Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 37, 10 September 1920 — Page 7

Page PDF (1.67 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Nupepa Kuokoa, Honolulu. T. H. Poalima, Sepatemaba 10, 1920

 

He Mo'olelo no

MAGARITA ADAMU

aiole

Ka Hoohokaia Ana o na Manao Lapuwale o

ka Mea Kolohe-Ka Papahi Ana o ka mea

Hoopono i ka Hanohano me ka Waiwai

 

__________

 

MOKUNA XXXVIII

 

Ma ka haalele ana mai o ke kaaahi ia Bufalo ma ke aumoe ana iho o kela po, ua kau aku la o Tede, ma kona alahele no Nu loka; o ka wehewehe ana ae no ia o ka malamalama o ke kakahiaka, ku aku la ke kaaahi no Nu loka, me ka hele hoi o ua o Tede a piha me ka pihoihoi, no ia pihoihoi, i loaa ole ai he moe iaia ma kela po, a he uuku loa no hoi kona manawa i hiamoe ai ma ka po mamua aku.

oiai he kakahiaka nui loa i kela manawa, no ka hooko ana aku i kana hana nui, ua hoi pololei loa aku la oia no kona hokele, a mahope iho o kona auau ana, me ke ana hoi i kona umiumi, ua hoi pono mai la kona ano mau, a i ke kani ana ae o ka hora ehiku, ua hoi aku la oia noloko oke keena aina, no ka ai ana i kona aina kakahiaka. iloko o ka hapalua hora wale no o ke keena o ka oihana makai.

Imua o ke poo o ka oihana makai i hoikeike aku ai oia i ka leka a Magarita o ke kakau ana, a hoouna aku ia Ka-pena Redc, a mahope iho o ka heluelu ana o kela luna oi-hana o ke aupuni i manao oloko o ka leka, kuhikuhi mai la oia ia Tede, i ke alanui maalahi loa nona e hele ai ahiki i ka loaa ana o ka hale i hoakakaia maloko o ka leka, me ka hoouua pu ia ana mai he lookahi makai, iloko o kona kahiko piha o ka oihana hooko, e hele pu me ia, o ke kau aku la no ia o Tede ame ka makau maluna o kekahi kaa, a holo pololei aku la no ka hale i hoopaaia ai o Magarita he pio na Kalani Fiki.

Ua lilo i hana maalahi loa na Tede ka holo pololei ana no kela hale me ka nui ole o kona luhi, oiai ua kamaainawale no ka oihana makai i na wahi apahu, a i ka hoea ana aku o ke kaa no kekahi puka-pa nui, ua paa i ke kiia, a hoopkani aku la oia i kekahi bele kahea, ia manawa i holo mai ai kekahi kauwa, no ka ninau ana i ka makemake o ka mea nana i hookani aku i ka bele.

I ka hele ana mai mae o ke kauwa ahiki i ka puka-pa, a ike mai la he makai kekahi maluna o ke kaa, ua kuemi aku la oia ihope. ia wa nae i poha aku ai ka leo o Tede i ka i ana aku:

"aia kekahi lede opio i hoopaaia maloko o kela hale e ku mai la. a i hoea mai nei au me ke kanaka o ke aupuni. no ka lawe ana iaia mailoko mai o kela hale. E alakai koke aku oe ia maua no kela hale i keia manawa, ke makemake oe e hoopakele ia oe iho, mai kekahi poino mai."

"Ke manao nei au, ua kuhihewa loa olua, aole paha keia o ka hale a loua i hele mai la no ka huli ana i ka wahine opio." i pane mai ai ke kauwa, me ka hoike oloa ana mai i kona ano maka'u a piha hoi me ka pihoihoi.

"Mai hoao oe e hoopunipuni mai ia maua." i komo mai ai ka makai ma ke kamailio ana, me kona lele ana iho ilalo, mailuna mai o ke kaa, pela no hoi e Tede i lele pu mai ai ilalo. "Pehea ka nui o kou hoao ana mai e hoopunipuni, aole ia he mea no maua e kaawale ai mai keia wahi aku.

"Eia me maua ka leka i kakau ponoiia e kela lede opio, i hoounaia ae e olelo ana aia oia maloko o kela hale e ku mai la. kahi i hoopaaia ai, a in a aole oe e alakai pololeo aku ana ia maua. alaila e hopu ana au ia oe ma ke ano o oe kekahi i hui pu aku ma ka hewa karaima. o ia ka hoopaa hewa ana i kela wahine opio me ke kuleana ole.

"Eia malalo o lo'u malu kekahi palapala huli. mai ka lunakanawai mai, no ka huli ana kau i kela hale in a aole oe e ae mai ana e alakai aku ia maua me ka manao maikai." me ka wehe okoa ana ae o ka makai i kekahi palapala, aole he palapala huli maolu, aka he palapala apuhi no ka hooma-ka'uka'u ana aku i kela kauwa, a no kona manaoio loa, he palapala huli i'o paha kela, e pilikia ai oia, o kona kii okoa mai la no ia e wehe i ka puka-pa, me ka hookomo ana aku ia Tede ame ka makai iloko.

Ua hiki ole ia Tede ke uumi iho i kona akaaka, i kau a mea o ka piha o kela kauwa i ka maka'u i ko lua neu hoo-maka'uka'u aku iaia. Aia ua o Tede ke hele pololei la ma ke alanui e hoca aku ana i kahi i ku ai o ka hale, me ka hale pu no hoi o ka makai ma kona aoao, ke alaalawa la ka nana ana a ka makai ma kela ame keia wahi alaila pane aku la ia Tede:

"He wahi maikai maoli keia no kahoopaahao ana i ke-kahi mea, a ma ke ano ke ana aku i kela hale, ame ke ku-lana maoli o keia wahi, ua nui maoli ke dala a ka on a nona keia mau waiwai."

Aole o Tede i pane aku i kela mau olelo a ka makai, oiai no nae ua ike oia o Kalani Fiki ka mea nona kela home, aia wale no ka nana ana o kona mau maka ma na puka aniani o kela hale nani no kona manao no, aia o Maga-rita ma kekahi o kela mau puka aniani kahi i noho ai, me ke kakali ana o ka hoea aku o kekahi mea e hoopakele ae iaia mai ka noho poi ana.

Oiai no nae oia e nana ana ma ka puka aniani, i ike aku ai oia i kekahi lina a'ia'i i ke pale ana ae i ka lihilihi e uhi ana maloko mai o ka puka aniani, a uu ae la hoi i ka puka aniani iluna ia wa i ike okoa aku ai oia i ka helehelena o Magarita, a ma kana ike aku, ua hele maoli kela kaikama-hine a piha me ke kaumaha.

Hoopa maile aku la oia i ka lima o ka makai, me ke kuhi-kuhi ana aku i kahi o ka puka aniani, a ia alawa ana aku o ka makai a ike ia Magarita, ia wa i pane ae ai:

"Ea, he keu aku ka hoi kela a ka wahine u'i!"

"Ae, he u'i mai hoi kau a koe aku, a o ke kumu ia o kona hooliloia ana i paahao maloko o kela hale," i pane aku ai no hoi o Tede, me ko laua ku maile ana iho ma ke alanui, a nana pono aku la ma ka puka aniani.

No kekahi manawa pokole ko laua ku ana nana, aole he wahi mea a onioni ae o Magarita, o ko launa nei hoomau aku la no ia i ka hele ana imua, o ka puka aniani: ua huli aku la o Magarita e hele no kekahi wahi okoa aku, ua kahea e aku lanae o Tede iaia me ka leo moakaka: "E Miss Adamu!"

Ua hoopuiwaia aku o Magarita i ka lohe ana mai i kona inoa, me ka alawa koke ana mai iwaho ma kahi o ka leo ana i lohe ai, he oiaio, ua halawai mai la ka ike a hona mau maka me Tede, o ke ani mai la no ia o kona mau lima, a nalo aku la iloko o ka rumi, a he mau minuke helu wale no, oili mai la ua kaikamahine nei, me ka holo pololei ana mai imua o Tede, a puliki mai la i kona mau lima, aia hoi ma kona mau maka e halo'ilo'i mai ama na kulu waimaka nunui i hoohewahewa ole iho ai kaua e ka makamaka heluhelu, he mau wamaka ia no ka hauoli.

ke hoomaikai ae nei au i ke Akua, no keia hui hou ana iho la o kaua!" wahi ana me ka leo haalulu. "Ua manao loa au, aole la kekahi mea e hele mai ana a hoopakele ae ia'u mailoko aku o keia hale, i hooliloia i hale paahao no'u."

Ua hele o Margarita a haalulu maoli iaia i kamailio mai ai, nolaila paa okoa aku la kekahi lima o Tede ia Margarita, me ka hoomailielie ana ka iaia, a o ia ka ua o Magarita o ka pane hou ana mai:

"pehea i loaa ahu ai ka ike ia oe no ko'u wahi i hoopaaia ai?" wahi ana mahope iho o ka'pau ana o kona mau manao pihoihoi.

"O Kapena Rede ka mea nana i hoike mai ia'u i kou wahi i noho ai, ua hoikeike mai oia ia'u i ko leka o ka hoouna ana aku iaia; o ke kumu hiki ole i ke Kapena Rede ke hele mai e kokua ia oe, aia oia ke waiho mai la maloko o ka halema'i ma Bufalo, ua ku oia i ka poka a ka enemi, ma ka haunaele i ala ae iwaena on a kanaka olohani o ka hui alahao kaaahi."

"Ua kekonukonu loa anei ka poino i kau kau maluna o Kapena Rede?" wahi hou a Magarita me ka hele o kona helehelena a haikea.

Ina he manao kanalua kekahi i loko o Tede, no ka haule-hia ana o Magarita i ke aloha no Kapena Rede, ua auhee loa aku ia manao kaulana mai iaia aku, no ka mea, ua lawa ka ano pihoihoi o kela kaikamahine opio,a pela hoi me ka haikea o kona helehelenaa, i ka wa i lohe aku ai ua ku o Kapena Rede i ka poka, i mea e hoike oloa mai ana i ke ano maoli o kona puuwai, alaila pahola ae la ka minoaka ma na papalina o Tede a i aku la:

"He uuku loa kela pilikia i loaa ia Kapena Rede, e lele ole ai ka oili, o ka'u wale no e hoolana aku nei i kou manao, mai lilo kona eha ana i mea hoopioloke aku i kou noonoo. Ua haawi aku au i ka'u hoohiki paa imua on a, e hoihoi aku ana au ia oe no Bufalo, ma ke kaaahi mua loa, e haalele iho ana ia Nu loha, ma ka hora umi-kumakahi o keia la. O ka hora umi keia a kaua e kamailio nei, pehea, e makau-kau ana anei oe no ka hoi pu ana aku me a'u ma kela kaa-ahi?"

"Ae, ua hiki ia'u ke hele pu aku me oe iloko o ka manawa pokole loa."

"Ina hoi ha pela, e wiki, aole he neui o ka manawa e kakali aku ai, mamua o ka hiki ana mai i ka wa o ke kaaahi e haa-lele iho ai ia Nu Ioka nei."

Ma kela wahi i huli aku ai o Magarita hele, a e hoomaka aku ana nae oia e komo moloko o ka hale, ke iho la a huli mai la ihope, me ka pane ana mai ia Tede:

"E hele pu mai oe me a'u, no ka mea ke hopohopo loa nei au, malia o ko'u komo hookahi ana aku iloko o keia hale, e lilo ana ia i mea no'u e hemo hou ole mai ai iwahi nei."

"Eia no anei o Kalani Fiki ma keia hale?"

"Aole, aka o kana mau kauwa lehulehu ka poe e noho nei maanei, a na lakou e kiai nei ia'u."

No ka ike ana iho o Tede, he mea pono i'o kona ukali ana aku mahope o Magarita, i ole ai e hoopilikia wale ia mai kela wahine opio e na kauwa, ua komo aku la oia iloko o ka hale, me ka ukali no o ka makai ma kona aoao. Iaia nae e hahai aku la mahope o Magarita, no ka hale maluna, ua hookahaha loa ia mai kona manao, no kona ike ole aku i kekhi mea, aole he kauwa i loaa aku ia laua me ka makai, ke alaalawa la kana nana ana ma i a maanei, he mehameha pe wale no, a o kahi o na kauwa i holo aku ai, he ninau po-hihihi loa ia iaia, koe wale no kona koho ana iho, ua holo aku paha kela poe e pee, no ka maka'u o paa aku auanei lakou i ka hopuia.

Ia lakou o ka hoea ana aku noloko o kekahi wahi keena hookipa uuku, kakali iho la o Tede me ka makai malaila, a komo loa aku la o Magarita uoloko o kekahi rumi, no ka hoomakaukau ana iaia, no ka lakou huaka'i hele no ke kulanakauhale, a aole no hoi i loihi aku, oili mai la oia iwa-ho, me ka pane pane ana mai ia Tede:

"O keia lole a'u e komo nei, o ka lole ia a Nina Hilakona o ka haawo ana mai ia'u i haalele aku ai ia Manaketa, aole o'u mau lole e ae, nolaula aohe mea nana e houlolohi i ko kaua hele ana mai keia hale aku."

"Ma ka'u nana aku ua kupono maoli kena lole ia oe, aka aole no a kau noonoo nui ana no ka lole i keia manawa, he mea loaa aku ka lole i ke kuaiia, a in a ua makaukau oe ea, alaila e hele kaua, ke nee mau mei ka manawa imua."

Ke alaalawa la ka Magarita nana ana ma o a maanei o ka ike aku ia Aline, no kona manao e haawi aku i kana mau hoomaikai i kela kaikamahine, no kana mea i hana mai ai no ko ia nei pono. aole nae on a ike aku i ua kaikamahine lawelawe nei, me kona kaumaha ole no nae, no ka hiki ole iaia ke hoomaikai aku ia Aline, no ka mea, aole no ke aloha maoli, ke kumu o kela kaikamahine i hana mai ai i kekahi mea nona e pakale ai mai ka mana aku o Kalani Fiki, aka no ka lili i ka hoohihi o ka manao o kela kanaka maluna oia nei.

Aia no ke kaa a Tede ma o ka holo ana mai, ke ku mai la mawaho, o ka puka-pa, aole no hoi i lakaia ka puka-pa a paa, no ka mea ua ku a maka'u loa ke kauwa nana i hele aku e wehe i ka puka, a ua holo oia e pee elike no hoi me ka hana a ka nui ae o na kauwa.

I ko lakou nei hoea ana aku no kahi o ke kaa e ku ana, o ko lakou kau ak la no ia na na lio ka hana. I ka hoea ana no ka halewai,, ua lele aku la ka makai ilalo, me ka haawi ana aku o Tede i kekahi mau dala mahuahua no kona luhi, alaila holo pololei aku la ke kaa no ka hale hoolulu kaaaahi.

He manawa liilii loa ko laua o ke kakali ana ma ka hale hooulu kaaahi, ia joea mai ia ke kaa, a o kahi o ka laki, aole he nui o na ohua ohua o ke kaaaahi, no laila ua loaa lie mau noho maikai no laua nei , me kekahi keena uuku e kaawale ai laua mai ka nui mai o na ohua, a oiai laua e noho la ma kela keena akahi no a kamailioo aku o Magarita ia Tede i ka i ana aku:

"Pehea la e hiki ai ia'u ke hoa kaka ae i ka nei o ko'u hoo-maikai no ka nei o kou makee e Tede no ko'u pono, a pela hoi kau mau mea apau i hana mai ai no'u?"

"Ea, ua poina loa ka hoi au!" i pane aky ai o Tede, me kona lele koke ana aku ilalo a holo aku la no ke keena ha-awi kikiki a e makaukau ana ke kaa e holo, oili hou mai la oia aohe he wa a haule mahope a iloko o kona manao pi-hoihoi i komo mai ai oia a noho iho la ma ka aoao o Magarita me ka i ana mai:

"Ke nanenane Mai nei oe i ke ano o kai mau olelo e Tede heaha ka manao o kau mea e kamailio mai nei?"

"mai pupuahulu mai oe i ke ake ana e maopopo ka ma-nao o ka'u mea i kamailio aku nei aka e hoomanawanui iho no oe pelu ahiki i ka wa pono, e ike no auanei oe i na mea oiaio apau. Ua hele maoli au a piha i ke pihoihoi i keia la, o ke kumu mai paha no ko'u ike iho i ka piha maoli o ko'u mau pakeke me ke gula. Me he mea la ma ke ola ke loa ana o kela kanaka opio, aole he manawa e ae ana i ike ai, i ka hele a nui o kona makemake e hoike mai i ka moolelo piha o ka hanauia ana o Magarita a pela hoi me ka pepehiia ana o lokia Adamu aka mamuli wale no o kona noke ana i ka uumi hoomanawanui, i pua'i ole ae ai kekahi meahuna o pili i kela moolelo.

"Ke hoomanao nei no anei oe e Miss Akdamu ia kakou maluna o Dora ka mokuheihei o Kapena Rede ua hoike aku au ia oe owau ka inea nana e noii aku i ka meahuna e pili ana i kou hanauia ana ame kou mau makua pela anei e Miss Adamu?"

"Ae ke hoomanao nei au i kau mai mea i kamailio mai ai, a ua hoike aku no hoi au ia oe i ka'u mau mea apau i hoomaopopo ai no'u iho."

"he oiaio ua kamailio mai @@ i koa moolelo a'u i nana aky ai me ke kolu-uli-u loa o ke hiki e loaa mai kekahi mea ma o kela moolelo la aka nae o ke kalena kickie loa o loaa ia'u ma ka hiki ana ke heluhelu aku i na ano o na kanaka apau a'u no e olelo iho ai he akaikiu maole ho'u kulana pela iho la i hiki ai ia'u ke kue kaa ae i ka inea huna pili i kou ohana aole malaila wale iho la no pau aka ua loaa pu ia'u ka mea nana i pepehi ia lokia Adanu a make."

MOKUNA XXXIX

Ua hele a aumoe loa ma kela po akahi no a hoea aky o Kale Delafula no Bufalo, he hiki ole ai ieia ke holo pololei aku no ka halema'i, elike me ka Tede kelekalapa o ka hoouna ana aku iaia, aka hoi pololei loa aku la oia no ka hokele a oiai ua hele oia a maluhiluhi maoli o kona haule aku la no ia hiamoe, ua ka la apopo ae e hoike mai i kolaula mau hana.

Aia iloko o ka noonoo o kela kanaka he kumu ano nui loa kona mea o ke kauohaia ana aku e Tede e holo mai i ia kumu nae ua noho pouliuli loa oia no ka mea aole i hoa-kakaia aku ka manao nui o kona holo ana mai no Bufalo o ke kauoha wale no e hoen oia no kela kulanakauhale a ilaila no e maopopo ai i na mea apau.

No kela maopopo ole i ua kanaka nei ka manao nui e kona kauohaia ana aku e holo mai no kela kulanakauhale aohe ana mea e moomoo ae ai i haka lia no a kau ke poo i ke elena o ka lilo kau la no ia a i puoho oia i ka hoalaia ana aku e kekahi o na kauwa o ka hokele ma ka manawa ana i haawi aku ai i ke kauoha o kona manawa ia e ala ae ai.

I kona puoho ana mai hele aku la oia e auau me ke komo ana mai i kona mau lole a i ka hea ana ae i ka ma-nawa no ka paina kakahiaka haa lele aku la ialako o kona rumi no ke keena aina.

Ua hele a ka hora umi o kela la hoea aku la oia no ka ha'ema'i a ninau aku la i ka poe malaila ua makemake oia e ike ia Tede ua kauohaia mai la keia e noho maloko o ke keena hookipa oiai hoi kekahi o na kauwa i hele aku ai e kii ia Tede ua hoea mua ua kanaka opio nei no ka hale ma'i no ka ike ana ia Kapena Rede.

I ka hoea ana aku o ke kauwa a hoike aku ki no ka makemake o kekahi malihini e ike iaia ua oili koke mai la o Tede me ka hele pololei ana Mai @@@@@ o le keeua hoe.

(Aole i pau.)