umauma i keia iuanao (e pau pu mai no hoi na wahine ma ia manao)', ia'u e kuai mai ei i kamano na'u, a i oie ia i i 'a maloo na'u, e kuai' aua au mai ka Hawaii mai; aia ma ka makeke ua makaukau i keia mau Ilawaii ia mau mea, Keoki Fern, Ka Hui Lokahi Hawaii (kaupalenaia), Ka Ilui Kalepa o ua Wahiue o Kapulama ame ka Hui Kalepa o na Hawaii; e hoomau hoi kakou na Hawaii e hana pela no na analama eono wale no, a e nana aku hoi kakou i ka liopena o ia liana aua a kakou; o kuu manao e loau ana no i 'kela poe Hawaii na kulana o ka holomua; a ina hoi e loaa ae<aua ia lakou ka noho holo|iV un ana maihuli o ko kakou lokahi au», aole auei ia he mea hoohauoli mai ia ,kakou e na Hawaii? No'u iho ina e hiki mai ia hoj»ena, e loaa aua ia'u nu huuoli ana he nui. O ka hopena o ia mau hana ana a kakou o ia no, o haalele mai ana na lahui e ia rnau haiia n kakou ua na Hawaii. , Aole anei ia he mea hoohauoli ia <je e ka Hawaii Aole anei e lilo ana i kumu alakai ia ka.kou i na llawaii e hana aku no pela ma na haua e a«t He mea pono uo hoi i na Hawaii apau e lilo i mau luna pakalii e koi aua i na Hawaii/e kokue ole ana i kela po« Hawaii e hana nei i kela mau haaa nia ka makeke, e kuai mai ia lakou mai i kau wahi i'o kannano ame wahi i'a maloo, a ma koia hope aku, iua # e ikein ana ka holomna o keia poe iua ia mai: huna, e hoao hou mai kekahi mau H&waii e kukulu i inau rumi kuai hipi anie na hana e ee e pono ai ko kakou noho ana. O ka. kakou molo kupono o keie luanawa, o ia uo keia: "Ma kuu auo he nawaii e kokua mua ana au i ka liawaii rnamud o kuu kykua ana aku i ua kailika o e ae." A hoea hou aku. Owau no o lIAWAII OIAIO. Honolnlu, Dec. 10, 1918. W. 8. S.

WASHINGTOX, Dec. 10.—Ua hoohi haia ae e ke keena kaua lea loaa an:i o kekahi aila ea hiki ole ke a a f i hoo makaukauia no «a haluna, na ikokueu ame kekahi mokuea i oi ae ka'wama mamua o ke ea. 0 keia mea hou loa i loaa mai la ua kapaia ka argon, a e hoopau aua i na ulia o ka pa-hu ans ame jf n ka a-ia ana ae eke ahi elike me na w U ino i ik*eia i kekahi mau haluna lehu'lehu kahi o ke ea hydrogen e hoohanaia ai ma ka hoopiha aua i ka makani.