Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 13, 28 March 1919 — Page 7

Page PDF (1.61 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

He Moolelo Pohihihi

a ka

MAKAIKIU WAHINE RUTA REVENA

I Huli Ai Mahope o ka Meheu o na Rose

a Loaa Pono ka Mea Pepehikanaka.

 

            A hala paha he hapalua hora o ia hulahula ame ia a‘o ana a kahi kanaka, hoomaha iho la o ia, a nona hoi ka hoomaha, hookahi ka hoomaha like ana o na kaikamahine.

            "Ua maikai keia hana ana iho la a oukou, nolaila ea, e hookaawale aku na mea apau mailuna aku o ka awai no ke kahi hana hou a kakou. E wiki." wahi ana.

            "O keia ko‘u manawa kupono e hele aku ai e hui me kela wahi kanaka," wahi a ka Makaikiu wahine Ruta i noonoo iho ai, a o kona hele aku la no ia no kahi a kahi kanaka pauhakaki e noho mai ana hoola‘i iluna o ka noho.

            "O ke aloha no kou," wahi ana o ka i ana aku. "Pehea oe?" me ka huli papu ana aku o kona alo imua o kahi kanaka e noho mai ana, me ka helehelena hoihoi.

            "Auwe, o oe ka keia, e Kuti! Pehea oe?" i ninau mai ai ke kumua‘o hulahula, me ka akaaka pu ana mai me ka hoihoi o ka helehelena." He manao nui hoi keia au o ka hiki ana mai la? Ke hoea mai no ianei ea, he manao."

            "Ua pololei kau i koho mai la. I hoea mai la au ianei n@ ke noi ana aku ia oe i hana na‘u," i pane aku ai o Ruta.

            "Ae, pela no ka‘u i noonoo iho la. Heaha kau hana makemake la, he hulahula anei a i ole he himeni paha?" i ninau mai ai ke kanaka.

            "Aohe a‘u wae hana ana, aia paha i kau hana e haawi mai ai, aka nae, o ka hulahula oia ka‘u hana makemake loa, i @aa ia‘u ia ike, no ka mea, ma ko‘u noonoo ana, o kekahi ia o na ike hanohano loa e pono ai e loaa i kekahi wahine opio elike me a‘u nei.

            "He hiki no ia‘u ke himeni. O, in a e lohe ana oe ia‘u i ka himeni Hoihoi mai, O, hoihoi mai i Kuu Wawae Laau, ‘ oia ka imoa o ka himeni paanaau loa ia‘u, e ike iho ana oe i ko akaaka a mamae ko iwiaoao i kau a mea o ka lealea, aole oia wale, manao au e hiolo pu ana me hupaku o ka hale, a e ike pu aku ana oe i ka lelele o ka naonao ame na elelu."

            He mau olelo hoomakeaka wale aku nei no keia na Ruta eia nae, ua lilo i mau olelo hoihoi loa na kahi kanaka.

            "A auhea oe, aole makou e haawi aku ana i wahi nou e hana pu ai me na kaikamahine i a‘o muaia a i makaukau loa, aka, e haawiia aku ana no nae he wahi nau e hana ai i kupono i ka poe a‘o hou. He hiki no nae paha ia oe ke kono lole pilipono, ke ano paikini hou loa o nei mau la e nee nei?"

            "E manao mai ana ka paha hoi oe ia‘u he maukauka hoehewa loa no ka uka maulua loa? Ina o kou makemake ia ua hiki ia‘u ke hooko aku i kou makemake i na manawa apau, o ka mea nui wale no ia‘u oia ka loaa o kekahi hana na‘u e hana ai, i loaa hoi paha ko‘u wahi ola o ka noho ana, no ka mea, e nana mai no hoi oe la he ilihune. Pehea la kou manao, aole anei ou makemake e lohe aku i ko‘u leo, he maikai paha a aole paha?"

            "E Ake, e hoao mai oe i ko ia nei leo. E hoao mai oe i ka leo o nei le@e opio ma ke alapii iluna a i lalo, ame ka hoa nuunuu ana."

            O ko Ruta holo aku la no ia me ka awiwi a pii ana iluna o ka awai, kahi a Ake e nolio mai ana, no ka hoaoia ana mai o kona leo.

            "O, he maikai kona leo, e ae mai iaia e kono aku!" i pane mai ai ke kanaka hookani piano, mahope o kona hoao ana mai i ko Ruta leo me ke kani o ka piano.

            Elike meke kiekie a ke kanaka hookani piano e hookani ana i na ki kiekie loa, pela no ka pii o ko Ruta leo ahiki i ke kani kiekie loa, a no ia kani o ko Ruta leo paipai ae la ke kanaka hookani piano i kona lima no ka hauoli, alaila, papa mai la ia Ruta aole e hoomau aku i kana himeni ana, me ka @ pu ana mai.

            "Ua kupono oe e lilo i kaikamahine himeni, a ke apono aku nei au i kou komo ana aku me na kaikamahine mua, o kekahi no hoi he helehelena u‘i maolie kou i kupono loa no ia apana hana.

            "Ina e olelo mai ana kekahi mea ia oe o Geradina Farina oe eia hoi ma ke ano e hoopahene mai ana ia oe, e hoomanao oe i keia, e uumi loa oe me ka hoomanawanui ia mau olelo iloko o kou puuwai, he mau olelo waiwai ole wale no ia e kamailioia mai ana ia oe."

            "E Mr. Ake," i pane aku ai o Ruta, "mai poina oe nou iho ke kamailio mai nei oe i kekahi lede, aole i kekahi kaikamahine himeni, in a no he kaikamahine, aole au e hele mai ianei @ noi aku ai i hana, aka, oiai hoi ua make aku la oia, nolaila, he mea pono ia‘u e loaa kekahi hana i mea e loaa ai kekahi mau mea e pono ai ko‘u ola ana," alaila, ha‘uha‘u uwe iho la o Ruta@ me ka maalea loa.

            "Mai hookaumaha oe i kou noonoo, e kuu kaikamahine," wahi a ke kumu o ka pane ana iho, me ka pa‘ipa‘i ana iho maluna o kona poohiwi. "E loaa aku ana  ka hana ia eo, aohe ou kanalua ana iho no ia mea. He iwakalua dala kou uku o ka pule; e noonoo iho oe me ka hauoli no ia mea; oia mau dala apau nau wale no, a e hana aku oe ia mea elike me kou makemake dala ia oe, nolaila, e hoopau oe i kou kaumaha ana mai nei manawa aku."

            "O, me ka mahalo nui ia oe," wahi ana o ka pane ana ae me ka noonoo nui iloko on a aole no ke dala kona makemake nui i hele aku ai ilaila e noi hana, aka, no kekahi mea okoa ae, a e ike aku ana ka poe heluhelu no ia mea ma keia mua aku.

            "Manao au in a aole kela mau leo kaniuhu mai nei o‘u imua o kela kanaka, aole o‘u manao e haawi mai ana oia i hana na‘u, no kela ha‘uha‘u uwe wale ana mai nei no o‘u. O mahalo nui i kou lokomaika‘i."

            "Aohe au hopohopo ana iho i koe ua aponoia, e loaa aku ana ia oe na dala he iwakalua o kaa pule, a ma ke kakahiaka o kela ame keia Poakahi e loaa aku ai ia mau dala ia oe. Ua hiki ia oe ke noho ma keia aoao o ka hale nei a nana aku i na mea e hanaia mei ana. Ma ka hora umi o ka la apopo e hoomaamaa himeni hou ai."

           

MOKUNA VIII.

 

KA LOAA PONO ANA o NA HANA LAPUWALE.

 

            O ka Ruta kumu no ke komo pu ana aku me na kaikamahine himeni ma ka halekeaka Geite ua maopopo loa. Ua akaaka loa he wahine o Feidete Faure i kamaaina loa me Mr Kana, nolaila e noho ana oia me ka makaala loa nona iho, no kona ike ana ua make o Mr. Kama a e kiai mau ia aku ana oia.

            I ole ai e loaa kekahi hoohuoiia nona aole oia i hoao wale no e hoomakakiu no kona hoohaluaia aku iloko o na la mua elua, aka, ua haawi oia i kona manawa o ka hoikeike ana o ka aha himeni ame hulahula, a pela hoi me na manao hauoli a piha ulumahiehie, a ma ka lua mai o na manawa o ka hoikeike ana o ka aha himeni ame hulahula, a pela hoi me na hana keaka e ae, ua hoike oia i kona makaukau a pau no ia hana, me ka loaa pu iaia o ka mahaloia aku e ka poe apau maloko o ke anaina.

            F. ku ana na kaikamahine himeni ma ke@hai aoao o ka hale a e kali ana no ko lakou manawa e kaheaia mai ai no ka hana, ma ka manawa a Feidete i komo mai ai ma ka puka. No kekahi manawa kona ku ana malaila me ka haka pono mai o kona mau maka maluna o Ruta, a me ka minoaka oia o ka olelo ana mai@

            "Pehea oe, e honne? (mahope aku o ka awai o "hone," a i ole o "dearie"- no ka inoa o na kaikamahine a Feidete e ka hea aku ai). "O oe anei ke kaikamahine hou i komo mai ai i nehinei? Maikai maoli no kau hua ana, aole ma ke ano e pai aku ana ia oe, aka, he oiaio maoli no keia a‘u e olelo aku nei ia oe."

            A, o oe kekahi wahine maalea," ia namunamu iho ai o Ruta iaia wale iho no. "E hoolilo mai ana anei oe ia‘u a like me kekahi bebe ai waiu? Ka wahine ino-a, o oe!"

            No ko Ruta mumule loa, a no ka manao ana paha o Feidete ua ano hilahila o Ruta, i hou mai la@

            "Aole ka‘u he pai aku ia oe, he oiaiao, he maikai maoli kau hulahula ana."

            "O, me ka mahalo nui ia oe no ia apono ana mai la au," a o ko Ruta holo aku la no ia no ka hui ana me na kaikamahine e ae maluna o ka awai.

            "Ea, he poke pua nani maoli kena ana o ka haawiia ana mai nei ia oe," wahi a Keite Loleka o ka mahalo ana mai, mahope iho o ka pau ana o ka hulahula a lakou.

            "Me ka manao aloha, mahalo a oiaio anei o Feidete Faure o ka haawi ana mai nei i keia pokepua?" i ninau aku ai o Ruta me ka oluolu, oiai oia e hoololi ae ana i kona mau aahu.

            "Pela ko‘u manao," i hooiaio mai ai o Keite, kekahi o na kaikamahine hulahula a himeni, a paipai mai la i ka lauoho ku‘i o Ruta. "Ea, heaha kau mea e hana mau ai i kou-?

            "I kou aha?"

            "I kou lauoho hoi-i loaa ai kena waihooluu ehuehu."

            "O, na kekahi hoaloha o‘u i hana mai no‘u, me kekahi laa@ @ana lauoho i kapaia ka peroxida, pela ko‘u manao. Makemake mai la anei oe i keia ano waihooluu?"

            "Ae, ke makemake aku la au," i pane mai ai o Kite. "E hana mau ana no hoi au i ko‘u lauoho me kekahi laau ham@ lauoho, aohe nae he hiki ia‘u ke olelo ae he ehuehu paha a he haulaula loa paha. Ea. ihea oe e hele aku ana e ai?"

 

            "Aohe maopopo ia‘u." i pane aku ai o Ruta.

            "Heaha no hoi kou hele ole mai me a‘u i ka Haleaina Haoada Home?"

            "He hale aha ia?" i ninau aku ai o Ruta no ka hoomaopopo ana.

            "Auwe, aohe ka oe i ike ia hale, he home hoi ia no na kaikamahine hana,  na Haoada Kerega i kukulu ia hale i home no na kaikamahine hana. E loaa ana ua meaai malaila ia oe me ka eni loa no na ai ana. ekolu o ka la. Pehea, e ae mai ana anei oe e hele kaua ilaila e ai ai?"

            "Pela iho la ko‘u manao, mamuli o kau i kamailio mai la he eni ka ai ana malaila."

            "Aole anei i lawa kau mau wahi kenikeni no ka uka ana i kau ai ana? Ina pela, ua hiki ia‘u ke kokua aku ia oe. Ua hiki ia‘u ke haawi aku i elua dala ia oe i nei manawa, a e hoomanao no hoi paha eo e hoihoi mai i ka‘u i ka wa e loaa ai o kau dala."

            O ka wehe kkoke ae la no ia o Kite i kana wahi ekedala a haawi mai la i na dala elua ia Ruta, elike me ka hana a na kai kamahine lokomaikai e haawi ana i ke kokua i ka mea nele me ka puuwai hamama.

            "O, aole, me ka mahalo, he wahi kenikeni no hoi ka‘u," i pane aku ai o Ruta. "Lokomaikai maoli ka hoi oe. A pehea. ua makaukau anei oe no ko kaua hele aku?"

            "Ae, ua makaukau au, hakalia wale no i kou olelo mai."

            "O, in a pela, haele a kau."

            Aohe no i mamao loa ka Home Haoada mailaila aku. Ua kamaaina keia wahi ia Ruta, he hoohewahewa wale iho no hana, i manaoia mai he kaikamahine mahihini loa oia ma ia @mau wahi aohe i hele mua malaila. Hookahi pule holookoa i hoohalaia eia malaila, me ka hoololi ano e iaia ma ke ano h@ kuene, oiai oia e hana ana me ka maalea loa no kekahi hihia ana o ka hana ana, ma ia ano ua kamaaina oia i keia hale am@ na hana apau maloko olaila. ame ke ano o ka haku hona ia home.

            Ma keia manawa, no ka lilo o Kite i hoaloha pili mau ma iaia, me kona ike aku i kona mau ano maikai e pipili aku a no ke aloha iaia, ua lilo oia i mea aloha nana, a ua hooholo iho oia i kona manao e kokua ia Kite ma na ano apau, i ka wa e pau ai o keia hihia ana e huli nei i ka hooponoponoia, oiai he  kaikamahine leo nani maoli oia, o ka hana wale aku no i koe e lilo ai oia i kaikamahine waiwai a e lilo ai hoi oia o kekahi o na puukani ma ia mua aku, a e loaa ai kona pomaikai ma ia hana, oia ka paka ana i kona leo malalo o ke a‘o ana mai a kekahi mea i ike i ka paka ana.

            O kekahi mea a Ruta i ike ai (i ku-eia nae e ka manao  o ka lehulehu) oia hoi, o ka hapanui o na kaikamahine himeni he poe kulana maikai a e ola ana hoi maluna o ko lakou mau ukuhana maikai, a he lehulehu o lakou e malama ana i ka pono o ko lakou mau kaikunane liilii ame na kaikaina ame ko lakou mau makuahine palupalu pu.

            Ia laua i hoea aku ai i ka Haleaina Haoada, hele aku la @aua a ma kekahi pakaukau ma kuono loa, a malaila laua i noho iho ai e ai iloko o ka rumiaina, a hoomaka aku la ke kauoha ana i ka laua mau meaai i makemake ai, a ia loaa ana mai hoomaka iho la ka hookomo ana i ko waho ialoko.

            "Aia oia ke ku mai la ma o," i hooho koke mai ai o Kite i knoa wa i ike aku ai i ka maalo ana ae o ka haku hale.

            "Owai?" i ninau aku ai o Ruta, oiai nae ua maopopo no iaia ka Kite mea o ke kamailio ana mai.

            "Oia kela, ka haku hoi o keia hale," me ke kuhikuhi ana aku me kona lima i kekahi kanaka niape, laula o na poohiwi. o aneane paha i ke kanalima makahiki, a e kamailio iho ana i kekahi mau kaikamahine elua aohe no i mamao loa mai ka laua wahi aku e noho ana.

            "O Haoada Kerega hoi kela, ka haku o keia hale. Ea, ma kau ike aku aole anei kela he kanaka ano helehelena u‘i?"

            "O, alaila o Haoada Kerega i‘o kela?" i hooninau aku ai o Ruta. He oiaio o kona manawa mua no keia o ka ike ana aku ia Haoada, no ka mea, i nan aina e o Haoada o ka hele and no kekahi mau makahiki lahulahu, ma ka manawa a ua o Ruta i noho hana aku ai maloko o ia haleaina no hookahi pule me ka hoololi i kona ano.

            "Ae, oia kela. I kekahi manawa, me kela oia e hana ai, @ hele ana oia e ike i na kaikamahine apau a e kamailio pu aku ana oia e ike i na kaikamahine apau a e kamailio pu aku ana ia lakou me ka oluolu loa, he hoea mai koe on a maanei. He kanaka oluolu oia i ka nana aku, aole anei ou manao pela?"

            "Hu!" wahi a Ruta.

            Ma keia manawa ua hoomau mai la no o Haoada i kana hele ana me ka lululima i na kaikamahine apau mai kela aoao mai o ka rumi a kokoke loa mai ma ka laua wahi e noho ana.

            "Eia ae oia ke hookokoke loa mai nei ia kaua," wahi a Kite o ka hooho ana ae me ka leo malie. "Pehea oe, o Mr. Kerega?" wahi ana o ka ninau okoa ana aku.

            "O, pehea oe?" wahi a Haoada me ka leo oluolu loa o ia ninau ana mai, alaila hele mai la ma kahi a Kite e noho ana a lululima me ia.

            "E oluolu oe e ike mai i keia hoaloha o‘u," wahi a Kite o ke noi ana aku i ua o Haoada. "O Miss Foleta keia o ka hale keaka Geite."

            "O, pela?" wahi ana o ka pane ana mai, a haawi pu mai la i kona lima no ka lululima pu ana me Ruta. "O kekahi keia o na hoku o ka hale keaka. ea. oia anei?"

            "Ae. aole nae hoi elike me ia au i kamailio mai la ma ke ano pai. no ka mea, aole iaia wale no oe i pai mai la@@aka @@u pu kekahi. oiai nae, aole ia o ka mea pololei, he mau kaikamahine a‘o hou wale no maua," me kona pa‘i ana aku ma ka lima o Haoada.

            Alaila nana mai la oia ia Kite me he mea la ua hoopuiwaia aku la oia no ko Kite kamailio ana aku la iaia, me he mea la he manao hou ka i ala ae la iloko on a i mai la.

            "Owai hoi auanei ka mea i ike aku? Lehulehu wale na wahine i lilo i poe hana keaka maikai loa a i kapaia hoi he mau hoku, a mai na kaikamahine himeni wale no ko lakou hoomaka ana ahiki i ka loaa ana o kela kulana hanohano loa ia lakou.

            "Ke manaoio nei au ua pololei a oiaio loa keia mau mea a‘u o ke kamailio ana aku la. Aole anei pela?" wahi hou ana, a hoomaka hou aku la kana hele ana no kekahi aoao o ka rumi.

            "Pehea kou manao no kela kanaka, aole anei he kanaka nui a hanohano maoli kela?" Wahi a Kite o ke kamailio ana mai i kona hoa. me ke kau no o kona mau maka maluna o ke keonimana e hele la mai ia laua aku, me ka hoihoi o kona helehelena.

            He kanaka kupono loa kela e lilo i hoaloha, he keonimana oiaio oia ma ka hana a ma ka olelo. Ua ike akku ai iaia.

            "No‘u iho nei la. ea, i ko‘u nana iho iau mehe mea la ua kamaaina wale au iaia no kekahi mau makahiki lehulehu i hala hope aku nei. oiai nae. o ka lua iho la no keia o ko‘u manawa o ke kamailio pu ana me ia. Kupanaha ka pipili o ko‘u naau iaia, pela paha oe e olelo iho ai ia oe iho, aole anei?

            "Ua pololei kau i olelo mai la," i pane aku ai o Ruta, me ka huli ana aku e nana ia Haoada e hele la. "He kanaka u‘i oia ma kona helehela no kona mau makahiki, aka nae, maloko o kona naau. ke ole au e koho hewa oia kekahi o na moo nahesa maalea e huli ana i kana mea e ai ai, me ka waiawa make."

            Nana pono mai la o Kite iaia me ke kahaha no ka Ruta nau olelo a i mai la@ "O. he keikialii kona ano. Aole anei e lilo ana oia i Romeo kiekie, e Miss Revena? Makemake au e lilo i Julieta i ka wa au e nana aku ai i kela mau maka maloha‘i on a. Aohe a‘u nana in a he Moneteromere@i a i ole @e Katapula, a i ole ia mau ano lahui paha a elua.

            "Heaha auanei ka mea oi aku iloko o kekahi inoa- o ka naka ma kekahi inoa he like no ka ike me ko kekahi." Alala hopu iho la o Kite i kona mau mikini lima, ka papale ame @ana eke paalima no ka hoomakaukau ana no ka hele.

            Ma ia ahiahi iho ma ka manawa i makaukau ai na hana hoikeike ua mai emoole loa iho la ke kaikamahine lawelawe no Miss Feidete Faure, a no ia ma‘i i kauohaia aku ai oia hoi no kona hale. O ko Ruta olelo aku la no ia ia Feidete, ka wahine hana keaka, oia ke pani ma kahi o kela kaikamahine i loaa i ka ma‘i no ia ahiahi wale no, a ua aeia mai ia noi ana, me kona piha hauoli loa no ia aeia ana mai, i hiki @i iaia ke hakilo nona iho i na mea e hanaia ana maloko o ia hale ame ke ano hana hoi a Feidete

            Ma keia ahiahi ua hoike mai o Feidete i kona mau ano maikai apau ma ka olelo a ma ka hana, he wahine oluolu a akahai maoli oia. Oiai oia maluna o ka awai a e hoikeike aku ana i ke anaina i kana mau hana, he manawa lawa loa ia no Ruta e huli a e nana ai i na mea apau maloko o ka rumi komo @ole o ua o Feidete.

            E makaukau ana oia e wehe mai i kekahi o na ume o ka pahu-ku o ua o Feidete, hemo emoole loa mai ana ka puka a komo ana no ua o Feidete. Aole i lilo kela loaa pono ana mai on a i ka wahine hinuhinu mawaho a piha oloko o ka naau i na ekaeka like ole i mea no Ruta e hilahila iho ai, no ka mea ke ike al no oia he kuleana kona e nana ai i na mea apau o ua wahine la, nolaila hoomau loa mai la no oia i ka huki na i ka ume a hamama, nana iho la ialoko, alaila, pani aku la me ka hooho ana ae ma ke ano ua hoohokaia oia no ka @oaa ole ana iho o kana mea i makemake ai e loaa.

            Alaila i kona ike ana aku i kekahi palaki lole maluna o ke pakukau hooho hou ae la, me he mea la ua hauoli oia i ka loaa ana o kana mea e huli ana@ "O, eia ka la," alaila hoomaka iho la ka palaki ana o kela i na lole o ua o Feidete.

            No kekahi manawa ka hakilo loa ana mai o ka wahine luahine iaia me ka pane wahi leo ole mai, alaila ninau mai la@

            "Ea, e Miss Revena auhea o Mele?"

            "Owai ia mea o Mele?"

            "Ke kaikamahine lawelawe hoi o Feidete," wahi a ka wahine o ka pane ana mai.

            "Auwe, ua ma‘i oia a ua hoi aku nei i ka hale@ a owau ka i pani iho nei ma kona wahi i keia ahiahi, e Miss Faure."

            "Ahe, pela i‘o ka@ akahi ae la no hoi au a lohe. He palapala ka‘u nana, a aole hiki ia‘u ke kali iaia ahiki i kona ola ana."

            "O, in a hoi ha pela. na‘u hoi e lawe aku a haawi iaia, ina e makemake mai ana oe na‘u e lawe aku."

            "Manao au oia ka pono. Eia ua palapala la, a-@" a ia manawa hele aku la oia a kokoke loa i ua o Ruta, a haawi aku la i kekahi wahi-leka i sila ia. E ku ana ua wahine la ia manawa malalo pono iho o ka malamalama o ke kukui, nolaila, ua hiki pono loa ia Ruta ke ike aku i kona mau ano apau a pela me kona lauoho me ka hoohewahewa ole.

            Ma ka Ruta nana aku iaia he wahine oia i aoo loa nona paha na makahiki aia ma kahi o ke kanahiku, me na maka liilii, me na maka liilii kohu popoki a ua kuakea no hoi kona lauoho.

            No kekahi minuke ko Ruta nana pono ana aku iaia me ka ekemu ole, me ka hiki pono ole iho la iaia ke hilinai i kona mau maka. iaia i noonoo iho ai: "Ke ole au e koho hewa aole keia he wahine okoa aku, aka o kuu hoaloha no o kela hale hoolimalima a‘u o ka hele ana mai e kamailio pu ma kela la aku nei, oia o Mrs. Wiliama, aohe mae on a mau lauoho ku‘i a mau ano hoololi ano e i nei manawa. Ua kamaaina @a‘u kela leo on a. o ka leo no o Mrs. Wiliama a e ao."

            Ina he wahi hoomanao iki kekahi iloko o Mrs. Wiliana ia manawa no Ruta. alaila ua hunakele loa oia ia mea iloko wale iho no ona. no ka mea. oiai o Ruta e nana pono aku ana iaia ua kaholo wale mai la no kana nana ana ma ke ano hoomaopopo ole a i a mai la:

            "E lawe pololei aku hoi oe i kena palapala a haawi iaia, noka mea. he palapala ano nui loa kena a‘u i makemake ai e hoohala ole ia ka loaa ana aku iaia," ame kekahi huaolelo hou ole o ka huli aku la no ia on a hele.

            Iaia no a hala aku o ko Ruta hoohuli ae la no ia i ka aoao o ka wahi leka i kakauia ai iluna a nana pono iho la. He wa-hi leka hou loa i kana nana iho aohe nae i kakauia kekahi huaolelo maluna on a mawaho. Ia manawa lohe ana no oia i ka halulu kapuai wawae o kekahi mea e hele mai ana, a ua nalo no hoi ua palapala la iloko o kona poli i ka wa i weheia mai ai ka puka a komo ana no ua o Feidete.

            "E hookomo awiwi mai oe i ko‘u lole," wahi a ua o Feidete maalea ia Ruta. He makemake au e hoololi koke i ko‘u mau aahu. he mau minuke kakaikahi wale no ko‘u e komo ai a hoi hou aku iloko. Aole o‘u makemake e kali loa mai kela anaina ia‘u."

            No ke komo lole ana no kona kumu hakalia. ia paa ana no o kona hoi hou aku la no ia noloko o ka rumi hana keaka, a koe hookahi hou iho la o Ruta. E kau aku ana oia i na lole o Feidete i weheia ae ai iluna i ke kui. lohe ana no oia i ke kapalulu o kekahi mea a haule ana iluna o ka papahele.

            He pu-a pepa i owiliia. me he mea la mai kekahi pu-a pepa lehulehu mai. O kona hopu koke iho la no ia a owili iho la a huna iloko o kona poli. He apana pepa @uku iwaena. me na huapalapala like ole mawaho o ka poai a pela maloko o ka poai.

            Ua hookahaha loa ia kona naau i kona ike ana iho ia kii no kekahi manawa. alaila me he mea la i ku@iia mai oia, o kona hina iho la no ia ilalo. he mea kupaianaha loa i kana moonoo iho. no ka mea. ua unu maoli ia iho oia a pa-hu ana iluna o ka papahele a nee iho la oia i ka akaaka malie no ke kupanaha o kona hina honua wale ana iho la no ia minuke ilalo me kekahi mea ole nana oia i kula‘i ma‘i.

            "Kupanaha no kou hoopahaohao wale ia iho no, e kena poo laau." wahi ana iaia iho. "o keia iho la ke ki e hemo ai kela mau huapalapala hoopohihihi i kou noonoo mamua aku nei i haawiia mai la ia oe e kekahi mana kupanaha no ke kokua @@@ ia oe@ a eia @ae@ aohe oe i hoomaopopo i kona waiwai."

            O kona ku ae la no ia a hele aku la ma kahi o ka pahuume, wehe ae la i ka wa-hi leka a ka wahine o ka haawi ana mai iaia. Me ke kokua a kekahi kui omau lauoho wehe ae la @@@ i ka wa-hi leka me ke akahele loa e nahae ole ai a hoomal@lahola iho la iluna o ka pahuume.

            "Eia hou no ia laki o‘u." wahi ana. me ka nana pono i@o i ka leka i kakauia ai me na hua huna. elike me ia ana i ike iho ai iluna o kahi apana pepa i haule iho ai iluna o ka papa @@@. a hoomaka iho la e pela i na hua. a ma ia hoonohonoho ana  ana i hiki ai iaia ke heluhelu i ka manao," wahi ana. alaila hookomo @ou iho la i ka leka iloko o ka wa-hi a hoopipili iho la a paa @me ka mea hoopipili. "No‘u paha ka manao o keia olelo. e m@kaala i na makaikiu, laki niaoli iho la ka hoi au i ka loaa a@@ @ nei apana pepa. Eia nae, aole no i hoopauia ae la kona p@hihihi. oiai oia e heluhelu aku ana i ko Feidete mau ano apau he hapalua hora ma ia hope iho.

            "Ua maa wale paha nei wahine i ke kakau ame ka helu@elu ana i na leka me keia ano hua huna," i noonoo wale iho a no ua o Ruta.

            "Ma ka u hoomaopopo iho ua hiki loa iaia ke heluhelu i keia mau huapalapala me ka hikiwawe loa. eia nae. aohe no o@@ i hoomaopopo loa he mau huapalapala huna hiki wale no keia ke heluheluia e kekahi poe e hoomaopopo ana i ka huli @na. Haawi mai la o Feidete i kona aloha he mau minuke on a hope iho a haalele mai la. Iaia i iho aku ai a haule ilalo mai ka puka aku. lele mai la kekahi kanaka mailuna mai o kekahi kaa oto e ku kokoke mai ana. Leha wale mai la no kana hana ana i ka wahine no kekahi manawa pokole loa. al@@laa komo mai la me ka awiwi loa noloko o ka hale keaka.

            Naua aku la o Ruta iaia me ke kahaha a i wale iho la no aia iho: "O oe anei kekahi e Mr. Delema iloko o keia @ui@au? He wahine u‘i no hoi kau. eia nae oe ianei e hoolalau @ei@ O. e kuu Haku. e hoopakele ae oe ia‘u mai ka lilo @ma aku he wahine na kekahi kanaka pauaka elike me kela. Maila. he moo nahesa maopopo loa keia Feidete a‘u i kuhihewa ai he wahine maikai a lede oiaio oia. O. e na lani e hoakaka mai ia‘u i maopopo ia‘u keia nane pohohoho!"

 

MOKUNA IX.

 

O MR. DELEMA.

 

            Mai kona manawa mai i komo aku ai ma ke ano he@@i kamahine kimeni no ka hale keaka Geite. mai ia manawa mai kona noho pu ana me Kite iloko o ka hale hookahi. i ole a@ oia e hoohuoi ia. He rumi ko laua ma kekahi hale ma ke Ala@@i keaka mai, aka ma keia po ua hele o Kite me Keoni. nohula ua hoi hookahi o Ruta i ka hale oia wale no.

            Oiai oia e hoi ana. nalu wale iho la no oia iloko iho @@@@ "Heaha la hoi ka Mr. Delema hana ma kela hale keaka @@@ ka po nei? Ke manao nei au he hana kana me Feidete. @@@ ka maa mau ia o Feidete ka hope loa o ka poe e haalele @@@ ana i ka hale keaka, a ke manao nei au ua pau pu no na kaikamahine himeni i ka haalele i ka hale keaka ma kela manawa like me ia."

            I kona hiki ana aku i ka hale aole oia i hoi koke aku e hiamoe, aka noho iho la oia e noonoo no kana mau hana e h@na aku ai. "E nana hou ae au i kela leka." wahi ana iaia ih@ @ unuhi ae la i ka leka a Mrs. Delema i haawi mai ai iaia @ai a Feidete mai a ia Mr. Delema

            "Manao au ua kuhihewa loa au ma o ko‘u manao mua @na he kanaka okoa aku ka i makemake ia Feidete, aole o Mr. Delema, aka ke manao nei au o Mr. Delema no ke kanaka a Feidete i manao ai e lilo aku nana. elike me ka mea e hoak@ka Feidete i manao ai e lilo aku nana. elike me ka mea hoak@ka ia nei maloko o keia leka."

            Pupuku ae la kona lae oiai oia e noonoo ana no kekahi minuke iaia i heluhelu iho ai i ka leka no elua a ekolu p@ha manawa. "Eia nae hoi, in a aele na olelo mahope loa o ka @ka e manao iho ana no au o Mr. Delema no ke kanaka a Feidete i manao ai, eia nae, aohe kupono o na huaolelo ma na l@@ani hope loa no Delema, no ke kanaka okoa aku ke kupono k@e wale no paha he okoa no kona manao a i lilo ai i mea nalo pela o Feidete i hoolalau ai i kana kakau ana, i manaoia aku ai he kauaka okoa no kana i manao ai, ma ia ano e hoao mai ana a paha oia e pai mai iaia ma o ke kapa ana mai iaia he kanaka opio. Pehea la, oia anei ka puana a ka moe?

            "Ina ua manaoio o Mr. Delema i na mea apau a Feidete e kamailio aku ai iaia he keu aku oia a ke kanaka naa@@@ nui wale, punihei wale aku la no i na olelo a kela wahine me kona ike no he wahine maikai a u‘i no hoi kana in a ua aloha oia i kela wahine ua like oia me kanalii ka puni wale, eia nae ke ike nei no au i ko‘u hoopohihihi loa ia ma keia mea.

            "Ina hoi ke kokua aku nei oia no ka pono o ke kanaka @k@a, alaila he kanaka hilahila wale aku la kela i hiki ole ai iaia ke hele a noi aku ia Feidete i wahine nana, a o ia kanaka me he mea la he hoaloha oiaio loa no Mr. Delema.

            "He kakaikahi loa ka hele aku o kekahi kanaka a noi aku i kekahi kanaka i kekahi kanaka okoa aku a nana e hele aku e noi i kana wahine i makemake ai, koe wale no a he mau hoaloha pilipaa loa, e nalo ai ka mea huna a kekahi i kekahi.

            "Ma keia leka a Feidete i kakau mai ai ia Mr. Delema ua maopopo loa ka manao ke heluhelu iho he kanaka okoa ka i  makemake ia Feidete i wahine, a me he mea la no ka hilahila o ia kanaka i makemake ai ia Feidete i ka hele okoa aku e noi, ua waiho mai la ia hana iloko o ko Mr. Delema lima,  nana e hele aku e noi nona.

            "Owai l ia kanaka i makemake ia Feidete oia ka‘u e makemake loa nei e maopopo? He maopopo loa ma ka nana iho i ka manao o keia leka he hoaloha no Mr. Delema kela kanaka. @ka o ka ninau, owai oia?

            Alaila nana hou iho la oia i ka leka a heluhleu iho la @nai ka mua a i ka hope loa. Aole no i maopopo loa ia‘u ko Mr. Delema mau auo o ke ola ana, kana hana, a pela aku, koe wale no na mea a kana wahine o ke kanailio ana mai ia‘u e pili ana nona.

            "He kanaka makemake nui kela i ka wahine in a he o@@@ na olelo a kana wahine o ke kanailio ana mai, a no ka pohi@@@@ loa iho la o keia mea i ko‘u noonoo, heaha ana la ka‘u hana pono e hana aku ai.

            Alawa ae la oia i ka paia e nana i ka uwaki a olelo ae @@ "O ka hora 11 no hoi ha keia manawa, manao au aole i @@@ moe aku la o Mrs. Delema, e kahea ae au iaia ma ke kelepona, in a nae oia wale no ko ka hale. Ina oia wale no, alaila @@ no o Mr. Delema me Feidete, a e loaa ana i manawa ia @@ ninau aku ai iaia i kekahi mau ninau no ka mea e pili ana ia Mr. Delema.

            He kelapona kana mawaho iho o ka holo o ka rumi @@@ @ noho ana, a iloko o ka manawa pokole ua loaa aku la o Mr. Delema iaia a hoomaka iho la ko laua kanailio ana no kekahi mau minuke.

            "Ua hoi mai nae paha o Mr. Delema?" wahi ana o ka ninau ana aku. "Aohe oia i hoi mai i nei manawa," i pane mai ai o Mrs. Delema ma kela aoao. Ua kelepona mai aia a‘u mamua o ka aina ahiahi he hana ano nui loa kana e hiki oia ai iaia ke hoi mai i ka manawa ai, a ua hoike mai nei aole paha oia e hoi koke mai ana ahiki i ke aumoe.

            "Aohe i maopopo ia‘u kona manawa e hoi mai ai, o kana wale no o ka hoike ana mai nei e hoi mai ana no oia i ka manawa e pau ai o kana hana."

            "Heaha ia hana ana?" i ninau aku ai o Ruta. "Ua maopopo nae paha ia oe ia hana ana?"