Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 3, 20 January 1922 — Hoomoeia ke Kino Wailua o ke Alii Kalanianaole ma Maunaala Moe Kaoo o na o na Hawaii i Komo Maloko o ka Huaka'i Hoolewa Alii me ke Ku i ka Nani ame ka Hiehie ke Nana Aku [ARTICLE]

Hoomoeia ke Kino Wailua o ke Alii Kalanianaole ma Maunaala

Moe Kaoo o na o na Hawaii i Komo Maloko o ka Huaka'i Hoolewa Alii me ke Ku i ka Nani ame ka Hiehie ke Nana Aku

}Joko o ka 1™ oehia a ku i ka ho.alohalohā o Aloha Oo nmo llawaii Po- j noi, e meleia mai ana o ka bana, na Wo olioli hoaoae, mo n;i kulu wa'maka mai na lihilihi inai o na makaainana, a iloko hoi o na kahili ame na pulo 'alo'u, e hoopuni anu i ka lialolua o na Alii mauia ae nei o Mnunaala, e ku poaia['Uniia ana o na ahahui Hawaii, i hoomooi» aku ai ke kino •wailua o lys KeikUHi Kalanianuolo, 'ke koikialii ho-1 pe loa o Hawaii nei, ma ko aiwaTtoa o k« la Sa*bati aku la i hala. i 0 ia huakai hoolowa o ke Koiklalii j KalAnianaole, keknhi ia o na huakai aui i ikoia, me ke ku no hoi i ko 'Hapu- ( kapu, w* V» eehin, me ho moa ta, he moi oia, e noho ana ma ka noho kala-'. uou o Ilawaii noi; he hoiko ana mail koia i ka nui makeo amo ka minamina ! o na makaainana, no Kalanianaole, ka oiea a lakou i nana mau aku ai, a'ij kapa mau aku ai ke Koikialii o Hawaii; nei. Oiai he Keikialii o Kālanianaolo mn 1 ke ano he makaainana, he olele lahui j hoi no Hawaii nei i ka ahaolelo laluii | ova Amerika, he kanaka nui ko'ikn'i oia, iloko o ka nuonoo o na Hawaii, 1 ;.mf nu lahui like ule o nolio ana m;i koia Teritorc. kela ano ho koikialii uo na ma3ta-.-.iuana, ua apo mai ko aupuni o Ha- j waii nei, pela hoi ke au'puni o Ameiika iaia, ue na manao hiipoi, ma o ke koain pu ana mai o na luna oihana kiokio 0 keia Teritore, na luna oihana o ko au«puni foderala, na aliikoa kiekio o ka oihana kaua, ame ka oihana koa, aole wale no, iloko o ka auamo like ana i na haawe luuhm o ke kaumaha ame kō' k&nikau, no kamea i hala, n'ka ma ke komo pu ana mai kekahi iloko o ke 'kai\ iiQ»kiw au«4 h<» i 7ia hoohanohaoo kieki* ana maluna ona, me be mea la, oia kekahi o na aliikoa kie- j kie loa iloko o x ka oihana kaiut. Ki ldaliu Ana o ka. Huakai 3kTa ka hora olwa o kela kakahia"sa Ba i bati, aia na ahahui like ole o na Hawaii ma ko lakou mau ,wahi i hookaawaieia xnaloko o ka pa'lii, kahi i ku laioa ai, me 'ka hookaawaleia oloko o ' ke kahua o ka pa, no ua ahahiii <wale no, oiai hoi ka lehulehu o hoopuui ana Lawaho o ka pa'lii, e ako ana e ike aku 1 ka hoomaka ana o ka huakni e nee aotfka o Maemae. v 1 ka hookokoko ana ae o ka manawa ma kela kakahiaka i ka hora umi, ua hele oloko o ke keena kalaunu, kalii i warhO ai p ke kino wailua o ke keikialii, malalo o ke ku kiai umiu ana a na ahahui, a piha i ka poe i konoia, niai na luna oihana 'kiekie o na aupuni kuloko, ahiki nku i na luna oihaW fcderala ame na aliikoa, a i.ke kani ana o ka hora umi, i lawelaweia ai ke auaina haipule hoomanao maluna o ke kino■*rt\lua o ke keikialii, mal'alo o ka Bihopa John I>. La Moihe. Mahope iho o ka pau ana o jia hana haipule i hoomaka ai ka. hoomakaukau ana no ka lawo ana.mai i ka pahu kupapau nowaho o ka halealii, a iloko no hoi o ia manawa hookahi, i hoomaka ai ke ka'i ana o na pualikoa like 010, mai ko lakou mau wahi i hoonioana ai, nouka o ke alanui !Xuuanu. 3Ce Ka'i Ana o ka Hiiaka'i Oiai ka manawa e nee ana imua, i hpomakaukau ae ai na poola, me ko lako|i kahiko piha he aahu kookoo, i 'kff kaula e huki ai i ke kaa o ka paliu kul»apau, nia hoi na llawnii ke ku makaukau la, ma ko lakou mau wahi, a i ke ka\i ana o ka pahu "iloko o ke kaa, ua haawiia ka hoailona, me ke kauoha i na ahnhui e neo, o ka wa ia i oni mai ;ii kela ame keia ahahui iinua, a iloko a»o hoi o ia manawa hookahi, i hoomaka ai ke kani ana o ka pukuniahi maluna o Puowaina, ma ka liora umi kumaniaitahi iponoi o kela kakahiaka. He ku i ka nani mo ka hiehie ke ano ka huakai e ka'i ana, aia kela ame kpia ahahui, iloko o ko lakou mau aahu m.tfkalike; o ka malie o ke ka'i ana, me ka mokumoku ole o ka huakai, o ka mea ia nana i hooi loa aku i ka nani arae ka u'i o ka huakai. Aia hoi ma kela ame kei 4 a aoao o na a3anui, e ka'i n#i o ka huakai, a maluna o na kauhale, na 'kanaka he mau kaukani, o na lahui like ole, kahi i ku inai ai, nana i ka nee o ka huakai imua, * iloko o ka waha o kpla ame keia moa loheia aku ana na leo mahalo no ka xiui o ka huakai, pela. hoi ko ku i kf hiehie ame ka nani, i loaa ole nvai i ke kahi mau hoolewa alii mamua aku.

Hookahi Hora a Oi ke Ka'l Aua ] | Mai kn hoomnka ana o ko poo mua i 0 ka hun'kai o ua aUahui c nee, a mar! kn mannwa hoi i kani ui o ka pti kuniahi mua. loa, ahiki wale no i ke komo ana o ka pahu kupapau, maloko o ka pa .ili/ia, ua ,piha ka hora hookahi a oi, o i ko kani mau ana o ka pii'kuniahi i kela J ame 'keia minuke; a ina paha no ka ! Hoomaka o na puali koa, i ko ka 'i ana j | mailoko aku o ka pa'lii e piha okoa ana ' he elua hora <i oi, a'aila hooa ka hapa j hope o ka huakai no ka ilina. 1 ! 'ka hoea ana o ka makamua o ka huakai o na aliahui no ka pa ilin», ua hookomoia na ahahui iloko, mo ka lawe ana ao o kela nme keia ahahui, i ko la* \ ij|'oa mau wahi i hookaawalela, oiai hoi [ ika bana Ila.waii e paani ana i na mole 1 hlnipule, i kupono uo na hana hop« ma- i luna o ke kino o ke -keikialii. j "Mahope iho o ka lawelaweia ana o I j na hana haipulo hopo loa, maluna o ke j | kino o ke Keikialii Kalanianaole, ua { hookuuia aku la ka ,pahu kup.ipau n > j i'loko o ka halelua i hookaawaleia. a h«ū . | aku la ka lepo i ka lepo, elike me ke i ano nlau o na kino honiia apau. J He Huakai Nui Laa . Un ka oleloia, e ka poe i ike i na hoolewa o na alii kiekie o 'llawaii n<?i, 1 hala ni'ia, o ka hoolewa o ke Ki'ikiI ulii Kalanianaole kekahi o na hoolewa | nui hookahi i malamaia, aolo o ka nui [ wale no, aka o ka nani pu kekahi, mv nmli o ka nui o na ahahui Hawaii i komo, na hina oihana anpuni, na aliikoa ame na puaiikoa, a hui pu ilio me ka-malie o ka nee ana o ka huakai, ua lilo kela hiona, i mea na ka lehulohu e. hoonianao mau ai, no Tc6" ku maoli i ke k\ildrjravkauinaha a kanikan, no k 1 I koikialii hope loa o Hawaii nei. j Mni ka hoomaka ana aku o ke alanuī r J Moi ma ka .pa'lii, ahiki wale no i ka | j puka e komo r»c ai iloko o ka iiina i 'ma Maunaala, ma ke alanui Xunahu, ua liele na aoao apau o. kela mau alanui, a pihn i na kanaka, o na lahui like ole, e hoike mai ana i ka nui o ka niakee iirr?e ke ohohia o ka lehulehu, e kilohi hope aku, i kekahi 'o na hiona, n lakou e ike hou ole aku ai ma keia mua rtku.. Mo he mea. la, aia m.i k.ahi o ke kannlima kaukani ka nui o na kannka, i ike kumnka i kela huakai hoolewa, oiai e

k& i ana nouka o ka ilina, aole no hoi ho mau hana hookeke, a mau hana uluao'a paha i ikeia ina/kekalii mau wahi; »ka o ka uialuhia ke kaumaha anie ka īuinamina, ka mea i hekau iho maluua o na mea apau. Nui na Ahahui Hawaii Ma na hoolewa alii i hala aku, mamua o ka lioolewa o K C 'Keikialii Kalanianaole, aole loa he hoolewa i ikeia ai ka nui muoli o na ahahui Hawaii i koīiio, elike me keia hoolewa, a ina no paba he niau ahaiiui ka i komo i na hoole-wa alii mamua aku, ua hapa mai no ia. no ka mea, ua oi loa ae ka nui o na ahahui Hawaii i keia manawa, a ua pii mahuahua loa ae no hoi 'ka nui o na lala, pela iho la i hiki ole ai ke loaa mai ka nui o keia lioolewa i na hoolewa alii e ae. O na aliahui i komo ma keia hunkai hoolewa. o ke keikialii, o ia na ahaliui o na haumana o ke Kula Kamehamelia # j mai iia kaikamahiiie, a na 'keikikane, ka Hui Opio o na Moremona ame ka | Hui Manawalea; ka Hui Oiiwi o na i Kano ame na Wahine; ka Hui Kaahu-{ manu, ka Hui Kalama, ka Hale o nik • Alii o Hawaii; e ka'i ana iloko o keia j mau ahahui, na keiki ahiki aku i ka poe 00, o 'kekahi ipoe o lakou, ua komo mau iloko o na huakai hoolewa alii mar mua aku. > - Ka Ahahui o na Mamakakaua, ka Ahahui Kamehameha, ka Ahahui Poola, Im 1 lalUa keia mau ahahni, ka Ahahui Pueo, mai na kane a na wahine, ka Ahahui Lunalilo mai na kaue a na wahine, ka Ahahui o na Kaukaualii o Hawaii, ka Ahahui Kahikiku, he mahele ke : a o ka Ahahui o na iMamakakaua, a mawa- ; ho ae o keia inau ahahui o na H&'waii, i»a kahuma'i o ka Home HoohanauKapiolani, na keiki o na # 'kula Punahou.! Kula Kiekie o Hawaii, Kameh&meha, { ke kula a'o koa ame na keiki a'o koa. ! Ka Nea Ana © ka Huakai | •Malalo iho nei ka papa hoonohonoho, | no ke auo o ka nee ana o ka huakai hoolewa alii; -Na makai kaulio. Ka mea alakai i ka. kuakai. Puali'kon Iwakalua-kurbamakiihi. •Ka Batnliona Elua me ka Banv Bataliona Kuikawa me na pukunialii. j Baialicma kui'kaWa ,me ka Bana. " ( ; Sd?tnliona o ka Kaua Moana, i Bana Puhiohe oka Oihaua Kaua.' \ Pualikoa Maiina. # ■ Pnalikoa Marina llelu 2. 'i Pualikoa o na (Mokuluu. i "Elua Bataliona Puali Kiai Lahui. Ka Bana o Sana Lui. Ka o na Koa o ke Kula o Ha- I Waii. I Ka Puali o na Koa o""Punahou. | Puali oua Keiki oke Kula Koa. j Puali o na Koa o Kamehameha. • Koa Pelekane. Xa Keiki A'o Koa. Bana Puhiohe €o"ncordia. Ka Ahahui Pueo, na kane me na >Wahine. Ka Ahahui Lunailo, na kane -nie na «■aliine. Na Kaukaualii o Hawaii. Ka Hamuku liui nie 'kona mau ukali. Ka Puali Makai. Ka Bana Hawaii. Ka Ahahui o na Keiki,Kanicliamcha. Ka Ahaliui o na Kaikauialiine Ka-

m<»hameha. Ka Aliahui Poola. .. Hale o iia Alu o llawaii. . . Hui Oi«io o na Morcmo»a. lfui 3fanawalca. Bana o ka Oihana Kana. Hui Oiwi o na Wahine. , Hui Oiwi o iia 'Kaue. llui Kalama. Hui Kaahumanu. * Hui o na Hoitte Hoohanāu iKapiōlani. Xa Kahu o Jtc Keikialii. >.'a Kauka o ke Keikialii. Xa kahuiiapule o na ihooinana like 0104 Kc kahunapule nana e malama i ke auaina. Ka Akukina Keneīaia. K"a Ah?«hui 0 na Mamakakaua. Nn Poola e hu'ki ana i ka pahu. Ma kela anie keia aoao o ka pahu kupapau ka poo hapaf paliti, ,amc ka poo paa i ua kahili Jiilii,. ka poe paft i aa kahili nunui. , Ka Ahahui Kamehameha. Ke Kaa o ke KaiualiiM-ahine Ka!anianaole. ke KamaliiwaWno Kapiolani, «nīe ke Kaukaualiiwahine Keomailani. Kr kaa o ke Kanialiiwahine K«atvanaiiakoa anie ke Kaukaiialiiwahiiio ifaria Piikoi Parkcr. Kaa o ke Kiaaina 0 Hawaii. Kaa <■• ke Keuerala nve kona nmu ukali. Jvaa 0 ka Lunakanawai Kiekie nie kontf mau koleua. Kaa o ka; I*crcsidena 0 k'e Senatc. Kaa o ka Lunahoomalu o-ka. Hale 0 na Lunamakaainana. - Kaa o ke Kakauolelo o Hawaii.. Kan 0 nn. Kauikela. i Kna, 0 na l'kali 0 ke Kaa 0 ka Meia o t Honpluln. Kfta 0 na poo o jna Keena .o ke : T-e--ntore. Kaa. o na hoa 0 ka ahaolelo. Kau o na luna oihana federala.. Kaa 0 na Lunakamiwai Katiptiūi. ' Kaa 0 na Lunakiai. Ka lehiilehu. 1