Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 17, 29 April 1921 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

UA KUPONO NO KE KULANA KIAANA

Ina he mea kekahi iloko o na lona i hoea mai i hawaii nei, aia a o ke kanaka e haawaiia ana na ka koo lokahi ana a ka aoao repubalika maanei nei oia ka mea e hookohuia mai o robert w. single, ke kanaka a ke komite kuwaena teritore republilika i haawi aku ai i na kakoo piha ana, ma ka halawai a kela komite i malama ae ai ma ka poaha aku nei o ka pule i hala.

Ma ke kulana kalaiaina, ke kulana lawelawe oihana ame kona mau ano no apau ua hoke mai ke komite kuwaena teritore repubalika i ka naauao o kana wae ana ae ia mr. shingle i moho no ke kulana kiaaina no hawaii nei; aole he kanaka e ae i oi aku kona ano kupono elike me ia, mamuli o koua mau ano oluolu kona ike i ka poe kiekie ame ka poe haahaa a o ka mea oi aku o ia no kona ike laula i ke kulana o keia teritore a ko hawaii nei poe e haawi ae ai i na hoomaikai ana no ka loaa o kekahi kiaaina kupono no keia teritore ke hooko kkak peresidena harding i kana mea i olelo ae ai e hoohoku mai oia i ke kanaka o ka aoao republalika.

Mai ka manawa mai i hoike akea ia ae ai ka inoa o mr. shingle ahiki wale mai i keia manawa oia ke ano o kona inoa ka i hoounaia aku i wakinekona no ka hoohuia mai i kiaaina aole he mau kue i hoalaia ae e ko hawaii nei poe, aka kona kelekalapa e kakoo ana i kela inoa ka i hoopaa ia aku o wakinekona, mai na pohai like ole mai ma keia kulanakauhale, he hoike ana mai keia, he kanaka o mr. shingle i nanaia aku me na hilinai piha ana a ko kakou poe kanaka koikoi iloko o na oihana ma hawaii nei; he hilinai a keia pepa o manaoio nei aole ia i loaa aku i kekahi mau oho e ae i hoao e alualu i kela kulana ma o na hooikaika ana a ko lakou mau hoaaloha.

Ina no kona hookohu io ia mai i kiaaina no kakou ma keia mua iho, alaila he makana ia i loaa mai iaia no kona kupaa ma ka aoao repubalika a he anuu hoi i hookiekieia ae ai oia mai ke kulana ana i paa ai iloko o ka aoao repubalika ma ke ano he komite lahui a i keia kulana hou e lilo ai o mr. shingle i kanaka e nana ana no ka pono o kona aoao kalaiaina a mamuli auanei o kona pili ana iloko o na pohai like ole ma hawaii nei pela no e nana pu aku ai oia i ka pono kaulike o na mea apau e hoala ole ia mai ai he mau hoohalahala ana nona. Ma ka mea oiaio maoli he kanaka o mr. shingle i makemake ole e alualu i ke kulana kiaaina o hawaii nei o kana moho i haawi aku ai i kana mau hooikaika ana no kela kulana oia no ka elele kalaniianaole aka i ka hoalaia ana aku o na kue e ko hawaii nei poe nona ua hiki ole iaia ke alo ae mai ka lawe ana aku i keia hanohano a kona aoao kalaiaina e papahi aku nei maluna on a no ka hoopakele ana ae i ka aoao kalaiaina mai kona hoea ana mai i ka weluwelu liilii ana o kona ikaika.

He kanaka ka peresidena harding i makee i ka aoao repubalika ua manaoio oia iloko o kona aoao kalaiaina mamuli o ia manaoio i kaohiia aku ai oia mai ka hookohu ana mai i kekahi o kona mau hoaloha pilikino ma hawaii nei i kiaaina; a ma kela olelo ana ae hoi aole oi i makemake e hooliloia ka aoao kalaiaina i mea liilii loa ma ka noonoo ana i na hookohu oihana ano nui koe wale no a lokahi na mea apau mahope o kekahi moho.

He kanaka o mr. shinhle elike no me ke kulana o ka peresidena harding i pii ae, mai ke kulana kalewa nupepa mai, e imi ana i kona waiwai ma ka hooikaika maoli ana ma na ano apau e hiki ana i ka ike ame ke akamai o ke kanaka ke hana.

Ua hoea mai oia ma hawaii nei me ka pii malie ae mai na kulana haahaa mai ahiki i kona lilo ana i keia la i peresidena no kekahi hui hoopukapuka waiwai koikoi a holomua loa ma keia kulanakauhale; ua mare aku i kekahi o na kaikamahine kuonoono o hawaii nei, a ua hoolilo ia hawaii i home nona me ka pipili o kona noonoo i ka aina nana i haawi aku iaia i ke kuonoono ame ka waiwai.

No laila ma ka olelo pokole ana ae iloko o mr. shingle ke kau ae oia i kiaaina no hawaii nei e kau aku ai ko kakou mau manaolana no ka lawelaweia o na hookele aupuni kaulike; e ukali aku ai na haawina o ka holomua i keia teritore a ke olelo ae uei ke kuokoa ua ku i ka naauao ka wae ana ae a ka aoao repubalika i ka inoa o robert w. shingle i kiaaina no kakou.

AOLE HE HANA MAIKAI KA HOOLOLILOLII ANA

O kekahi o na loina hana i lawelawe mau ia loko o ka oihana hoonaauau ma hawaii nei, oia no ka hoounaia ana aku o na palapala i na kumukula mamua ae o ka hoomaha ana o na kula aupuni in a paha e makemake ana lakou e hoololi a i ole e hoomau aku i ka noho ao ana maloko o na kula a lakou e ao ana; o ka mea i ikeia mamuli o keia loina alakai a ka oihana hoonaauao o ia no ka loliloli mau o na kumukula mai kekahi kula a i kekahi me ka loaa ole o na kumu kupono o ka hana ana pela koe wale no ka manao piikoi o kekahi poe kumukula e loaa na kula maikai na lakou e ao ai ma kekahi mau wahi e maalahi ai ko lakou noho ana.

Ma ka manao o keia pepa aole loa he pololei iki o keia ano hana; aole e loaa ia kakou na kumukula kupono, in a pela mau iho la ka hoololiloli o na kumu i ka lakou kula e ao ai ma o ka ae ana aku o ka oihana hoonaauao i kela ano hana.

O ka mea pololei maoli i ka hoi ana o kekahi poe kumukula e ao maloko o kekahii kula e loaa ia lakou na manao makee no na haumana a lakou e ao aku ana i ka naauao aia wale no nae ka loaa noonoo no ka hoi aku ma na kula i ku ma na o kela ano i na kumukula a koho ko lakou mano e nohopaa ma ia kula, me ka lilo ole o ko lakou wahi maikai o ka aina.

O ka paamau o na kumukula i ke ao ana ma kekahi wahi e nana mai ana na haumana ia lakou me na manao hoihoi e pipilipaa ana ka manao mawaena o na kumukula me na haumana a mamuli auanei o ia ano e konoia ana na kumukula e hooikaika i ke ao ana aku i na keiki ika naauao a ma ka aoao hoi o na haumana e hooikaika ana lakou e loaa io ka naauao.

He mea oiaio keia i ikeia ma na kula i nohopaa ai na kumukula aka ma na kula i loli mau na kumu e lilo ana i hana nui na na kumu poo ke ao mau ana aku i ko lakou mau kokua no ka lakou mau mea e hana aku ai ma ia mau kula pela hoi ka lilo i hana nui ma ka aoao o na kumu ame na haumana ka hookamaaina ana ia lakou iho mamua o ka loaa ana o ka makemake like i na aoao a elua.

Aole keia pepa e kue ana i ka hoololiloli ana i kekahi mau kumukula mamuli wale no nae o na kumu kupono e laa paha ka like ole o ka manao o ke kumupoo me kona mau kokua ka noho kuikahi ole iwaena o kekahi mau kumukula a mau kumu kupono e ae aka o ka ae wale ana aku i na manao o na kumukula i loaa ole he mau kumu kipono ma ka manaoio o keia pepa aole loa ia he hana pololei.

Ua makee kakou e loaa na kumukula kupono pela no hoi ka ikeia aku o ka hua o ka lakou mau hana ma o ke komo ana aku o ka naauao ame ka ike iloko o na haumana o ke ake wale no i ko lakou uki mahina a hoea mai i ka wa hoomaha o na kula alaila hoi aku ana e ao ma kekahi kula okoa a ia makahiki aku ana i kula okoa aole e loaa ia kakou na kumukula kupono ma keia ano iho la aole no hoi e loaa ka holomua i na keiki mamuli o ka hoololiloli mau ia o ka lakou mau kumukula i kela ame keia manawa.

KA BILA HOOPULAPULA HOU

Ma ke kau ahaolelo kuloko i pau iho la i ka poakolu nei i hooholoia ai ka bila hoopulapula hou ma kahi o ka bila hoopulapula mua i make iloko o kek komite o ke senate o ka ahaolelo lahui.

Maloko o keia bila hoopulapula hou ua hoemiia mai na eka aina e hoopulapula aku ai ua kaupalenaia na makahiki no ka hoopulapula ana ma ke ano hoao a ua kaupalena pu ia ka nui o na ohana e hoi aku ai no ka hoopulapula ana maluna o ka mokupuni o molokai ame kekahi mau aina ma ka mokupuni o hawaii.

Ina e ikeia ana iloko o na makahiki elima ua holopono ka manao hoopulapula alaila e wehe hou ia aku na aina e au no ka hoopulapula ana me ke apono mai nae o ke kakauolelo o ke keena kalaiaina a in a hoi i holomua ole alaila o ka hopena iho la ia o ka hana hoopulapula.

MA KAHI O NA UKU HOOLIMALIMA E LOAA MAI ANA NO NA AINA I HOOLIMALIMA IA E HOLO AKU HE KANAHIKU PAKENEKA O KELA MAU LOAA ILOKO O KA WAIHONA O KE TERITORE A HE KANAKOLU PAKENA i ke komisina no ke kokua ana aku i ka poe hookuonoono malalo o ka bila hoopulapula me ka loaa pu o ka mana i kela komisina e hoopuka aku i na bona aie teritore i loaa mai ai ke dala no ka holomua o keia hana hookuonoono.

Elike no me ka bila hoopulapula kahiko e loaa ana i ka mea hookuonoono mai ke aupuni aku he ekolu kaukani dala no ke kokua ana iaia i hale nona e noho ai me kona ohana a i mau lako no kona aina hookuonoono me ka haawiia i kanakolu makahiki e hoihoi hou ai i kela mau dala i ke aupuni me ka ukupanee a e uku hoi oia i hookahi dala o ka makahiki ma ke ano hoolimalima no na makahiki he kanaiwa kumamaiwa.

Oiai he hana maikai io ka hoopulapula ana i keia lahui e holomoku nei i ka make e kukulu aku ia lakou maluna o ko lakou mau wawae iho e loaa ai ka noho kuonoono ana malalo o ke kanawai hoopulapula ke kanalua loanei nae keia pepa no ka hoea mai o ka hopena i makemakeia mamuli o na mea oiaio i ikeia a e ku mai nei imua o ko kakou mau maka, no ka lahui hawaii.

Ma ke ano he lahui aole na kanaka hawaii he poe hiki ke hoomanawanui i na hana e pono ai lakou me ke kokua ole ia aku e hai o ka holomua o na hawaii e noho mai nei ma na aina hookuonoono aole ia ma ko lakou hana kino ana aka ma ke kokua ana aku a na mahiko a ma ke kaa ana aku mamalo o na aelike me na kepani.

Ua lilo na ukuhana nunui e loaa ana ma na hanalima maloko nei o keia kulanakauhale me na oihana aupuni i kumu e hookololohe ai na hawaii i ka noho ana ma ke kulanakauhale nei a hoowahawaha i ka hoi ana aku e noho me ka hooikaika i ka hana ana ma na aina hookuonoono e manaoia nei ma keia bila.

No ka pono nae o keia hana hoao a no ka onou ana aku i keia bila imua ke makemake nei keia pepa e haawiia na manawa maikai apau no ka oni ana ae o na hawaii imua mai ko lakou kulana e ku nei i keia wa a in a e ikeia ana ka holomua o ka poe e aa ana ma keia hoao ana e lawe i mau eka aina hookuonoono no lakou alaila e haawi piha ia na kakoo ame na hooikaika ana ma na ano apau i wahi e pau loa ai na hawaii i ka hoi in a na ainaa hookuonoono ma keia mua aku.

Nuhou Kuloko

O kau haina e w.h. ke alii o ke aupuni uwila, o ia hoi "akaku" no ka nane a mrs. k. h. home lauiwaiwa ua hu mai la no i kula.

No ka hele a ku ka paila o na palapala a na makamaka i hooana mai ai no ka nupepa kuokoa ua hookaulua iki ia ka hoopuka ana aku i kekahi o ia mau palapala mamuli o ka piha loa o ka pepa i keia pule.

Ua noi ae nei ka uhi kelepona mutual i ke komisina o na hana o ka lehulehu e aeia aku kela hui e hoopii hou ae i ka auhau o na kelepona no ka mahina mai ka hapalua aku a i ka hookahi dala me ka hapaha.

Ma ka hora umi kumamalua o ka po o ka poakolu nei i hookuu ai na hana o ka ahaolelo kuloko a e huli hoi aku ana na hoa ahaolelo o na kuaaina ma na mokuahi mua loa e haalele mai ana ia honolulu nei no ko lakou mau home.

No ke kaahope o ka nuku ana o kekahi poe o manoa i ko lakou auhau wai i hoopaaia ai ka wai ma kela mau la aku nei me ka nui o na hoohalahala i hookomoia ae iloko o ke keena o mr. w. a. wall ka lunanui o ka oihana wai me sua o honolulu nei.

E malama hou ia ae ana ma ka auwina la o keia sabati ma ka hora elua he halawai no na hawaii o moanalua he mau iwi ka lakou ma ka pailina o moanalua maloko no o ka halekula aupuni malaila elike me ia i malamaia ai ma ke sabati aku nei i hala.

Ma ka hapalua o ka hora ehiku o ka po o ka la apopo, aperila 30, e haawi ae ana na keiki makapo he ahamele me hula hawaii maloko o ka halehui odd fellows, ma ke kihi o na alanui papu me moi. o na pomaikai o kela hana e holo aku no ia no na keiki makapo.

Ma ka po o ka poakahi iho nei i haawi ae ai ka lunahoemalu h.l. holstein o ka hale o na lunamakaainana he paina no ka hanohano o na hoa o ka ahaolelo ma ka hokele iana; o kiaaina mccarthy ame ka elele kalanianaole kekahi mau malihini hanohano i h0ea ae ma kela paina.

E oluolu o hawaii moku o keawe e hoouna mai i kona inoa pololei i keia keena i hiki ai ke loaa ka ike i ke keena nei no ka mea nana i hoouna mai nei i kekahi pane no ka hoopuka ia aku ma ke kuekoa. Aole keia no ka hoike ana ae i ke akea, aka no ka palekana ma ka aoao o ka nupepa.

Ua makemake nui ia na hawaii mai na kane a na wahine e hoi a noho hana me ka hui kanu halakahiki ma haiku maui. No ka ukuhana ame na hoomalamalama ana mai i na mea apau e pili ana i kela hana e hele ae e hui pu me sam leialoha ma ke alanui husace inauka aku o ka halo holoilole ma ke alanui kawaiahao a i ole e kelepono ae ma ka helu 3767.

Ma ka hora ekolu o ka auwina la o keia poaono aperila 30, e malama ae ana ka ahahui o na kaikamahine o hawaii i ka lakou halawai hoohauoli ma hanaiakamalama ka home o kuini ema. Ua konoia ka lehulehu e hoie ae ma kela halawai a o ka lunahoomalu h.k. holstein ka lunahoomalu o ka hale o na lunamakaainana kekahi mea i konoia no ka haawi ana ae i ke kahi haiolelo ma ia la.

NA MARE.

In shung change ia lizzie kamakahopu, apr. 17

M. pelayo ia mary naauao, apr. 19

Lusio caboyanson ia rebecca kaneole, apr. 19.

David k. palakiko ia mary wong, apr. 23

Joseph kawaiaea ia mrs. keala rose ah nee, apr. 27

samuel kaluna ia mrs. hannah long, apr. 25

NA HANAU.

Na francisco maehado jr ame catherine hilea, he kaikamahine, apr 9.

Na chas k. kahahawai ame madeline keahim he keikikane, apr 22.

Na james moenahele âme annie himeni he keikikane, apr. 24

Na Jas. osent âme edith anabu, he keikikane, apr. 24.

NA MAKE.

Reynold kapua ma ke alanui moiwahine, apr. 23.

Joseph ke, ma ka home leahi, apr. 23.

Mary piper, ma ka halemai moiwahine, apr. 23

Emily kuhaupio ma ke alanui buckle, apr. 24

Robert d. kellett, ma ka home kapiolan, apr 24

Aulani lokai ma ke alanui factory, apr. 25

Kanakaole, ma honolulu apr. 26

SALT LAKE, Apr. 21- ma ka po nei ka hoike ana aku a ke kiaaina mahe o uta nei i ke kiaaina stephens o kaleponi aole e lawe ana ka moku aina o uta i ka hana i hooholoia e ka mokuaina o kealeponi e pili ana maluna o ka ninau kepani. ua hoakaka aku ke kiaaina aole e hana aku ana o uta kekahai mea hooilihua a hoopihoihoi i ka noonoo o ke aupuni federala ame ka launa aloha ana mawaena o na lahui.

Nuhou Kuwaho

JACKSON, Apr. 26. Maluna aku o hookahi kakini poo i hoikeia mai ua pau i ka make a he iwakala a oi i hoehaia mamuli o kekahi makani ikaika o ka pa ana mai me ka heleuluulu maluna o ke kulanakauhale o braxton misisisppi ma ke ahiahi loa ana iho o keia la. ua ulupaia na hale oihana lehulehu a pela me na halenoho lehulehu maloko o ke kulanakauhale a mokaki iho ilalo.

WASHINGTON, Apr. 21- ma keia la i hoike ae ai ke kakauolelo o ka oihana kaua aina john. w. weeks e hoike ae ana oia maloko o kekahi manawa kokoke loa i ka inoa o kana kanaka e wae ana i poo no ka puali kenerala no ke pani ana ma kahi o kenerala march. He hoike keia i hoopukaia ae e pili ana me ka hoolaha no ka noonohoia ae o ke kenerala j.j. pershing ma ke poo o ka puali kenerala kaua  e hookumuia aku ana. Ua hauwawaia ae kekahi lono o kenerala march i noho ai he poo no ka puali kenerala e hoonohoia aku ana oia no ka hoomalu ana i ka oihana kaua ma hawaii. ma ka manawa i hoikeia aku ai keia lono iaia o ka ke kakauolelo weeks pane wale no o ka hoike ana ae e warr ana oia. "i kekahi o na kanaka makaukau lola mawaena o na aliikoe kiekie o ka oihana kaua a hoonoho aku ma hawaii, no ka mea ua manao au o hawaii kekahi o na kahua ano nui a waiwai loa i loaa ia kakou."

HILO, Apr 15. he kepani nona ka inoa o m. tanaka a nona hoi na makahiki he 52 ka make hikiwawe loa i ke kaaahi o ka mahiko o waiakea i ka manawa o ka aoao o ke kaa i hiolo aku ai a kialaia oia malalo o ke kaaahi.

LEHULEHU NA HIHIA OKIMARE I HOOLOHEIA.

Maloko o ka aha hookolokolo a ka lunakanaqai de bolt ma ka poalua nei he ewalu mau paare i hookooia a i hooliloia ka berita mare i mea ole; ekolu mau hoopii okimare i kauohaia aku e hoike ae i na kumu a ekolu mau hoopii okimare i hoomauia aku a elima mau hoopii hou i komo ae.

O na pare i wehe ka pili hookoo ialoko oia keia malalo nei:

Mrs. C.B. Steump mai ia c.b. stump mai no ka pepehi mau; ua laawiia ka malama ana i na keiki i ka wahine, he $50 a mr. stumpp e haawi ae ai i ka wahine no ka uku loio a he $40 e malama mau ae ai i ka wahine ame na keiki i ka mahina.

Mrs. Minnie kanoho mai ia stephen kanogo mai no ka malama ole i ka ola; mrs maile nu mai ia jos. nu mai no ka malama ole i ke ola a he mau paare kepani e ar no he ehiku ka nui no ka haalele wahi moe ke kumu hoopii ua pau wale no i ka hookaawale ia.

O ke kauoha e hoike ae i na kumu o ka makemake ana eki no keia poe ia e ikeia iho ana malalo nei: florence paris kue ia kos paris, jennie kanekoa kue ia john ii kaneokoa; amoy kualapa kue ia pio kualapa.

He elima mau hoopii okimare hou i hookomoia ae ma ia la oia keia poe malalo nei: frank lawrence kue ia rebecca lawrence, no ka haalele wahi moe bernice kalani kue ia frank kalani no ka haalele wahi moe dorothy mayo kue ia l.g. mayo no ka malama ole i ke ola kealakai aki kue ia p.h. aki no ka malama ole i ke ola; a he paamare kepani. mai ka la 1 mai o keia mahina o ka piha ana iho la keia o ke 32 o na hoopii okimare i hookomoia ae i ka aha maloko iho o honolulu. i mare aha ana no la ia a laa ka nui o ka hana la imua o ka aha me ka nui pu o na hoolilo. Ua lilo ka hana laahia i mea paani wale ia no i nei mau la.

KO KAHUKU MAU ANOAI.

Ke noi nei o kahuku lewa iluna; a lewa i kai a holo iuka a pee no a nalo a ku na hipa a nana a holo na hipa kahu ole. e hookomo koke i na hipa apau na ke apo o ka pa a oiai o hiki koke mai ke kiai a heaha ke ano o ka po? he nui na ilio hihiu have malia o hiki pu mai!

Kahuku e lewa nei lewa pu me na waiu o lewa. ke oni nei ka milo wahine i ka milo kane i ninau aku ka hana e hele ana oe i hea, e hele pu ana no au me kau wahi tutu; he oni okoa loa keia a pehea ana keia! Ha in a o ia ka pono e malama i ke kauoha o ka mare ua pono oe!

Poili iho la ka mahina o ka po o mahealani ma ka hapalua o ka hora 8 o ka poaha a ao ae poalima la 22 o keia mahina, a puia ae la i ka ula i ka mahina me he koko la a pouli ae la ua ike na wahi apau oiai ua hoolaha mai ka nupepa namu.

Iwaena o na pilipino ka make nui o na bebe i ka mai hi ma kahuku nei, i maraki ame aperila nei.

Nui ka makani o ke koolau nei i keia mau pule a nui pu o kahuku nei i ke kelehao i ke kele uaina mahiehie, na oni ana o kahuku lewa iluna.

Maikai ka makani o kohala,

ikeia e ka inuwai,,

o ka wai no ia pono kaua,

wai kaulana o ka aina.

J.A. KAHIONA

Kahuku plantation.

APONO KE KOMITE E KUAI IA KA BIA AME WAINA NAANEI

"O ka makemake no kekahi mea nana e hoomama ae i ka eha o ke kino kekahi mea hoolana i ka manao kokahi mea inu e hooikaika ae ai i ke kino ua loheia mai o a o mai ka manawa mai hoi i hiki ole ke hoomanaoia ne, a mai na lahui hoi apau. Ua hanaia ka waina mailoko mai o ka wai a no lilo ia i mea hoohauoli i ka naau o na kanaka. Nolaila ke hooia aku nei keia komite no ka ponoia ana o keia olelo hooholo."

O keia ae la kekahi hapa o ka olelo i hoihoiia ae e ka hapanui o ke komite hookolokolo o ka hale maluna o ka h. c. r. i hookomia ae ai e lunamakaainana evan da silva e noi ana i ka ahaolelo lahui e hoololi i ke kanawai hookapu waiona i hiki ai e hanaia i 4 1/4 pakeneka bia a i 15 pakeneka waina ma hawaii nei.

Ua kakauinoaia ka hoike e na lunamakaainana hayselden andrews, kupihea ame kalua. O christy ka lala o ke komite i lokahi ole me ka hapanui. ma ka hoololi i hoakakaia komo pu me ka hoopau ana i ka pauku elua ua noi ae ke komite e aponoia ka olelo hooholo.

"Ua loaa ka manaoio i kou komite aole i hoonaia ka makemake o na kanaka o hawaii nei me na kanawai e ku nei i nei manawa aole no lakou e malama ana me ka makemake io ia mau kanawai o ka lakou e makemake nei e hoololi ia na kanawai a shepard ame wolstead e pili ana no ka hookapu ana i ka waiona o ke kumu neio aohe manawa i haawiia no ka hoakaka ana i kekahi manao no ke kupono o ka hoopau loa ia ana o ka waiona, ka waina a i ole ka bia paha.

"Maloko o na aupuni e kamailio mau ana ma ka olelo enelani o ka manao i hoolalaia no ka hoao ana e hana i kanawai kakauha no ka hookapu loa i ka hana ana i ka waina ame ka bia ua halawai lakou me na hoohoka he nui. Maloko o na aupuni latina, a mailaila mai no hoi ka hapanui o ko kakou mau makaainana i hele mai ai, ua lilo ka waina i waiona inu mau ia e lakou mai ka poe aoo a na opio e like me ka lilo o ka waimomona ame ka haukilima i mea inu a ai mau ia e na kanaka o ka hapa poepoe komohua.

O ka hoomauia ana aku o ka hooko ana i ke kanawai a i ole ka hoaoia ana paha e hookoia aku ke kanawai o hookapu ana i ka waiona e hookumu ana ia i kekahi manaoino a hoowahawaha aku i ke kanawai ma ke ano laula. ma ka helehelena mawaho ke nana aku he liilii loa ka ikeia aku o ka on a aka nae ma ka mea oiaio he oi loa aku ka on a i nei manawa mamua o ka manawa mamua aka nae ua hunaia o ka inu ma lu o kekahi mau ma kaainana ame kekahi poe e ae ua maopopo ia i na hoa o keia ahaolelo a i na kane ame na wahine oo maloko o keia teritore. O na ano hana i kuluma iloko o ke ola ana o kekahi poe aole loa e hiki ke hoopauia mamuli o ka hooholoia ana o kekahi kanawai no laila mai ke kueia o keia mau kanawai.

"O ka põe ilihune aole e hiki e loaa mai ka waiona ia lakou me na kumu kuai pii loa i nei manawa a mamuli hoi o ka pilikia i nei manawa o ka halihali ana mai ia mau waiona na waiona hoi ana i makemake loa ai a mamuli o ka makemake loa ua o ka waiona ua nana ole ia ae ke kauawai e na kanaka o na lahui like ole.

"O na hana hewa o kekahi mau ano ame na ulia o na auo apau ua hoohuaia lakou mamuli mai o ka inu ana i na waiona i hanaia a i pani iho ma kahi o na waiona i hanaia me ke kupono no ka inu ana a ke manaoio nei kou komite o ka hana ana i ka waina ome ka bia maloko o keia aupuni e lilo ana ia i mea e hoonaia ai ka makemake o ka hapanui o na kanaka maloko o keia aupuni. O ka hua e loaa ana oia ka ai pakiko o na kanaka aole hoi elike me ko keia manawa ka on a o na kanaka i ka waiona a na hawaii e kapa nei ka okolehao.

"O ke kulana pilikia ma hawaii nei i nei manawa ua hiki ole ke hoomanawanui ia" wahi a andrews ma ka manawa ana o ke noi ana aku e aponoia ka olelo hooholo. ua heleheluia ae eia kekahi leka mai ka makai nui rose mai e noi mai ana me ka ikaika e hooholoia ka olelo hooholo a e hoakaka pu ana o ka hana ana i ka waina ame ka bia ma hawaii nei he hoomama ana ae ia i ke kulana hoopilikia i ka noho ana o na kanaka elike me ia e ikeia nei i nei manawa.

"I nei manawa wahi a mr andrews." us pepehia na wahine me ka hoopoino wale ia he hana i nei manawa i hana ole ia mamua mamuli mai keia o ka on a i ka okolehao a i ole ka suaipa i hanaia a kuaiia. ua heluhelu oia maloko o kekahi nupepa maloko o na hora he 12 he 58 ka nui o ka poe i paa i ka hopuia no ka on a. Mamuli o ka hooneleia ana o na kanaka o hawaii nei i kekahi mea i kupono e loaa mai ia lakou a no ka hooholoia ana hoi o na kanawai hookapu waiona i kua i ko lakou makemake ua kue lakou me ka ukiuki i ka malama ana i na kanawai hookapu waiona." Mamuli o keia mau hoakaka na aponoia ka olelo hooholo.

HE HOOMAIKAI NUI.

Mr. lunahoopouopono o ke kuokoa aloha kaua: mamuli o ke aloha ame ko loko maikai mai o na opu aloha i nohoia e ka uhana e ke akua hemolele oia hoi na lele ame na keonimana o ka uanoe o koloa i ko lakou hoolako ana mai na mea apau e pono ai keia kiuo pela pu me na boke pua a oukou i hoohiwahiwa ai maluna o ke kino wailua o kuu keiki aloha david kaonohiokala pele ame ko oukou ala pu ana me au ka makua o ke kama i hala no na po elua ame na la ekolu oiai au iloko o ka luuluu. No laila ke haawai nei au i kou hoomaikai palena ole maluna o oukou pakahi a na ke akua ka makua e hoopomaikai mai i oi ae i kau maluna o oukou amene.

Owau no me ke aloha,

DAVID K. PELE. SR.

Poipu beach, kola kauai.

Ma ka wilhelmina o ka poakolu nei i huli hoi aku ai ka elele kalanianaole no wakinekona mahope iho o ka hoohala ana i kekahi mau pule kakaikahi ma honolulu nei.

HE MANAO ALOHA NO KA PUHA MAKAHIKI NO KUU PAPA HELELOA, JAS. J. FERN.

Mr. Solomonhanohano, lunahooponopono o ke kilohana pookela no ka lahui hawaii ka hokuhele o ka pakipika oluolu mai oe nou ke kauwahi kaawale o na hiwahiwa a ka lahui no kela poomanao e kau ae la maluna.

Ma ka la 18 o maraki i piha ai ka makahiki i kuu papap heleloa a ua haawi inu ti au me kuu mama i kahi mea i loaa ia maua.

Ua hoopaneeia a ka la 20 o maraki ua hoea mai no ka ohana me na hoaloho. He manao aloha pokole keia no kuu papap kuu papa i ka ihu o ka lio ame ka wai hoomalule kino.

O maui o kama ke onehanau o kuu papa heleloa ua pau kona lei ana i ka lei roselani ke kapu ouu e maui, ame kona kilohi ana i kou mau luhiehu.

E kula e, kahi a kuu papa i holoholo ai i kona mau la opio aole oia e maalo hou aku ana ilaila, oiai ua hala, ua nalo ua wehe i ka pili no ka wamau loa.

E waihee e ka makani kilioopu na pau kou pa ana ma na papalina o kuu papa dear.

E hana e o ka ualanihaahaa ua pau kou kilihune hou ana i ke kino o kuu papa.

E maui o kama no e ka oi me ka lei roselani lei onaona ke kuahiwi o haleakala ku kilakila ua nalo aku la ia kama au i hiipoi ai i kona mau la opio.

Ia oe e alenuihaha pailolo ame na kai aloha ou e hawaii ua pau ka hoopulu hou ana o ko oukou mau hunakai ma na papalina nohea o kuu papa.

Ia oe e kohala nui kohala iki kohala waho kohala loko, kohala i ka makani apaapaa me ka hele kui hono o iole ua pau ua hala ua wehe i ka pii hooko ialoko.

E ka union mill kahi a kuu papa i ka walea ai i ke oeoe e kani hone ana i ka pili o ke ao.

Kehena âme waiakamalii alpha walohia wale ia mau wahi a kuu papa heleloa i luakaha ai i kona mau la.

E ka waihui o waiau i ka piko o maunakea e hooipo ia mai la e lilinoe, ilaila kuu papa kahi i auau ai i kou mau hunahuna wai huikoni i ka ili.

Lau maia e kahi a kuu dear daddy i walea ai i ke kui pualei mamane me na kulu kehau o ia uka noho i ka iuiu aole oia e hehi hou ana ma kou kualono.

E kapapala e i ka wai hui laumane ilaila kuu daddy i luana ai me na keiki lima kiani o ke kipukaili aole oia e luana hou ana ilaila.

Umikoa âme kumuela, ua pili aloha wale ia no ia uka e kuu papa e imi ana i ka pono o ka noho ana. Kapepe ame laupahoehoe i ka makani o aunui ilaila kuu dear papa i walea ai i ka olu o ka makani wehe launiu.

E hilo hanakahi i ka uakanilehua i ka huikau o ke kaona aole kuu papa e luakaha hou ana i kou lehua aia paha me hiku i ka nahele!

E honokaa e ilaila no kuu papa heleloa kahi i walea ai me na kini makamaka o ia aina, e ka lae au i ke kai kahi a kuu papa e kipehiia ai e na hunahuna kai auhea iho nei la kuu papa!

Kamomoku ka wai aniani kaulana o ka aina ilaila kuu papa e kipehiia ai e na hunahuna kai auhea iho nei la kuu papa!

Kamomoku ka wai aniani kauloana o ka aina ilaila kuu papa kahi hooheno ai. Kukuihaele i ka malu lau palepiwa ame ka wai alialia o ke kumano, ilaila pu no kuu papa i luana pu ai me ka nui hoaloha e kaana pu ana me ka hauoli i na la i aui aku la.

E waipio e ka makani wehe lau kukui ame ka ia miliopu mai i ka lima aole kuu papa o launa haihai olelo hou ana me hainakolo.

E ka nalu hai pueone o pahoa me paula aole kuu papa e hee hou ana i ko olua mau nalu.

E waimanu e ka pali pii ku o holokuaiwa me na alanui kikeekee ilaila aku no kuu papa i luana pu ai i ka olu o ka wai huihui o naulikahi.

E kawaihae hoi e ame kawaihaeuka ilaila no ku papa kahi i maalo mau ai me kona mau hoa hana alanui.

Keamoku i ka hale malu i ka leo ilalia no kuu papa kahi i noho hana ai e imi ana i pono no na noho home ana.

E waimea e âme puukapu i ka ua kipuupuu ame ka ua kilikilihune ua pau ko olua hoopulu hou ana i na papalina o kuu papa aloha. Ka ua elekoa ame ka ua paupili aole ko olua kilihune ua e hoopa hou ana i kona nui kino; oiai pa hemo ka pili aia aku la paha me malia i ke kui lei ahihi i ka nahele.

Halialia wale mai la no kou aloha e papa iau aia aku la paha oe me ka wahine helela o kaiona alualu wailiula o kekaha pua ohai.

E kawaihae i ke kai hawanawana me ka nalu hai o puakailima ilaila no kuu papa i luana pu iho ai.

E mauna kea me ka lei lehua ma ke kia hope nau i hiipoi aku iau ame kuu dear daddy maluna o na ale hulihua o ka moana. E honolulu e e ka ua kukalahale kaona i ka ulu wehiwehi kahi a kuu papa dear i moe aku la i ka mae kau a moe hooilo.

Mr lunahooponopono âme kou mmau keiki hoonohohua kou mahalo.

MRS. ANNIE K. LOUIS.

WASHINGTON, Apr. 26- Ua ike maopopoia ko ka peresidena harding noonoo a hooholo ana no kona holo aku ma kakahi huakai makaikai hoomaha no ka mokuaina ke kapakai pakipika iloko o na la hope o ka haulelau. na kekahi o kona mau hoaloha i koi mai iaia e hele hoomaha aku malaila.