Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 38, 17 September 1920 — NA KUMU KU-E A LIKANA ELIWAI I KE KANAWAI HOOPULAPULA HOU I NA HAWAII. [ARTICLE]

NA KUMU KU-E A LIKANA ELIWAI I KE KANAWAI HOOPULAPULA HOU I NA HAWAII.

•:i papa kuhikuhi kahnahāna a . ,< ~..'s:irata i hakuia e Likaua Eli-īk'-in iho ai na ku-e a Eliwai i : Kanawai Hoopuiapula hou i ka Uawaii. E hoomaopopo mai ka-..-ia mau ku-e: :'ji. Ma keia kanawai ua hoopauh.Kikuonoono aina ana o na kaM -'.Miii maluna o na aina kanu ko. I'a ku-e keia kanawai i "ke '.naawai o Anienka.. l'a makemake o Likana Eli- ; sa na kila i ua aioa e nohoia . • t):i Hawaii ma keia kanawai. . u k*» knniu mua, ua hoopuni- •. k.wnu ku'-e a Likana. No ko tu:i kc knnawai e ku nei imua o <> na 9enatoa o Amerika, ke ,:i ii'M ke kanawai penei: Aia ma i s j ;:o4 hapa mahele (rl) e olelo Aolf kekahi hoolimalima o na iii. a i ole o na aina aupuni ma- : (Mihana e hoo- , aiau aina mahi, mamuii o ke a :ma o na pono hookahekahe ~ i,:i wai malalo, a i ole, e pili a. a i ole olaoa no a elua, e ...iiloia, a i ole koomhuia aku e .ni o ke Teritore o Hawaii, no inanawa i loihi aku mamua o :■ amalima makahiki. O kela me limalima, o ia ano, p kuai k,tt■it:i ke akea i ka mea koho kif«, maliope o ka lioolahai» ana, īa i hoakakaia nialoko o ka , OO o keia pauku ame na ~ ke Teritore o Hawaii. O na : ; .1 ia ano e hoike no i na niea | na kauoha o ka hooliloia ana. i i, a i o:e o kekahi hapa paha e iima ia ana pela, na hiki i kela i;i manawa iloko o la manawa i i ; :ii*maia, e lawe hou ia mai mai . , .linialima mai, no ka hoknonoono-1 .. „ic īio na pono o ka lehulehu... " | M.i k.-ia hoakaka ua hiki e ikeia he ] , : . , an:i«i ]>ulapu wule no keia a Lika | ka«aka Hawaii. Aole i hook. kanawai hookuonoono awna ma i-i apan. O keia man aina i hoo-;'-i:irt::!t'i:i, ua hookaawaleia no na kaHawaii wale no. Aka, mamuli o v,j, k«iiiiii ua manao o Likaua e loaa iu.,'n:i haW.ka Pukiki iaia, aka ke mai.a,. u.-i an, ua hiki uo ke ikeia aole •» keia kumu ku-e. K:, laa. Fa ku-e keia kanawai i ke ; : innikanawai o Amerika. ' Na ka. aha- <,!,•!<! ii Amerika i hiyia mai nei i keia O ka poe e ku-e"ana i ke no ke kumu ua ku-e i ke ku- . , ni iwai o Amerika, ua hupo ia poe, ; , • kumu, aole he pauku.ma ia ka- ; :a::, . hnike mai ana, ua hewa kekahi iii.iwa: ♦. hamiia :uia, n<> ka pono <> j . s:-i.i laliui no lakpu na aina o keia

mau mokupuni apau o Hawaii nei. Ua hanaia he kanawai e keia ahaolelo no, e haawi ana>i kekahi nian aina ao na ilikmi, ka iahui mua o Amerika, a i keia la aole he ku-e ia kanawai i hauaia. fj hoike mni ana, ua kuleana ka ahaolelo e hana i kekahi kanawai .no ka pomaikai o ka lahui kumii o ia aina. Ke kolu. \o ka loaa 61e ona kila i ua Hawaii no keia mau aina. Ina i hana na kupuna o kakou i mau kanawai, e hiki ole ai e loaa na kila i na kupuna o kakou no na aina i haawiia mai no lakou, ina la i keia la, ke mau nei no ka paa ana o na mamo a ia man kanaka Hawaii 1 ko lakou mau aini, a in'a la ua nele o Likana i na aina ana -e pan nei. Aka, mamuli o ka maopopo ole o na kupuna "o kakou ia mau mea, ua lawe mai lakou i na kila f g ua kuai, a moraki aku i na aina o lakou, a i keia la ua nele kakou i na aina, Ua hiki ia kakou kp ike jnai i keia kumu ku-e a Likana, ua makemake no oia.e loaa na kila i na kanaka Hawaii, i hiki »i i«ia ke pelo inai, a lilo hou no keia mau aina iaia. I'keia la, aole he aeia o na Maori o Nukilani e hoolilo, a I i ole, e inoraki i ko lakou mau aina, a I o ka hopena o ia hana naauao, ke mau nei no ia iahui i ko lakou mau [ aina, a aole e hiki e lilo aku. No keia | kumu ka hanaia ana mai nei o keia kanawai i lilo ole ai na aina e hooliloia mai ana i na kanaka Hawaii, a i paa mau. ai lakou ia mau aina no na pua o keia mua aku. Aka nae hoi, e hoika mai ana keia mau kn-e a Likana, i ka manaohuna iloko ona. A e hooia mai ana i kona hoopunipuni, mamuli o kana mau kukala leo nui mau ana, he aloha oia ika lahui Hawaii. Aole no keia o | ka hiua o kana mau hana pulapu, aka ua puni mau no kakou. MEA KOHO BALOKA. MANILA, P. 1., Sept. 3. —lla aponoia i keia la e ka hui uniona a na limahana o Manila nei kekahi olelo hooholo e kalahea 'ana i ko Jakou ku-e l<ia i ka hookomoia mai o na kanaka Hinedn, na Pake-Inia, na Pa'ke, na Kepani ame limahana e ae o fla lahui Asia iloko o na. mokupnni Pilipine elike me ia i hoolalaia «i e ka ahaolelo o kh oihana mahiai a na moknpuni Pilipine e noho nei maanei i nei manawa. līa kohoin •kekahi komite o na uniona no ka hoomakaukau ana i kekahi palapala hoohalahala a e waihoia aku ana i ka 1 ahaolelo a na Pilipino e haliiwai ana | iloko ae nei o ka mahina o Okatoba. E j kalahea pu aku ana keia mau olelo hoo- | holo i ke ku-e loa i ka hooholoia o ke- I kahi bila e ae aku ana i na limahana o j na lahui A.nia i ke komo mai iloko o na | mokupuni Pilipine. j