Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVIII, Number 38, 17 September 1920 — HE MOOLELO NO Elese, ka U'i Nohea i Liliia A I OLE Ka Ipo Aloha a ke Kanaka Waiwai [ARTICLE]

HE MOOLELO NO Elese, ka U'i Nohea i Liliia A I OLE Ka Ipo Aloha a ke Kanaka Waiwai

. i: ihu la oia me ka emoole loa a liookuu mai la i kana • i.i ia Elese. Aole o Elese i nana ae iluna i ka manawa i Kii ai kona lima mai ka Haie paa ana, aohe no hoi oia i nia o a maanei, i]ia he mea kekahi e nana mai ana ia manawa. Ma ia wahi a laua o. ke ku ana iho ua paa ... ; ke alaiia e kekahi ulunahele e hiki ole ai ia laua ke ,;. L j i kekahi mea. o laua nae ke ikeia mai ana. ; walii a Hale o ka pane ana iho. j u. t Ilale, i keaha la?" i pane ae ai o Elese, me ka nana - s ;ie iluna i na maWa o Hale. j r ;»;me hou iho o Hale, aka apo mai la nae ia Elese a pili! :. ; ka h'ala ana o kekahi manawa, pane iho la : "No ka • i ko'u aloha ia oe aneane e liiki ole e loaa na huat :u}Kjno ia'u e iho ai ia oe. Ua lOaa ia'u keia >fai kaua maluna o ka moku, aka, o ka nana ae hoi .! loa ka poe o kakou e noho mai ana, uumi wale iho l, ia manao iloko o'u a oiai o kaua wale no ma keia ;; :;ei manawa, i ko'u noonoo iho e lilo ka noonoo e mai ia oe a lilo na'u i mea hoouluahewā loa ae i •«t.»n00." I . u iho la oia ilalo ia manawa, a uana pono ae la no hoi . . -V iluna'iaia, a no kekahi manawa ka nana pono ana ō !■ ■-•' .i i kekahi me ka piha i na manao ulumāhiehie o ke aloha }iiaila lele iho la o Hale a honi iho la ma na lehelehe o ] i a no kekalii manawa ko laua ku ana malaita me ke apo " kekahi i kekahi. 1 il'.ko o na la apau o ko Elese ola ana o kei'a iho la ka !i loa i loaa iaia, a iloko o na lā apau o kona oPa ana īa hope mai aole i poina mai konā noonoo aku ia irlau : :: ;:k( ame na huaolelo aloha i kukaiia mawaena o laua. i :: noomamao mau laua ia hiua iho mai ka.nui mai o lakou i - > !■■apanui o ka manawa ahiki i ka manawa i kiiia mai ai i. .. r.<. ka paina awakea, a hakalia no a pau ka aina awakea, . ;'aua ku ae la no ia a haalele ilio la i ka nui o lakou> a lāua r - e ike iho ana he mau olelo lehulehu ka ka poe o lakou e k . aili" mai ana no laua. Aia ma kekahi aoao o ka inokupuni kekahi wahi mehameha 1 •. a no ia wahi laua o ka hele ana aku. hele kaua ma kela'huli o keia mokupuni, he wahi mehaī;h na !.»a e hoohaunaele ole ia mai āi ko kaua mau ininuke haui •': M»,.. a noho aku nana i ka moaha, a oiai kalia nialaila ia \a e hoolala aku ai no ka kaua mau mea e haua aku ai . keia mua aku,'* i panē iho ai o Hale. ' \«'!c ana auei e noouek) mai ana kekahi poe lie haiia pono uie ka kaua o ka hele ana no ia wāhi?" i ninau ae ai o Elese. "Na lakou paha ia e kamailio niai; healia ka kaua nana' āku i k.i lakou mea e noonoo iho ai no kaua?" i pane iho ai o Hale. "Hele mai kaua. a oiai kaila mulaila alaila hoike mai oe i kou manao me ka hunahuna ole no kau mau mea apau i makeniake ai e hanāia nia nei mua aku, aia a lohe aku aU i eou manao na'u ia ē haiia aku i ka mea e hookoia aku ai ia 7Jianao ou." U ko laua hoomau aku la ia i ka hele ana a hoea i ua wahi la. a noho iho la iluna o' ka mauu malalo o ka malumalU o na kumulaau, a malaila lāua i hoohala ai i kekalii nianawa ma ke kamailio ana me ka hoolaa ana no kō laua noho ana o ia imia aku. No ko laua nanea loa i ke kamailio me ka noonoo ole ae no ko lakou manawa e hoi ai. a i ka mauawa liope loa ua haupu ae la o Elese no kona ike ana āku i ke ano ahiahi loa, a oia kona manawa i'olelō aku ai ia Hale ua ahiahi loa ia manawa a ho mea pono ia laua e hoi no kahi o ka moku. O ko Ilale wehe koke ae la no ia i kana uwaki a naiia ilio la, a i aku lā: "lle oiaio, ua ahiahi loa i'o ka keia manawa a kaua e noho uei," a hoomaka ae la oia e ku iluna. "Pehea ua ahiahi loa i'o no.anei. e Hale? O ka hora eliia keia?" "Ua aneane e kani ka hora elima i nei mauawa, ua ahiahi loa mamua o ka'u i manao ai," wahi a Hale o ka pane ana iho. <» ko Eltse ku ae la no ia iluua a paa maila i ka lima o Hale ā i ae la: "*lna no ko kaua liaule nei i ka moku, alaila peliea ana ko kaua pono. aohe moku e ae e kii mai aua ia kaua. pela anei?" Aohe pane iho o Hale no kana ninau ,alakai aku lā nae iaia nia ke ala olo!i no a laua o ka hele ana mai, ā oiai laua e liele Ih. ke ulu mau la iloko o Elese ka hopohopo no ko laua liāule i ka hope moku. i ka ua mea o ka hoolalau i ka huki a ka ulua. a no ka nui o kona # hopohopo no kō lāua haule, paliia ae la kana ninau ana, a o ia ko Hale wa i pane iho ai: " Aolie alahele e ae, aka.mai maka'u oe, e awiw r i aku ka kaua' liele ana. Ke manao nei au ua kani mua ae nei ke oeoe o ka moku aohe nae hoi'au i lohe. no ko kaua lilo lo'a i ke kama-1 *>:■ „ I ' ī .i ae keia mea ke holō' māi nei q kii ia kaua, wahi a Elese I 0 ka olelo ana ae, i kona wa i ike 'aku ai i ka hele mai o ke-1 kaiii'mea. . . i Ae. eia i'o āe a: o Mr. Mokaiia. I liele mai la kēla lā ej i'ul! ia kaua, nana aē la t>aha āolē kaua, pela oia e hele okoa j mai iiei e liuli. Akahi kāua a Ke hauoli nei' āu no j kaua kiiiā āha māi la'. iio ka-rtiea, āole maikai iki ina ē ikeia a.;a aole o 'oe'pu itie keta poe o |kakou, e lilo.ana i mea kamailio nui ia, a o ka uiea.oi loa aku o ka hookaumahaia oia no ko uiakuahiue ame ko kaikuaana, a e loaa aku ana ka ma»ao iloko ō lāua tia hōopomoia ōe, ā e lilo niai ana au i kanaka huahewa nui ia. no'kā mea. mamuli Ō ko'u lawe ana ia oe i hnule ai oe." ' Haikea ae la. ko Elē£e lielēhelfena ia liianawa. Aohe oia i 'Khiikk» no ia mēa miiniūa aku. la*tnanawa ua hooniahuahua loa aku la oia i kona mamā liele. a kahea aku la o Hale ia manawa, oiai. aole no i maniao l-'a o Mokana māi ia laua aku: "Holo hou aku oe ihope me ka āwiwi ame ka inania loa. a '"'auoha aku i ka moku e kali iki iho; e lioea aku ana niaua i-i.la i ka manawa kupono loa.' No kela lolie ana mai o Mokaua ku iho la oia, me he mea v hoomaha ana, eia nae, ua ani mai la ko Mokana lima, jne he mea la i ka Halfc ma hoomaopopo aku. ua ka moku o lākou, no ia mea. ua hoopihā loa ia iho la o fLlese ke kaumaha a i ae Ia ia Hale: "K holo maoli aku kaua, e Hale!" . 4 . T "Ua lohi loa!" wahi a Mokana o kē kahea ana mai. Ua ha'a aku la ka mōku!" "L'a hala io aku lā anēi ka moku?" i nināu āku'ai o Hale. \e; ua hala kahiko. a i hoi hou mai nei au e'huli iā oliiā, 1 i»HTie mai ai o Mokana. . ka helehelena kaumaha loa i nana ae ai o Elese ilunā ī ' "i-- hoa hele. ke lohe ae la no oia i ka Hale mau niea āpau r kamailio iho ana iaiā, aohe nae ona nana ae ia mau olēlō ana. o kana wale no e noonoo la iloko ona ia mānwa', he kail- - e hapalaia mai ana me na olelo hoohenēhenē a ''nilahila, a ke ike iho la no oia i kona hilahila ia manawa. N" Mokana ijo keia hana i mea e hookoia ai kona makemake.

MOKUNA XVI—Ka Mare Hoopunipuni. - \ "O, e Hale ,e hoopakele. ae oe ia.'u. He oi aku ko'u pono ei makejnamua ,o ko.'u Iwehaehaia no na kiko eleel.e e kau ia mai ana mamua o'u e ka lehulehu!" | 'E hoopakele no au ia oe, e Elese/' i pane aku ai o Hale. j "Malia he alahele no ka Mokana e hookaawale koke ia aku ai j kaua mailuna aku o keia mokupuni i ka wa pono, me.ka nana.i ole aku i ka nui o ka uku e kauia mai ana no ka hookaawale i ana aku ia kaua mai nei aku." j "Ke ike aku nei au aohe alahele e hiki ai, e Hale, ua hala aku la ka moku; ihea auanei kau moku e hoolimalima aku ai no ka hoihoi ana aku ia kaua? Hookahi wale no mea maopopo loa ia'u i keia manawa o ko kaua wahi iho ana no keia e noho ai aliiki i ka la apopo." "O. dole pono kaua ē noho iho maanei i keia po!" i pane aku ai o Hale. "E Mokana, e hoolohe mai, e lilo ana ko'u kaawale ana me keia lede opio mai ka nui mai o ka poe o kakou i mea na lakou e kamailio ai, o ka oi loa, i ka wa i hoi aku Ia ka moku me ko maua kaii pu ole ana aku la, a e manao mai ana paha auanei lakou he mau hana hewa ka i hanaia, nolaila, e naonoo mai oe i kekahi alahele e hoihoiia aku ai maua no ka aina, ina he alahele hiki kekahi ia oe ke hana mai, no ka pono o keia leele opio." "Nui iho la ko E!ese hanu ia manawa. a no Mokana hoi kulou iho la kona poo ilalo me he mea la e noonoo ana oia no kana mea e hana mai ai. No ka pane koke ole mai.o Mo-; kana i hou āku la o Hale : "Ina no ko maua noho iho maanei i keia po, ehia ka hoi mea. aloha o keia lede opio, e lilo ana oia i mea kamailio nui ia e ka lehuleliu, ua hfaule oia i ka hewa, me a u ,a e lilo ana oia i mea hooneneheneia mai." u O, ke kaumaha nei au, e Hale, nona, aka, e ike mai no nae oe aohe alahele e hiki ai ke hoihoi aku iaia no kona hoiiie., a e kaawale aku ai hoi oia mai keia mokupuni aku," wahi a Mokana. "E Mokana, he lede. oj)io koia na'u i aloha loa. ai, nolailii aole o'u niakemake e ike aku iara e hoehaehaia ana; e hoao ana au e hoopakele iaia ma na ano apau me ko'u nana ole i ka nui o ka lilo, a e hoao pu aku ana no hoi au e hana i kekahi mea nona e pae maaiahi aku ai i ka aina, ina no o ka make ka uku no ia hana." "Pehea auanei e hiki ai, e ike iho no hoi oe la, aohe moku ma keia walii e hiki ai ke hoolimalima aku no ka hoihoi ana aku i keia lede, a eia hoii ua poina paha oe ia oe iho."." Aia ko Hale mau lima ke apo la ia Elese ia manawa, me kona hoomanao ole ae ia manawa he kane hoopalau oia na Mahela Harisona, a i ka hala ana o kekahi manawa i mai la ia Mokana: "Aole au i poina ia'u iho, e Mokana; ua paa kuu manao e mare me Elese nei, me kuu ike no he hana hoopoino ia i kuu makuakane ame a-u pu, aka, aole o'u makemake e ike aku ia Elese nei iloko o na lima o kekahi kanaka oleoa a ia nei i aloha ole ai." K Owai auanei ka mea nana i hana a lilo ia i kumu e poino ai oe, owau anei?" t ninau mai ai o Mokana. "O, e Hale! Owau anei ke kumu o kou poino ina e poino i'o ana oe? O, ua aloha au ia oe me kuu naau apau, a ke makemake nei au e lilo oe na'u, a owau nau," wahi a. Elese. "Ea, e Mokana, he kahunapule no anei kekahi e noho nei malunā o keia mokupuni?' "He manaoio ko'n pela, e Hale," walii a Mokana. "O, e Hale, no keaha oe e makemake ijei e haawi aku ia oe ia ha'i me ko ike no'o Mabela Harisona kau waliine i hoopalau ai a i hoopaa āku ai ia oe?" "O, he mea waiwai ole ka minamina ana iho i nei manawa," i pane aku ai o līale me ka leo ko'iko'i. "Ina he kahunapule kekahi maluna o keia mokupuni e lawe koke aku oe ia maua. imuā ona, mai kali." .No kekahi manawa ko Mokana hamau ana iho, a ke noonoo la hoi o Elese i ka paa maoli o ka manao o kana aloha maluna ona, nolaila aohe ana ku-e ana ae i ka makemake o kana ipo no ko laua hoohui koke ia ae ma ka mare, no ka mea, ua maopopo iaia o ka pono koho aia ma kona aoao, oia kona. hooholo ana e mare koke me ka mea ana i aloha ai. a/i ole pela ke kau mai palia o na hoohilahilaia he nui no kona haule e ana i ka hewa mamua o kona mare anā. "E Hale," i hoomaka mai ai o Mokana e kamailio, me ka liaawi pu ana mai i kona lima, "ua pololei oe. ■ Aohe au hana. pono e ae e hana ai i nei manawa o kou mare koke wale aku no me Miss Beranadona nei. U.a oi aku ko'u ike mamua ou āia no lie maū kanaka e hoao mai ana e kaili aku iaia nei mai ia oe a'ku i ka manawa e loaā ai he manawa kupono ia lakou, a i ole i kekahi palla o lakou, nolaila, o ka lilo ana aku o ia nei i kā mfia okoa, a i ole, ai hoi e hapala wale ia mai ko ia nei inoa me na olelo hoohenehfene like ole no ka haule ana i ka liewa me oe, e pono i'o no-e mar6 koke ia olua, no ka mea, e Miss Bferanadona, ua ike oe i ka mea i lianaia mai maluna ou e Pāulo Harisona, a malia he kanaka ho uaku kekahi | e hoao niai ana e liana elike me kana i liana mai ai ia oe." Ua pii ae la ka ula tna ko Elese mau papalina a leha ae la! me ke ano maka'u'iā 'Hnle. Aohe ona manao iki e hoike ae ia Hale no ka mea a Hārisona i lloao āi e hana maluna ona, aka oiai nae uā puka ae.lā ia Mokana, aohe ana huna hou ana iho, a mamua nae o kona hoike ana ae ia Hale no ka liarisona mea i hana mai ai maluna ona, ke nalu la oia iloko iho ona pehea'aiia la kana niau olelo kupono e hoopuka ae ai, i mea no Hale-e lohe pono aku ai i na mea i hanaia mai maluna ona. . "O, e Hale!" wahi ana; "he kanaka ino loa kela," me ka hikiwawe loa oia o ka pane ana ae. "Aohe kanalua ana ua hana mai oia i kekahi hana lapuwale nialuna ou au hoi o ka hoike ole ana mai ia'u, e ole mai la o Mokana loheia ae la keia mea. He kumu nui loa kela e kupo- j no ai kou lilo koke ana na-u. i keia po a e mare kokeia ai kaua i keia manawa." "o,.he mea maikai ole no nae ia, oia hoi ko'u lilo ana i mea e ala ae ai kekahi mokuāhana mawaena ou ame ko makuakane, a i ole, lilo hoi au i kilmu e hoopoinoia ai oe ame kou niakuākane ma nei • nwa aku." "He pololēi kau i olfclo mai la, e Miss Bērenadona, e lilo ana keia mare koke o olua i jnea Mr. Venonā e poino ai( aole oia wale iitT, aka, oia nei pu aha kekahi, aka, i pakele ae ai -nae oe mai ka hoinoia mai e kā lehulehu. o keia wale no ke ālahēle maikai loa ā olua e hana ai," i paue aku ai o Mokana. "Ae; aohe ālahele e ae." ke lioopau manawa wale nei no kakou maanei me ka waiwai ole," i kahamaha ae ai o Hale. "O oe hoi e Mokana ka mea i ike i ke alanui e hoea- akū ai i ka halē o kela kahunapule, no.laila, e alakai koke aku oe ia kakou no kahi o ka hale i ku ai." "O ko Mokana huli aku la no ia hele, a hahai aku la no lioi na opio naaupo mahope onā. Ke puliki la o Elēse ika lima o Hāle me ka lohe mau iho o Hale i kana ms.u leo uhu o ke kaumaha ame ka hilahila pu, a no ia lohe aua iho o Hale i ke kani mau o kaila uhu. huli iho la e nana iaia a pane iho la: : "E' kuu Elfcse, ua oi āku kuu aloha ia oe mamua o ke ola, a i olē ka hauoli, a i ole kā hanohaiio pu. Ke makemake nei au e hānā aktr i nā iiiea ap'au, i mea nou e lilo ai oe na'u. Aole āhei ou ike mai-i ko'u liauoli, oia hoi, he hāna keia na ;kaua : i hōohōlo mua ole ai e hanaia ia i keiā po. aka mamulPiho la 6 keiu haāleleia ana o kauā māluna o keia mokupuni ua hookikina mnoti ia māi kaua e lawe i keia keehina. oia lioi. ko kaua hoohui kokeia s lae ma: ka inare i ; keia po me ka hoopanee eile aku, o ke ālāhēle walē no ia e-uhiia aku ai na olelo hooheneliene nou a np'u pu, a o ke alahele wale no hoi e hoohamauia aku ai ke kamailio alia ona mea apau no kaua. He kanalua anei oe i ko'u aloha nou?"

"Aole, aole loa! He aloha au ia oe, e Hale, me kuu puuwai'apau, me kuu uhane ame kuu kino holookoa." "Alailii e haawi mai ana anet oe i kou ola, kou hauoli, a i ole kou inoa maikai no'u nei ?" "E haawi aku ana au i na mea apau a koe ko'u inoa hano-1 hano, no ka mea, aohe i loaa ia mea ia ? u, no ka niea, āole au i kupono nau ma ia inoa, o oe ana ka mea mua loa e hoowahawaha mai ana ia'u, aka, no na mea e ae apau oia ka'u e haawi aku ai ia oe." "Aole au i manao >ia like ka nui o kou alolia ia'u me ko'u alolia ia oe," wahi a Haie o ka pane ana iho. Aohe pane hou ae o Elese, ke noonoo la nae oia na mua aku e hoike ae i ua o Hale i ka nui o ia mea he aloha iloko ona nona, he aloha oiaio mokuhia ole i na hoowalewale he nui, peliea la ka nui o kona hōao ia mai, aole loa oia e haawipio aku ana. Alakai aku la o Mokana ia laua i kekahi' puulu kauliale ma kahi kokoke aku i kahi e ku ai na moku. he niau hale ma ke ano ke nana aku ma.w'alio he poe haāhaa wale no kc noho ana malaila, a he mau hale hoi e hoala ole ia ae ai kekahi manao kuihe' iloko o kekahi mea elike me Elese. J ko lakou hoea nui ana aku inawaho o kekain hale. kikeke aku la o Mokāna maalea mawaho o k puka, a weheia inai la ka puka e kekahi kanaka, a liookomoia aku la lakou.iloko, a i ka nana aku a Elese he mau wahi lako hale kahiko ke kuku mai ana a kekahi mea malihini no e kahaha iho ai ke ike aku i na mea e waiho mai'ana īnaloko. O Mokana ka mea mua f kamailio aku i ka ona nona ka hale i ka i ana aku : "Ua holō mai makou i keia mokupuni ma ka makou huaka'i makaikai, ana haule iho nei nae keia le.tle opio ame keia keonimana i ka hope moku." "Aloha ino no ka hoi! Pilikia maoli-ka laua aole e hiki ke j hoi aku, no ka mea, aolie moku nana laua e hoihoi aku. Pehea aha la nā makua o keia lede opio e hana mai ai, a pehea ana 1 la ko iaua manao no kona haule ana, aole i hoi pu aku la me ka nui o ka poe i liolo mai ai ? Ea, he mea kaumaha maoli ka hoi kena! 'Nui niaoli kou pilikia, e ka lede opio. E ka lede opio, ke hoomaopopo iho la no anei oe i ka nui.o kou pilikia?" wahi a ke kahunapule hoopunipuni o ka pane ana mai ma ke ano e hoike mai ana i ka uui o kona kaumaha no ko ]Hese haule ana. "Ua maopopo no iaia," i pane aku ai o Mokana, "a no ia pilikia hoi makou i hele mai Ia iinua ou. He mau opio keia i hoopalau ia laua iho, a i hoopakeleia ae ai laua.mai na hailukuia ana mai e ka lehulehu. ua haulehia laua i ka hewa mamua o ko laua mareia ana, pela iho la makou i hoea mai la inuia ou me keia manao he mea kupono 110 laua e mare koke ai i nei manawa me ke kali hou ole aku. Oia makou la i hoea mai la imua ou no ka hoohui ana ae ia laua nei a lilo i hookahi." "O. he manao kupono a naauao loa ia o laua. Ke hauoli nei au i ka lohe ana.aku la ia manao maikai, no kou pono keia e ka lede opio, a pehea e hoomaka koke anei kakou i ka mare ana aku ia olua?" "Ina e oluolu mai ana oe," i pane aku ai o Hale, me ka hele ae la o kona helehelena a haikea loa ia manawa. Me ke kali hou ole iho o ke kahunapule hoopunipuni, o kona hoomaka mai la 110 ia i kana apana liana o ke aoao mua ia ana aku e Mokana, a iloko o ia manawa ana o ka lawelawe ana i kana apana hana. aohe mea i maopopo iki-ia Elese, eia liae, aohe- kanalua iki iloko ona no ka oiaio o ia mau mea apau e hanaia mai ana, i kulike me ka hana a ka ekalesia a ia kahunapule i lilo ai oia i kahu. Ma na ninau apau i uiia'mai i ua o Elese ua paneia aku me ka hikiwawe, me ka leo haalulu nei nae o ka mea i maopopo mua ole ia ano hana, a oiai oia e ninaninauia mai ana ke ulu mau la ke aloha ame-ka hoomanao iloko ona no kona makuahine ame kona kaikuaana e noho mai la i ka hale, nte ka manao nei he pono kana huaka'i o ka hele ana mai, eia ka e hoomare koke ia ana oia me ko laua apono ole mai; a heaha ana la ka laua mea e kamailio mai ana iaia i kona manawa ame Hale e hele aku ai i ka hale e ike ia laua, a hoike aku ua mareia laua ma keia ano hoopunipuni a lapuwale haalele loa. Aka nae, o kona manaoio nui maluna o Hale ka mea nana i pale ae i na manao kanalua apau mai'iaia aku, a ua manaoio iho la 110 oia ia manawa he mare oiaio ia' e lilo ole ai oia i mea hoahewaia mai. a i ole e hooh'enehene ole ia mai ai e ka lehulehu. Ua lawelawe iho la ke kahunapule hoopunipuni i kana apana hana me ka holopono loa ahiki i ka pau ana, a puana mai la 110 hoi i ua olelo hope loa. elike me ka poe e ae e hoohuiia ai ma ka mare, "i keia la ua iioohuiia ol.ua me ke kupono loa miua o maua na hoike i ikemāka i keia ho.oh.uiia ana iho la o olua, a ke hoike aku nei au ua lilo olua i keiā manawa he kane a he wahine, a na ka make olua e hookaawale." He niinuke mahope iho o ko laua hoikeia ana mai he kane a he wahine. apo mai la o Hale i ua o Elese iloko o kona mau lima a honi iho la me ka pane ana iho: "O. e Elese, ua lilo oe he wahinemare na'u i keia hora. Mai keia manawa aku hookahi wale 110 kaua, aole elua hou aku, a na ka make kaua e hookaawale." "E Hale, e haalele ana au ia olua i nei manawa, e noho olua no olua iho, a e hoohauoli ia olua iho. a i ka wa pono e kii hou mai ai au ia olua. E ae mai ia'u e haawi aku i ko'u mahalo ame ko'u aloha ia oe, e Mrs. Venona. Aole oe o Miss Elese Beranadona hou mai keia manawa aku." Ia pau ana no o kana kamailio ana, o kona kaha aku la no ia hele me ke k|)iunapule hoopunipuni, a papaniia mai la ka. puka, nlahope iho keia o ka haawi ana mai o ke kahunapule hoopunipuni i kona aloha i na paamare me ka minoaka e naholo anā ma kona mau papalina a ma koua īnau maka, he minoaka a Elese o ka ike ana aku i lilo ai i mea nona e kulou iho ai ilalo, a i mai la ia Hale: "E Mr. Venona, me ka hauoli nui au e haawi aku nei i kuu hale no olua no keia po, a no'u iho. e hele aku ana au e huli i wahi no'u e hoaumoe ai me kekahi o na hoaloha." Ua papa koke aku la o Hale iaia aole e hele, eia nae. ua luili e aku la kela e hele me Mokana, a haalele hookahi ia iho la o Hale me kana pio i mau kiai no ka hale o ke kahunapule hoopunipuni. r E hoakaka iki aku ka mea kakau ma keia wahi: O ke napule nana i mare iho la ia Hale ma ma ke āPiki apte >( qia he kahunapule oiaio, he kanaka no oia 110 kfela mokupuni, a ua kiiia aku nae e Mokana e hana mai ma ke ano he leahunapule no ka mare ana ia Haīe ma, a ua hanaia iho la- ia me ka holopono, aole nae ma ke ano oiaio, aka, ma ke ano pono ole. Ua ike mua o Mokana i kana mea e hawa ai; oiai o Hale ma e hele ana o laua wale no kekahi huii o ka mokupuni; o ka Mokana hana ia manawa oia ke kuka ana me keia kanaka nana i mare iho la 4a Hale ma ma ke ano hoopunipuni. Aole keia o ka pau o ka Mokana mau hana epa, ei hou aku no imua elike me ka nee ana aku o keia moolelo. MOKUNA XVII. Me ka noonoo niaikai ole i ike aku ai o Elese i ke paniia ana mai o ka puka o k*ahi hale a koe iho la o laua wale no koloko ma ke ano he kane a lie wahme, mamuli o ia mareia ana iho la. la manawa aohe ana niea e ae e noonoo ana o kona.hoohui wale ia ana iho la no me ke kane ana i oi aku ai kona aloha niamua o na kanaka e ae apau o ke ao. Aolīe komo mai o kekahi manao e ae iloko ona, he marc apiki ka i hanaia iho 1a maluna o laua, ua manaoio maoli no oia he mare oiaio loa ia, nolnila, aohe mea ano e iloko o kona noonoo, o ka hauoli \fale no no kona hooliuiia ana me ke kanaka ana i l alohā ai, eia nae, aole iho la keia o ke ano o ka marc ana i Ha

loa ai, aka. o kela mareia imua o kekahi ahakanaka nui e hoohanohapo mai ai i kona mare ana me ka mea ana i aloha ai. Ma kahi o kona hoopuniia »nai e na helehelena o na hoaloha e hoohanohano mai ai i kona mareia ana, ka poe hoi ana i aloha ai, a e ku aku ana hoi mamua o kekahi kuhu i-hoo-laaia no ka hana a ke Akua. kahi hoi e loheia aku ai k:i leo o ka okana. na himeni maikai īnai ka papa himeni mai. a maloko hoi o kahi i hoonaniia no ka oihana laa, ua hoohuiia iho la oia me kana aloha maloko o keia wahi. hale «»"v? na wahi lako popopo a kahiko, a i elua wale no mau kaiiaka . e ike mai i ko laua hoohuiia ana e ke kanaka me kona kahunapule ke nana aku ma na ano apau. a i kana noonoo iho he mare kupanaha loa ko laua. Aka ua hanaia iho la ia no ka hoopakele ana i kona inoa maikai, no kona hanohano. a ua loaa iho no hoi ka manao iaia ua hoike aku o Hale i kona aloha oiaio iaia me ka paulele nui maluna ona, nolaila ua uumi wale iho la no oia i kona mau manao kaumaha apau a i mai la ia Ilale: "Ea, e Hale. kupanaha maoli no keia hann i hanaia iho nei ia kaua me ka hikiwawe loa!" Aole i poina iaia kela helehel%na haikea a keokeo pu' o i kona manawa i nana iho ai iaia. a m'e ka hikiwawe toa apo aku la iaia a hoopili aku la i kona alo iloko o na la apau o'kona ola ana. "He pololei kau i olelo mai la. aka nae. e ike mai oe i keia. i hanaia iho la keia i mea e hoopakeleia ae ai kou inoa mai ka hapalaia ana mai e ka lehulehu he kaikamahine liewa oe." 1 -'A pehēa, aole anei oe e minamina iho ana no ko hihia e ana me a'u? Aole ana anei oe e kaniuhu iho ana no kou lilo ana he wahine na'u, a ua hoopaaia aku au nau no ka manaw r a mau laa ?" "O. e Hale, aole loa! O kuu hauoli ia. a 110 ka mea. ua oi akn kuu aloha ia oe mamua 0 na mea e ae apau 0 keia ao, a he nani ia mea ja'u i ko'u ike ana iho ua lilo au he wahine nau a o oe hoi i kane na'u, e hiki ole ai ke hookaawaleia mai ia oe mai o ka make wale no; eia nae, aneane hiki ole ia'u ke hoomaopopo iho i.ko'u kulana oiaio i nei manawa. me he mea lh no ka hoi o Ivlese Beranadona 110 au i kamaaina mau ka ikeia ma ia inoa a aole hoi o Mrs. Vetiona. M "Mai ike maopopo oe i ka like ole ina i loihi aku ka niiinawa oko kaua hoopalauia ana. O ka mare lie mea kamahao a emoole loa ia o ka liana ana. o kau wale no e ike iho ai mahope o kou hoomaopopo aua'ua j)aa oe i ka hauhoaia ma ka berila, ua pau kou hele lanakila ana. a he pio oe na ke kane. a ]>ela hoi ke kane he pio oia na ka wahiue. elike ilu» la me keia hanaia an;i iho la o kaua. "Aka aole anei he oi aku ka lauakila o kou kapa ana mai ia'u he kane nau a pe!a hoi au e kapa aku ai ia oe he wahine na'u, me ka nana oīe aku i ka nemaia mai e ka lehulehu, a i ole ka hoohentheneia mai paha me na manao koho hewa, a e kohu ai no hoi ke apo ana aku a apo mai. nie ka pili <nai o kou puuwai i ko'u, a o ko'u hoi i kou. a e hawanaw am iho ai ka lehelehe ma kou mau pq:>eiao i ka huaolelo 0110 loa, kuu wahine ame kuu mea aloha?" "Ae; pela no; a ke ike nei au nau wale 110 #u a tiau wale 110: me he mea la o ka home, ka hauoli, ka waiwai, ka inoa hanohano ame ka lani ai'a ia mau mqa apau iloko 0 kou mau lima i nei manawa; no ko'u pono wale 110." "Ina pela, alaila aole anei oe e n»inamina hou iho aua no lea hoea ole ana mai o ko makuahine ame ko kaikuaana iawei e ike i ko hoolilo ia ana i wahine ila'u?" "Aole; e hoopoina aku ana au i na mea apau a hookahi wale no noonoo iloko o.'u, oia hoi ; ua lilo au he wahine nau, nau wale 110 a mau loa aku." i pane ae ai o )ilese. No nei mau olelo a Elese. alaila kulou iho la 0 Hale a honi iho la iaia nie ka muki ana iho ma na lehelehe no kekahi mau manawa lehulehu. "E Elese," wahi ana. "mai poina iki oe 110 ka manawa e hiki mai ana i hanaia iho la keia 110 ke kumu ua aloha au ia oe." "Aole au e poina aua, e Hale," me kona hookaawale arn aku iaia 110 kekahi manawa i hiki ai iaia ke nana ae iluna i kli., helehelena o ka mea ana i aloha ai; a hala kekahi manawa, alaila apo mai la ia Hale tha ka a-i a honi ae la iaia me ka hoomaumau ana no kekahi manawa. "Aole loa au e poina iki ana elike me ka loihi o ko'u mau la o ke ola ana." "Ua lioolialaia kekahi manawa loihi e na mea aloha e)ua maloko o kela hahi o Uiua wale 110. e huai ae ana kekahi o kona mau manao o ka' moelolii ana no kekahi mau la a pela no hōi kekahi, a iloko o ko laua mau minuke hauoli loa. aia hoi ua hoopniwaia ae la laua mamuli o ke kikeke ana mai o kekahi inea mawalio o ka puka me ka ikaika. MOKUNA XVI[-—/va Mokn. Ma ke\a manawa o ke kikekeia aua mai mawaho, ua ku like ae la na opio iluna a hele aku la no kahi 0 ka puka; o kekahi 110 keia o na liana a Mokana i hoolala ai, e hoolalau oia 110 kekahi manawa a iaia no ka ike i ka numawa pot«o alaila kii hōu mai ia Hale ma. O Hale ka i hele aku a wehe mai la i ka puka. a ke ku la hoi o Elese e hoolono me ka lelele o kona oili. "E Hale, he nuhou maikai ka'u!" i lohe aku ai o Elese i ka leo o Mokana o ke kamailio ana mai mamua o ka weheia ana mai o ka puka. Ua w r ehe koke mai la o Hale i ka puka ia manawa, a ninau aku la: "Heaha keia nuhou maikai au, e Mokana? Ooe anei ia?" "Ae, owau keia e Hale," i pane mai ai ke kaiiaka hoowalewale piha maalea. "He nuhou maikai ka'u e hoike aku ana ia olua. Oiai au 4; holoholo ana ma kapa kahakai o ko'u ike aku nei 110 ia i kekahi moku e holo ae ana." "A pehea, ua kahea aku nei nae ]>aha oe e kipa mai i keia mokupuni no ke kii ana main'a kakou." i ninau aku ai o Hale. "Ae, ua kahea aku nei au, a o kahi o ka !aki ua ikeia mai .ia peahi ana aku nei a'u, a ua lohe pu ia mai*no hoi kuu leo e ka poe oluna o ka moku, no ko makou inanao 'paha. he mea kekahi i pilikia ma keia mokupuni, a ua hoounaia mai he waa pa iaka nei. a eia ka o a mou a Makafila." "() ke Tese anei?" i ninau aku ai o. Hale nie ke pihoihyi. " Alaila na hlakafila ana anei kakou e hōihoi aku ana?" "Aohe o Hakaftla maluna o ka. moku. a wahi a ke ka\>eua o ka olelo ana niai nei ia'u ina aole oia e hoihoi aku ana' ia kakou i ka aina e lilo aua ia i hana e hoopauia mai ai oia mai ka hana mai. nolaila aole a kakou hoapaapa hou ana ilu», akalii ka moku i hoea mai la ianei i ka manawa kupono uo b ana aku ia kakou i ka home. E wiki mai olua. olelo aku oe ia Mrs. Venona e awiwi mai, aiā ka pono a kau aku

kakou iluiia oka moku manao ae ka palekana; o ka'u e makemake loa nei.e liiki mua al<u kakou i ka aina nui mamua o ke ku ana aku o kela ppe i holo nuia aku nei a haalele ia kakou ihope nei. He mau hana maalea wale no keia a Mokana i manaoia aku ai aole nana i hoolala i keia mau liana apiki. "E Elese ? ua lohe mai la aiiei oe i ka Mokana mea i kamailio mai nei?'' i ninau aku ai o Hale. "Ae. ua lohe aku nei au, e Halei' K hele aku kakoii me ka awiwi, i ole e kali loa mai kela [>oe o ka moku ia knkoul" "K heie pu aku ana maua me oe. e Mokana. no kahi o ka waapa." i kahea aku ai o Ilale. alaila liuli mai In oia e kii ia Elese me ka pane ana niai"Aiaila he makemake loa aiui <»tr e kaawale koke mai ia'u aku i nei manawa?" Apo aku Ia o Elese ma kona a-i a honi aku la. ke ano han » a kekahi t\;ahine i kuleana i kana knne, aohe ana mea' e niaka'u a v hilahih ae ni. no ka mea, ua kulmna oia i;iia. a i aku la: (Aote i pau.)