Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 17, 23 April 1920 — Page 5

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Nupepea Kuokoa, Honolulu,T. H. Poalima Aperila 23, 1920

 

He Moolelo no

Keaka Tazana

Ka weli o na Ululaau Mehameha o Aferika

A o ka Hoaloha Ahiu

            @@ no ke kii iloko o ka lima o Abuda Kamaka kahi i paa kela hoea ana aku o ka moi, aka hookomo ae la nae oia @@@ kona poli a ia manawa hookahi, i pane mai ai, me @@@@@@@@@. "He oiaio kau mau mea apau i lohe mai nei, @ a piha i ka hoowahawaha ia oe e kena moi" O @ lele mai la no ia imua. he hookahi no puupuu uwoki @ moi nei o na Arabia e kikiwi ana a hina aku la iluna @ lepo me ka hoomaka ana aku o Abuda Kamaka e holo, @ o kona lio e ku mai ana, i paa i ka hauhoaia me ka @ no ka mea ua makaukau kela kanaka e hele i ka hahai @ ma kela kakahiaka. no kona ike ana mai nae ia @ pela oia i hoohakalia ai i kana huaka'i a hele mai nae ia @@ma pela oia i hoohakalia ai i kana huaka'i a hele mai ke kamailio pu ana me ke kaikamahina opio, eia ka e lilo @ hana nui, e wehe ai kona noho pu ana me kela moi. @le ka piha eleu loa, kau ae la o Abuda maluna o kona @@ hoomaka aku la e holo no kahi o ka puka-pa ; iaia nae @@@@ la, no kona pakele, ua kahea mai la ka moi i kona poe @aka e hopu i ke kolohe, nolaila hoomaka aku la na ka @@ paele e alualu iaia, ua like nae ka lakou mau hooikaika paa kela kanaka, me he mea ole la, no ka mea aia @a pu raifela i loko o kona lima kahi i paa ai ka mea nana no aku i ua poe paele nei, e hookaawale ia lakou iho mai aku o ka poino.

            Ka loaa aku la hoi ka lohe i na kanaka paele elua e kiai @@ i ku puka, no ka hopu ana i ke kanaka Arabia kolce nolaila hoomakaukau ae la laua e pani i ka puka pa, o ka @@ no ia i kani aku ai ka pu a ua Arabia nei, a ku aku la ka @ aka i ke kanaka mua loa o laua, a i ka elua aku o ka poka, @@ palua ua mau kanaka nei i ka make, o ka oili aku la no @@@ ke kolohe mawaho o ka pa.

            Me na manao hoohaehae. i kowaliwali ae ai ua Arabia nei i kana pu raifela iluna o ka lewa, me ka noke ana mai i ke kamailio i kekahi mau olelo hailiili, o ka nalowale aku ia no ia o ua kanaka nei iloko o ka ululaau, a pau ka ike hou ia ana aku ke aha'i la ka pupuhi i ka i'a o Uko'a.

            No kela pakele ana o Abuda Kamaka. ua hoopiha loa ia ka moi o na Arabia me ka inaina, me kona haawi koke ana ae i ke kauoha i kona poe kanaka, e uhai aku mahope o ke kolohe alaila huli hoi mai la no kahi a Miriama e noho ana iloko o ka nahelehele, me ka pane ana aku i ua kaikamahine nei:

            "Eia ihea kela kii a ka ilio i kamailio mai nei ia oe? Heaina ke ano o kela kii, e haawi koke mai ia'u i keia manawa

            "Aia kela kii i ua kanaka nei, ua lawe aku nei oia, makona manawa i holo aku nei!"

            "Heaha ke ano o kela kii e Miriama?" me ka hopu okoa ana aku o ua moi nei o na Arabia ma ka lauoho o Miriama a kaualako mai la iaia ahiki i ke ku ana ae o Miriama iluna me ka noke ana aku i ke kulakula'i a ninau hou aku la:

            "Heaha ke ano o kela kii, e hoike koke mai ia'u i keia manawa me ka huna ole aku i kekahi mea?"

            "He kii kela no'u i ko'u wahi wa uuku. Malalo kela kii o ka malu o Mabina, aka nae ua aihueia e a'u mai iaia mai, na kekahi mau huapalapala i kakauia mahope o ke kii."

            Ua piha loa ka moi me ka inaina me ka ninau hou ana mai: "Ua maopopo no anei ia oe na mea i palapalaia mahope o kela kii?"

            "Aole i maopopo ia'u no ka mea ua palapalaia ma ka olelo Palani, aole e hiki ia'u ke heluhelu i kela olelo."

            Akahi no a hoomamaia aku ka noonoo o ua moi nei, no kela pane, no ka mea maopopo iho la iaia aole i ike Miriama i na olelo o ka upepa i kapiliia aku ai mahope o ke kii Papa ikaika mai la nae oia ia Miriama, aole e kamailio hou me kekahi mea e ae mawaho on a, ame ka wahine nana e kiai ana iaia, o ke kaha aku la no ia o ua moi nei hoi no kahi o kona poe kanaka a waiho hookahi iho la no ia Miriama e hoohala i kona manawa ma kela wahi iloko o ka mahelehele.

            I waiho iki aku kaua e ka makamaka heluhelu i na kamaka o ka moi o na Arabia, a makuakane hoopunipuni hoi Miriama. e hookolo ana mahope o ka meheu o Abuda Ka@@aka a e huli hou ae kaua ihope e nana ai no ka Mea Ha@@@@@ Morikona, pehea aku nei la ua kanaka nei.

            He me oiaio mahope iho o kela noke ana o laua me Ma@@@ a o Hanakou hoi ma kekahi olelo ana, i ke ki aku a ki @@@ i ka laua mau pu me ko laua ku like ana i ka poka a @@@ na haule iho la o Morikona iloko o kona waapa, waiho @@ me ka pau o ka ike ame kona noonoo, aia hoi kona @@pa ke laweia la e ka wai o ka muliwai, me ka hiki ole @@ ke  hoomaopopo ae i kekahi mea.

            He mau hora loihi kela waiho malie ana o ua o Morikona @@@ ka waapa, a i ke kaakaa ana ae o kona mau maka, kana mau mea i ike ae, o ia no ka hoku o ka lani, me ka @@popo ole nae iaia o kona wahi e waiho ana, aka nae @@@@ o ka onioni o kona kino, akahi no oia a hoomaopopo oia ka oia maluna o ka waa a hoomaka ae la oia e ala @@@ a na kona ike ana i ka eha, i hoihoi hou mai i kona @@ maikai me ka hiki iaia ke hoomaopopo i na mea @@@neia mawaena on a ame hanakona.

            no kona more mail ilk o ka waa alaila e lawed aku na ahiki i ka moana, a in a no kona loaa mai i kekahi @@ a laila manao ae kona pakele, aka i paiale waia aku i waa ma kahi e loaa ole mai ai i na kokua, he hookahi @ea maopopo loa, e make ana oia.

            ka hoomanawanui nae i hooikaika ae ai oia ahiki i noho pono ana iluna, me ka hoomanawanui no i ka eia nae aole he kahe o ke koko, mai kona mau wahi eha, aole no hoi he eha nui loa mai, hoomanao iho la aole no ka paha i kukonukonu kona mau eha, aka he wale no ma ka i'o, e ola ai no i ka manawa pokole, no ea in a ua kukonukonu kona mau wahi i eka, e lilo ana kana mau hooikaika ana aku no kona palekana i mea wa ole aole e hiki iaia ke huli aku i mau meaai nana, o mea maopopo loa, e make aku ana oia:

            ko nae o ka nui o keia pilikia ame ka poino i kau aku hana on a. oiliili mai la kana mau homanao ana no Miri

            Ua manaoio loa oia, ma kela manawa ana i hoao aku hoea no kahi hoomoana o Hanakona. aia o Miriama alo o ka malu o kela kanaka ino, aka nae; in a ua make kanaka a i ole, aia paha iloko o ke kulana kupilikii, @ aole no he palejana o kela kaikamahine iloko o ka a o na kanaka Paele, no ka mea ua oi aku ko lakou ino, mua o Hanakona.

            he mea la i;oko o ka noonoo o ua o Morikona, aia na @@ ame na pilikia ke hoopuni la ia Miriama, nolaila paokoa ae la oia i kona mau maka. me ka mihi ana iho ka naau walania, no ka nui o kona hewa. no ka mea muli o kona manao lapuwale. i komohia ai kela kaikahina iloko o ka poino. O kona mau manao lapuwale, ka mea nana i kono aku i kela kaikamahine hewa ole, e haalele aku i kona mau hoaloha, ka poe i makaukau mai i kupale i kona pono, mai na hoopilikia wale ana aku a Hanakona, ame na kanaka i like aku ko lakou ino me kona.

            Ua lohi loa nae keia ike ana a ua kanaka nei i ko ko'iko'i o ka hewa ana i hana aku ai maluna o Miriama; eia nae me ia hoomaopopo no i ka nui o kana mau hana ku i ka lokoino i kela kaikamahine opio, ua hooi loa ia ae ka nui o kona aloha no Miriama, ka mea i loaa mua ole iaia i kinohi, o kela manawa ana e kuko ana. no ka hoopoino wale ana aku no i kela kaikamahine, no ka hooko ana i kona mau manao lapuwale ame kana mau kuko palaualelo.

            Aole nae i hiki pono i ua o Morikona ke ike i ka loli ano nui iloko on a. Ua ike oia, ua hana aku oia i kekahi hewa ko'iko'i loa, iaia i hoolala ai e hoomahuka ia Miriama no Ladana, o kana kumupale wale no, no ia hana ana, mamuli o ka nui o kona aloha; aka o ka mea oiaio loa nae, ua hoea mai i ka hookaakaaia ana o kona mau maka, aole loa oia e hoohaahaa iaia iho, ma ka hooko ana aku i kekahi mau hana ekaeka. in a ia he mea e hookoia ai kona mau iini. O na pilikia ame na poino he nui ana i alo mai ai, no ka hookolo ana mahope o ka meheu o kela kanaka kolohe, no ka hoopakele ana ia Miriama, ua lilo ia mau pilikia i mau mea nana e hoololi ae iaia ahiki i kona hoomaopopo ana i kona kulana oiaio e pono ai ke o a aku.

            O kaa noonoo hookahi wale no iloko o ua o Morikona oiai oia e noho malie la maluna o kona waa, o ia kona hoea ma ka aoao o Miriama, a waiho aku iaia, no ka hoopakele ana i ke ola o kela kaikamahine, in a ia he mea hiki i kona mana ke hana aku no ka palekana o ke kaikamahine ana i hookomo aku ai iaia iloko o ka poino.

            Me kela noonoo hookahi wale no, iloko on a no Miriama leha aku la kana nana ana iloko o ka pouli iuka o kapa o ka muliwai a ma kahi malamalama moowini loa a kona mau maka e nana aku la, ike aku la oia i ka paapu o na kumulaau, nolaila kukuli iho la oia iloko o kona waa, a hoomaka aku la e kope i ka wai, elike me ka ikaika apau i loaa iaia.

            Aole ia mea he maka'u iloko o Morikona i kela manawa, ke hoomau la no oia i ke kope ana i ka wai, me kona mau lima, ma kela ame keia aoao o ka waa, aole no he holo o ka waa. aka e panee malie ana no nae ia imua, ma na iniha. Ke ike la no oia i ke eha mai o kona mau wahi i ku ai i ka poka, ke maluhiluhi mai la no hoi kona mau lima, he mea ole nae ia ke hookukuia ae me kela ake nui iloko on a, e pae aku i ka aina, a e hoao aku e huli ia Miriama, ahiki i kona loaa ana iaia.

            No kekahi mau hora okoa kela hoomanawanui ana a Morikona i ke kope i ka wai o ka muliwai, ua hookokoke aku la kona waa ma kekahi kapa o ka muliwai, a ke lohe aku la oia i a leo kuwo o ka liona, a mamuli o ke kokoke loa o kahi a ka liona e kuwo mai ana, i loaa ai iaia ka ike, ua ancane loa kona waa e hoea aku i kapa. aole no ia he mea e komohia mai ai ka maka'u iloko on a, no kela holoholona oiai nae, he kanaka maka'u wale oia, elike me ka kaua i hoomaopopo mua ai nona, ma kekahi mau helu aku nei i hale.

            Lalau aku la nae oia i kana pu raifela, a huli mai la a pili ma kona aoao. in a no kona halawai me ka poino, alaila e hoohana okoa ana oia i kana pu, i palekana ai kona ola mai kela liona mai.

            Ke hoomau la no oia i ka hoe ana i kona waa me na lime, a iaia i manao iho ai e hoonau i ka hoe ana, no ka mea ua hele mai la na lima a malo'elo'e me ka maeele pu i kau a mea o ke anu. alaila hikilele ae la oia i ka pa ana aku o ka ihu o kona waa i kekahi mea, ana no i koho koke iho ai, he lala no kekahi kumulaau, a lohe pu aku la no hoi i ka nakeke o ka wai, ma kahi o ka waa i pili aku ai.

            Hoao hou aku la oia e hoe i kona waa, aohe he nee aku imua, alaila hapapa wale aku la no kekahi lima on a, iloko o ka pouli, paa aku la iaia ka lala o ke kumulau i kela wa i kuwo hou mai ai ke leo o ka liona, aole i mamao mai iaia aku, a o ia kana i koho iho ai, malia paha, ua hahai hele mai kela liona iaia, pela i kupono ai kona wahi i pili aku ai, me kahi a ka liona e kuwo mai la.

            Ke hoao la oia in a paha he paa kela lala laau, e @aki ole a@ iaia, ke pinana aku iluna, a i kona ike ana, u ahiki i kela lala laau, ke lawe i na kanaka elua a ekolu mawaho ae on a, lalau iho la oia i kana pu raifela, a kaei ae la i ke kaula ma kona poohiwi, o kona hooholo aku la no ia i kona mau lima ahiki i ka paa pono ana o kahi nui o ka lala laau, ia wa i ku pololei ae ai iluna, a hooikaika aku la ahiki i ke kaa ana o na wawae maluna o ka waa, a ia kaawale ana ae o ua o Morikona mai ka waa mai, ia wa i lilo aku ai ka waa i ka wai, a pau aku la ka ike hou ia ana iloko o kela pouli o ka po.

            Oiai ua o Morikona e paa malie la i ka lala laau, he elua wale no mea hiki iaia ke hana aku, o ia kona hooikaika ana e pinana ahiki i kona kau pono ana aku i kahi nui o ke kumulaau a i ole, o kona haule hou mai iloko o ka muliwai. Hooikaika aku la oia e hapai i kekahi wawae on a, e kau ae iluna o ka lala laau, aole nae e hiki, no ka mea ua nawaliwali kona kino, he hookahi mea maopopo loa. in a pela iho la ka hiki ole iaia ke panee aku iluna, alaila e haule ana oia iloko o ka muliwai. ke hiki hou ole i kona mau lima ke puliki i ka lala o ke kumulaau.

            Oiai no ua o Morikona e pupue la, kuwo hou mai la ka liona, i kela manawa nae, he mai i-a helu wale no ke kaawale mai iaia aku, a iaia i nana aku ai ma kapa o ka muliwai, e nana mai ana na maka elua o ka liona, aole no nae ia he mea nona e maka;u iho ai, no ka mea aole he hiki i ka liona, ke pinana iluna o ke kumulaau.

            Ke lewalewa la kona mau wawae a pili i ka iliwai, ua hoopuiwa loa ia aku oia, i ka pa ana mai o kekahi mea i kona wawae, me ka owe pu hoi o ka wai i kela manawa hookahi. a hoomanao koke mai la no oia, he moo ka mea nana i hoku'i mai i kona mau wawae, a o ia kana o ka hooho ana ae:

            "Aohe wa a moku kuu mau wawae i kela moo nui," wahi ana, me ka hooikaika hou ana aku e pinana iluna o ka lala laau, o kana mea nae e ike la, aole he hiki i kona mau lima, ke puliki hou aku i ka lala laau, nolaila hoomanawanui wale iho la no oia, in a no kona haule aku iloko o ka muliwai, e pau mai ana oia i ka aiia e ka moo, aka nae heaha ka mea hiki iaia ka hana aku, o ka ae wale aku no, pela iho la kona hopena e hoea mai ai.

            Oiai no nae oia e pupue malie la i ka lala laau, loha aku la oia i ka nakeke mai o kekahi mea maluna pono aku o kana wahi e kau nei. a ke ike la oia i ka holu o kela lala laau, o kona noho mahe ana ma kela wahi, ahiki i ka hoolauia ana mai o ka make maluna on a, e kekahi mea maluna mai o ke kumulaau, ua like pu no ia me kona hoohaule ana iho iloko o ka muliwai, nolaila he mau make wale no nona, ua ahone no kona noho malie ana pela ahiki i kona ike ana, i ka mea maluna aku o kona poo.

            Iloko o kona nanea, pa mai la kona lima i kekahi mea pumehana. a paa mai la hoi kona mau lima, e puliki ana i ka lala laau i ka hopuia o kana mea e ike la. o ia no kona hukiia ana aku iluna aohe no hoi ana hookololohe ana iho, ua oi aku kona kau ana iluna o kahi kiekie o ke kumulaau, mamua o kona make aku iloko o ka wai, a i ole, i na maiuu loloa paha o ka liona.

            O kela mea nae nana i huki aku la ia Morikona iluna o kahi o ka palekana, e kkali iki mai oe e kuu makmaka  heluhelu, aka nae, malia paha o lilo ia i mea ui-ha loa no kou noonoo, nolaila ke hoomakaaina e aku nei no ka mea kakau moolelo ia oe no kela kanaka; oia no o Keaka Tezana. a i kamaaina hoi ia kaua ma ka inoa a na mapu i kapa aku ai maluna on a, oia o Koraka.

 

MOKUNA XIV.

 

            Ma kela manawa i poho wale ai ko Koraka mau manaolana, no ka hiki hou iaia ke ike ia Mirama, ua kaahele oia ma ke komohana i kekahi manawa, a ma ka hema no hoi i kekahi manawa, me ke kau ana maluna o ke kua o ka elepani, ma ke ano lealea wale no, a i kekahi manawa no hoi, e hele ana ma kona mau wawae, me kona pupuahulu ole ma kana mau wahi e hele ai, no ka mea aole he noonoo nui iloko o kona poo no kekahi mea maopopo, he pono hele wale iho no kana i ke ao, a i ka wa poeleele, e pinana ana oia iluna o ke kumulaau e hiamoe ai.

            Ma kela pono hele ana a Koraka; i hoea aku ai oia i ka moali alanui a ka moi o na Arabia, o ka hala ana aku, me Miriama, ma kapa o ka muliwar, ua koho koke iho la no oia, aole he poe okoa ae ka i hoea ma kela wahi, aka o ka moi no o na kanaka Arabia, me on a puulu o na kauwa Paele. no ka mea ua kamaaina loa oia i kela alahele, o na kanaka Arabia wale no ka poe hele malaila.

            Aole o Koraka manao e ukali aku mahope o kela poe kanaka oiai aole ana mea ano nui i makemake ai ia lakou. ua hoowahawaha loa oia i na kanaka, a o kona hoomamao mau, mai ia lakou aku, o ka hauoli nui loa ia o kona uhane, me kona olelo o koa ana iho iloko on a, he oi loa aku ka pono, e pau loa kona ike hou ana i na kanaka. aka o na holoholona wale no kona mau hoaloha, ka poe hopilikia ole mai iaia.

            Oiai aia ua o Koraka ma kapa o ka muliwai, nolaila ua hoohala oia i kekahi mau hora, ma ka lawai'a ana, o na i'a e loaa mai ana iaia, e ai maka ana no oia, ahiki i kona maona ana, a oiai ua uhi mai la ka malu o ka po, nolaila pinana aku la oia iluna o ke kumulaau, o ia kela kumulaau nui, nona ka lala a Morikona i hope aku ai, i ka wa i pa aku ai ka ihu o kona waa i ka lala laau.

            Ua nanea loa o Koraka i ka hiamoe, i puiwa oia i ka leo kuwo o ka liona, nolaila ala ae la me kona hoolono ana, aia hoi, lohe aku la oia i kekahi mea owe iloko o ka wai, o ia no oe o ka mu-ka ana o ka waha o ka moo, a e hoomakaukau ana oia e kamailio aku, ma ke ano hoohaehae i ka liona, ua hookahahaia mai la oia i ka lohe ana aku i kela kamailio ana ae a Morikona: "Mai pau maoli ka hoi au i ka moo i ka ai ia."

            Ala loa ae la kona hiamoe, a alawa mai la kana nana ana iloko o ka pouli, ma kahi o ka leo ana i lohe mai ai, he oiaio, o kana mea o ka ike ana mai, e lewalewa ana kekahi kanaka. me ka paa ana o na lima i ka lala laau; me kona nana ole ae, in a paha he enemi kela kanaka, a he hoaloha paha nona, o kona haalele aku la no ia i kona wahi e noho ana, a hele mai la ahiki i kona paa ana aku i ka lima o kela kanaka, hoomaka mai la e huki, me he wahi keiki uuku la, ke pa'i ia aku la no oia e kekahi lima o kela kanaka, mamuli paha o ke kuhihewa, he mapu oia, ua like nae kela pa'i iaia, me he nahu ana na ka naonao i ka ili o ka elepani pilikua.

            Ka'ika'i aku la o Koraka ia Morikona ahiki i kahi manamana o ke kumulaau. hoonoho iho la iaia ilalo, o ka wa nae ia i noke loa ma ai ka liona i ke kuwo, e hoike mai ana i ka nui o kona inaina, mamuli o kona hoohokaia ana aku, no ka mea ua kaa aku la ke pio ana i manao ai, i meaai nana, ma kahi e hiki ole aku ai iaia ke lalau.

            No kela noke mai hoi o ka liona, i ke kuwo ua hoonaukiuki mai la o Koraka i kela holoholona, a noke iho la i ke kamailio, ma ka olelo a na mapu, me ka hailiili ana aku i na olelo apau e ku maoli ai no i ka hoonaukiuki, in a he maopopo i kela liona; kana mau mea apau e kamailio aku ana.

            O ka noonoo i oili mua ae iloko o ka Mea Hanohano Morikona, iaia i lohe aku ai i ka leo o Koraka, he gorila kela mea nana oia i hope mai a huki aku noluna o ke kumulaau, nolaila haha iho la ua kanaka nei i kana pu panapana ma kona aoao, a e hoomakaukau ae ana oia e unuhi iwaho mailoko ae o ka ili i waiho ai, ia wa i oane aku ai o Koraka iaia ma ka olelo Beritania:

            "Owai oe e keia kanaka malihini?"

            Ua puiwa hikilele ae la o Morikona, no kela lohe pono loa ana mai i ke kamailioia ana aku o kana olelo makuahine, ia wa i hooho ae ai ua kanaka nei i ka pane ana ae:

            "E ke Akua!" wahi ana. "He kanaka maoli anei oe e kamailio mai nei ia'u?"

            "Heaha auanei kau mea i noonoo ai no'u?" i poha hou mai ai ka leo o Koraka.

            "O ka'u i koho aku nei nou, he gorila oe," me ka hoike okoa ana aku o Morikona i ka mea pololei loa.

            Noke okoa ae la o Koraka i ka akaaka, a ninau hou mai la:

            "Ke makemake nei au e hoike mai oe ia'u, owai oe o ka loaa ana ia'u i keia pouli o ka po?"

            "He kanaka Pelekane au. ma ka inoa o Morikona, a ke ninau aku nei hoi au, owai oe?"

            "Ua kapaia mai au e ka poe i kamaaina i ko'u ano ma ka inoa o Pepehi." wahi a Koraka, me kona unuhi ana aku i ka manao o ka inoa o Koraka, a Akuta i kapa aku ai maluna on a.

            Aole he mau kamailio hou mawaena o na kanaka a elua, aka nae aia iloko o ka noonoo o Koraka, ke hoala mai la oia i kana wahi i hoomaopopo mua ai i keia kanaka, elike me ka leo o Morikona e kamailio aku nei iaia, oiai hoi o Morikona e nana aku ana iloko o ka pouli, me ke ake e ike aku oia i ke ano o ke kanaka e kamailio pu nei me ia.

            "Ke ole au e kuhihewa. ua ike mua no au ia oe. O oe no anei ke kanaka e honihoni ana i kekahi kaikamahine opio, ma ka lihi o ka ululaau, ma kekahi kula nui palahalaha ma ka hikina, i kekahi manawa aku nei i hala, ma ka manawa a ka liona i lele aku ai maluna o olua?"

            "Owau no ua kanaka nei au i ike ai," wahi a Morikona

            "A heaha kau hana o keia wahi?" i ninau hou aku ai o Koraka.

            "Ua aihueia kela kaikamahine opio au i ike ai me a'u,a a no ka huli ana iaia, pela iho la au i hoea mai ai no keia wahi, a halawai iho la kaua, ma ka ulia laki."

            Ua like pu kela mau huaolelo o ke kamailioia ana aku e Morikona, no ke auhueia ana o ke kaikamahine opio, me ka poke, o kekahi pupanapana, o ka oili ana aku iwaho, ia wa i pane koke aku ai o ko@aka.

            "Ua aihue i'o anei kela kaikamahine? Owai ka mea nana i aihue iaia? E hoike koke mai ia'u me ka hakalia ole!"

            "O ke kanaka nana oia i aihue, oia o Hanakona, he kanaka kalepa waiwai."

            "E hoakaka mai oe i na ano o kena kanaka, malia ua ike no au iaia mamua?" Alaila hoomaka aku la o Morikona e kamailio i kana mau mea apau i ike ai no Hanakona, mai  kela manawa mai o ka hoea ana aku o ua kanaka kalepa nei no ka aina hanai holoholonao Tazana, ahiki i ka po ana hoouna aku ai iaia e hele e hui pu me Miriama, pela hoi kona hookolo ana mai mahope on a, ahiki wale i kela hoohana ana o laua i na pu a laua, elike me ia a kaua e ka makamaka heluhelu i ike mua ae nei.

            Ke wehe ae la ka malamalama o ke alaula o ke kakahiaka i kela wa, nolaila kauohe mai la o Koraka ia Morikona e noho malie maluna o ke kumulaau, lalau mai la i ke kini wai a Morikona, e lewalewa ana ma kona puhaka, me ka hele ana aku e hoopiha i ka wai o ka muliwai, hele pu aku la no hoi e huli i kekahi mau huaai, a iaia i hoi mai ai a haawi aku la ia Morikona, i kela mau meaai, olelo aku la iaia, i ka pane ana aku:

            "E noho malie oe ma keia wahi, owau ka mea e hele ae noloko o ke kahua hoomoana o kela kanaka kolohe, a hoihoi mai i kekaikamahine opio imua ou."

            "Owau pu kekahi e hele me oe, no ka mea ua ili iho maluna o'u ke ko'iko'i o ka hoopakele ana mai iaia, oiai ua makaukau au e lawe mai iaia i wahine na'u," wahi a Morikona me ka hooikaika ana ae e ku iluna.

            "Aole e hiki ia oe ke hele pu mai me a'u. no ka mea ua nui ka eha i loaa i kou kino, aka owau hookahi no ke hele, he oi aku ka maalahi o ko'u hele hookahi ana, mamua o ko kaua hele like."

            "Ina hoi ha pela, e hele oe, a e hoao au e uhai aku mahope ou malia o loaa aku no oe ia'u ma kekahi wahi."

            "He oi aku ka pono o kou noho malie ana ma keia wahi, ahiki i ka loaa ana o ka ikaika jupono ia oe, aka in a no nae ua paakiki loa kou manao e hele ae, a i halawai oe me ka make, aole maluna o'u ia hewa."

            "Aia iloko o Koraka ka makemake e pepehi maoli aku oia i kela kanaka a mae no ka mea aia mau ka manao lili iloko on a, no kela ike pono ana aku on a, i ka honihoni o Morikona ia Miriama; aka nae no ka pono wale no o ke kaikamahine opio, pela oia i makemake ole ai e hookau aku i ka make maluna on a. Ina ua aloha i'o o Miriama i keia kanaka alaila he hana pono nana, ka hoopakele ana ae i kona ola, aka nae in a no ua paakiki loa ko Morikona manao e hahai aku iaia, ua kaawale loa oia mai ke kau ana aku o na ahewa maluna ona.

            Me kela mau olelo o Koraka ia Morikona, o kona haalele iho la no ia i ka mea i eha e noho ana no maluna o ke kumulaau, o kona hoomaka aku la no ia e hele maluna o na lala o na laau, aole no hoi i loihi aku kela hele ana a Koraka, ia wa i hoomanawanui ae ai o Morikona, ma ka iho ana aku ahiki ilalo o ka honua, a hoomaka aku la no e hele, me ke o'i ana no hoi, me ka hoomanawanui pu i ka nui o ka ehaeha i loaa i kona kino.

            Heaha la ia mea he loihi ia Koraka, he mau hora wale no, aia ua kanaka nei ma keia kapa aku o ka muliwai, e kupono ana i kahi o na kauhale o Hanakona, ma kela kapa mai o ka muliwai, oiai hoi o Morikona aia no oia ma kahi mamao loa i lihi launa ole aku ia Koraka.

            Ua hele ahiki i ka auwina la, akahi no a piha ka elua mile ia Morikona i ka heleia, me kona hoomaha mau i kela ame keia manawa, a ma kahi hope nae ana o ka noho ana iho o hoomaha, loa aha no oia i ke pahupahu o na kapuai o kekahi lio, a oiai aia oia ma ka moali alanui e hele la, ua emi ae la oia mahope o kekahi wahi ulu nui ia e na laau liilii, no ka pee ana, i ole ai oia e ikeia mai, e ka mea maluna o kela lio.

            He mau minuke helu wale no kela pee ana iho ana, oili ana no kekahi lio, a e kau ana hoi kekahi mea i aahuia me ka lole o na kanaka Arabia. Aole oia i kahea aku i kela kanaka, e kuupau la i ka holo o kona lio, no ka mea ua lohe nui oia i ka moolelo o na kanaka Arabia, ma ia moolelo ana i lohe ai, i hooholo iho ai oia i kona manao, he oi aku kona hoohoaloha ana me na holoholona ahiu, mamua o ka manao ana aku, he aloha kekahi iloko o na kanaka Arabia nona, a no na kanaka ili keokeo paha.

            O keia kanaka Arabia, oia no o Abuda Kamaka, e holo la, mahope iho o kona ku'i ana aku i ka moi o na Arabia a hina ilalo, me ka pepehi ana aku hoi i na Paele elua na laua e kiai ana i ka puka pa.

            I ka nalowale ana aku o ua kanaka Arabia nei, mai ka ike ana aku a Morikona, ua hoomau hou aku la ka Morikona hele ana imua, a no ka hapalua hora paha kela hele ana aku ana, ua hookahaha hou ia mai la kona noonoo, i ka lohe ana mai i ke pohapoha o na kapuai o kekahi mau lio lehulehu. Ke kokoke loa aku nei keia e oili ma kahi malaelae, aole e hiki iaia ke holo aku ma kekahi wahi kupono no ka pee ana, koe wale no ka hoi hou ana mai iloko o ka ululaau, eia nae, ua lohi loa oia, ua ike mua mai la kekahi poe kanaka, i aahuia no i na lole o ka poe Arabia, me ka noke ana i ka uwa, ma ka lakou olelo a iloko o ka manawa pokele, ua hoopuniia ae la keia me kona noke ia ana mai i ka niele, aole nae he maopopo aku iaia nei, o ka lakou mea e makailio mai ana, pela hoi kana pane e kamailio aku ana ia lakou ma ka olelo Enelani.

            No ka piha loa o kela poe kanaka i ka huhu, kauoha okoa ae la ko lakou alakai, i kekahi mau kanka elua, e hopu ia Morikona, me ke kailiia ana aku o kana mau pu mai iaia aku, a haawiia aku a ke kauoha i kela mau kanaka, e hookau i ka lakou pio maluna o ke kua o kekahi o na lio, a e hoi hou ihope o ke koena aku o na kanaka, ua hoomau mai la no lakou i ke alualu ana mahope o Abuda Kamaka.

            Ma kela manawa hoi a Koraka e ku la a nana i na kauhale o Hanakona, i ke ku mai, ma kela kapa o ka muliwai, ke ike la no oia i ka holoholo mai o na kanaka, o ke mea apili nae, aole he alahela nona e hoea ai ma kela wahi a hookau aku i ka make maluna o ke kanaka nana i aihua ia Miriama, a hoopakele mai hoi i ke ola o kela kaikamahine.

            O ka au ana aku ahiki i ka pae ana ma kekahi aoao o ka muliwai, he hana maalahi wale no ia ia Koraka, o ka pilikia nae, ua piha ka muliwai i ka moo aikanaka, a mahope o kona noonoo ana. i kekahi alahele maalahi nona e pae ai ma kela aoao, o kona haalele iho la no ia i kana wahi e ku ana, a hoomaka aku la e holo noloko o ka ululaau, me ka noke ana aku i ka hokio, ma ke ano i maa iaia. Ke ku la oia hoolono, in a paha e pane ia mai ana kana hokio. No kona lohe ole aku nae i kekahi mea, nolaila holo aku la oia ahiki i kekahi wahi mamao loa iloko o ka ululaau, hoomaka hou aku la no oia e hokio, me ka ikaika, a iaia i hoolono aku ai, lohe koli'uli'u aku la oia i ka paneia ana mai o kela hokio ana, mai kahi mamao loa mai, a lohe pu aku la uo hoi oia i ka halulu oloko o ka ululaaum me kona hoomanao ana ae, ua loaa aku kana kahea i kona hoaloha, ke elepani, a ke hele mai la oia no ka hui pu ana me ia.

            He hapalua hora paha kela kakali ana a ua o Koraka, kaalo ana no ke elepani malalo o ke kumulaau ana e kau ana, he elepani pilikua keia e kau ai no ka weli ke ike aku, a iaia i ike mai ai ia Koraka, hoopinana mai la i kona ihe loihi iluna, o ka lilo aku la no ia o Koraka, a kau ana iluna o ke kua o kona hoaloha, a hoa alo hoi o na inea oloko o na ululaau kanaka ole.

            "E wiki kaua, he hana nui ka'u i makemake ai." i pane iho ai o Koraka i ke elepani o ka lilo aku la no ia o ua elepani nei, o ia no oe o kekahi mokukaua pilikua, e kuupau ana i ka ikaika hoohana o kona mau enekini, ke kuhikuhi mau la no hoi ka lima o Koraka imua, no ka laua alahele e kaahele ai, a ke pekupeku mau la no hoi kona mau wawae e hoike iho ana i kona lio, e hooi aku ka holo i kela ame keia minuke.

            Ma khi he hookah mile me ka hapa mauka aku o kahi i ku ai o na kauhale o Hanakona. i hoea aku ai laua nei no ka muliwai, a me ka hoohakalia hou ole iho, hookikina aku la no o a i ka elepani e au iloko o ka muliwai, he pinana ana no ka ihu loihi iluna o ka lewa, o ka iho aku la no ia o na wawae o na elepani nei, a hoomaka aku la e au, elike me ka hikiwawe i loaa iaia.

            Oiai nae ua elepani nei e au ana, e lawe ana hoi i kona hoaloha no kahi i makemakeia. ua holo mai la kekahi m moo nui ai kanaka a nahu ae la i kekahi wawae o ka elepani. eia nae, mamua o ka makili ana o ka ili o ua elepani nei i na niho wakwake o ka moo, ua iho aku la ka ihu o ua elepani nei, a loaa ke kino o ka moo, a wiliia ae la mawaena o ke kino, me ka hapaiia ana ae iluna o ka lewa, a kiolaia aku la ma kahi he hookahi haneri kapuai ka mamao, e hiki hou ole ai ke hoopilikia mai ia laua nei.

(Aole i pau.