Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 17, 23 April 1920 — KA HON. GEORGE PANILA KAMAUOHA. [ARTICLE]

KA HON. GEORGE PANILA KAMAUOHA.

fc. ka N'upepa Kuokoa, Aloha oe:—E r.t- nini ia'u i kekahi o kou mau kokimu, «■ hoike aku i ka moolelo o ke keonimar.;. iK.i»a ka inoa maluna ae, i mea e ike -.nsi ai na kini o kona mau hoal<>ha apnui ka aina. \o na makahiki he 44 i hala ae nei kt. 'a launa ana me ka Hon. George Paniia Kamaaoha ma ke ano me he mea la he mau hoahanau ]konoi, a oi aku no ]-S'ha. , I'a uanauia ka mea nona keia mooleī • ma Kona, ma ka la .11 o ir, 1.H58; ua hoonaauaoia ina na apana n Kona, Hawaii, a ma ke Kuu« Alii boi o Kahehuna, Honolulu, Oiliii; a i ka makahiki 1872 ua komo &ku la oi» i ke Kula Kiekie o LahainaJana. a puka mai la i ka makahiki 1870, ak ī. ao kona ake nui no e loaa iaia na 'makaukau [>ono ma ka oihana, a ma ka malama o Sepatemaba, 1876, ua komo Aku au i ke Kula o Lahainaluna, a mai i. mai ko maua launa pu ana, a ma kc ano he mau hoaloha pili paa; a .. kr- ano o ia noho aloha ana, o kona kuu home oo ia, a o ko'u home n'«i <• kona home »o ia. Ia mau la a naakou e noho ana ma Iwoainaluna, ua *hiki no ia'u ke. hoike ak.i i ka lehulehu, aia uo he fnau hana :<na i hana ai ia mau !a i ikeai. a na ia mau hana ana i hana h . ī kuiū ]»aa aku i kuu aloha ame na n.nhalo ana nona; aole hoi ia'u wule ih<» no. aka, i na hoa haumnaa no apau. Ma ka moolelo o ka noho ana ma i.-i kula o Lahainaluna, aia no iloko o kr kula i manawa apau, he poe ili-, l«»a kekahi, a oiai hoi, aia no i na haumana ka malama ana ia lakou iho, j-.i- kahi i'a; na wa hoi e ola ana no u Hon. K. Kamauoha, ka makuakane o ka niea nona keia iaoolelo; a e noho ana nn hoi kona lnaui makuakane ma ke ano kuonoono, a e paa ana no hoi i na oii.u;a aupuni ame lunamakaainana no K'»na Hema, Hawaii. 1 ka hapanui o ka m4nawa, oiai e no-1 h» an a o Hon. G. P. Kamauoha ame kokaikaina Jos. A. Kamauoha ma LaT»a naiuna, e hoouna man mai ana ko ;atta makoakane. i mau lau opelu; o ka iK»na ka inoa hope, oia kekahi o na Hawaii i hoounaia e ke aupuni moi e ma ta ai®& aua hoonna- .» .loa. A. Kathanoha i La«lana, a waih<> hoi na iwi o kamaheie ma ka aina maiihini. O ka mea i ikeia bo Hon. G. P. Kaia mau la, oiai makou ma Lahaīaaluna, i ka wa e hoomaka ai e ai, ku ana oia iluna ma kona waii e noho ai. a nana aku ma o a maanei, i kona manawa e ike aku ai i keiki, noi.' oia e ai ana, no ka nele uo hoi i k;»hi i*a, o ia iho la kona manawa e honuna koke aku ai i ke kuene o kona pakaukau me na opelu e haawi ana i ke k<-;ki i nele: a ma ia mau hani ana, ua ; k» na keiki apau o ke kula ia manawa I miu hoaloha nona, a pela no mai o ia mau noho hoaloha ana, aniki mai la i ka manawa a ka Haku i lawe aku. la iaia; ake manao nei au, ho mea i ike ia mau hana lokomaikai. e nele ana i ka auwe iho no ka kala ana aku la o ko lakou hoaloha nui a maikai. He mau hana hoi ia i hana ole ia e r.a haumana e ae oiai au ma ia kula, a o ia mau hana lokomaikai a ka mea n.ma keia moolelo ia mau la, ua hoomau mai no oia na kona home ponoi, ahiki mai la i kona haalele ana mai la i na keiki. ka wahine ame na hoaloha lehulehu wale: auwe, aloha wale!

Apuni ka Mokupnni o Hawaii, apunt r.o paha keia teritore, aole oni lua ma ka lokomaikai tme ka heahea i na hoaloha. O kona home, he home ia no kona mau hoaioha lehulehu wale, a no ka mai o a o, mai ka poe kiekie a ka poe haahaa.

Aloh a 110 ia home aloha, ua nele au a ua nele pu na hoaloha lehulehu wale i ka honne leo ole, ka home Boi a ka ma]:hini e noko Uio ai me ka hilahila ole.

Mahope iho o kona puka ana mai mai Kula Kiekie mai o Lahainaluna, ua hoi ak» oia na N*. Kohala, Harwaii« ine X Keohokii, he hoahanau no kona ma-. kuakaae; he keonimana kuonooao hoi no Kohala ia mau la, e kokua ana hoi iaia na kaaa mau hana like ole. Mahope iho o kona noho ana malaila no kek&hi mau makahiki pokole, ua mare iho la oia ia Mrs. Barai Kamauoha ; M wahiae mua, a m& ia mare ana, ua }«>aa mai la ia laua he mau keiki ekolu, r.ia no o Mr». Barak Makekau, a «a mak<» boi oia he mau pirie wale no mamua i iho o kona make ana; Mra. W. O. Crovetl o Waimea, Kauai, ame Mrs. Waialea)e o Eleele, KauaL Ma ke ano he makua no ka home, ua haawi aka oia i kana maa keiki i na hm)naaaao maikai aaa, an»e na hana oluo'g o na aao apau; a aole he mea kanalua i ko'u noonoo ke olelo Vho, iloko o liawaii «ei, ® ka ohana o Hon. G. P. Kamaaoha kekahi o na ohana Hawaii i ";rtaa noho ana oluolu mawaena o ka jr.akua ame na keiki. He aaaa makahiki loihi mahope iho o ka make aaa o ka wahin* mua, ua naare iho la oia i kana wahine elua, MisB Kea-}.-vha Kahaiewai, he kaikaina no, no kasa wahiae mua ma o ka makuahihe la; a u* aoho iho hoi 4a*a me ka oluolu, a nn ka. ano KTlBtiano hoi, ahiki mai la i

» • komi haal«le aoa mai la i kana wafcine, na keiki ame ūa moopnna iie lehnlehu walp. Auwe> walohia wale a! A oiai o iion. G. P. Kamauoha he kanaka opio, ua lawelawe ae oia me ka makaokau i «a hana he lehulehu wale; he hope luna makai nui no N .Kohala, Hawaii; he lunahelu a auhau hoi no kekahi mao makahiki; a ia manawa hookahi, e laweiawe ana no i ka oihana ana aina nona ponoi iho; a he kanaka kanu ko nona ponoi iho; a ma ke ano nui, he o Hon. G. P. Kamauoha i hoao ma na ano apau i mea e )oaa ai i koaa tfhana na noho ana lako a kuonoono; ahiki aku la i kona make ana, ua uoho iho oia ame kona ohana me na lako ame na makaukau apau iwaena o keia lahui kanaka; a be kumu ala-. kai maikai hoi na na Hawaii o keia la, e uhai aku* ai. " Ua haawi mni no hoi na apana o na Kohala, na Kona ame Kau, Haw&ii* i na mahalo iaia «nauipli o ko lakou koho ana mai iaia no na mauawa lehulehu, i lunamakaainana mai ia mau' apana mai; a o ka hope loa, i ka 1916, u koho mai la ka mokupuni holo : okoa o Hawaii iaia i senatoa iloko o na kau elua i hala ae nei; a oiai oia he hoa no ka ahaolelo o keia teritore, ua lawelawe iho oia i kana mau hana iloko 0 ia iale hanohano me ka makaukau, kuokoa a *iviQ ole. ■ - j O na hana a Hon. G. P. Kamauoha i hana ai, oiai oia ma keia honua, he mau hana ku i ka mahaloia; a na ia mau hana hoi i alako aku i ka ka meakaknu ame ka lehulehu e ae o ka poe i launa aku me ia i haawi aku iaia Ina ioomaikai he nui. . He ka ehaeha o ka manao au e kakau ne£ i keia moolelo walohia, aka, na ke Akua no i haa*wi mai a Nana no i lawe aku Va. « Me ke aloha, W. C. ACHT. Honoluln, T. H., Aperila 19, 1920.