Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 17, 29 April 1921 — He Moolelo no LEOLA DALE a i ole Mai ke Kulana Nele a i ka Waiwai-Na Aloha Elua i ka Ipo Hookahi. [ARTICLE]

He Moolelo no LEOLA DALE a i ole Mai ke Kulana Nele a i ka Waiwai-Na Aloha Elua i ka Ipo Hookahi.

i O ka niea wale no nae nana i hoomama ae i kona 1100,n*ōd,;o ia no kela haawi ana niai a Kikila i kekahi haawkia a'o kupono loa ia Pili|K>, o ia ke kiola ana mai i kela kanaka i waho' o ka h.aīe. . ** | . ,;Ku ino ae la ua o Leola iluna, paa ae la hoi kekah.i lima ;m'a kona lae. a hooho ae la: "JTcahjl la ka mea pono e hana aku'ai? He mea pono e loa.i aku o Kikila, a e hoihoi hou ia niai oia'imua o'u!" ,# Ao!c o Mr; Kinikele he kanaka e hoi hMi mai ana me ka maalahi, m.lhope iho o kona kipak'u ino ia ana akn." "O. "«1 ku maoli ka'u mau hana i ka lokō'ino!"*i noke okoa iho ai o Leola i ka uwe. "Aeile anei ou iko inai i ka | hele o kuu aloha non.a a nui. ahiki o!e ai ke uumi liou iho?" Nana aku.la o Mrs. Tihcta ia Leola me ke kahah.d; 110 ka mea o kela ka manawa n?ua lo.a a Leola i kamailio aku ai no kona haulehia anā i ke aloha 110 Kikila. a no kona pane ole aku ua hou mai la no o Leola i-ke. kamailio ana : . "Ua alōha i'o- aku au ia Kikila me kuu puuwai apau," wahi ana me ke .ae.a pono ana ae o kona poo iluna, mp he mea la, ua haaheo loa oia, 110 ka hoike ana mai i kana mealiuna imua o kela wahine ana i hilinai loa ai. "O Kikila kekahi i haulehia i ke nlolia no'u, aka maluna iho o'u ke ko'iko'i o na hoahewaia e pono ai, no ka'u mea i hana aku ai i.aia i keia la." Ma kela-wahi nae o na o!e!o a Leola i kam.ailio mai ai, lohe aku la O' Mrk. Tiheta i ke kikeke ana mai o kekahi mea mawaho o ka puka, eia k.a o kana kaikamahine lawelawe, me ke kamailio ana mai o Mele, ua hoea mai o Pilipo Daika, aia m'aloko o ka rumi hookipa kahi i kakali mai ai." '' f E kipaku aku iaia e hoi no kona wahi," i kaa mua aku ai k-e. ka'mailio ana mn ka aoao o Mrs. Til)eta. ."Mai liele aku oe e kipaku iaia, aka e hele kino aku au no ka hui pu ana me ia i keia manaw.a ano," w'ahi a Leola, rnc ka liooponopono ana ae i kona lauoho. i hele a inoino, i kau a mea'o ka.noke o kona mau lima i ka puliki ma kona poo. ' MOKUNA XXXVIII. Aia o Pilipo Daika kg ku la ma kekahi o na puka aniani nui o ka rumi liookipa, me ke kakali ana mai o* ka hoea uaku o Leola kana wahine hoopalau. O ka noonoo nui wale no if6ko o ua kanaka nei, o ia ka ike hiai i kana wahine. me ka piha hoi o kon'a uliane me ka hauoli, no ka papahi ana i ka lanakila, eia nae, ua hele kona mau linia ame kona aoao a eha, he mea ole nae ia. i ka nui makemake e hui pu rfie kana aloha; aka aia n.ae iloko o kona puuwai ka inaina no Kikila, ke kanaka nana i hoohaahaa aku i kona ktiJ.anar ' \ "Aōle he mea hooh.auoli e ae i kuu noonoo. o ka ike waie aku no Vke kinō make <0' ku'u enemi, ina ka la a'u e lawe ; raa'i ai ia wahine mare na'u," i namunamu liilii ae ai ua o Pilipo, oiai oia e : iian'a aku ana' iwaho o ka puka aniani. " īloko nae o kana'nanea i ke ku ma ka puka aniani. aole oia i lohe mai i ka nakek'e o na kamaa o Leōla, a heaha la ia huli ana mai ana', nana ialōko o ka rumi. aia hoi, e komo .aku ana o Leol.a. Aole-he nui o ka malamalama maloko o ka rumi i o ka mea wale no nann e hoomaana i utf'ruini nei, o ia no ke ahi o ke kapuahi hoopumehana. ( Aole he biki i ua o Pilipo ke ike maopopo mai i ka loli o ka hclehcle*a' / o Leola, o kana mea nae e hoomaopopo. mai la, o ia- no ka ka awiwi o ka hole ana a ua-kaika-mahine nei, mea aha i ike ole ai iaia pela mamua; Hele Sku la ō Leola a mahop'e o kekahi nōho nm? ku iho la me ka paa ana aku o kekahi lima maliope Ajca noh<:, aia hoi kekahi linia ke paa la ma kona puhaka. alaila huii pono aku la kana nana ana imiia o Pilipo. līaalele aku la o Pilipo i kana wahi e ku ana m.a ka puka a nee mai la imua, me ka pane ana mai me ka leo hoom.ahie:. . ♦ . ■"Ua hoea hou mai la n6 au e Leola, aole e hiki ia'u ke noho kaawale māi ia oe mai, e kuu aloha." wahi ana i h<>ōmaka m.ai ai e kamaiHo. "O kekahi kunui o ko'u hoea niai la imua ou, no ka hoike ana aku 110 ia, 110 J<a hookoia o \Rau kauoha me ka holopono loa. Ua hoea iV> mai kela kanaka, a ke lana nei ko'u manao, aole loa oe e ike hoii ana i kona h6lehe!cna." Ma kela wahi o ke kamailio ana mai a Pilipo, hooki iho la'oia. me ka manao, e pane aku ana o Leola, aohe nae he wahi mea a oniōui ae o ua kaikamahine nei, ke ku malie \v'ale la nō oia, me ka nana ana o kona mau maka iluna ō ka papahele. Hel6 loa nVai la ua o Pilipo a kōkoke ia Leola; o ka pili wale akti no koe ma kona aō.ao, hookau aku la i kekahi kuli iluna o ka Moho, alaila hoomaka hou aku la e kamailio : •"Ua'hō'i i'o mai o Mr. Kinikele. elike no me ka'u mea.i hoohuōi mua ai. M • "U.a maopopo ia'u. ia mea, a o oe kekahi o na kanaka liilahila oTe, o'ke kainailio ana aku i na olelo e lwsehaehaia ai kona hopnoo/'.wahi a Leola me ka hapai ana'ae. o kona poo iluna, a naha mai la imua o Pilipo me ka hopo ole. Leola. he mau olelo kupono ole keia au e kamailio mai ri£i'ia'ul Ftehea la i loli koke ae ai kou ano, a hoopuka mai oe i ka mea e hoehaehaia ai ko'u noonoo:' Aia anei kekahi mau mea a'u i hana akū ai i hoike ma,i ai oe ma ke ano o k-au mau olelo, kau n.ana ana, ame kau hana, ua hoōpilikia aku au ia oe, a ua hana hewa aku paha?" "E. ninau^ ihq ; >i ; .kōi&lunaikeh{tf a ponoi. e loaa no auanei ia'oe ka 'pane ōiaio m'aoli!" wahi a Leola tne ka hele a pii ka ulā ma koha helēhelena.. "E.hooniau aku i ke kamailio ana mai i kau moole'lo, aka i kanalua oe ea, alaila na'u anei e hoopali pono aku i kau moolelo? Ua loaa i'o o Mr. Kinikele ia ōe." ,me ka oluolu loa o ka leo. o ua o Leola. i ka hoopuka ana jnai:-hka inoa. o Kikila, eia nae ua hodi loa ia ae kōnaiinaina-no Pilipo f)aika ( me ka i hou ana mai: ' "Ua halawai i'o aku oe mē Mr. Kinikele elike tne kau i upu mua al a hoomaka koke aku la no oe i kau mau hana hoehaeha a hoinoino iai.a, aole anei pela ka oiaio e Mr. Dlika?" • Ua hele ka helehelena o Pilipō Daika a haikea pu. me ka nalu ana iho ilokō ōna; ua'lohe "anei o Leola i na mea apau? Pehea ka nui o kapa-mau i'p"niiow*' "He huaolelō ikaika loa kela au i kamaiiio m.ai la e Leola, e pōno oe e hoihoi h<u» aku ia niau olelo." w-ihi a Pilipo me ka hoōmau aha nō i koiīa leo "waipa-h<?. "Ua hana wale aku 110 au eTike'me ka niea r.ono a'll i ike ai— au iaia, a ua h'oopa'u aku i'kona noho hana hou ana mai malalo ou. Aōle a'u mea Hou ae e |iana ai. o ka hooko wale aku no i kou mkemake,, ka mea ua vVaiho mai oe i kau palapala hōōpau tfokoo Kuu itiaū lima." "Ae, ua hana au elike irre ia a'u i manao ai, he

pono. eia ka aole.' » lkc «,aōli il.o a.i . ko.. naaupo haalele loa." me ka puliki loa ana ilio a t.eola . ka nolio ana <• paa ana—Ua pōnihei wale aku au 1 kau mau olelo l.ain.i. Liu. ua ae aku'hoi au e lilo i mea B»N"» nnu lima. a malalo o kou mana. K liooman aki. ho. paha . kau kaniailio ana mai. .10 ke ano o kan inau olelo hoinom.. 1 ka \va i na aku ai n.a na pepeiai) o Mr. Knuke^. Ma keia \\ r aiii, aole e hiki hou iho Pilipo Oaika kr lion'mnnawanui. aka. kit ino ae la oia iluna, ua hele no lmi na mafca a leleioila ke nanaia aku. me ka hiki nlo nae kr pane aku i a o ia kaJ,eola o ka i hon ana mai: * 1 , . "No ]«> liillhihi ]>hha i ka mea i hanAia mai maluna ou. ke kumu o ka paa ana o ko w.aha. aohe he pane mai. nolaila i lohe oe c£. ua māopopo ia'u na mea -apan i hanaia mai ma hina ou. Ua e Mr. KiliUeeie m.aihinii mai o ka lanai o ka hale a haule iluna o ka honua,vme kou na ana •. kau a mea oka elia. Ua jjono no kou eli.a ana. ua oi !<*;> aku kau mau hana, mamua o ka mea a'u i makemake ai i;, oe e hele akn e hooko i ko'u mhkemak'e." Ke liiolo !a ka hou ma na papalina o Pilipo Daika. im laila holoi ae'. la ua kanaka nei i ka liou. a;ponoJ;amiili,. wale mai la "l'.'i hehena ja anei oe e Heola?" ! "Aole," wahi a l.eola nie kn minoaka ma kona mau pap.i lina. "He oiaio niamua aku nei, ua hehe?7aia au, mamuJi i ka manaoio aif?\ aku f kau mau olelO hoopunipuni, aka i j keia nianaWa, ua hookaakaaia a'6 kuu mau maka. ;i ua liil.i | loa ia'u ke naiia akrt iamua, mehe .awakea la. M ! "Ka. heaha ka maiiao o keia. mau,m.ea ftu e kamailio m;u I nei ia'u e I>eola? Heaha kn»mca nana. i hoololi hikiwaw. I.ae i kou maii ano apau. H<i.mau hora kakMkahi wale ;n |'nerno i hala, ko'ū hnalele ia pe, me"na manao mai i kai. oluol-u* a ku no hoi i ka h?lfelVauoli-mai i,J<o'u noonon | Ua hele akū au e hooko i kou makemakK auanei nvi keia hoi ana'mai la a'u, ua loli ano e. ae oe,.mc lie mea la aia kek.ahi uhane hauka'e iloko ou kahi i liāna ai. e lilo .»»• i wahine pupule." . "Aole loa he noonoo uluahewa ileiko o'u. koe wale im kou hookahahaia-akii, no ka hpi pono anamai o ko'u n««o--noo maikāi, a h'iki ia'u ke ike i ko'u puni wāle ana aku kau mau l\aua hoopunipimi ino; loa e M.r. Daika." "Aole oiaio iki o kena niau mea au e Leola e hohili mai nei i na .aliewa ko'iko'i ana malun?i p *j'Ai.; Aole loa au i hoopunipuni aku ia.oe e Leola. v tna h&hiki ia oe ke nana I mai ialolo) o kiiu kiiio nei, e ike jnianei oe, u?i maemae kuu puuwai, a ua makaukau e Havia'wate aku no i na mea nou ,e ī.eola e hauōli ai. Heaha la ka mea ano nui au i lolie ai. i huli ku-e koke 1 mni ai oe ia'u iloko o keia mau hor.a kakai kahi wale no? "P.ia au e Leola imua o kou alo, me na manao makee, a piha i ke aloha nou, nolaila, o ka'u mau kiimu ku-e apau ia'u ua makaakah loa au e halaivai he/alo a.he 'alo, me ka poe e kapa mai aua ia'u i ka hoopunipuni. a e hapala mai ana palia i na kiko eleele maluna o kuu inoa maikai." Ua piha maoli o Pilipo Daika me ka maalea, e ho.ao ana e alo ae, mai ke kau ana mai o na ahewa ana a Leol.a maluna ona, o ka mea wale no nae nana i hoopilikia lo.a mai i kona noonoo, o ia no ka hoike maopopo ole mai o Leola i kana mau mea i lohe ai. i liiki ai i ua'o Pilipo, ke imi nku i i na olelo e uhiia aku ai ka oiaio e ka hoopunipuni. | "Ua hoopunipuni ino ia mai au," i jyane hou mai ai o ī.eola, "no k.a meā ua hoi hou mai o Mr. Kinikele oia hooi kahi wale no, aole he niea okoa mawāho «it ona." i "Ae. ua hoi hookahi i'o mai no oia, aka naer Ua lawa iho la anēi i.a, no na hooiaio, ua hoopunipuni aku au ia oe e Leola?" ' ' ' y "Ua hoi hookahi mai o Mr. Kinikele, elike no me ia a'u i kamailio mua aku nei ia oe, a ua haalele mai oia ia Lome nei no Laeiana, oia hookahT wale no. aole me'kekahi mea e ae." '< Hoopinana wale ae la 110 o Pilipo i kona mau poohiwi ! ihma, a i akiv la: ' "Aole he mea hauoli e ae i ka lohe ana i j kena nuhou, elike la.me .a'u nei." ' • ! "No'u iho. ua hoopūnipuni ino loa ia mai au. a ua alakai hewa ia hoi, n ke mihi nei aii me kn walnnia lon o kuu ' uhane." | "īn.a ua hoopunipuniia aku oe, aua alakai hewa ia palia. aole ia na'u. aole loa, ua hana wale aku no au elike me ka'u 1 mau mea i ike ai he pono nou e LeoJ*i. īiia ua pili ole ke | kahi kiko eleele o ka hewa maluna o Mr. Kinikele, alaila | aole o oe wale.no ka i hōopunipuniia, aka o kakou apan loa, ka poe i manaoio i kinohi 110 ke kumu o kona hanlele l\onua j apa mai ia Lome nei. Ua maopopo no ia oe na mea apau, olike me ia i maopopo ai ia kakou; aka nae, pehea i lilo iho I la keia mau mea au e kamailio mai nei, i knmn e loli loa |ai kou ma'u ano. He W.āhine hoopalau oe na'u, he hookahi ! wnle no n knua mea e uan'a aku ai, o ia no kn hoea mai i ka |la hookoia ai ka malre mawaena o kaua." 1 "Pela i'o no, he wahine hoopalau i'o au nau e Mr. Daika i mnmua aku nei; aole i keia manawa?" I "'Auwe! Heālw iho la hoi kfc kumu oka loli koke ana !i? ™ e ka hikiwawe loa ma.o keia hoi hou ana ifiai la o Mr Kinikele."" "Owau waie no ka \tip. i ike i ke kuniu." "Aple e hiki ia oe ke lW>ololi.i ka mea i hanaia a paa mawaena o kaua. Heaha auanei o Mr. Kinil<elc ia oe, he kau wa wale iho no oia e nohō hana ana malaio ou. Ina ua , hana hewa loa ia aku oia, o ka haha pono wale no, o ia ka ; hoonoho. hou ae laia ma ke kūbna ;»na i paa ai me ka hilina i nui īa, uku aku iaia i kekahi haawinaidala m'aluiahu.i. a ak» p.aha i kekahi mau makana r Jole e liohili mai J un nhew.vana mnhma o'u, ka mea i atoh;a'akū i.4 oe me kuu puuwai apau a i makee hoi e loaa Wdle ito ia oe < Leoia ke ola ana iloko o ka hauoli palAia o!6 " Ke hoopinana la o Leola i kona mau lehelehe, oiai o Pi .po e lua. mai'ana i na huaolelo wai meli, t.o ka pon,. kona aoao <suwalo m 4 i ana hoi iaia nei, e; niali.) alii. iie nal. a kela kanaka. a .10 kela ano nae » ua o I.eola, kanakp'nei 011 ' a P ° m ° ka P ane ' hD » a » a «' " ' Ia ' °. ka .P° c apii» e lohe ana i kau rtiat. m«, o kon 1"! 1,1,0 n ';" 1 » e ' 'm».'' o-u e ike ana lakou ,ai:i i1.,1„ Mr. mea ano n,,i ,0!l e P"i "°- a " l,un ? ana ihl# . >n«'i makemake oe e k.he ' :sa, ! ta." tta * ob *a* k * Mia Mr ' Ki " ik ' !< ) I k- loīy pono ana o Pilipo i Wla mau olelo n.ai k waha «ku o Leola, oiai no nae, ua maopopo mua 110 kel meahuna, mawaena o Leola ame Mr. Kipikele. ua hiki li-; Ln u 1 ' aka kll,ou akll la ' oia ,nn kona hele hoi a piha 1 ka in a in.a, am iloko ona, ka mana" - a 1 W, e aku koe maluna o Leola a uepehi iaia a make malalo o kona mau w?avvae, aka nae, pi.pu: ae la oia 1 kona mau lima mamua o ka umauma. Mr V°inrL 0 f" e i i' kamailio mai «ei. ua aloha aku oe i, ahauka e?' ke,a ' ***** i,,oa ole'. n.e iae a'kn ri^ C ka K o ' ° Enelani - a6I « '« kumu no'.i . e lilo i ' w f'', ,ne "au.ua pa-lwnen ia ae kuu 1.a.,,,1, l e hlo i wahine na kekah, kanaka k*hva haahaa loa. ina alona aku au i.aia, me kuu< puuwai apu " | " P ?M C ?, nae ka O kou aloha I kela kanaka. aole I-. oe e h.k, ke 1.10 aku nana no ka mea he wal.ine hoop.-il ,„ oe na u:" 1 "/X6le ou kuleana .maluna o'u, aka o Mr. Kinikele wa o *a- mea 1 kukana ia\i ma ke ano he .wahine i hoopalain. ipe ia. 1 (Aole i paii.)