Ka Nupepa Kuokoa, Volume LIX, Number 48, 2 December 1921 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

SOLOMON HANOHANO LUNAHOOPONOPONO

HOOPUKAIA I NA KAKAHIAKA POALIMA APAU

POALIMA..DEKEMABA 2, 1921

E HAAWIIA NA MAHALO KIEKIE E PONO AI.

            Ma ka poaono aku la i hala, i ku okoa mai ai na limahana kepani o ka mahiko o puuene, Maui a hoike i ko lakou hoopaa ana ia lakou iho. e hoomau aku i ka noho ana he mau limahana no kela mahiko, me ka nana ole ae i ke ana ukuhana e loaa nei ia lakou i keia la; a ma kekahi olelo maopopo ana ae hoi, e k@ loa ana i ko lakou kukulu ana ae i kekahi hui uniona ma Maui, a e hoole loa ana no ko lakou lihi kuleana ana, me ka hui uniona ma keia kulanakauhale.

            Elike no me ka ke kuoka nei. i hoike mau aku ai, iloko oka manawa e olohani ana na limahana Kepani o na mahiko, ma Oahu nei, he hana ka hui uniona i kukuluia ae, e kekahi poe Kepani kakaikahi wale no; me ke a'o ikaika ana i na kepani naaupo apau, e hui pu aku me lakou, ma ke ala kue ana aku i na on a mahiko ma Hawaii nei; pela kakou i ike aku ai, i ka huli kue ana mai o ka hapanui o na limahana Kepani, i na alakai o ka hana olohani; a eia hoi ko Maui mau Kepani, ke hoike okoa mai nei, i ko lakou kulana oiaio i keia la. ka mea a kakou e hiki ole ai, ke kaohi mai, i ka haawi ana aku i na mahalo kiekie ana, no na keehina ku i ka naauao, i laweia ae e kela mau limahana.

            O ka hana kupono loa, iloko o keia manawa kupilikii, i halawai mai me ka oihana kanu ko ma Hawaii nei, o ia no ka auamo like ana o na limahana me na hakuhana i na hopena maikai ole, i kau iho maluna o lakou; o keia ka hana a na limahana Kepani o Puunene, Maui. i hana mai nei, a keia pepa e manaoio nei, e uakli mai ana na limahana Kepani, o kekahi mau mahiko e ae, mahope o keia alahele hookahi, e weluwelu liilii ai ka hui uniona o na Kepani i kukuluia ma keia Teritore.

            Aole a kakou hoohewahewa ana, no ka lilo o na limahana Kepani ma na mahiko like ole apuni keia Teritore, i poe kokua aku no ka holomua o keia oihana ano nui iloko uei o ka aina; me ka loaa pu no hoi ia lakou o na manao mahalo no na pomaikai i loaa aku ia lakou, mai na mahiko aku; o ka mea wale no nana, i hoolilo ae, i kela noho kuikahi ana o na limahana me na hakuhana, mamuli no ia o ke komo ana mai o na alopeka, ka poe i kauka'i aku, e loaa mai ia lakou he mau pomaikai, ma kekahi ano me ka maalahi loa, me ka nui ole o ka luhi.

            I ka manawa pii o ke kumukuai o ke kopaa, ua ohi like na hakuhana ame na limahana i na pomaikai o ka oihana kanu ko: a i ke emi ana mai nei o ke kumukuai i keia manawa e nee nei, he mea pono no e auamo like na aoao a elua i na poho, me na manao hoomanawanui, e hoea mai ana no he la ma keia mua aku, e ohi like ai i na hua o ia hoomanawanui ana.

            Nokeaha mai, ke kumu i manao ai o Hawaii nei, e kikoo aku i na limahana Pake, e hookomo mai iloko nei o ka aina i keia wa? Aole ia malalo o kekahi kumu okoa ae aka no kela manao paonioni iloko o na limahana Kepani, no ko lakou mau hakuhana, he paonioni hoi, i hoeueuia aku. mamuli o ka mana o ka hui oniona a lakou i @auka'i aku ai, pela wale no e hiki ai ia lakou ke hooke aku i na hakuhana a pilipu i ka paia.

            Aole he oleloa'o oi ae o ke kupono, a na limahana Kepani, e lawe aku ai a malama elike la me ia a ke Kanikela Kepani Yada, i waiho aku ai imua o lakou. o ia no ko lakou hoomau ana aku i ka noho hana ana ma na mahiko, ma ka lakou mau hana no ananei e hiki ai ke hoikeia ae imua o ke akea, o na limahana Kepani, na limahana oi loa aku o ke kupono, ma ia a@ auanei, e hookuia aku ai na manao mahalo, aole wale no, mai na haku mahiko aku, aka mai ka lehulehu aku o ka poe ma Hawaii nei, a ke manaoio nei ka Kuokoa o ke keehina i laweia ae e na limahana Kepaui o Puunene, ka hua o na hooikaika ana a keia luna oihana kiekie o Iapana: e uwalo aku i na limahana. Mai ko lakou alakai hewa ia e ka poe, i kupono ole e lilo i mau alakai no na makaainana o ka Mikado.

E HOOMAKAUKAU OIAI KA WA PONO

            Ma na manao hoakaka no na hana hoopulapula lahui e puka aku nei ma keia helu o ke Kuokoa e ike mai ana ka lehulehu o na Hawaii ua paa ka manao o ke komisina, e wehe aku i ke kahi mahele o na aina hoopulapula ma Molokai, iloko o ka mahine o Ianuary o ka makahiki 1923: nolaila ke hoeueu aku nei keia pepa ia kakou Hawaii, ano ka wa e hoomakaukau ai, oiai ka manawa nui akea. e kakaliia aku nei. O ka hoea mai i ka weheia ana o kela mau aina.

            Maloko o na manao hoakaka, a hoonaauao i kakauia no na hana hoopulapula lahui ma na helu aku nei i hala pela no hoi ma keia helu e e puka aku nei aole loa e hiki i kekahi Hawaii, e heluhelu ana me ka hoomaopopo ia mau manao waiwai, ke hoopuukahua iho, no ka halwai ole o ka hana hoopulapula me ka holomua: he hookahi no kumu o ka holomua ole, o ia a nele maoli no i ka manao hana iloko o kekahi mea hoi ana a noho ma kela mau aina.

            He hookahi makahiki okoa, e hoomaka ana mai keia Ianuari ae, a na kanaka Hawaii e imi ai i kekahi mau makaukau kupono no lakou mawaho ae o na makaukau mua i loaa i keia manawa, no ka hoi ana aku ma Molokai no ka poe e hemahema wale ana i keia manawa maikai, elike no paha me ko lakou hoohemahema mau i na makehiki ae nei i hale, he makehewa ka poe o kela ano, e hookomo aku ia lakou iho iloko o ka pilikio. i oi aku paha i ko lakou kulana e noho nei i keia wa.

            I ka manao ana e hoi aku a noho ma na aina hoopulapula, he mea pono, e maakukau mua, me kekahi huina dala kupono, no na hoolilo o ka noho ana aku, no kekahi mau mahine mahuahua mamua o ka ohi ana mai i na hua o na hoolilo o ka noho ana aku, no kekahi mau mahina mahuahua, mamua o ka ohi ana mai i na hua, o na hooikaika ana maluna o na aina hoopulapula He mea pono no hoi, e loaa mua kekahi mau makaukau e ai, e laa na lako lawai'a, na lako mahiai, @ kamana, a mau lako hana e ae paha, i pili pono loa, i ka noho home ana, he mau mea hoomaalahi mai ia i ka noho ana aku ma ka aina malihini.

            Laki loa, ina e lako me na holoholona kupono mamua o ka hoi ana aku maluna o na aina hoopulapula; pela me kekahi kaa halihali ukana he hoemi ana mai ia i na hoolilo o ka noho ana, a he houuku ana mai no hoi ia, i ka aie, i manaoia e hana me ka komisina.

            He oiaio, ua hamama mau ka ipuka i ka mea hoopulapula, e piha ka ekolu kaukani dala, no na lako ame na makaukau i pili loa aku i ka hana hoopulapula, aka nae, he hana ia, i hauhoaia aku ai oia a paa, malalo o ka aie, e koi mau ia mai ai oia e uku aku i ke kumupaa ame ka ukupanee, iloko o kela ame keia makahiki, no na makahiki he kanakolu, ahiki i ke kaa ana.

            He hana paakiki paha ka hiki ana i kekahi mea, e manao ana e hoi ma kela mau aina hoopulapula, e pakele ae mai kona aie ana aku i kekahi huina dala i ke aupuni, o ke a'o a ke Kuokoa, e hoao e aie, ma ka huina haahaa, in a he mea hiki, ma ia ano, e hoopilikia ole ia ana ka noonoo, ma ke ku mau mai o ke aie, e koi no ka hookaaia aku i kela ame keia manawa. ua like me kekahi haawe kaumaha, e kau mau ia maluna o na poohiwi. O ka lanakila nae o ka aie ole.

            Ua maalahi maoli, ka poe e manao ana e hoi a noho ma na aina hoopulapula o Molokai, no ka mea, e hoomakaukau ana ke Komisina, i ka wai no ka noho ana o na kanaka ma ko lakou mau home, a no na meakanu ame na holoholona ame kekahi mau hana e ae, na hana i manaoia i kinohi, e ili maoli aku ana ke ko'iko'i o ka hooko ana, ma ka aoao o ka poe hoopulapula.

            ma na ano apau ke uana aku, aole he mau pohihihi i koe, maluna o keia hana hoopulapula; aole hoi he mau kanalua hou ana iho ma ka aoao o na Hawaii, no ka hoi ana aku maluna o kela mau aina: me keia manawa no nae, koho e no ka manao, a i ke koho ana. e nana mua i na aoao apau o ke kanaka, in a ua makaukau, alaila hele aku imua ahiki i ka hopena, aka in a ua hemahema, makehewa ka hoi ana, haawi aku no ka poe i makaukau a i loaa na manao makee no ka holomua o ka hana hoopulapula!

KE KALAIANA AME KE KULANA OIHANA

            He hana kupaianhha maoli no paha ke kalaiana! I ka pili ana o kekahi kanaka me ka aoao kalaiaina: i kona wa e hapaiia ae ai a kau ma kekahi kulana oihana no ka lehulehu, aia oia ke ku la mawaena o na ahi elua. Ke ku mai la ke kalaiaina ma kekahi aoao e nana iaia: a ma kekahi aoao hoi, ke ku mai la kona mau hoaloha pilipaa, a koi mai, i ko lakou kuleani hoaloha.

            Ke ku nei keia olelo kaulana "I ke aoao lanakila e lilo ai na waiwaipio". a ua like hoi ka lua me ia: "Ua oi aku ka manoanoa o ke @oko mamua o ka wai!"

            Ua hoomahu'iia mai kakou i ka hana kalaiaina ma Hawaii ne, e ke aupuni makua, ke lawe mai nei kakou i na kumu hooh@like mai Amerika mai, a iloko o ko kakou hooponopono aupuni kuloko ana, ke ku man mai @ei keia mau mea oiaio, o ka aoao kalaiaina ma kekahi aoao, a o na hoaloha ma kekahi aoao.

            I hoomaoe wale ae la no makou, i keia mau hoakaka mamuli o ka pii ana ae nei o Mr. A Lewis Jr. ma ke kulana puuku no ke Teritore. Ma ke ano kalaiaina, he hana maa, a he kuleana nui ko na alakai o ka aoao i pili aku ai o Mr. lewis Jr. e koi mai ai iaia, e hana aku i na hookoku oihana, maluna o ka pohai i komo iloko o ke kalaiaina ma ka aoao hookahi; ua hookoia aku ia hana maluna ona; ua pale ae nae oia i ke kalaiaina mahope, a hana aku i kana hookohu oihana, elike me kana i ike ai he pono, elike paha me kela olelo kaulana: "Ua oi aku ka manoanoa o ke koko mamua o ka wai," pela iho la i lilo ai ke kalaiaina i hana kupaianaha.

            Ma ka aoao o ka lehulehu o na makaainana he mea uuku loa ke kalaiaina ia lakou, aia ka lakou uana, ma ke kupono a makaukau maoli no o kekahi mea: aole nae pela, na mea i hooko mau ia ma Amerika, a ma Hawaii nei me ka nana'ole ia o ka makaukau o kekahi mea, na ka aoao i lanakila, na ia aoao. e puunaue i na waiwaipio ma kekahi olelo ana ae hoi, i ka poe iloko o ka aoao kalaia@a, eholo aku ai na hookohu oihana.

            Ina e hookoia na mea maa a kakou e ike mau nei, alaila o ka hana pono i ka puuku hou, ma kona manawa i lawe ae ai i kona kulana e kikoo aku oia iwaena o ka poe, e pili aku iloko o na hana kalaiaina, i poe lawelawe, ma na oihana, i kaa aku ka mana hookohu iloko o kona lima, o kona kikoo ana aku i ka poe i lihi launa ole mai iloko o na hana kalaiaina kuloko, ua hoike mai oia, i kona uana nui ana ma ke kulana hoaloha, aole hoi ma ke ano kalaiaina. Pehea iho la keia ano hana?

NUHOU KULOKO

            Ma ka la 11 o keia mahina e haalele iho ai ka Lunakanawai C.S. Franklin me kona ohana no Kina, no ka lawelawe ana i ka oihana loio malaila. Ua waiho aku oia i kona kulana lunakanawai @apuni.

            Ma ke Sabati, Dec 11, e malamaia ae ana ka heihei o na moku liilii i hoopaneeia mai ai no ka hoomanao ana i ka la hanau o ka Moi Kalakaua, ma @ok oae nei oke awa. He ewalu ka ka nui o na moku liilii, i manaoia e komo ae ana ma kela heihei ma ia la.

            Ma nehinei i lawe ae ai o Abe Lewis Jr i ke kulana puuku no ke Tiritore, no ke pani ana aku i ka makalua i hoohakahakaia, mamuli o ka waiho ana mai o ka Puuku Metzger i kela kulana, ma ka la hope o ka mahina o Novemaba aku la i hala.

            Ma ka halawai a ka papa o na lunakiai o ka noho ana ae ma ka po o ka Poalua aku la i hala, i koho kue ai ka hapanui o ka papa i ke kue i waihoia aku no ka malamaia o ka hoikeike i ke kii hakaka maloko o Kamaki Kuea, ma ka po o ka Poakolu iho nei.         

            E alawa ae e na hoahanuu o ka Hui Kokua ame Manawale'a o na Poola i ka hoolaha hoolewa e puka aku nei ma kekahi wahi o keia pupa, no kekahi o ka lakou mau hoahanau i haalele mai i keia ola ana. Ma ka auwina la o keia Sabati iho ka hoolewa e malamaia ai.

            Mahope o ka noho hana ana ma ke ano he kanaka po no na hale paumawai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei no na makahiki loihi i hoopauia aku ai o Walter H. Bromley mai ka noho hana hou ana no ke kalana, a ua hookohuia aku o J.J. Smiddy, ka ilamuku Amerika mua, ma ia wahi, mamuli keia o ka makemake o na hoa Demokarata o ka papa.

            Ma ka hora 2 o ka auwina la o keia Sabati iho, Dec. 4, e malamaia ae ana he halawai o ka poe kuleana i ka pailina o Moanalua maloko o kahi halawai mau, ma ka halekula aupuni o Moanalua, a ua makemakeia ka poe apau i kuleana i kela pa ilini, e hoeu ae ma kela halawai, no ka lohe ana i kekahi mau hoike ano nui, i pili i ko lakou mau pono ame na pomaikai.

            Mauka ae nei o ka luakini o ka Ekalasia o Kalihi ame Moanalua e malamaia ui ka hoike o ke Kula Sabati o Makua, ma keia Sabati iho, Dec. 4. Ua hoihoiia mai keia hoike Kula Sabati ma Kalihi, no kahi ole e malamaia ai ma Makua, ma ka mahina aku nei o Novemaba i hala, mamuli o ka wawahiia ana o ka luakini, o na loaa apau o keia hoike, e holo aku no ia no ku waihona kukula luakini hou o Makua.

NO MA@E

            Edward Sylva ia Loise Failing, Nov. 18.

            Peter Akimo ia Adeline Nakea, Nov. 19.

Charles Lehuahana ia Kukana Kaleimakani, Nov. 19.

            Frank Y. Asen ia Mary N. Nakai, Nov. @1.

NA HANAU

            Na L. R. Marttin ame Priscilla Akaloka, he keikikane, Nov. 8.

            Na Sol Palau ame Anna Kaihe, he keikikane, Nov. 14

            Na David Pahinui ame Edith Kauanaulu, he keikikani, Nov. 16

            Na Benjamin Kaai Opio ame Helekaipo Kepano, he kaikamahine, Nov. 20.

            Na W.K. Hanai ame Rose Kahue, he keikikane, Nov. 21.

            Na Samuel Kaluna ame Annie Kauka, he keikikani, Nov. 22

            Na Andrew I. Bright ame Alice Kekipi, he kaikamahine, Nov. 23

            Na Jos. Lyons ame Murial M. Wise, he keikikane, Nov. 25

            Na Chas Kahalelauniu ame Grace Kinapa he keikikane, Nov. 26

            Na Albert Manners ame Mary Lonoakai, he kaikamahine, Nov. 28

            Na Mr. ame Mrs. Kahauili Bailey, he kaikamahine, Nov. 29.

NA MAKE

            Moses N. Brown, ma ke alanui Elm, Nov. 28.

            Wahinehula Opio, ma ke alanui Moana, Nov. 25

            David Kauahipaula, ma ke alanui Buckle, Nov. 25.

            William Hoopai, ma ka Home Leahi, Nov. 26.

            Aloha K. Alapai, ma ke alanui Alapai, Nov. 27

            @ Grace, ma ke alanui Prospect, Nov. @

            Ke@ula Alaiki, ma Kaiulani Tract, Nov. 27

            He@y M. Kaiewe, ma ke alanui Mei, Nov. 27

David Kualike, ma ke alanui Hustate, Nov. 27

            James Rogers, ma ka Halema'i Moiwahine Nov. 28

            Ag@ A. Kapahi, ma Kaimuki, Nov. 29

            Mrs. Bessie Lino, ma ka Halema'i o Waipahu, Nov. 30.

NUHOU KUWAHO

            KAPALAKIKO, Nov. 29 Ua hoike ae ka Honolulu Consolidated Oil i keia la no kekahi mahele puka kuikawa o umi keneka no ka mahele, uku ia ma ka la mau, ma ke ano he makaua Kari@imaka i ka poe pau kuleana o ia hui.

            MANUA, P.I. Nov. 29,- Ua oi aku maluna o 100 mau kanaka Pilipino i piholo a make iloko o ke kai ho@ make Sabati iho nei, he kai hoooe i komo mai a Pahola ae maluna o na kulana kauhale o Maeato ame Ibagzy, maloko o ka okana aina o Capiz, elike me ka lono kelekalapa o ka loaa ana ae i ke keena oihana hoomalu. He makani @ funi ka i pa ue me ka ikaika maluna a kela hapa o na mokupuni. Pilipino no elua la ma ka pule i hala; a ua lilo ia i kumu hoopoino me ka nui o ua poino. Lehulehu na kauhale e kuku ana ma na kapa kahakai i poino. Ua manaoia e nui aku ana na ola i poino i ka manawa e loaa ai na hoike mai na wahi lehulehu like ole mai. E hoakaku ana ka lono kelekalapa mai ka Lunaleka nui mai ma @jay no ka halanaia ana o ia kulauakauhale holookoa e ke kai hoee, o ka hohonu o ke kai ma kekahi mau wahi he 15 kapuai. Lehulehu wale ua hale me ka poe e noho ana iloko i laweia aku @ ke kai i ka hohonu.

            NU HAVENA, Nov. 29, - O ka heluna o ka poe i make i maopopo loa mai ka pauahi mai o ka hale kiionioni maanei o ka po Sabati aku la i hala he eono. Ua komo pu o Allen-Keith, he haumana no ke kula nui o Yale, ka mea i papaa loa i ke ahi oiai oia e hooikaika ana e hoopakele ae i kekahi poe. O Southport, Konetikuta, kona heme.

            EHIKU MAU MA'I I HOOKUUIA ME KA HOOMALU PU ANA.

            Ma ka noho ana o ka halawai kuikawa a ka papa ola teritore maloko o ke keena o ka peresidena ma ka Poakolu aku nei, eono mau ma'i o Kalihi i aponoia ka hookuu ana mai ka halema'i mai o Kalihi, a hookahi ma'i i noho aku maloko o ia halema'i no kekahi manawa aku nei i hala i hookuu loa ia mai, mamuli o ka hooia ana ae a ua kauka aohe on a ma'i lepera. O keia hookuuia ana mai la o keia poe ma'i ae la mamuli no 'ia o ke apono ana a na kauka C.B. Cooper, E.D. Kilbourne ame H.E. Hasseltine, na kauka i hookohuia aku ai e ka Peresidena Trotter, ma ke auo o lakou ke komite no ka nana ana i na ma'i a waiho ae i ka lakou hoike no @n ma'i kupono e hookuuia malalo o ka hoomalu ana.

            O keia mau @a'i eono i hookunia mai la ua kauohaia lakou e hele mau ae e hoike ia lakou iho i na kauka uo ka @naia ana mai, a no ka h@wiia ana mai hoi o ka laau. He poe ma'i wale no keia i lapaauia me ka aiia ehaumoogra ma ka halema'i mu Kalihi, elike me ka loaa ana o ka pomaikai i ka poe ma'i @a i hookuuia mai ai pela no i keia poe.

            Ma ka noho ana o ka halawai kuikawa, a ka papa ola o ke kaukaolelo a ka papa Miss. Mae R. Weir ka lunahoomalu no ka manawa, mamuli o ka hala ana o ka Percsidena o ka Papa Ola Trotter i Maui, O na hoa i akoakoa ae ma ia halawai oia ka Loio Kuhina Harry Irwin, S.S. Paxson, Dr. Paul Withington, ame Joseph Ordenstein, in hoa hou o ka papa i pani ae ma kahi o Rudolph Duncan i waiho aku ia hana, ame ke kakauolelo pokole Juliet Piutti. O keia ka halawai pokole loa o ka manawa i noho ai ka papa, ekolu wale no minuke ame 20 sekona a hookunia ka halawai.

            I kulike ai me na mea i hoomaopopo@a, e hoomaka aku ana ka wehe ana i na aina pili kahakai ma Molokai, no ka hoopulapula ana o na kanaka Hawaii, ma ka mahina mua o ka makahiki 1923; ua nui kupono keia manawa no ka hoomakaukau ana o ka poe o manao nei e hoi aku ma kela mau aina me na mea e pono ai ko lakou noho ana.

HALE O NA ALII O HAWAII

            E malamaia ana ka halawai kumau o ka Hale o na Alii o Hawaii (Ahahui Poo), ma keia Sabati, Dekemaba 4, ma ka Phoenix Hall, hora 2 p.m. He hoolau mamo hou kekahi.

            Ma ke kauoha a ka Iku Hai

                        WM. J. COELHO.

                                    Iku Kau.

6480- Dec. 2.

HOOLAHA

            Ua haalele mai i keia ola ana o Moke Kaiawe, he lala no ka Ahahui Kokua ame Manawalea o na Poola; nolaila, na makemakeia na @la apau e hiki ae ma kahi o M.E. Silva, Alanui Kukui ame Nuuanu, ma keia Sabati i@o, Dec. 4, 1921, hora 2 p.m. no ka hele ana aku ma kana huakai hoolewa. E eleu ae e na lala.

                        W.F. BUSH,

                                    Kakauolelo;

                                                JESSIE ULUIHI

                                                            Peresidena.

6480- Dec. 2.

NO KA HOOLEIA ANA AKU I HOOWELIWELI MAI AI

            "Aohe hoi au i pepehi iaia a make, wahi a Jacinto Suerte o ka pane ana ae imua o ka aha ma kona manawa o ka hookolokoloia ana ma kekahi la he pule aku nei i hala, mamuli o kona hoopiiia ana ae e Sauld Valeneia, he kaikamahine Pilipino, no ka hooweliweli e pepehi iaia a make.

            Ma ka olelo hoopii a Sauld, kekahi o na kaikamahine Pilipino u'i maloko o Honolulu imua o ka aha, a o ke kumu hoi o ko Jacinto hopuia ana, ua hooweliweli aku o Jacinto iaia e ki i ka pu in a no kona ike aku iaia me kekahi kanaka okoa Wahi o ka Sauld moolelo imua o ka aha, uo kekahi manawa ko Jacinto hoopilipili mau ana aku iaia me ka manao @ lilo oia i wahine papa, eia @e mahope o ka hala ana o kekahi manawa o ia hoea mau ana aku o Jacinto, ua hoomaka kona konakona iaia me ka makemake ole, eia nae aole i lilo ko Sauld hoihoi ole me ka hoahihiu mai inia aku i mea nona e hoopau ai i kona hele ana aku.

            "Ua koi mai o Jacinto ia'u e mare aku me ia, a i kuu manawa i hoole aku ai i kana noi, ia manawa oia i olelo mai ai ia'u ma ke ano hooweliweli e ki i ka pu in a oia e ike mai ana ia'u e hele pu ana me kekahi kanaka okoa aku."

            Ua noiia mai o Jacinto e ka aha e hoakaka aku no nei hoakaka a Saluda, ua hoole aku oia i ka oiaio o ia moolelo, a wahi ana imua o ka aha, o ke kumu ka o kona hele ana ae i ka hale o ke kaikamahine no ke koi ana ae no ia i ka makuakane o Saluda no ka hookaa ana aku iaia i kekahi huina dala ana o ka aie ana iaia.

            "Ehia au manawa i hoea mai ai imua o keia aha?" wahi o ka ninau a ka lunakanawai. Lightfoot i ka Pilipino.

            "Eha manawa," wahi a ka Jacinto pane.

            Alaila ninau mai la ka lunakanawai i ke kaikamahine," he maka'u io no anei oe iaia nei?"

            "O, he nui ko'u maka'u no ka make iaia nei, " wahi ana.

            Ia manawa i ninau mai ai ka lunakanawai ia Jacinto, ma kou haawi mai i hona o $1000 a ma kou hoi aku iloko o ka halepaahao e noho ai hookahi makahiki, o ka hoopa'i hea o keia mau mea elua kau koho?

            "Ua makemakeia kekahi kanaka oki lauoho a kahi umiumi maloko o ka halepaahao, a oiai ua lohe au he kanaka akamai loa oe ia hana, manao au o kou wahi maikai loa ia e noho ai," wahi a ka lunakanawai.

HOOPAKELEIA KEKAHI KAIKAMAHINE EIWA MAKAHIKI.

            I ka nana ana aku aole i piha iaia na makahiki eiwa aka nae o ia kona mau makahiki o ka hoike ana ae ia Miss Luey Ward, ka akena o ka ahahui Humane, i ka manawa i loaa mai ai ia kaikamahine iaia e kakali ana maloko o kona keena. He moolelo ka ia kaikamahine o ka hoike ana aku ia Miss Ward me na waimaka me ka hauhau uwe pu, e pili ana no kekahi keiki umikumamakolu makahiki i pee mahui o ke alanui me ke kakali no kona maalo ae oiai oia e hele mai ana i ke kula, a hono aku la e kauo iaia iloko o ka !!helehele. Ua hoao ia keikikane e hoohina iaia ilalo, a no ia hana ana pela i piha loa ai oia i ka maka'u.

            Wahi a ke kaikamahine ua hoike aku oia ia kolohoia ana on a e kela keiki i kona makuahine a ua kamailio aku kona makuahine i k makuahine o ke keika, eia nae aohe no ia he mea e hao iho ai ka hana kolohe ana mai a ia keikikane iaia. Ua hoomau mai no kela keiki i ka pee ana mahai o ke alanui iloko o ka nahelehele a i kona maalo ana ae me kekahi o kona mau hoakula ua holo mai la kela keiki e hopu iaia ame kekahi mau hoakula e ae on a. I ka pau ana o na olelo a ke kaikamahine i ka hoikeia mai imua o Miss ward ua uwe iho la oia. O keia ka moolelo a ke kaikamahine i hoike ole ia ae kona inoa, o ka hoike ana ae ia Miss Ward.

            I ka lohe ana o Miss Ward i keia moolelo ua hele aku la oia e huli i ke keiki kolohe a loaa aku la iaia, he wahi keiki oopa oia ua okiia oia mamuli o ka ma'i ma kona wawae, a o ke kumu hoi on a i hele ole ai i ke kula. Elima manawa ke okiia ana o ka wawae o ua wahi keiki la a maloko hoi o eono makahiki ia mau okiia ana on a. Ua laweia aku ua wahi keiki la i ke kula hoopololei a mamuli o kona ma'i ua hoihoiia ae i ka Home Leahi malalo o ka hoomalu ana no kona lapaauia ana mai.

            I ka manawa i laweia ai ua wahi keiki kolohe la i ka halekula hoopololei o ka pau ana no hoi ia o ke kolohe hou ia ana o ke kaikamahine. O keia Humane Society kekahi e hoopomaikai pu ia aku ana me na dala he $275.000 i noiia mai na kokua mai ka lehulehu aku mailoko a o iwakalukumanakolu mau ahahui ma keia pule iho la. He nui aku na hana maikai a ka Ahahui Humane i hana ai no ka pomaikai o na keiki ame na makua pu, a e hoomau aku ana ia ahahui i kana hana ana elike me ka loaa mau aku o na kokua iia.

HOLO OLE I KA PAPA KA AE NO KA HOIKE KII ONIONI

            Ma ka halawai a ka papa o na luna kiai o ka noho ana ma ka po Poalua nei ua lehulehu na ku e i komo ae mai na elele ae a ka ahuhui Outdoor Circle ka Interehureb Federation, ke kumu kula o ke Kula Kiekie Makinele, ke College Club a mai na makaninana ae e noho kokoke ana ma Kamaki Kuea no ka hooliloia o na puka o Honolulu i wahi hoikeikekiionioni no ke kii Dempsey i hakaka mai nei me ke kanaka Palani.

           A oiai ua pili kela ku e i na paka apau o ka lehulehu ma ke ano laula o ka waiheia ana ae e Mrs. A.J. Campbell, ka elele mai ku OUtdoor Circle ae, eia nae ua waiho pololei ia ae ka hoohalahalu e kue ana i ka hoikeike kiionioni i hoolalaia e hoikeikeia ana maloko o ke Kuea Kamaki, he kiionioni e hoike ana i ka hakaka ana mai nei o Dempsey, he kanaka Amerika, ame Carpentier, ke kanaka Palan@ Ua laweia keia ninau a noonooia e ka papa, a he eleu mau noi i hookomoia ae mahope o ke kamailioia ana e na hoe. Ka mua, e noi ana o ka palapala ae i haawiia aku i ka poe hoikeike kii onioni, e hoololiia a i ole e hoopau loa la; o ka lua o ke noi e hoopauia ka palapala ae e haawi ana ia William F. Aldrich j@ke kuleana e hoikeike aku i ke kiionioni maloko o ke K@ea Kamaki. Ua holo ole keia mau @ a elua ma ka manawa o ke koho ana mamuli o ke koho o M.C. Pacheco ame Lester Petrie ma ka aoao "@" me ke noi mua, a ma ke koho ana hoi a Petrie William McCllel@ sme Charles Arnold ma ka nono "ae" ma ke noi elua.

            Ua ho@kak@ ae ka Lunakini Pacho eo i ke kumu o kona koho ana elike me ia i keia ae la m@luna, wahi ana ua kue mau ia mai oia i ua manawa apau e kue ai i ka hoohanaia o na paka i wahi hoikeike kii onioni e ka p@e huli dale ma ia hana, a eia nae ua kokua oia i ka hanwi ana aku i na palapala ae i ka poe uoi mai no ia hana no ke kumu e ku e mau ia ana oia i na manawa i hala hope aku.

            "Ua kulike ko'u manao me ko Mrs. Campell," wahi ana. Ua apono ka papa i ka haawi ana aku i ka palapala ae i ka poe hoikeike kii onioni i noi mai no ka hooliloia o na paku o ka lehulehu i wahi hoikeike kii onioni @ ka poe huli pomaikai ma ia hana. @ kue au mamua i ka @i@ aku o ka Aala Paka i wahi hoikeike no na hana a ka poe hako!koa, a ua ku eia mai @ au no ke ku e ana i ke Kuea Kamaki aole e haawiia i wahi hoikeike kii onioni, aka uae ua koho a@ ma ka "ae" no ka mea, ua ike au e ku e hou ia mai ana no au elike no @ ua koho ana a'u mamua mu ka aoao kue.

            Ma ka hoakaka a J.W. Wadmann ka wahnolelo ma ka aoao o ka Interchurch Feder@hio@i, o ia mau kii onioni e hoikeikeia mai ana he mea hoopoino i ke kulanakauhale.

            "O ka hoikeike ana ia mau ano kii ma keia hapa o ke kulanakauhale Honolulu ke manao nei au he mea hoopoino i ka inoa maikai o ke kulana kauhale a ke waiho aku nei au i ka'u kue ma ka aono o ka Interchurch Federation."

            O A.A. Young kekahi i hoike aku i kona manao ku e no ka hoikeike kii onioni i hoolalaia. Wahi ana. he @ on a aina au e pili kokoke anu i ke Kuen Kamaki, a ina 'aole ke aupuni kulanakauhale ame kalana e lawe ana i kekahi keehinahana maluna o keia kumuhana e lawe mai ana no he @pii kipaku i ka mea e hoikeike ana i kela kii."

            O Robert Booth a ka Hui o Fred L Waldron Ltd., kekahi i hoike ae i kona mau manao ku e no ka hoikeikeia o na kii onioni ma ke Kuea Kamaki, pela me Mrs. Lyons o ke College Club, @e Mrs. Day o ka Ahahui Outdoor Circle ame Miss Matthews, kekahi o na kukumukula o ke Kula Kiekie o Makinele, ua ikaika ka lakou kue no ka hoikeike o na kii onioni ma kahi ka kuke loa i ka halekula.

            Ma ka Eben Low hoakaka hoi na kue oia i ke kauia o ua papa hoikeike no na hoolaha ma ua wahi kokoke loa i ke Kuea Kamaki. "O ka manawa kupono loa no ke kue ana o ia ka manawa i waihoia mai ai ke noi, aole i nei po, ke ahiahi keia e weheia ai o kela hoikeike kii onioni. He kokua nui au i ka hookaawaleia o na papa no na hoolaha o kuku mai la ma@ na alanui, aka nae, o ka hooka@ ana aku in Mr. Aldrich me kana mau mea hana apau mahope iho o ka @ ia ana aku @ oka hiki iaia ke hoikeike i kana mau kii onioni ma kela wahi, e lilo ana ia i hana kupono ole.

LAWE KA PUUKU HOU I KA MANAHOOKOU OIHANA

(Mai ka Aono I Mai.)

Lewis, ua komo koke mai oia e hoe pakele ae i kekahi kulana ano maikai ole, ma ka wae ana ae ia Mr. Thomas Treadway, no ke kulana lunahooia no ke Teritore, me ka waiho ana mai hoi i kona inoa, imua o ke k@mit@ kuwa ena, no ka haawi ana aku i kana @ no ana.

            Ma ka oleloia, he kanaka okoa loa no ka ike Kianina Farrington i noonoo ai no ke kulana lunahooia, ma kahi o ka Lunahooia Hopkins, aka no ka hoo mau ole ia aue aku o Mr. Treadway maloko o ke keena o ka puuku, pela oia i manao ai, he hana maikai nana ka hookiekie ana ae i kekahi kanaka ana i manao ai ua loaa iaia ka makaukau piha, e lawelawe i na hana apau o ke keena o ka lunahooia; aole @a@ keia mamuli wale iho no o kona manao, aka mamuli o ka manaoio ana, pela wale no e ala ole mai ai he mau @loku ana iloko o na alakai o ka aoao kalaiaina Rupubalika.

            He 85 mau kulana oihana i kea aku ka mana hookohu iloko o ka lima o ia puuku o ke Teritore, o ia hoi iloko o k keena kakaukope o ke aupuni, ame na keena auhau iloko nei o ke Teritore, aia a noho pono aku ka puuku hou ma kona kuleana, e ikeia aku ai no hoololiloli ana i hooholo ai e hana oiai oia e noho ana he p@uku no Hawaii nei.