Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 20, 21 May 1920 — Page 3

Page PDF (1.50 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ho'opakeleia he kepani ma Waho o waikiki

            Ma ka hora ekolu me ka hapa o ka awuin la o ke sabati aku la i hala i hoopakeleia ae ai he Kepani nona ka inoa of Fred Iobe, mailoko mai o ke kai e kekahi mau kanaka opio oia o William simerson, JR., ame M. L. H. Reynolds, mamuli o ka hookauia ana o kona kino iluna o ko laua waa, a hoihoiia ae nouka o kahi maloo.

            He Kepani kela no ka halehui Shioyu o na Kepani wahaoe ae nei o Waikiki, ua haalele aku oia i ka hale huri, ma ka hora elua o keia auwina la, a hele aku la i ka auaukai, me ka hoomaopopo hou ole aku o kona hau hoaloha iaia.

            Ua loaa aku nae ke kino o kela Kepani i na kanaka opio, ua piholo iloko o ke kai, na laua i haawi i na kokua iaia, ma ka hookau ana ae maluna o ko laua waa, a hoihoi mai la nouka o ka aina maloo.

            Ua lawelaweis, na hana apau e joopakeleia ai ke ola o kela Kepani, he mea oiaio, mahope iho o ka paumaia ana o ke kai mailoko aku ona, ua hoi hou mai la ke ola iloko o kona kino, a hoihoi loa ia mai noloko o ka halema‘i o na ulia poino, a mahope o ka haawiia ana aku o na lapaau kupono ana iaia, ua hoihoi loa ia aku la oia no koua home, me na manaolana hauoli, no koua halawai ole ana me ka make.

 

Hoike hui o na Kula Sabati Me C.E

            Mr. Solomon Hanohano, Aloha nui: E oluolu hoi oe e hookomo iho i keia poomanao malalo iho nei, ma kahi kaawale o kau pepa-Hoike Hui o na Kula Sabati me C.E. o Maui Hikina.

            E malamaia ana ka hoike hui o na Kula Sabati ame na C.E. ma ka Luakini o Wananalua, Hana, ma ka mahina o Augate, la 8. Na haawin: Wahinepee, mahina o Ianuari, C.E., na maneno o ia mahina; Keanae, mahina o Februari, no ke C. E., na mane no o ia mahina; Nahiku, mahina o Maraki, C. E., na mane no o ia mahina; Hana, mahina o Aperila, C. E. na mane no o ia mahina; Kipahulu, mahina o Mei, C. E., na mane no o ia mahina; Kaupo, ma hina o Une, C. E., na mane no o ia mahina.

            E hana mai no hoi oukou e na Kula Sabati a men na C.E. i na haaina a miomio. Ka manawa, he 15 minuke o ke Kula Sabati hookahi, a pela pu no me ko ke C. E.

            No na hana hoike C. E., mahope no ia o ka paina awakea, hora 1:30

            E malama pu ia ana he ahamele ma ka po o ka la 7 o Augate, ma ka hora 7 p.m., no laila, e hele mai e na Kula Sabati pakahi me ka makaukau me na himeni ahamele no ia po; a ke kono pu ia aku nei na makamaka ame na hoaloha e naue mai e ike i na puukani like ole, he oki loa hoi ka lohe pepeiao.

            Nolaila, e o'u mau kula sabati, e ku, e hele, a hana like kakou i na hana o ko kakou Haku Iesu.

            O ka hope loa, ke makemake pu nei au i na lunanui apau o ko'u mau Kula Sabati, e hiki mai ma ia la, a no ka mea, o na aliikoa mamua a mahope mai na koa. Imua kakou a lanakila e na hoapaahana of Kristo.

            Ka oukou kauwa haahaa, J. W. KAWAAKOA, K. K. S. Nui ame Komite hoeueu o Maui Hikina.

He Hoomaikai

            Mr. Lunahooponopono o ke Kuokoa, Aloha kaua a nui loa: E Oluolu mai hoi oe i kauwahi rumi kaawale o kau nupepa, no ka hoike ana aku imua o na hoaloha o ka'u kane i make, o ia iho keia malalo nei:

            Ke haawi aku nei au i ko'u mahalo a nui loa i ka lunakiai nui o ke Kalana o Maui, a me kona lunahoohana ame na kanaka malalo aku o laua, e hana nei i ke alanui ma Wailuku.

            Ke pule nei au i ke Akua ka Makua mana loa, e haawi i ka ikaika a me ka pomaikai maluna o lakou apau loa, a e pale aku i na pilikia.

            Ke haawi aku nei au i ko'u aloha a nui loa ia oe e ka Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, ame na keiki oniuhua o kou keena.

            Owau iho no me ka oiaio, MRS. MELEANA SAME KALEO.

He Hoomaikai

            Ke haawi aku nei au i ka'u hoomaikai a nui loa i na lala o ka Hui Teamster Union i ko oukou kokua ana mai i na lau oliva o ke aloha, no ko oukou hoahanau i haalele mai i keia ola ana, ka'u aliikane hoi, kuu lima akau o kea ola hokua ana, David Kapu, a ko oukou komite ahonui hoi i lawe mai ai a haawi mai ia'u me ke aloha kuio no ko oukou hoapaahana,.

            Nolaila me oe e Bill Huihui ka'u hoomaikai kiekie loa, na ke Akua e hoopomaikai mai ia oe i ua wa apau.

            Pela pu me oe e Gabriel Kahiamoe Jr. ame ka poe no apau i haawi mai i ka lakou makana pua, pela no hoi me kuu ohana apau, i kokua mai ia'u, oiai au iloko o ke kaumaha no kuu kane.

            E oluolu e lawe aku i ka'u mau hoomaikai ia oukou, na ke aloha o ke Akua, ka makua ma ka lani, e hoonui mai, a e hoomahuahua mai hoi i ko oukou mau waihona me na pomaikai he nui.

            Owau iho no iloko o ke kaumaha, MRS. ESTHER KAPU.

            Honolulu, T.H.

 

Ka uku manuahi a ka mahiko O waianae

            Mr. Solomon Hanohano, ka lunahooponopono opionana e alakai ana i ka kaua hiwahiwa ahonui, ka Nupepa Kuokoa; Aloha Nui: --Eia hou kou kiu hanumeahou imua o kou alo, me kela mau lalani olelo e kau ae la maluna, ke loaa nae kahi keena kaawale, o ia joi ka ukumanuahi a ka mahiko o Waianae i kona mau limahana.

            Eia ke ano o ka uku i haawiia mai, he $1.15 o ke dala hookahi, no ka mahina keia o Ianuari o keia makahiki a noonei; ka mahina mai o Feberuari, $1.90 ka uku manuahi o ke dala hookahi; ka mahina mai Maraki he $1.50 ka uku manuahi o ke dala hookahi; i ka mahina mai hoi o Aperila, he $2.20 ka uku manuahi o ke dala hookahi, o keia uku manuahi nae a ka mahiko e haawi nei i know mau limahana, he kokua ana ia i ke kauwa hoonono ma ka hana oiai keia mau la e pipii nei na mea like ole apau, a o kou kiu e haohao nei no keia mau uku kiekie, aole nae na Hawaii oiaio i ohohia mai e hele i ka hana o keia mahiko, he mau makahiki i kaahope ae nei, me he mea la he 30 makahiki, he nui na Hawaii e hana pu ana me kou kiu nei, no ka $18 o ka mahina, me he mea la ua piha ia majoi ke kanahiku a oi aku iloko o ia mau la, e hoomanawanui ia ana, i keia mau makahiki hoi, ua papalua a papakolu iho ka mea e loaa nei i keia mau la e hanaia nei.

            O na Kepani o lakou ka oi aku o na limahana ma keia mahiko, o na Pilipino aku, na Pake, na Pukiki, pela no hoi makou na Hawaii. No ke kulana hana o na Hawaii, e hana nei ma keia mahiko, kiko-la he Hawaii oiaio, kona inoa o Solomon Kaahaaina; malama hale waiho meahana, David Kahuhu; kaupaona ko, Hihilani Iopa; kalaiwa kaa kalaka, Kaimi Mokuiki; kokua puhiko, Akiu Akana; hoopaa palaka, Samuela Kelai. O na Hawaii wale no keia e hana nei maloko o ka pa wili, he mau luna Hawaii no hoi kekahi e malama ana i ka poe hana, o ia keia:

            Solomon Kahauloa, luna hapai ko; G. Kahula, luna wahine; Sam Maka, luna Pilipino; Kiamanu, kalaiwa kaa; Auwai Alana, kalaiwa kaa; o ia wale ae la no ka nui o na Hawaii. Eddie Kaleiwahea, kalaiwa kaaahi; Lui Namoku, hoopaa palaka.

            Pehea oukou e kuu koko ame kuu i'o, eia ke gula ke hu nei ma Waianae nei; eia hou iho no ia uku manuahi, ka poe homo hookuonoono ma Lualualei, ke pii mai nei na hua ipu aimaka, ke ai nei, kuai no hoi, loaa kahi kenikenhi, ola no neia mau la o ka noho inea ana.

            Pehea hoi ka mahiko o kahuku, ua like paha me waianae nei. He nui aku na mea i koe.

            Me neia mau uku manuahi maikai i na limahana o ka mahiko nei ame na home hookuonoono, na ke Akua mana loa auanei, e hoomau mai me kona nani mau loa.

            me oe e ka Lunahooponopono ko'u mahalo ame kau mau keiki hoonohohua.

            Owau iho no me ka haahaa, D. K. LIMAHANA.

 

Ka Lehu O F.M. Spencer.

            Maluna mai o ka mokuahi Wilhelmina o ke kakahiaka Poalua nei i hoihoiia mai ai ka lehu o Francis M. Spencer mai Kapalakiko mai. Ma ka hora 5 o ia ahiahi iho i weheia ai ka ipu keleawe e paa ana i kona lehu no ka nana ana a na hoaloha maloko o ka halekupapau o Mr. Williams.

            Ua hoihoiia aku kona lehu maluna o ka mokuahi Mauna Kea o ke kakahiaka Poakolu nei no Hawaii no ke kanuia ana ma waimea, kone onehanau. He 23 on a mau makahiki ma kona manawa i make aku la. Ua halawai oia me ka make ma'uwale ma kekahi ulia eleweka he mau pule aku nei i hala maloko o ke kulanakauhale o Kansas, Kahi ana i noho ai ma kekahi kula no ka hoonui ana aku i kona ike ahan kaa otomobile ma ke ano he mikanika.

            Ma ke kula ae nei o Kamehameha kona wahi i hoonaauaoia ai a ma kona manawa i puka mai ai ua holo aku oia no Amerika no ka hoomahuahua ana aku i kona ike hanalima, halawai e mai la nae me ka uila a o ke kino wailua ka i hoi mai la i ke onehanau. O na lala o ka Ahahui Kamehameha Alumni ka i hele ae e ike i kona kino wailua ma ke ahiahi Poalua nei.

 

Haina Nane

            Sol. Hanohano, Aloha nui: --Eia mai ka'u haina o ka nane a J. A. Kahiona Apuakehau, o ia hoi: Hookeekee hau kaua.

            Haina: Kahauiki hemo ka umoki. Hemo i'o mai la paha na mea paa a ua keiki nei, ke lohe nei au i ke o ana, o na mea paahana nana e ulaa i na pani paa. Hemo pololei kela, Hemo ka umoki!

            Me ka mahalo,

E. K. B. M. LANILOA LAEALOEHU-KAI.

Laiewai, Mei 12, 1920.

---

            Wela i'o mai la ka pupu ia oe, ua hemo ka umoki o ka omole. O ke kiina ia a ke akamai, ke hele la a ku pono i ka mino olu, e hene iki ae ka aka o ke keiki o ke Koolau. Hoounaia mai ka inoa pololei, i paneeia aku ko makana, ke loaa mai i ke keena nei! --L. H.

 

He aha fea nui maloko o ka Halekoa

            Maloko o ka halekoa, ma ka Poaono, ka la 29 o keia mahina, e haawi ae ana na kaikamahine o ke ku;a o Kamehameha i hemo, i kekahi aha fea nui, no ka imi ana aku e loaa he waihona, e kukulu aku ai i ka Home Ida M. Pope, e hooikaikaia nei, i home no na kaikamahine e noho ai, oiai e huli ana i ka naauao ma keia kulanakauhale.

            Eia ka hoohana ana i keia aha fea malalo o ke komite o elima iaia, i noho poo ia e Mrs. Robert B. Pauole, a o na iaia e ae o ke komite, oia o Mrs. Dan Pahu, Mrs. Paul Jarrett, Mrs. Lang Akana a me Miss Lydia Aholo.

            Mamuli o ke ikeia ana i ka hoaa maoli o na kaikamahine o na kuaaina mai i na wahi kupono no lakou e noho ai ma keia Kulanakauhale, oiai e hele ana i ke kula, ua ala mai ka manao iloko o na kaikamhine o na kuaaina mai i na wahi kupono no lakou e noho ai ma keia kulanakauhale, oiai e hele ana i ke kula, ua ala mai ka manao iloko o mau na kaikamahine i hemo o ke kula Kamehameha he mea pono loa e lawelawe ia he mau hooikaika ana, e kukulu i kekahi home no na kaikamahine, a e kapaia ka inoa o kela home, ma ka inoa o ke kumupoo mua o ke Kula Kamehameha o na Kaikamahine, Miss Ida M. Pope.

            He home keia no na kaikamahine Hawaii i manaoia, na kaikamahine i nele i na wahi kupono no lakou e noho ai nolaila o keia kekahi o na hana pookela loa i hapaiia ae e kela poe kaikamahine, he hana hoi a na Hawaii apau loa e haawi aku ai i ka lakou mau kokua ana elike me ka hiki.

            Ma kela aha fea e malamaia aku ana, e kuaiia ana na meaono i puhi maoliia e na kaikamahine, na palaoa ono, ka pai, kanake ame kekahi mau meakuai e ae. Haule iho hoi i na mea ai Hawaii, e kuaiia ana malaila, na laulau puaa, ke kulolo, ka haupia, ka limu ame kekahi mau meaai hawaii e ae.

            E kuai pu ia mai ana na pua aala, na lei i hanaia me ka maiau loa. Aia he mau pakaukau lehulehu e hoomakaumauia ana, me na meakuai o kela ame keia ano, malalo o ka noho hoomalu ana a na kaikamahine opio, na lakou e hoolawa mai i ka makemake o ka lehulehu.

            E hookaawaleia ana kekahi wahi maloko o ka halekoa, no na hana kolikoli, malaila e hoikeikeia mai ai ni uila pomaikai ame na ulia laki o ke ola ana o ke kanaka; he mau hana keaka hoakaaka me hoohauoli kekahi e malama pu ia ana ma kela manawa, a ma ka hoike ana ae ma ke ano nui, o keia ana kekahi o na aha fea nui, e malamaia aku ana ma Honolulu nei.

            E weheia ana ka fea ma ka hora 11 o ke kakahiaka, a ma ka hora 12 ae e hoea ae ai ka bana Hawaii malaila, no ka hoonanae ana i na mea apau, a e hamama mau ana ka puka o ka halekoa ahiki i ka hora eha o ke ahiahi.

            Ma ia po iho he aha hulahula nui ko malamaia ae ana maloko no o ka halekoa, e hoomaka ana ma ka hora ewalu, a hookuu ma na hora o ke aumoe, o na pomaikai ma kela aha hulahula e holo aku no ia no ka waihona kukulu hale no ka Home Ida M. Pope.

            Oiai, o na kaikamahine Hawaii ka poe na lakou e hapai nei i keia hana, a no ka pono no hoi o na kaikamahine Hawaii, he mea pono i na Hawaii apau ke alu like no ka holomua o kela hana.

 

E lele hou aku ana no Kauai

            Ma ka Poakolu o keia pule ae e haalele iho ai he elua mau mokulele o ka oihana kaua o Amerika i ko laua kahua hoolulu malalo ae nei o Puuloa, a lele aku no ka Mokupuni o Kauai, i kulike ai me na mea i hoolalaia e na aliikoa ia lakou ke kuleana ame ka mana o ka hoohana ana i na mokulele.

            O na mokulele mua i lele ai i Kauai me ka holopono loa, a i loaa ai no hoi ka ike i ko kauai poe,  i ke ano o na mokulele, he mau mokulele ia no ka oihana koa, a no ka manao o ka oihana kaua, ua hiki no i kona mau mokulele ke lele no Kauai me ka holopono, pela iho la laua e lele aku ai ma ke ano hoao.

            Ma na hora o ke kakahiaka o ka Poakolu ae nei, e haalele iho ai kela mau mokulele, a ua manaoia, e hoea aku ana laua, i ka manawa hookahi no a na mokulele mua o ka oihana koa i hoea ai no Kauai.

            O kahi a keia mau mokulele e kipa aku ai, ma Hanamaulu no ia, kahi i hoomaopopoia, ua kupono no na mokulele. Nolaila, e loaa ana keia pomaikai hou i ko Kauai poe, o ka ike ana mai he elua mau mokulele e kipa aku ana i ko lakou mokupuni.

            he hora ale no a oi ka manawa i lele mua ia e na mokulele mai Oahu aku nei a hoea i Kauai, o ka manawa iho la no ia i kohoia no keia mau mokulele hou elua, e lele aku ai a pela no me ka huli hoi hou ana mai.

 

Na leka kii ole la mai ahiki i mei 15, 1920

Onokea, Tom              Kiawe, Annie

Ulunahele, Mis Lehua Kealawaiole, Jas K

Hoopii, Frank              Kekuawa, Mrs (2)

Kaaihue, Jas.               Keola, Lilian

Kaina, Wm.                Keawe, Rebecca

Kaiko, Maui                Keoua, Moses

Kaukau, Adam            Keana, T M

Kaui, Mrs Meliaka      Lani, Maggie Mrs       

Kahi, Jno.                    Leahi, David

Kaluna, Josephine       Nahola, Miss A G

Kapo, Kranis.

 

Ke alanui kahiko ame ke alanui hou.

(Hoomauia mai.)

            Aole loa e hiki ia lakou ke ole kakou e komo pu a hana like me lakou, no ka pono o keia home e manaoia nei e kukulu aku, no ka pono o kou koko e holo ana i kela ame keia koko Hawaiii a i mea nou e ikeia mai ai apuni keia mokupuni, ahiki loa aku i ko ke ao nei.

            He home no ko na kaikamahine Hawaii e ku nei ma ke kapa ana aku i ka inoa o kekahi kumukula, i lulu iho i ka anoano o ka naauao, maluna o na lei aloha au e ka makuakane maikai, au e ka makuahine maikai, au e ke kaikunane maikai i hoomanawanui ai e hoonaauao i kou wahi hulu kaikuahine, a ikeia ae ai he kumukula, e a'o mai ana i kona mau pokii kaikaina ame kona mau kaikunane, e ike i ka malamalama o keia ola honua ana.

            O ke kulana keia o ke alanui hou e nee nei, o ia hoi e hapai ana i na mea e holomua ai o na opio o ka mea apiki, ma kahi o ka holomua, he holohope ka mea e ikeia nei i keia mau la.

            O ka ninau, aia mahea kahi o ka pilikia e ike ole ia nei e kakou hookahi no haina, o ia no ko kakou hoohemahema i ka nani o ke alanui kahiko, no kona apuuapuu, ano okupe ke hele mai aole hoi elike me ko keia wa, ana aku oe pahee ke hele mai, aohe mea nana e hoopuiwa; ae, o ka mea apiki, ua nui maoli ka okupe a palaha no hoi ilalo, ke pakika aku o ia ka mea i loaa mai i ka meakakau nei.           

            E mea mai ana paha oe, e ka mea heluhelu, heaha iho la ka waiwai e loaa mai ana, in a e ku ae ana keia home ma ka inoa o ia kumukula Aole he wahi pomaikai!

            Ke ohe nei no au ia mau olelo mai-waena ae no o ko'u koko ponoi, a mai na haumana i puka mai ana a he nui a he lehulehu, e hanaia mai ana na mea nou e pono ai, no ka mea, ua paa kou inoa ma ka buke hoomanao, a i kou nele ana, e ike koke ia mai ana oe, me ka lawe koko ia kou pilikia, a noonoo no ka pono o kau mau lei aloha.

(Aole i pau)

 

Ka ahahui Kamehameha ame kona kulana.

(Hoomauia mai.)

            He like wale no na mahele hana e hana ai maluna wale no o ka hoopono ame ka hoomakaulii i na mea liilii o ka hui; nolaila e kuu koko ame kuu i'o o ka hui e oleloia nei ame kekahi mau hui e ae, aole loa e holopono, in a aia iloko o ia hui kekahi mea nana e ake'ake'a i ka wa kupono loa, e loaa ana.

            Pela no na ahahui e ku nei, he loaa no ia kuia i kekahi manawa, aka ua nui na poo e noonoo ai me ke akahele loa, ahiki i ke kuikahi like ana o na mea apau, me he la o ka makua i ke keiki, a o ke keiki hoi i ka makua, alaila e loaa ana na mea i iiniia ai e holopono ana, pela no ka hui e oleloia nei, he loaa no na kuia, aka iloko iho no ia o ka hui, a pau ae la no me kela aloha hoahanau, me ka oiaio, ua kaawale ae la na noonoo ano e, a hoi mai la a lana malie he wai la.

            Pela no kau e kuu koko e nana aku nei i na mea e nee mai nei me ka moakaka loa, imua oi, me he kii la ke ku mai, au ame a'u e hana koke ai no ka pono o kou home ame kou ohana.

            Aole i lohi loa ka manawa, oiai ke nee mai nei ka pilikia, me he kai hoee la, a na lahui e, e hana mai nei i na mea e holomua ai lakou, nolaila, e ku kaua a komo mai i ka hui, e oleloia nei, ame kekahi mau hui e ae, aia no maluna o kaua ke ko'iko'i o keia mahele ano nui, oiai in a kaua e hoohemahema ana i na mea e pono ai ku home, a i ka pilikia ana, aole loa e kau aku na ko'iko'i maluna o ko home poe, no ka mea he noho home wale iho no ko lakou, ua kaukai mai ko lakou pono maluna ou, ka makuakane hoopono, no ka mea o oe ka imiloaa, o oe ka mikiala hana, o oe ka imi loaa, o oe ka mikiala hana, o oe ka mea nana e hoolako ka home i na mea e pono ai keia noho ana, o oe ka mahiai o oe ka lawai'a, o oe ka lunakanawai mana e hoopa'i kou noho home ana, o oe no ke kauka nana e lapaau kou home, o oe no ka mea  ana e kaupaona na mea apau; o oe no ka mea nana e nonoi aku i kau mau leo pule i ka Makua lani no na hoopomaikai i kou home, ame kou ohana ame kou mau hoahanau iloko o ka pilikia.

            I ka lawe ana mai i na mea au i hana ai, e loaa ana ka maha iloko o kou lunaikehala, ame ka loaa o ka hauoli iloko ou, a e mau auanei ia mau manaolana, i na manawa apau o kou ola ana, oiai in a he uuku no kahi loaa, aka o kela kulana akahele, ua oi loa aku ka nui o ia mea liilii mamua o na mea nunui i piha me na mea lapuwale, e hoolauwili i kou noonoo, a lilo iho la kela mea maikai i loaa ia oe, mai ka mea liilii mai.

            Nolaila e kuu hoahanau kaikuaana, ame kuu makuakane maikai, me kuu hulu makuahine maikai, me o'u mau kaikuahine, no oukou keia mau pono apau a'u e kauleo aku nei, me ka haahaa, e noi aku ana i ko oukou oluolu e maliu mai, a e kaupaona i na mea maikai no kou pono o keia nee ana aku.

(Aole i pau)

 

E paio ana ia kepani no kona pono makaainana

            O kekahi ninau pohihihi i kaa aku malalo o ka noono ana a ka Loio Kuhina Irwin, o ia no ka mana o ke aupuna o Iapana, e kikoo mai ai i kekahi Kepani opio maanei nei, i lilo i makaainana Amerika, no ke komo ana aku iloko o ka oihana koa ma Iapana.

            Ua hanauia keia keiki Kepani ma Hawaii nei, a i kulike ai me na kanawai o Amerika Huipuia, ua lilo kela keiki he makaainana Amerika, me kona hoakaka oka ana aku i knoa manao imua o ka loio kuhina, aole on a makemake e noho malalo o na aupuni a elua.

            Wahi ana, e kakau aku ana oia i ke kanikela Kepani maanei nei, e hoike aku ana, no kona manao, aole he kuleana o ke aupuni o Iapana e kikoo mai ai iaia, no ka mea he makaainana oia no Amerika.

            Ma ka olelo a keia Kepani imua o ka loio kuhina ua loaa aku kekahi hoike iaia, i na ka aole oia e hooko aku ana i ke kauoha a ke aupuni o Iapana, no kona hoi aku a komo iloko o ka oihana koa o kela aupuni, alaila e hoopilikia ia ae ana kona ohana, e noho mai la ma Iapana, no kela kumu i makemake ai oia, e kakau ae i ke kanikela Kepani maanei nei, no ka hoakaka pono ana aku iaia, i ka mea oiaio.

            Ma ke kauoha i loaa mai i kekia Kepani opio, e hoi aku no ke komo ana iloko o ka oihana koa o ke aupuni o kona mau makua, ua makemake oia e hoea aku ma ka la 20 o ka mahina o Iulai ae nei, a e hiki pu aku hoi oia ma ka hora ewalu o ke kakahiaka.

            Me kela manao makemake ole iloko o ke Kepani pio, e hooko aku i ke kauoha a ke aupuni o Iapana, ua a'o aku ka Loio Kuhina Irwin iaia elike me ka loihi o kona noho ana ma Hawaii nei, ua makaukau ke aupuni o Amerika e hoopakele iaia, ma na ano apau, oiai he makaainana Amerika oia.

            Ma ka hoakaka nae a ke kanikela maanei nei, ma kona manao, malia paha, o ke lumu a ke aupuni o Iapana i kikoo mai ai i keia Kepani opio, ma muli no ia o ka hoounaia ana aku o kona inoa o kela aupuni, ma kona manawa i hanau ai, aole hoi me ka manao, e hoonioni i ko Amerika Kuleana maluna o kona mau makaainana apau.

            Ma kekahi manawa ae nei i hala, ua hoike mai ke aupuni o Iapana i kona mau makaainana apau ma Hawaii nei, o ia hoi, o ka poe e hanau ana maanei, ua hiki no ia lakou ke koho i ke aupuni a lakou i makemake ai e lilo i mau makaainana, a oiai aia mau ka noonoo me ka hilinai o na Kepani maluna o ko lakou aina makua, ua manaoia, aia no ka pipilipaa o ka noonoo o ka hapanui o na Kepani i hanau ma Hawaii nei, mahope o ke aupuni o Iapama, aole hoi mahope o ko lakou aupuni hookama.

 

Loaa mai nei ka hoomaikai a ke keikialii o wale.

            Ma ka la 17 iho nei o keia mahina, o ia ka poakahi aku la i hala, i loaa mai ai ia Mrs. Elizabeth Kainana Hira heplapala hoomaikai, mai ke kakauolelo mai a ke Keikialii o Wale, no kana mau makana, o ka haawi ana aku iaia, oiai oia i kipa mai ai no Honolulu nei, no ka manawa pokole, iloko o na la e hoomanaoia ana ke Kenekulia Misionari ma ka mahina aku nei o Aperila.

            Mamua ae o ke ku ana mai o ka mokukaua Renown, nana i hii mai i ke Keikialii o Wale, ma ke ano he malihini hanohano loa, ua hoolala ko Honolulu nei poe, e malama i kekahi mau hana hookupu imua o ke Keikialii, a iwaena o ka poe i hoomakaukau i mau makana na lakou, o Mrs. Elizabeth Kainana Hiram kekahi; aka nae mamuli o ka ikeia ana, aole he nui o ka manawa, no ka malama ana ia hana, nolaila, ua hoopau wale ia, aole nae ia he mea no Mrs. Elizabeth Kainana Hiram e hoopau ai i kona manao e haawi makana aku i kela keikialii.

            Me kona hana ole ae i ka mea a kekahi poe e hana mai ai, ua lawe okoa aku la no oia i kana mau hookulu, a waiho aku la malalo o na aliikoa o ka mokukaua, ma ke ano he makana ia i ke keikialii o Wale, a no ua mau makana la i hoounaia mai ai iaia, ka hoomaikai mai kela keikialii mai.

            O kana mau mea i haawi makana aku ai, ma ke no hookupu i ke Keikialii o Wale, he moa, maia ame ka uala, ua lilo nae ia mau makana i mea ano nui loa i kela Keikialii, pela oia ia haawi mai ai i kana hoomaikai elike me ia malalo iho nei penei:

            "Ka Mokukaua Renown, Aperila 15, 1920:--Ma o ke kakauolelo pilikino la a ke keikialii o Wale, ke makemake nei au e haawi aku i ka mahalo nui ia Mrs. Elizabet Kainana Hiram, no na makana ana i hoouna mai ai maluna o ka H. S. Renown, a ka mea kiekie i oluolu loa ai a i lawe mai ai hoi me na manao hiipoi."

            Ma keia keena mai o Mrs. Elizabeth Kainana Hiram, a hoike mai i ka lilo o kela leka hoomaikai a ke Keikialii o wale o ka hoouna ana mai, i mea ano nui loa iaia, a o kana i kalokalo ae ai, e ukaliia na la o ke ola ana o ke Keikialii, me na haawina pomaikai, a e hoolohiia aku hoi kona mau la o ke ola ana ma ka honua nei.

------

I kulike ai me ka hoike a ka papa ola, ua oi loa aku na hanau no ka mahina o Aperila i hala aku nei mamua o na make.

 

Hoolaha o ka hoolimalima Aupuni

            Ma ka hora 10 a. m., Poakahi, Inue 14, 1920, ma ka puka komo mamua o ka Hale Kapitala, Honolulu, T.H., malaila e kuaiia aku ai ma ke kudala akea, malalo o ka Pauku 380 o na Kanawai Hooponopono hou ia o hawaii o ka 1915, ka hoolimalima laula i ka waiwai Aupuni i hoakakaia malalo iho nei:

            Ka apana Aupuni e waiho la ma Auwaiolimu, Honolulu, Oahu, e pili pu la me ka Ilina Ket on Fui Kon, a e ku pono ana ma kekahi aoao mai o ka ua pohaku Aupuni kahiko, nona ka iliaina ma kahi kokoke loa i 2.50 eka; manawa o ka hoolimalima, 10 makahiki mai Iune 14, 1920 aku; uku hoolimalima haahaa, $40 o ka makahiki, e uku hapa-makahiki mua ia.

            E aeia aku no ka mea e noho nei ma keia apana he 90 la mai keia la aku o ke akuai, e hooneeia i kana mau hanahou, in a aole oia ka mea koho e lilo ai.

            Na ka mea kuai mai e uku i na hoolilo i ka hoolaha ana ame kekahi mau hoolilo e ae e pili ana no ka hoomakaukau ana i keia hoolimalima.           

            No na mea aku i koe, e noi ae ma ke keena o ke Komisina o na Aina Aupuni, Hale Kapitala, Honolulu, T. H.

            C. T. Bailey

Komisina o na Aina Aupuni. Hanaia ma Honolulu, Mei 14, 1920.

6401--Mei 21; Iune 4.

 

Hoolaha i ka poe makemake poi.

            Ma keia, ke hoike aku nei ka Ahahui Kalepa o na Hawaii i Kaupalenaia (The Hawaiian Mercantile Co., Ltd.), i na la e laweia aku ai ka poi ma kela ame keia apana elike me ia malalo iho nei.

            Poakahi, Poakolu, âme ka Poalima; Kalihi, Pauoa, Puowaina ame ke Kaona nei.

            Poalua, Poaha ame ka Poaono: Kakaako, Makiki, Waikiki ame Kaimuki.

            Nolaila o na makamaka apau e makemake ana i ka poi e hoea aku no ia imua o lakou ma ko lakou apana ma na la i hoikeia ae la maluna.

            O na makemake apau e hookoia no ia in a e ui ia mai ma ke Kelepona Helu 1604.

AHAHUI KALEPA O NA HAWAII I KAUPALENAIA. (The Hawaiian Mercantile Co., Ltd.)

950 Alanui Maunakea, niakai iho o ke Alanui moi.

 

Ka ahahui Kaahumanu.

            Ua makemakeia ua lala apau o ka Ahahui Kaahumanu e hele mai i ka pule, ma Kawaiahao, i ka Lapule o Iune 6, 1920. F. akoakoa ma ka Pa o Kawaiahao i ka hora 10:30 kakahiaka.

            Hele mai na lala me ko lakou kahiko puha elike me ka mau; lole elele a keokeo paha, me ka lei hulu e kilika paha.

            LAHILAHI WERR.

Kakauolelo Ahahui Kaahumani.

6401--Mei 21,28.