Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 17, 23 April 1920 — Page 6

Page PDF (1.67 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

He Moolelo no ka Makaikiu Makeneki a i ole Ka Ohua Mai Ka Pa Kapilimoku Mai O Sekotia

 

            Minoaka iho la ka lunanana no keia mau olelo a Sana-kelea a i aku la: Ha, akahi no au a hoomaopopo iho la o ke kaikamahine no ka ia i huikau pu ai iloko o ka hihia Meiea. ka hihia okimare a Gerena, a, maikai! Ke hauoli nei au in a hoi e loaa ana kekahi manawa ia'u e hui aku ai a kamailio pu me ia kaikamahine, aka aohe o'u manawa, maiia o Topina ka mea kupono e hele aku a kukakuka pu me ia. Ina owau oe, E Sanakelea, e kipakuia ana e a'u kela kaikamahine e hoi i kona wahi, kahi ana i maa a i kamaaina i kana mau hana epa o na la i hala, no ka mea, o kona ohana he poe i ikeia ka hana i na hana ha'iha'i kanawai mai mua mai."

            "O kou manaoio maoli no anei ia, e ka Lunanana Baida?" i ainau mai ai ke kanaka opio me ke kahaha nui iloko on a @@na olelo a Baida o ka hoike ana aku la iaia.

            "O ko'u manaoio maoli keia i hoike aku la ia'oe. Aohe hana hiki ke hoopii pololei aku iaia a'u i ike. He akamai loa oia no kela hana. Hookuu aku iaia e hane no kekahi poe okoa aku a ma kekahi wahi mamao aku. he kaikamahine kela i uhu hoomauia mai e Gerena a i ole e ko lakou puulu. no ka hakilo ana i na mea apau a Miss Adela Nole e hana ai. Ma kahi o hookahi aia he elua a ua lilo ka poe maikai a hoopono i mau pio na kela kaikamahine ame kona poe na lakou i hoolimalima iaia.

            "He oiaio, he kaikamahine o Lidia Madoka i like me kekahi lede ma ke kulana a i mea e pau pono aku ai ka'u kamailio ana me oe. e oluolu oe e ai pu me a'u i keia kakahiaka e Mr. Sanakelea. O ka hoea mai koe o ko'u hoahui ma ka hana maanei. a nau hoi ia e hoike aku ia Mrs. Beterama me ke noi pu aku iaia no'u e kala mai no ka hiki ole ia'u ke hooko aku i kana noi. no ka mea, ua haiki loa ko'u manawa. a ke hoomakaukau nei au no ka hoi aku.

            Mamua a ko Topina hoea ana mai o Kupuna a i ole o Bemiamina hoi kekahi inoa on a, ka mea i hoea mai oiai laua e noho ana maluna o ka pakaukau aina. he wahi ano eha kona ia komo ana mai no ka hoolauna ole ana aku o Mr. Baida i ke kanaka opio iaia e noho ana ma kona aoao hema.

            "Malia paha he makemake hoi ko ko hoaloha e noho mai la ma ko aoao e launa me keia keonimana elemakule, o kou hoolauna ole ana mai hoi," wahi ana.

            "He oiaio hoi ia olelo au, aka, mai kaumaha oe no ia mea, e Beniamina." i pane aku ai ka lunanana me ka akaaka.

            Ia manawa unuhi ae la ua o Beniamina i kekahi wahi huaale uuku mailoko ae o ka pakeke o kona puliki a wa-hi iho la a paa me ka pepa a haawi mai la ia. Mr. Baida me ka i @o ana mai: "He wahi mea hoomano keia mai a Batolomaio mai a mai a'u pu aku no hoi: mai wehe iki oe e nana ahiki i kou kau ana aku maluna o kekaahi a i ole maluna paha o ka moku."

            "Ina he mau huaale hoonaha keia a i ole he mau huaale hoopau ma'i maluna o ka moku maikai maoli, aka hoi, in a he mea keia no'u e make ai, e kiolaia aku ana e a'u iloko o ke kai."

            "He makana kena na maua ia oe, a ke noi aku nei au ia oe e lawe aku ia mea me ka manao maikai. A oia ka pono, hookomo iho iloko o ko pakeke. ua maopopo ia oe aole au e haawi aku ana i kekahi mea kupono ole e poino ai oe. Ua maopopo oe i ko'uano mai mua mai a pela hoi au ia oe nolaila ea, aohe au mea e hookahahaia ai."

            "Auhea la hoi o Batolomaio?" i ninau aku ai o Mr. Baida.

            "Aohe oia i ala, kakahiaka nui loa keia manawa nona e ala e ai. Eia nae ua haawi mai nei no oia i kona aloha ia oe, o kana nae o ka olelo ana mai nei ia'u aohe i maopopo iaia kona hoi hou aku i Soho no kona Kalikimaka, na ka la apopo ia e nana aku."

            "I ninau aku la hoi paha au nona no keia manao in a hoi he makemake kona e hoi, hookahi hoi ko maua hoi pu ana ma keia kakahiaka," i pane hou aku ai ka lunanana.

            Ala@la hopu mai la o Beniamina i ka lima o Mr. Baida a lulu iho la me ka i pu ana mai me ka hoihoi: "E pono au e hoike aku ia oe i keia. o kena makana la ea. a'u o ka haawi ana aku nei ia oe na Batolomaio mai nei aole na'u a mai lawe ponoi mai nei no paha oia o ko'u hele hoi keia, pela oia i haawi mai nei ia'u na'u e lawe me."

            "O lokomaikai no ka hoi oe. E Beniamina. Ua uhiia anei ia mau huaale me ke kopa'a?"

            "O lokomaikai no ka hoi oe, e Beniamina. Ua uhiia anei ia mau huaale me ke kopa'a?"

            Ae: a ke nana iho oe me he mea la he waikala ka mea uhiia iho, ai o ia mau huaale mawaho. O ke aloha no kou a hui hou aku."

            Ma keia manawa a Beniamina e makaukau ana e hoi aku ma ku ae ka lunananana iluailuna a e hahai aku ana mahope. "ke paa nei kuu manao e halawai hou aku ana no kaua iloko o kekahi manawa kokoke ma keia mua aku, aka nae, ke manao nei au ma ia manawa, ana paha a kaua e halawai hou aku ai aole ia ma ke ano o ka hana a'u i holo mai nei, aka, he manawa hoomaha paha ia no'u e Beniamina."

            "E makaala loa oe nou iho, a e hoao oe e kaawale mai ka hana mai ma ia manawa a kaua e hui hou ku ai," i pane mai ai o Beniamina.

            "ua nui ko'u mahalo ia oe e ka hoaloha kahiko, o keia ka mea oiaio loa a'u e kamailio aku la. E hoehaeha loa ia ana ko'u naau ke lohe mai au ua halawai oe me kekahi ulia @@imo," wahi hou a Beniamina

            "O mai noonoo wale aku oe no na ulia poino: he manaolana ko'u aohe mau ulia poino e halawai mai ana me a'u, a ke manaolana pu nei aohe no he mau hana i hoolalaia no ko'u halawai aku me na poino o kela ame keia ano e manaoio mai oe i keia e Beniamina."

            Ho'omaka iki iho la o Beniamina no kekahi manawa ala@a i hou mai la: "Mawaena o keia manawa ame ka la apopo." wahi ana, me ka pohina o kona mau maka me na waimaka e haale mai ana ma kona mau lihilihi, "ke ole au e koho hewa e halawai ana oe me na ulia poino. malia e hana mai ana lakou i kekahi mea nou e" Hopu hou mai la oia i ka lima o ka Lunanana Baida a huli aku la hele.

            "Pololei no ka Beniamina i olelo mai nei/ Aole on a makemake e lohe a i ole e ike mai paha ua eha au," oiai oia e aku ana mahope o Beniamina e hele la.

            He manawa pokole ma ia hope iho hoea mai ana ka makaikiu Topina. a ua makaukau no. hoi ka lunanana me na olelo a'o hope e haawi aku ai iaia He helehelena kaumaha ko ka Makaikiu Topina o ia hoea ana mai ana.

            "Heaha keia mea hookaumaha i kou noonoo i kaikea ai kou helehelena." i ninau okoa aku ai ka lunanana. "Ua halawai anei oe me kekeahi haawina pakalaki. a i ole ua halawai anei oe me kekahi mea hoehaeha i kou noonoo?"

            "Heaha mai auanei kau maloko o ka hokele i loaa mai ai ia'u ka ike i kahi i noho ai o kela kanaka. Anaki, a me ia ike i loaa mai ia'u i hele pololei aku ai au a loaa oia ia'u maloko o kona hale. Ua hoomaoe wale no ka'u olelo ana aku iaia he kanaka kipi oia e like me ka lono i loaa mai ia'u mai ka oihana makai mai, a ua ae mai oia me ka huna ole, a laila ike iho la au i ka pololei o ka'u mau mea i hoohuoi ai nona.

            "Mahope o ko'u ninau ana aku iaia ua hoike mai oia i ka mea oiaio nana i'o no i wawahi i ka pahulole o Mr. Nila, no kon ike he kahunapule hoopilikia o Mr. Nila i na kanaka hana. Ma kuu huli ana aku ma kekahi mau rumi liilii, maloko o ka pahulole, loaa aku la ia'u he eono mau pohaku daimana ua hookomoia iloko o kekahi mikinilima ilikao.

            "Ma kuu noonoo ana ua manao paha o Mr. Nila e huna i keia mau pohaku a haawi aku ma ke ano he makana i ka ahahui hoole waiona ana, ma ka olelo mai nei a kela kanaka.

            Anaki ia'u he nui ka na puka aniani a ka poe hana gula i manaoia e wawahi, o kekahi o na halehana mea gula a ua Anaki la i koho ai, aia ma ke Alanui La Paiza a me a Alanui Pa@aisa Roiala."

            "Ea, ua hanu no ka hoi oe; a auhea ua mau pohaku la i loaa ai ia oe?"

            "Me he mea la ua haule. He keu aku a ke kupanaha! Aole i maopopo iki ia'u ke kumu o ka nalowale ana. Aole i loaa iki ia'u ka hiamoe i ka po i hala ahiki i nei manawa. Ua halawai au me kela hoaloha kahiko ou ma ke ano ulia. a ua kamailio pu me ia." wahi a ka Makaikiu Topina. He helehelena ano e i'o no kona i ka nana aku a ka lunanana.

            "in a pela ua nanea paha oe i ka hele ma kekahi wahi a ua palamimo loa ka huliia ana mai oloko o kou mau pakeke pela iho la i lilo aku ai kela mau pohaku mai a oe aku. e ka hoaloha Topina." wahi a Mr. Baida i pane aku ai.

            "Pela paha. aka nae la ea aole kanaka Palani aihue e hiki ana e huli mai ialoko o ko'u mau pakeke." i pane mai ai ka Makaikiu Topina me ka piha loa i ka huhu.

            "Malia paha na kekahi kanaka Pelekane aihue i lawe mai a'u aku. Eia kekahi poe aihue Pelekane ianei ua maopopo ia oe ia mea," i pane mai ai o Topina.

            "Ae, he holo i'o mai no lakou ianei, a me he mea la eia i'o no kekahi o ia poe ianei. aka he makemake au e ike aku i ke kanaka Pelekane, a i ole lahui e ae paha. O, ke makemake nei au e ike aku i kekahi kanaka a hopu aku iaia ma kekahi ano."

            Ia manawa huli ae la a lunanana a haalele mai la ia Topina no ka hele ana aku e hui me Sanakelea. Mahope o ko laua haawi ana ae i ke aloha. me ke kamailio ana no kekahi mau minuke no na hana o ia mua aku, hele aku la kela ame keia o laua ma ko laua alahele, a oiai o Topina e nana mai ana i ko laua kamailio me he mea la ua kamaaina wale laua kekahi i kekahi no kekahi manawa loihi mamua aku a ua lilo ia i mea nalu nui nana.

            O ka manao nui o ka Mr. Baida mau mea e kamailio ana me Sanakelea no na mea no ia e pili ana i kak ahahui hoole waiona a Mr. Nila e lawelawe ana ma ke ano he mea haiolelo no ia ahahui.

            E pono e makaala loa ia o MR. Bamebeia, oia ke kanaka a MR. Baida i kaunui loa ai, no ka mea, malia i kekahi la e oki ana oia i kna lauoho a e kahi ana i knoa umiumi loihi a hooluu i kona mau huluhulu ku emaka ehuehu a uliuli hana i mau niho kui mamua a paa alaila holo mahuka aku i kekahi wahi a huna iaia iho i ole e loaa ke huliia aku.

            Maha i kekahi o na kakahiaka maikai e hoouna mai ana ka oihana makai ma Enelani i kekahi kauoha ma ke kelekalapa ia Topina e hakilo loa nona, a malia ma ia manawa e hoouna mai ai i ka lono i ka Makaikiu Tobina e hoea mua aku oia ma ka manawa e malamaia ai o na hana lealea. ma ia ano wale no e pii ae ai ke kanaka mai kekahi kulana a i kekahi.

            Ma keia manawa he akena o bamebeia no ka Ahahui I.O. T.A. ma parisa a he kanaka piha maaiea loa oia me ke hiki ke paani i elua a i ekoul mau na like ole i ka manawa hookahi. O kekahi mea a ka Lunanana Baida i noonoo iho ai he manaoio no anei kona e hiki ana no ia Topina ke piihikiwawe ae mai kekahi kulana a i kekahi i loko o ka manawa pokole?

            No kekahi manawa ko ka lunanana ku ana malaila me ka piha noonoo ua like oia me ke kii pohaku e kau ana malua o kona pakaukau kakau maloho o kona keenahana ka oni ole. No ka Makaikiu Topina kana mea nui e noonoo ana ia manawa no kona hoopii koke ia ae ma kekahi kulana i oe ai i ko ke kulana ana e paa ana ia manawa.

            Eia nae, e ike ana kakou ma keia mua aku i ko Topina hoike ana i kona makaukau ame ka makaala no ka hana me ka piha eleu a maka'u ole ma kekahi hihia hoopihoihoi noonoo ana o ka huli ana aole i loih loa ma ia hope mai.

            Me ka mea hoi e pili ana i ko Mr. Nila kulana aohe mea a ka Makaikiu Topina e haawi aku ai i kana noonoo nui ana malua on a. He mea pono iaia ke hoohuli aku i kana noonoo ae kana makaala ana maluna o ke lede opio Lidia Madoka o ke Alanui Makao, a e hakilo loa aku i kana lawelawe hana ana no ka lede opio Miss Nole. Ina e hiki ana iaia ke hookamaaina aku me ia lede opio M, e lilo ana ia hana i mea waiwai nona a no kaua hana ma ia hope aku.

            Aole pono i ka hoaloha Topina e hoohakalia wale ia hana. o kona hui koke aku me ia ame kela kanaka piliwaiwi me ke komolima hookahi ma kona lime ke kanaka hiki ke kamailio wale mai me ka kamailio ole ia aku. oia ka pono loa o keia ka ka Lunanana Baida o ka nalu nui ana iho oiai oia e ku ana.

            I ka hui hou ana ae o na makaikiu i aku la ka lunanana eia ka palpala e haawiia aku ai i ka oihana makai ma enelani au o ke kakau ana nou a ke makemake nei au ia oe e haawi koke aku i ke keena kelekalapa mahope koke iho o ka hoomaka ana aku o ke kaaahi au e kau aku ai e holo e kaa wale ana kaua maanei m keia manawa, nolaila hoolohe mai, makemak au ia oe e hakilo loa i ka poe e kau ae ana i ke kaahi akihi i ka holo ana.

            Ma kela manawa e ku ana laua mamua mai o ka hale hoolulu kaaahi ma ka akau ae o ka pukapa nui e komo aku ai malalo iho o ka uwaki nui. o na kaalio i piha me na ohua ame na paiki o ka poe e kau aku ana make kaaahi ua hoea mai a e kuku mai ana ma ka aoao hema o ka hale hoolulu kaaahi a he nalowale nae ko laua ikeia mai e kekahi poe mamulli o ka paa i ka pale mahai o ka puka pa nui.

            oiai oia e nana aku ana i ka Makaikiu Topina e kamailio aku ana ua hoomaha iki iho la oia no ka nana aku ia Topina oiai o Topina e nana aku ana i kahi o na kaalio e ku mai ana.

            hookahi kaalio i holo mai mahope aku o laua a ku iho la He kino o kekahi o na ohua e kau aku ana malua o ia kaaahi ka i lele mailuna iho o ia kaa a ua lilo ia mea o ka lele ana iho i mea kaulono loa na na maka o ka Makaikiu Topina. O kela kekahi o na mea i hoohuoiia, wahi ana. o kekahi o na mea i hoohuoiia nana i aihue i na daimana e holo ana oia i hooho ae ai oia me ka noka o kona helehelenai ka nana aku a ka lunanana.

            E holo ana oia maluna o keia kaaahi laweleka i pane aku ai ka lunanana, alaila he wahi hoolulu ka paha ko kela poe aia ma kekahi wahi. e hookaawale koke aku oe e Topina. E lawe aku oe i ka leka i ka hale kelekalapa a haawi koke aku i ke kananka e hana ana malaila. aole hiki ia kau ke hopu  kela kanaka no kela hihia pepehi kanaka aka e hoopiiia aku ana  nae kela kanaka e au ma kekahi hihia okoa mamua o ko'u ai ana i ko'u aina ahiahi kalikimaka.

MOKUNA XXI

            Oiai o Baida maluna o kekaahi ua wehe ae la oia i kahi uuku i haawiia mai ai iaia e MR. Binamu a ia nana ana iho ana i na mea e waiho ana maloko, o kona ike iho la no ia i na pohaku daimana a ka Makaikiu Topina i manao ai e ha'awi mai ana iaia. Aole he mau huaale hoonaha, elike me kana i koho wale ai ma ka manawa a Mr. Binamu o ka haawi ana mai iaia aka he mau pohaku daimana maemae loa i opakaia me ka noiau lua ole a he hapa kakini ko lakou nui.

            Ua hoopiha ia kona naau i ka hauoli aole nae oia i hoike ae i kona hauoli ma ke ano e ike wale ia mai ai e kekahi poe o na hoa ohua on a e kau pu ana me ia maluna o ia kaa. I kona ike ana ua loaa mai iaia na daimana a pau hookomo hou iho la oia i loko o kahi pahu a hookomo iho la ma kekahi pakeke o kona kuka maloko loa kahi ana i manao ai aohe lima kanaka hiki ke kaili hou aku ia mau daimana mai iaia aku no ka mea. ma kona noonoo iho ia manawa he makana ano nui loa ia i loaa mai iaia mai a Mr. Batolomaio mai.

            Ma o ka loaa ana mai o keia mau daimana ua nomanao iho oia o ka pau loa ia o na daimanaa Mr. Wilemota i aihue ia ai i ka loaa. ua noho iho la oia me ka hauoli i loko on a no ka holopono o kana hana o ka huli ana aku mahope oia waiwai me konaa hoi hope aku i ka noonoo ana malua o kana mau hana a pau i lawelawe ai ahiki i ka loaa ana o na daimana a pau. me ka loaa pu o ka ike iaia no ka poe aihue a me ka lakou mau hana.

            Oiai ka lunanana baida e noho ana ke lohe mau aku laoia i ke kamaihio mai o kona mau hoa ohua ma na mea e pili na i ka pepehiia ana o Reminetona maluna o ke kaaahi a ua lilo ka make ana oia kanaka i mea nui na lakou e kamailio mai ana me ka hiki ole nae ia lakou ke hoakaka maopopo ae i ka mea a mau mea paha na laua a na lakou i pepehi ia kanaka.

            Oiai na kanaka e kamailio ana no ka pepehiia ana o Reminetona ua kuku like aae la lakou a hele aku la ma kahi o ka puka aniani a kiei aku la i waho ma kahi i manaoia malaila i pepehiia ai o Reminetona, me he mea la aohe i hanaia ke karaima a e hoomakaia aku ana nae e hana a i ole me he mea la ua hiki ole ia poe ke pale aku i ka noonoo ana ae aia mau no ma kela wahi kahi o ka mea powa kahi i noho ai ma kekahi wahi mamao loa mai ke alanui kaaahi aku e hiki ole ai i ka poe maluna o kekahi kaaahi e holo ae ana ke ike aku iaia.

            Ua kaahope aku la ke kuanakauhale o Kareila i keia manawa a e hoomau aku ana ke kaaahi i ka holo ana no ke kulanakauhale o Amiena. He la malie loa ia wahi a na ohua o ke kamailio ana ae a ka lunanana o ka lohe ana aku i ka lakou kamailio mai no ia kikina o ka makahiki a aohe no hoi he ua ke noho la no ka lunanana me ka noonoo mamua o ka hoea ana aku o lakou i ke kulanakauahle o vitoria e uhi mua mai ana na eheu o ka po.

            Ua hoomakaukau mmua oia i kana papahana no ia ahiahi aia ma kekahi wahi i ike oleila akuo ke kaaahi kekahi kamaka e noho hoopue mai ana me ka nao kolohe e hele mai e powa iaia ke molehulehu iho aohe on a kanalu ano ia mea ma o kona ike iho aia me ia na daimana a no ia waiwai ia kanaka e makemake mai ai e lilo aku iaia.

            He kanaka ia ana i manao ai in a no ko laua noho kokoo lua iloko o ke kaa hookahi e lele mai ana oia me ka lima ikaika maluna on a i kona manawa e nanea ai, a i ole lulmi iho paha kona mau maka i ka hiamoe a i ole huli aku paha kona mau maka i kahi e a i ole me ke kokua mai paha a kekahi kanaka okoa aku ehakilo loa mai ana iaia ma kahi aole i mamao loa mai iaia aku me ka k=haka mau mai o kona mau maka me ke kakahli e loaa kekehi manawa kupono e hana mai ai i kekahi hana hoopoino iaia a i ole e hakilo mau mai ana paha no kana wahi e hele aku ai a haahi mai mahope on a ke hoea aku i ka hale hoolulu kaaahi a iaia e lele aku ai mailuna aku o ke kaaahi ia manawa oia e paa mai ai i ka hopuia ma ke kaniai me ka ikaika.

            O keia mau mea a pau kana e noonoo ana me ke kanalua ole e hanaia mai ana ia mau hana maluna on a maluna paha o kekaahi a i ole ma kekahi wahi meameha paha ana e hele aku ai ke hoea aku i ke kulanakauhale o Vitoria. Aohe on a kanalua iki no hookahi minuke aia maluna o ke kaaahi ia manawa kekahi kanaka a mau kanaka paha e hoohalu a mai ana iaia.

            Ua hala hope aku la na kulana kauhale o Amenianea ama Abevila boulona ame kalaisa aole i hololi iki ka lunanana i kona wahi o ka noho ana oi ai ke kaahi e holo ana ma ke ma'am loa maluna o ka lepo o palani no ka hoea ana aku i ka hale hoolulu kaaahi make kapakai o palani.

            Aia ma ka uwapo o ke kulnakaulahe o kalaisa ka mokuahi o ke kowa enelani kahi i ku ai e kali ana o ka hoea aku o ke kaahi iaia i lele aku ai mailuna aku o ke kaaahi o ka mea mua loa i lele ae iloko o kona noono e hokoloia aku ana oia e ka mea pepehi kanaka a aole paha a ma ia manawa ua hooi loa ia ae kone makaala iaia iho a o kela nohoi ka manawa ana eike ai elike me kana i manao ai e hahaiia aku ana oia.

            H oiaio e ike no me ia ana i kho wale ai pela no kana mea i ike ai laia i lele aku ai ilalo a nana mai la i ka noi o na ohua e lele mai ana mai kekaaahi mai ua ike aku la oia i kekahi kanaka ana i hoohuoi ai o ka hele ana ae me ke kulou o kona poo ilalo me ka awiwi a komo ae la mawaena o ka nui o na ohua.

            Ua ire pu aku la oia i kekahi wahine kino loihi ana no o ke koho ana aku o kekahi ia o na mea e hoao mai ana e hoopoino i kona ola a ke lohe pu aku la oia i ka ninau ae o kekahi ohua i kekahi. "Ea, he wahine anei kela, a i ole he kane no paha i hoano e iaia iho a kohu wahine ke nana aku?" I ka manawa keia o na ohua e hookokokoke aku ana i ke alanuipii o ka moku. O ia mau ke kulou o na poo o ke kane ame ka wahine me ka awiwi wale no o ka alua hele ana. o ke kane mamua a o ka wahine mahope aku aole o laua kamailio wale aku i kekahi poe. E ikeia ana ka hana a keia mau mea mahina o ka lunanana ma keia mua koke iho.

            Ma ke kulanakauhale o Dova, oiai ka lunanana e hele aku ana mailuna aku o kahi kiekie i hoomakaukau ia no na ohua e lele aku ai no kahi o na ohua e ku ai no ka ena ana aku iluna o ke kaaahi kalawai aku la oia me ela mau kanaka iloko o ko laua mau paalole makaainana me ko laua nana pono mai iaia aohe nae he kamailio mai a i ole kunou mai paha iaia a no ko laua nana pono loa mai nana pono aku la no hoi keia no kekahi manawa me ka hakilo loa ak i ko laua mau ano me kona kamailio ole aku no hoi a i ole kunou aku paha. ua like a like ke kiekie ame ka pu'ipu'i o na kino o ia mau kanaka me na umiumi loloa am e na papale kaleponi laulau nunui a he mau laau ke paa ana ma ko laua mau lima a ka lunanana e koho aku ana he mau pahikaua kookoo ia no laua i mau hmea hoopakele ia laua i ko laua manawa e hoopoinoia aku ai.

            Oiaia o Mr. Baida e ku ana iluna o ka holopapa o na ohua e ku ahi no ke kee ana aku iluna o ka kaahi ma Dova ua lilo oia i mea nana nui ia mai e na kanaka e kuku mai ana ma kahi kokoke aku no kekahi manawa kona ku ana ma kahi kokoke aku i kekaaahi ana e manao ana e ee aku ahiki i ka minuke mamua iho o ka hoomaka ana aku o ke kaahi e holo me ka nana ana ma o a maanei no ka makaaal mau ana nona iho.

            Iaia i pii aku ai iluna o ke kaa ana i manao ai malaia oia e noho ai, ua hiki ole iaia ke ike aku aia kekahi mau maka ke nana mau mai la iaia, aole i ammao loa mai kana kaa i kau aku ai oia nae ka mea oiaio no ka mea he makemake ka mea e hoohalua mai ana i kona ola e maopopo kona kau aku ma ia kaaai ame ka ole.

            Ma kela holo ana aku o ke kaaahi no Vitoria ua lehulehu na ohua maluna o na kaa apau ma ia holo ana. i ke ahiahi mamua iho oia la ua kamailio aku ka lunanana Baida ia sa Keoni a o Gerena hoi kekahi ihoa on a o kahi ana e kipa aku ai ma ke alanui Tudora komohana oia o Vitoria, a i ka manawa i ku aku ai o ke kaaahi ilaila ua hala kekahi manawa iaia ma ka nana ana ma o a maanei i na mea nani ana e ike aku ana ma na wahi i hoomalamalma maia e na kukui uwila.

            Hookahi ohua e ae i lele aku malaila aole elua o ke kanaka i hoano e iaia iho a kohu wahine ke nana aku ua nalowale iho la, a me he mea la ma kekahi wahi okoa aku oia kahi i pee mai ai aole nae ma kahi o kamalalamalama aka ma kahi pouliuli aka paha aohe nae he ike aku o ka lunanana.

            He manawa ia no na kupakako e hoi ai aolelakou e hoea hou marnaa ma kahi o ka lakou mau keeena hana ahiki i kekahi la ae a e ehle mai ana lakou me ka awiwi no kahi o ke kaaahi no ka hoi ana aku no ka lakou mau home no laila no ka nui loa o na kanaka e hio ana ua hiki ole e hoomaopoo aku i ka mea e hakilo mai ana iaia.

            Malia paha e ninau mai ana kekahi no keaha la ko ka lunanana me ao ka hoolalau wale ana iho no malaila aohe hele pololei no ke keena o ka oihana makai no ka hoike ana aku iaia iho ua hoi aku oia. he ninau ia i hiki ole ia oe e ka mea heluhelu ame a'u ke pane ae aka o ka lunanana no ka i maopopo i kana papahana oiai aia iloko on a ka manaopaa ua hoike mua ia aku i ke keena o ka oihana makai e ka Makikiu topina e hoi mai ana oia ma ia la nolaila malia ua loaa mua ka ik iaia e hiki mai ana kekahi mea kokua iaia.

            No ke kanaka hoohalua mai ana i ka lunanana ke haawina laki loa keia houlolohi ana o ka lunanana iaia iho ma keia wahi a hala kekahi manawa kahea aku la ka lunanan i kekahi kahukaalio e kii mai iaia a lawe aku i ka hale o ka oihana makai aole nae e holo pololei iloa aku no laila aka e holo aku ma na alanui liilii a kiki i ka hoea aku i ka hokele girideona, he hale i maa mau ka piha ia e na kanaka kolohe o na ano like ole.

            I ke kaa o ka Lunanana Baida i hoomaka aku ai e holo he kaalio okoa kekahi i hahai aku mahoe oia kaalio. Aia ma ka aoao akau o ke alanui Okefoda e ku ana ka hale kalapu i kapaia Goladona he hale i maopopo i ka oihana makai malaila e hanaia ai na ano karaima like ole o kahi piha mau iaia e na wahine ame na kane piliwaiwai, on a ame na hana ha'iha;i kanawai like ole.

            Iaia i lele iho ai a komo aku la iloko o ia hale ua piha mua oloko i na kananka a me na wahine i hiki ole ke oleloia ae he poe hoopono a maikai Aia maloko o kekahi rumi e ku ana kekahi pakaukau loihi, a mahai o ia pakaupkau ua piha i na kane ame na wahine a e mokaki ana no hoi ka lakou mau dala pili maluna o ke pakaukau me ka huna ole iho. mea kau i ko lakou i ke mai i ka lunanana la a maka'u iho, aole.

            Ua maa mau oia i ka ikeia mamua aku ke hoea oia ia hale he makemake oia e paani pepa hahau hailo uiki a ua kamaainaia no hoi oia e na lala apau oia kalapu ma keia hoea ana aku nae ana ua hoole oia i ke noi a kekahi poe e ppa lealea ma lakou o ka mea hooikaika loa mai nae i ke noi iaia oia ke Kauna Wahine o Alavamia. He wahine keia i okiia mai kana kane mai ewalu mahina mamua aku mamuli o ka hoopii ana a kana kane.

            Ua hala okoa kekahi manawa loihi iaia maloko o keia hale e hele ana mai kekahi pakaukau a i kekahi a mai kekahi puulu a i kekahi me ka hoomau no o na kanaka i ka lakou kamailio ana oiai oia e hookokoke aku ana ia lakou.

            Ua hala paha he hora a oi ma ia hope iho hoomaka aku la na kanaka e hoi a haalele liilii mai la ia hale ma kekahi ano kupanaha loa, i ka ka lunanana noonoo iho. ma ka noonoo iho a na kanaka me he mea la ua hoea aku ka lunanan no ia hale no ka nana ana i kekahi mea ana i makemake ai a owai nae la ia mea?

            Ua haalele liilii mai la na kanaka a hiki i ke koe kakaikahi loa ana me ka hikiwawe loa me ka maopopo ole o ke kumu. Ua lohe aku ka lunanana i ke kamailio ana ae e kekahi poe aole o Mr. Baida wale no ka i hoea aku ilaila aka he mau mea e ae kekahi mawaho ae on a alaia noonoo iho la oia oia ka paha ke kumu o ka puhee hikiwawe loa o na kanaka no ko lakou maka'u o hopuia lakou.

            Aole i liuliu loa ma ia hope iho ike iho la ka lunanan aohe on a mau loalauna lehulehu malaila oia wale no ame kekahi keonimana kulana maemae e hele oi ana, me elua mau lede e holoholo ana iuka a i kai me ka paa o ko laua mau lima e apo aku ana a apo mai ma ka puhaka o kela  a me keia pakahi o laua.

            O ke keonimana a ka Lunanan Baida e ike aku ana a e hele mai ana hoi me ka oi o kona mau wawae, he kanaka opio oia i hookukeia mai ke kula kiekie mai mamua o ka loaa ana o kekahi palapala hoomaiki non@ o ke kumu o ka loaa ana iaia o ka poino ma kona wawae ua haule oia mailuna iho o ka lio oiai oia e holonui ana ma kekahi la me ka maka'u ole a haki kona wawae he haki hoi e mau loa aku ana me ia ahiki i kona mau la hope.

            Aole no kela haule ana on a mailuna mai o ka lio ke kumu o kona hookukuia ana mai ke kula mai aka he mau kumu okoa e ae. O na mea e pono ai kona ola ana ua hiki ole ke ike maopopoia, oiai aohe ana hana paa niau e hiki ai e manao aku no ia hana mai kona ola.

            Ma na wahi a pau e ikeia aku ai keia kanaka opio e ike pu ia aku ana ka lede loihi o na lede elua e holoholo mai ana, oia o mabela sanale, a ma kela me keia wahi hoi e ikeia aku ai o Mabela Sanale e ike pu ia aku ana o Alafonise Moirau he kaikamahine na kekahi kauka. Palani hana maka maloho o ke alanui Malebona.

            Oiai no ka Lunanana Baida e ku ana ua hoohikileleia ae oia i ka lohe ana aku i ka uwi ana mai o kekahi panipuka e ku mai ana mahope aku on a a weheia mai la la huli ana aku ana o kona iike aku la no ia elua mau kanaka e ku mai ana ma ka puka. Hookahi o laua i komo mai a pani houia aku la ka puka e kekahi o laua. O keia kanaka i komo mai ai me he mea la ua on a oia no ka mea i ka nana aku a ka lunanana e hio ana i o a ianei kana hele ana oia mea i ka nana aku @@@@@ @@@@ @@@@@ @@@@@ pupu oia no oe o ka mea i luuluu i ka wai hoomalulu kino.

            "O, o Rafaela!" i hooae ai o Mabela Sanale me ka leo pihoihoi. (O Eva Gere kekahi inoa on a a i kekahi manawa o Alama Viviana.)

            "O, e ka Porofese Valenataine ka mea nana i hoola mai ia makou mai loko mai o na popilikia a i hoihoi hou mai hoi i na hale nani ia makou, " i hooho ae ai hoi ke keonimana opio. "Pehea kela hana ma@@@ e Valenataine ke hoomau nei no anei oe ia hana?"

            Ia manawa o ka hoomaka mai la no ia o ke kanaka i komo mai ai e hana i kana hana maua maluna o ke kanaka opio he hana mana ia i ke kanaka opio. he hana akamai nae ia i ka nana aku a ka lunanana i ka halawai ana aku o ke kanaka hou i komo mai ai me ke kakaka opio. lalau aku la oia i kekahi mea mai ka poohiwi mai o ke kanaka opio a hoikeike aku la. eia ka he hapaha gula pelekane ma ia hone koke iho me ka hoopuka ole ae i kekahi huaolelo ua hoololiia ae la ua hapaha gula i komolima gula a hoikeike aku ia  mamua o na maka o ke kanaka opio: me ka.