Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXI, Number 48, 30 November 1922 — He Moolelo no KA MEAHUNA POHIHIHI A I OLE Ka hoohokaia Ana o ka Manao Puuwai o ka Mea Lili-He Moolelo i Piha me na Wiliau o ke Aloha [ARTICLE]

He Moolelo no KA MEAHUNA POHIHIHI A I OLE Ka hoohokaia Ana o ka Manao Puuwai o ka Mea Lili-He Moolelo i Piha me na Wiliau o ke Aloha

kc ake e ike pono i ke kumu o kela nakeke, nana i hooT.«r.va ma: iala. kulou aku la ua kanaka nei imua, me ka par--, ze i ka nahelehele, aia hoi ike aku la oia e noho mai O kahi pouliuli, he \vahi keiki uuku, a huki mai la • k'-ra "ima. "•-•-k--.:knlu rie la oia i ke keiki uuku imua o kona alo, me V , a-ia aku : "Heaha kau hana maanei nei e keia keiki?" \c: c : maopopo ia'u," i pane ae ai no hoi ke keiki uuku, me Va :c- <-• ka mea i piha me ka maka'u. : "e r.e mea la. ma ke ano o kau pane, aole he maopopo iki rc o ka-: hana o ka hoea ana mai nei no keia wahi" i pane a: ' Keoni. me ka minoaka ma kona mau papalina. "Au---i r.r. c hoi pololei oe no ka hale, a mai hele hou mai oe - wāhi, e hoomakakiu ai ia'u,! Ua lohe aku la anei oe?" Ac." r .vahi a ka opio me kela ano nunuha no ona. " hc:e koke hoi ha oe i keia manawa!" me ka hopu okoa ?.ra '.k-: Keoni Naika ika poohiwi oke keiki opio, a kula'i r/-:u :a iaia. o ka hoi pololei aku la no ia o ua kanaka nei no • r -:.e. ao!e no he mamao mai ka halepule aku. 0 :* ka'u e kauoha aku, e hookaawale loa oe ia oe iho mai \-± '.Vc-iafiga aku, o ike auanei oe e kena kepolo eleele i kou n : ;ah:!aia e a'u." : -.vahi e maopopo pono ai, ia kaua e ka makamaka helu- :■ -,*:u. ka nee pololei ana o keia moolelo, e hoihoi aku ana ka mkakau moolelo ia oe ihope. M.-iloko o ka rumi aina o ka home o kekahi kahunapule nor.a ka inoa o Kale Edimona, e noho ana oia, me kona ma-k-ahine. no ka ai ana i ko laua aina kakahiaka, ma ka la hope ka makahiki. I-ok'-. o na kamaiiio mawaena o ke keiki ame ka makuahine, : :• :r.-T.ri:::o aku ai ke kahunapule Kale Eelimona: kuu makuahine, he leka mai nei ka'u na Mr. Garipa o >1-..-.. Ua kakau mai nei oia ia'u, e noi mai ana e hoakaka j na mea e pili ana i ke Kula Lovela no na kaikamahine • a :a ninau pu mai nei no hoi oia ia'u, ika mea pono, - ana no ka hoonaauao ana i kekahi keiki opio. Wahi : • - hoaloha nona, he kanaka ua make kahiko kana wahine, rr":'-:e mai nei oia ma Aukekelalia, a ua waiho aku i ka • ana i kana mau keiki elua, he mau mahoe malalo ona, ■?-.au keiki keia o umi-kumamaiwa makahiki pakahi he kai--.--..ahine me kona kaikunane, he uuku loa ka hoonaauao i 1 a la?:a. Ma ka'u noonoo aku, ua hoopilikia loa ia ka - - Mr. Garipa no kela mau keiki, pela oia i makemake '■ k.'i" - n -ku ma'una o kekahi poe okoa, ka hoomaopopo ana, :a - ea e pono ai na keiki a kona hoaloha." • . . ka mea oiaio kena ea, alaila ua oi aku ka pono, e kaa - . -ralama ana i kela mau keiki, i ka poe okoa, aole hoi . . ka malu o Mr. Garipa," i hoakaka aku ai ka makua- - : kona manao. • i ke no au, aole no ou hoihoi ia Mr. Garipa mai kinohi . :::a:na. o ke kumu paha ia o kou manao-ana na ka poe • : e maiama i kela mau keiki, aka nae ua makee loa o Mr. a no ka pono o kela mau opio. Wahi ana, he nui na hoo- ■ ka honnaauao ana i na keiki, maloko o na kula ma Lada- : a r..aa lna kela mau opio ika noho ana ma na aina ku-no'aila-ma kona manaoio, ua oi aku ko laua noho ana ::a ku!a o na kuaaina, mamua o na kula o k'e kulanakau"Pehea i manao ai o Mr. Garipa, o oe iho la ka mea nana • ••.•-•'-•ma<->p'»po aku no ka hoonaauao ana i kela mau opio?" - -.hi a ka makuahine. ' h-.akaka aku no au ia oe i ka mea oiaio e mama. Ua : 'ikpa:: loa ka manao o keia mau keiki, kekahi i kekahi, aole 'ana --akemake iki e kaawale mai kekahi mai, pela iho la -".ana • ai o Mr. Garipa, e hookomo ia Miss Josepine Wakona • > o ke Kula Lovela o na wahine opio, me kona noi pu e noho ke keikikane me a'u o kona inoa o Gai Wakona, , n r -< halike oia ike ano o kela opio, ua like me kekahi k : ki ahiu, i hoolakalaka ole ia. Pehea nae kou manao e mama? E ku-e ana anei oe, i ka ; - a ana mai i kekahi kanaka opio maloko o ko kaua home Manao «iu. aole a'u mau ku-e ana aku, e lilo ana kela keiki - ; i keiki hoolohe. a kokua mai i na hana o ka hale nei." ina :•('a. ua pono ae la keia manao, a e kakau aku ana au - . M- ' jaripa. me ka hoakaka aku, ua apono au i kela manao • r ■ ka hoihoi mai ia Miss Josepine Wakona maloko o ke \ a i "vc!a. a e hoihoi mai i kona kaikunane me a'u e noho n e k .'u lilo i kumu na kela keiki, no ka manawa o hookahi -.kah.'iki." :c < <olu la mahope mai, aia hoi, ua hoopiolokeia ka manao -a .- nikaniahine opio oloko o ke Kula Lovela, mamuli o ka 'a ana mai o kekahi kaikamahine hou, i haumana maloko -la K-ula. Oia kekahi o na kaikamahine u'i, me ka hiehie kona kulana, e komo ai no na manao lili iloko o kekahi r -.u kaikamahine nona. :i< kr. no hoi o ia manawa hookahi, i hoea mai ai ka malihini -. ke kahunapule Kale Edimona, o ia ke keikikane, a kaiku- • .ne . ke kaikamahine, i noho aku la maloko o ke kula o na v. ahine opio. '■"a apoia aku kela keiki malihini me na manao pulama e ke kahunapule ame kona makuahine, oiai hoi kela keiki malihini, : nana mai ai i kena mau makua hou, ma ke ano kanalua, no k- laua lilo. i mau makua kupono a oluolu, e maikai ai kona n ho ana ma keia home hou. .♦la ka manawa mua loa a ka Rev. Edimona i hele aku ai e pu me na kumu o ke Kula Lovela, ua hoikeia mai la iaia, aole he rumi kaawale i koe maloko o kela kula, ua hele a piha ; na kaikamahine, aka nae, mamuli o kona hoakaka piha ana ak.i : ka moolelo, o ka haumana hou e hoea mai ana, a mao ka oluolu o kekahi kaikamahine makua ole, elike me k-. Mi=? Josepine Wakona kulana, pela iho la i loaa ai ka ru.*ni o keia kaikamahine. O keia kaikamahine makua ole, i ae mai la i kona rumi, ma- ' ko olaila o Josepine Wakona e noho ai, o Teodo'ra Lanada k.-.:ia inoa, he kaikamahine waiwai oia, a no na makahiki lehnlehu kona noho ana maloko o kela kula. Iloko o kona wahi wa uuku loa, i make ai kona makuahine, a mamuli o ke kaumaha o ka manao o kona makuakane, no ke 7 a make ana oka wahine, ua waihoia mai la ka malama ana ia Teodora malalo o na Miss Lovela, he mau hoaloha no na makua o kela kaikamahine. La hoohala nui o iMr. Lanada i kona manawa ma ke kaai:e.e ana, me ka manao o ke kumu ia e hoomamaia ae ai kona mau manao kaumaha no kana wahine, a he ekolu makahiki 9

mahope mai, ua make aku la oia, a koe iho la kana kaikamahine, malalo o ka malu o kona mau kahu hanai, a mamuli o ka waiwai o keia kaikamahine, ua lilo oia i punahele i kona mau kahu, a e hooko mau ia ana no hoi kana mau mea apau e makemake ai. O kekahi o na mea ano nui loa iloko o ka noho ana o kehi' kaikamahine maloko o ke kula, o ia no kona ae ole, e moe aku kekahi kaikamahine me ia maloko o kona rumi, a o kona no noi kekahi o na rumi nani loa, maloko o kela kula, me ka lili o kekahi poe kaikamahine i na mea hoonani o kona rumi. O ua kaikamahine nei kekahi maloko o ka rumi hookipa, i ka wa a ka Rev. Edimona, i hoea aku ai e noi no ka aeia mai o Josepine Wakona, e noho maloko o kela kula, ua lohe oia i ka hoole ana mai o na Miss Lovela, i ka hoi aku o kela kaikamahine ilalo, mamuli o ka piha loa o na rumi. Ua hookahaha loa ia ka manao o ke kahunapule no kela hooleia ana mai o kana noi, nolaila hoomaka aku la oia e hoakaka i ka moolelo o ke kaikuahine me kona kaikunane, a i ka hooki ana iho o ka haha'i ana a ke kahunapule i ka moolelo o kela mau keiki, ia wa i ku koke ae ai o Miss Tiodora Lanada iluna, a pane mai la: "Auhea olua e kuu mau kahu, ua hiki ia'u ame Miss Wakona ke moe pu maloko o ko'u rumi, ina olua e ae ana e hoi mai kela kaikamahine e noho ma keia kula." Oiai he punahele o Miss Tiodora Lanada maloko o kela kula, ua apono koke ia mai la kona manao, aole nae no ka makemake maoli o na Miss Lovela, aka aole o laua makemake, e hoehaeha mai i ka manao o ka laua kaikamahine hanai; nolaila, pela iho la i hiki ai ia Josepine Wakona, ke komo iloko o ke Kula Lovela. MOKUNA 11. Ma kela noho ana aku o Josepine Wakona me Tiodora Lanada, ua lilo koke laua i mau hoaloha maikai loa, oiai nae he kaokoa loa ko laua mau ano, ma ko laua kulana, a ma ke ano o ko laua mau kino. He kaikamahine ili haula o Josepine, eia nae he hoihoi mau kona ano, me ka ikaika o kona kino, a o Tiodora hoi he onawaliwali kona kino, a he ano kamalii kona mau noonoo, ame kana mau hana. Ma kekahi la, ia laua e noho ana maloko o ka rumi, kamailio aku la o Tiodora i kona hoa, i ka i ana aku: "He mea ka'u i makemake ai e hoike aku ia oe e Josepine," wahi a Tiodora, me ka paa ana ae i kekahi leka iloko o kona lima. "Heaha auanei, ua makaukau au i na wa apau e hoolohe aku ia mea e Tiodora," wahi a Josepine me ka piha hoihoi. "Ua lohe no anei oe, ua hoopalauia au i ke kane?" wahi ana me ka pupuku ana iho nae o kona mau ku'emaka. "Heaha kau e pulapu mai nei ia'u e Tiodora?" i pane aku ai no hoi o Josepine, me kona noke okoa ana ae i ka akaaka, mamuli o kona manao, he mau olelo paani wale no ka kona hoaloha iaia. "O ka oiaio loa keia a'u e kamailio aku nei ia oe e Josepine, ua hoopalauia au i ke kane. I ko'u wahi wa he elima wale no makahiki, mai ia manawa mai ko'u hoopalauia ana, aole keia he mau olelo pulapu a'u ia oe e kuu hoa." No keia hooia ana aku a Tiodora, ua hoopalauia oia, ua noke okoa ae la o Josepine i ka akaaka, e hoopiha ana ialoko o ka rumi me kona leo nui, a ninau mai la: "Ina aole au mau ku-e ana mai ea, alaila e ninau aku ana au ia oe, e oluolu hoi oe e hoike mai i ka inoa o ke keiki, i kaa ai iaia ka hanohano o ka lilo ana i kane hoopalau na kaua," me ka hopu okoa ana aku ia Tiodora ma ka puhaka, a hoonoho mai la iluna o kona u-ha. "O ka inoa o kuu kane hoopalau, oia o Hahaki Naika, he kanaka kino loihi oia, i aneane elike me kou kaikunane, a penei i hoea mai ai i ko maua hoopalauia ana. 'He hoaloha pilipaa loa ko'u papa no kona mama, iloko o ko laua mau la opio, a elike me ka rula rpa Ladana, i ka hoopalau o na makua i noho hoaloha i ka lakou mau keiki, pela iho la au i hoopalauia ai me Hahaki. <r \īamua o ka make ana o kuu papa, ua mai la oia ia Mr. Naika, e hoea aku imua ona, a "ia wa i hoopaa a.i laua e lilo ka laua mau keiki, i hookahi iloko o ka berita o ka mare, i ko maua wa e kanaka makua ai. Lla ae aku o Mr. Naika, e hooko oia i ka laua olelo hoopaa, eia nae ua make e oia, he hookahi makahiki, mahope mai o ka make ana aku o kuu makuakane, nolaila ua ili mai maluna o kana wahine, ame ko'u mau kahu hanai, ka hooko ana i kela aelike i hanaia." "Alaila o ko olua mau makua wale no anei ka i hana i ka aelike, me ka waiho ole mai i kekahi kuleana ia olua pakahi, e hana elike me ko olua makemake?" i ninau mai ai o Josepine. "Aole 1 maopopo mua keia mea ia'u, ahiki i ko olelo ana mai la e Josepine, o ka mea oiaio no, o ia ka hanaia ana o ka aelike hoopalau mawaena o ko maua mau makua, me ka ui ole ia mai i ko maua manao, nolaila i ko maua kanaka makua ana ae, aohe a maua mea e hana aku ai, o ka hooko wale aku no i ka makemake o ko maua mau makua." ** "Ua oi aku no ka pono e hoomareia olua e ko olua mau makua 1 ka wa bebe," wahi a Josepine me kona hoike okoa am mai i kona piha hoonaukiuki, no ke ano o ka mea a na rr.al:ua 0 kela mau keiki i hana naaupo ai. "M'a ko'u manao maoli, c ko kakou hoopaaia ana ma keia ano iho la, me ko kakou apone °le, aole loa ia he hana poiolei. I ka wa hea e hookoia ai keia mare mawaena o olua e Tiodora?" "He hookahi makahiki mailoko ae nei o ka mahina o Mei aku, o ia hoi, i ka piha ana o na makahiki he iwakalua-kuma-makahi ia Habati Naika, a o ka manawa hookahi no hoi ia, e kaa mai ai ka hooponopono ana i kona waiwai iloko o kona mau lima. He leka kana i kakau mai nei," me ka hoikeike ana aku i ka apana pepa e paa ana iloko o kona lima," a wahi ana, ma keia Poaono iho oia e hele mai ai e ike ia maua." "Owai ia mea mawaho ae ou, i kuleana iaia?" He makuakane hanauna kona e noho nei maanei, o Keoni Naika kona inoa, oia ka makou kumu himeni, a o ke alakai no hoi o ka papa himeni o ka halepule, he makuakane hanauna oia no Habati, a oia no hoi kona kahu malama waiwai. Ua pipili loa ka noonoo o ke keiki no kona makuakane hanauna.' ! Ma ke ano o kau mau hoakaka e Tiodora, ua hiki ia'u ke koho aku, aole i maopopo ia oe ke kumu pipili o ka noonoo o ke keiki no kona makuakane hanauna, a iloko no hoi o ia manawa hookahi, ua hiki loa ia'u ke hoomaopopo aku, aole ou hoihoi i kela makuakane hanauna o ko kane hoopalau ia Keoni Naika." "Aole i'o o'u hoihoi iki i kela kanaka, a ua piha au me ka hoowahawaha iaia," me ke keehi ino ana iho o Tiodora i kona mau wawae iluna o ka papahele.' "Heaha iho la hoi ke kumu o kou hoowahawaha ana i kela kanaka?" wahi a Josepine ma ke ano hoomaoe. "Aole i maopopo ia'u ke kumu oiaio maoli, aka mai kinohi loa mai no ko'u hoihoi ole i kela kanaka; a mahope.mai nei, e hoao mau ana oia e hoohulihuli i ko'u noonoo, me kona hoae ana ma na ano apau, e lilo au i mea makemake a hoohihi aku iaia. I hoike aku no au ia oe e Josepine ea, aia iloko o kela kanaka kekahi mana ume, ua hiki loa iaia ke hoolilo mai ia'u 1 kauwa nana, me ka nana wale mai no o kona mau maka, ne

kela mau ano ona, i komo mai ai ka manao hopohopo iloko o'u, aole e loaa ka palekana ia r u, imua o kona alo. "O ka hauoli hookahi iloko o'u»e noho aku nei, o ia no ko'u halawai mua ole ana me kela kanaka, a ua paa kuu manao, aole loa au e ae ana, e.a'o hou mai oia i ka himeni ia'u, no ka mea ua hele maoli au a maka u iaia. "Heaha 'iho la kou kumu e maka'u honua wale ai no i kela kanaka? Aole e hiki iaia ke hoopilikia mai ia oe ma kekahi ano. No'u iho aole o'u hoikeike wale i ko'u ano, e ikeia mai au, he maka'u iki iloko o'u, no kekahi mea." "Aia he ilke ole a- nui mawaena ou ame a'u. He ikaika kou kino, a he koa no hoi kou mau ano, aka no'u nei he nawaliwali ko'u kino ame ka noonoo, a ua ike maoli iho no au i ka hiki ole ia'u ke ku-e aku i ka mana ume o kela kanaka ino lapuwale." "Ke hopohopo nei au, malia paha ua loaa oe i ka ma'i e Tiodora; malia he mau mea koho wale aku no keia na'u no ke ano o kela kanaka." "Aole pela, o ka oiaio maoli no keia, he mau kaukani manawa a Keoni Naika i hoikeike mai ai mamuli o ke ano o kana mau hana, aole nae me na huaolelo mai kona waha mai, ua komohia ke aloha iloko ona no'u, a ua makemake oia, oia hookahi wale no ka mea kuleana maluna o'u., Ua hiki no hoi ia'u ke ike aku, i kona iini o ia ko'u hoolilo i ka'u mau mea i ike aku ai nona, i meahuna iloko o'n, me ka hua'i ole ae i ke akea; nolaila ua lohe aku la 110 oe o Josepine i ka mea oiaio, o ka'u papa ikaika loa ia oe, mai kumakaia oe ia'u. "Aole he wahi kanalua iki iloko o'u, ina no ka loaa aku o ka hoomaopopo ana i kela kanaka, ua ikeia kana meahuna, e kekahi mea okoa aku, e hoopilikia mai ana oia ia'u. Auhea nae oe e Josepine, aole anei o oe pu kekahi e loaa ka manao maka'u, ina o oe ma ko'u wahi, a pela iho la ke ano o ka hana a keia kanaka maluna ou?" "Aole loa a'u mea e maka'u ai iaia. Ina owau oe, ua hoike kahiko ia e a'u kana mau hana, a imua o kona mau maka ponoi, e ku aku ai au, a ku-e iaia ina 110 ia he kumu e hooliloia ai kela kanaka i enemi ino loa no'u." "E hoomanao hoi paha oe e Josepine, mai ka manawa kamalii loa mai ko'u kaa ana malalo o ke a'o ana mai a keia ka- ! naka ahiki wale no i keia manawa, pela paha i hiki ole ai ia'u ke ku-e aku iaia. I kela ame keia makahiki, e hoomau ana oia i ke a'o ana ia'u i ka himeni, a iloko o kela manawa hookahi, e hoohihia ana oia ia'u me kona mana, ahiki i ko'u like ana me kekahi nalo, i paa iloko o ka punawelewele a ka nananana. "Ua ala ae no ka manao iloko o'u i kekahi manawa, e kamailio aku i na Misses Lovela, no ke ano o na hana a kela kanaka uumi wale iho la 110 nae au, no kuu ike no hoi, aole e manaoio mai ana kela mau wahine, o ka laua e kamailio mai ana ia'u, ua pupuleia au, a he hana hiki ole loa na kela kanaka ka hoao ana mai e hooipoipo me a'u. "I kekahi manawa no hoi, ua manao au, e hoopau i ka noho ana aku he haumana malalo ona, e holopono o.le ana no kela manao o'u, e kapaia mai ana au i ka hookiekie, oiai, ua loihi ka noho alakai ana o Keoni Naika, 110 na makahiki he umi, me kona mahaloia e na mea apau. "Ina hoi no ko'u uwalo aku imua o ko'u kahu malama waiwai, he kanaka i ike ole ia mea he aloha, aole no paha oia e maliu mai ana, e kapa mai oia, ua olalauia ko'u noonoo, a e' hoouna ana oia ia'u noloko ,o kahi hoopaa o na pupule malaila au e hoohala ai i ke koena' o ko'u mau la." „ "He nani ia, ua hoike mai la oe i ka meahuna o kou ola ana, ke manao nei au aia kekahi mau ano me oe e Tiodora e hiki ai ke hoohoka aku i kela kanaka, a e ike iho ai oia, aole oe he bebe malalo o kona mana." "O ka iini nui ia iloko o'u e noho nei, o ke kaawale aku o na hana pahele noonoo a kela kanaka, a ke kanalua loa nei au, no ka hiki ia'u ke hoao aku e hoohoka iaia. Ina paha he like ko'u ano me ko'u ke koa me ka maka'u ole, ina aole a'u hopohopo ana, aka no ko'u ike no hoi, he nawaliwali ko'u noonoo, pela au e kanalua loa nei." "Aole no hoi e hiki ia oe ke hoike aku i keia mea imua o Habati Naika, no na hana a ka makuakane hanauna ona, ia oe?" "Aole e hiki ia'u ke hoike iaia i keia meahuna e Josepine," wahi a Tiodora me ka haikea o kona helehelena. "Elike me ka'u i hoike mua aku nei ia oe, ua pipilipaa loa ka noonoo o ka makuakane no kana keiki, a ua aloha aku kekahi i kekahi me ke kui'o loa, nolaila o ka ikeia ana ae o keia hana a ka makuakane maluna o'u, ua like ia me ka hoolilo ana ia laua he mau enemi ino loa, a owau mai auanei paha ka ilina o na manao inaina o Keoni Naika. "E waiho malie no kaua i keia meahuna pela, ke hookoia ka hoi ka mare maluna o'u ame Habati, o ka pau ana ia o na hana hoopilikia a keia kanaka ia'u; no keia manawa nae, me he mea la, ua hele au a piha loa i ka maka'u iaia, e hiki ole ai ia'u ke ae aku iaia'e komo hou mai maloko nei o keia hale." "Mai hookaumahaia kou noonoo e kuu hoaloha, aole e hiki iaia ke hoomau mai i kona hoopilikia ana ia oe," i hoolana aku ai o Josepine, i ka manao o kona hoaloha. "Aia he mau alahele lehulehu, e hiki sfi e hoohokaia aku kela kanaka ma kana mau hana; no kekahi manawa okoa aku kaua e kamailio ai no keia kumuhana, ei ae kuu kaikunane ke hele mai nei e ike ia'u, nolaila e hookuu kaua," o ka haalele mai la no ia o Josepine ia Tiodora, a hele aku la nomua o ka hale, no ka halawai ana me kona kaikunane. Ua hiki loa ia kaua e ka makamaka heluhelu ke ike aku i ke kulana mawaena o Josepine Wakona ame Tiodora Lanada, o ia no ko laua lilo ana he mau hoaloha oiaio loa, iloko o kela la, i nipuu maoli ia ai - ia ano lioaloha o laua, mamuli o ka hua'i pau ana ae o Tiodora i kana meahuna, ka mea ana i kamailio ole aku ai i kekahi kino .kanaka mawaho ae ona; o ia na liana a Keoni Naika iaia, a pela hoi kona hoopalauia ana me Habati Naika. 0 keia kanaka opio o Habati Naika, oia kekahi o na kanaka waiwai, aia nae a oo oia ma ke kanawai, o ia hoi.he hookahi makahiki a oi i koe, alaHa kaa aku ka hoopoii'opono ana i ka waiwai iaia, iloko o keia manawa, aia no ia Keoni Naika, kona makuakane hanauna, ka hooponopono ana i kela mau waiwai ona. 1 kulike ai no hoi, me na mea i hoopaaia e na makua, i ka wa e oo ai o Habati Naika, o kona manawa ia e mare mai ai me Tiodora Lanada, a mamua ae o ka hookoia ana o kela aelike, e noho aku o Tiodora Lanada he kaikamahine malalo o ka hoomalu ana a kona kahu malama waiwai o Hamona Kelekolio ka inoa, he hoaloha kahiko no M'r. Lanada, a o kona loio no hoi ia, i kona manawa e ola ana. O Keoni Naika hookahi wale no hoi ka ohana i koe o Habaki Naika e ola ana, ua kaa aku malalo o kana mau hooponopono ana na waiwai o Habati Naika, me kona hooko mau i na makemake o kela kanaka opio, a mamuli o kona piha lokomaikai, me ka hana i na mea apau e hoohauoliia ai ka manao o ke kanaka opio, ua nana aku ka lehulehu ma ke ano, me he mea la, ua kukuni paa ia ke aloha o ka makuakane no kana keiki. He kanaka opio oluolu o Habati Naika, nona na makahiki he iwakalua, no kona mau ano oluolu, pela iho la i nui ai kona mau hoaloha, a i makemakeia ai no hoi oia e kona mau hoa kula. Ma kela haalele ana aku o Josepine Wakona ia Tiodora kona hoaloha, hele pololei aku la oia no ka hui ana me kona kaikunane.

Ua kulike loa ka helehelena oke kaikunane me kor„. .. I kuahine, oka like ole wale no mawaena o laua, oia k . j me ka ikaika o na lala o ke kaikunane, me ke kilakila r- | oiwi kino, aia hoi ma kona mau maka, na hoailona apa;: kanaka koa. laia i ike mai ai i ka hoea ana aku o kona kaikuah;:-a ae la oia iluna, pahola ae la hoi ka minoaka ma kona r..0 . palina. me ka nohoalii ana iho o ka hoihoi ma kona mav. alaila hopu mai la oia ia Josepine a hoopili aku la iloko o i umauma, me ka honi pu ana mai iaia. Aia nae ka helehelena kaumaha maluna o Josepine i manawa, ua ike koke mai la kona kaikunane i kela aiv kaikuahine, ao ia kana i ninau koke mai ai: "La loo;v ; ce i kekahi pilikia?" "Aole he pilikia i loaa ia'u ma kekahi ano e Gai," v, Tosepine. "He maikai ko'u noho ana ma keia wahi, a .. maaina aku nei ia'u na hana maloko nei, ake holomua iu. ; ma ka'u mau haawina apau, me ka noho hoaloha mc k t , apau." "He mea hoolana mai kena i ko ? u manao, a pehea r.ranei ia oe ka hauoli, ma ka noho ana maloko nei o keia v, :. me ka hakilo loa ana mai o ke kaikunane i ka helehe:r: . kona kaikuahine. , "Ae, ua loaa ia'u ka noho hauoli ana, no ka mea hc maoli ka poe apau o keia wahi ia'u, a ua hoomama loa ko'u mau manao kaumaha, mamuli o ka ike ana iho, u?. ; kokoke loa kaua kekahi i kekahi. Nou e Gai kuu kaikun pehea oe e noho mai nei ma kou wahi hou r "No'u iho ua hoopiha loa ia mai au i ka hauoli, me hc r > ;■ la, aole au i ike mua i ka manao o ka huaolelo home, ah.ki ; noho ana aku me na mea no laua ka hale au e nolio nuu v.i Ua ike no oe e Josepine, owau kekahi ona keiki paakiki a - kiekie; aka ua paa loa ko'u manao, e lilo aku ana au i kn: :i maikai, malalo o na a'o ame na alakai ana a Mr. Eeiimona. komo maoli iho no na manao leaniuhu iloko o'u no ke ar< ,» ko kaua makuakane, a ina paha o Eeiimona ko kaua ;ra ::: ;. ( I aole no hoi kaua e lilo i mau keiki hoopiliwale o ka nohr. a: > " | "E hoomanawanui oe e Gai," i pane mai ai o Josepin<\ . . i ike mai ai i ka helehelena hooku'eku'emaka nui maluna o k - i na kaikunane, me ka hoomau hou ana mai: "Aole kaua i ike ike ano o ia mea he makuakane. O k( i;. kanaka i imi ā loaa kaua, a i a'oia mai ai hoi kaua e kapa a .: liaia he makuakane, aole loa he wahi lihi makuakane iki ii< -ki■» j ona; a ua komo no ka manao kaniuhu iloko ou, i ke ki; ;:: ! i mare aku ai ko kaua makuahine me kela kanaka. He ! makehewa wale no a aole no hoi he pomaikai e loaa mai iiii i ia kaua, ma ke kamailio ana no ko kaua makuakane, he nia:; mea wale no ia e hoomahuahua inai ana i ko kaua manao maha, nolaila e hoopoina loa kaua i ka noonoo ana nona. a e nana aku kaua iamua me na manaolana hauoli, no na p<>n.j ame na pomaikai, e halawai mai ana me ko kaua ola ana. "E noi aku ana au i kou oluolu e Gai," me ka halo ilo i a::a mai o na waimaka mai na lihilihi maka mai o Josepine, e kamailio hou no kou mau ano maikai ole. E hoopoina 1. ;i kaua i na mea o ka wa i hala, ina he mea hiki ia ia kaua ke hana; no ka mea ua paa kuu manao, o oe kekahi kanaka ma - kai a koa loa ma keia mua aku, elike me ka makemake a;',e ka iini o ka makuahine o kaua ia oe, a malia o ka iini hooK.-.ni no ia o ko kaua makuakane." "Akahi no au a hoike aku ia oe e Josepine kuu kaikuahine. ua paa kuu hoohiki, e lilo au i kanaka maikai, a i mea niahaloia mai e ka lehulehu, ina aia kekahi mana, nana e kokun mau ia'u, i ka hoea ana aku i ka hookoia ana o ia makemake iloko o kuu uhane. Ua hoomaopopo no oe e Josepine, aole he manawa i noho kuikahi ai au me ka makuakane o kaua, uft| like pu maua me ke kila ame na paea, i ka wa e hooku'i a; •"> kekahi me kekahi, e lapalapa ana ke ahi, akā no Mr. Eelimona. he keonimana oia ma na ano apau, a he oluolu me ka maik .: kana mau mea apau i hana mai ai no'u, o ke ano ia o ka niakuakane i makee i kana keiki." "Ke hauoli nei kuu uhane e Gai, no ka loaa ana he mak;:i kupono ia oe," wahi a Josepine me ka honi ana mai i k ;;a kaikunane, oiai hoi na kulu waimaka e halo'ilo'i ana ma k< :;;i mau maka, alaila kamailio hou mai la: "Ua hauoli no ko'u noho ana maanei nei, no ka mea he !v--aloha ko'u e noho pu nei maloko o ko maua rumi, oia keka'n; > na kaikamahine oluolu a maikai loa ia'u, pehea ua maken:ake anei oe, e hoolauna aku au ia oe me ia?" "Ae, ke makemake nei lu e ike i kou hoaloha. O kek ai:: mea i hoike mai i kona mau ano oluolu ia oe e kuu kaikual.n o, ua makaukau loa au e haawi aku i na hoomaikai ana iaia. "īna pela, e noho iho oe maloko nei e kakali ai, ahiki i kuu hoea hou ana mai, e hele ae au e noi i na Misses Lovela. a loaa mai ka aeia, alaila hiki ia'u ke hoolauna ia olua, "ia: ua kauia kekahi rula paakiki loa, maloko nei, aia walo ■" a ae mai na kumu o keia kula, hiki i kekahi mea malihim, ko hoolaunaia me kekahi o na haumana o ke kula. ī hoike ak:: no nae au ia oe e Gai, e ike aku ana oe i kekahi kaikamal::;;c huapala, au paha i ike ole ai i ka lua elike me ia, o ka a;:< i'• ka hoa e kohu ai." Hele pololei aku la o Josepine a ioaa kekahi o na kumu < kr kula, a i ka lohe ana aku o kela kumu, i ko Josepine ma .1 ua haawi koke mai la oia i ka ae, e hoolauna ia Gai Wak"M me kona hoaloha, me na kaina wawae mama, ame ka helei. - - na hoi i hoopihaia me ka hoihoi, i huli hoi mai ai ua o j> pine a hoike i kona kaikunane, no ka holopono o kana mau ; • apau i makemake ai. Ua hookahaha i'o ia ke kanaka opio, i ka u'i ame ka i •- pala maoli o ka hoaloha o kona kaikuahine, i ka Josepine, i hoea mai ai me Tiodora, a hoolauna ae la ia i a no ka hora hookahi o ko lakou nanea ana i ke kamailio. ; nana aku, me he mea la, he poe lakou apau i kamaaina kek; : 1 i kekahi no ka manawa loihi. Iloko oka noonoo o Gai Wakona, me he mea la, o kel 1 mua loa o na kaikamahine u'i loa ana i ike ai; he u'i no ! < " • ! kaikuahine, he kulana okoa no nae kona, aka no Tiodom. < u'i kona, o ke ano o na anela, a o ia kana i hooiaio iho ai ' 1 • olelo a kona kaikuahine, no kona hoaloha. Ua nanea maoli o Gai Wakona mft kona kaikuahine am< laua hoaloha, ma ke kamailio ana, ma kela ame keia niea. • ua lilo no hoi i mea hauoli nona, ka noho aku imuaoTiod • e hoonuu ana ika helehelena u'i nohea o kela kaikamahin< ! oka mea wale no nana i hoopokole mai i kona noho ana n; " ko o ke keena hookipa, o ke kani ana mai o ka bele hoaii ; e hoike mai ana, ua pau ka manawa i aeia no na malihi; kona ku ae la 110 ia iluna, a haalele aku la i kona mau ' me ka minamina loa nae, no ka hiki ole iaia ke hoomau 1 ka noho ana, ahiki i ka po ana o kela la. Ia Gai Wakona e hoi la no kona wahi, me he mea la, n<. manawa mua loa, i hoomaopopo iho ai oia, i kekahi mea a e iloko o kona puuwai, o ia no ka hoohihi ame ka makem - ia Tiodora, ka mea i loaa mua ole iaia i na manawa e ae. Aole nae oia hookahi wale no ka mea i loaa kela haawin" 1 . aka o Tiodora no kekahi, no ka mea i kela hala ana mai o ( > i! Wakona, a koe kokoolua aku la na kaikamahine opio, h 111 i •'•• \ la o Tiodora imua o Josepine, ua hele hoi kona papalina a ohelohelo, o ia no oe o kekahi mau pua rose, a i aku ia: "Nawai no e ole kou haaheo no kou kaikunane, he keu n; - oli aku no a ke kilakila o kona ano; a ina no'u kela kaikuua : aole ana e nele ko'u hoomana okoa iaia." (Aole i pau„)