| | HE MOOLELO
No Ke Kaikamahine 0 Ka Pouli A i Ole
Ka Iliohae Iloko o ka Aahu Huluhipa ame na
Alahele o ka Poe Ino. "Ma ke ano o ko'u limakakau i maopopo ai ia Kenerala Ru-
dena, owau ka mea e hopuna mau aku ana i na palapala iaia.
Mamua aku o ko'u oo ana ma ke kanawai, o ka hui o Haukona,
& Haukona, ka mea nana e lawelawe ana i na hana apau ma
ko'u aoao, me Kenerala Rudena ma kekahi aoao; aka i ko'u
kanaka makua ana, e hiki ai ke lawelawe ponoi i ka'u mau oi-
hana, ua kakauinoa aku la au i kekahi mau palapala oihana,
me na hoike maluna o kela mau palapala, a hoounaia aku la ia
Kenerala Rudena; nolaila e ike mai oe, aia me kela keonima-
na kahi i waiho ai o na hooiaio apau no ko'u limakakau, e hiki
ole ai i kekahi mea ke pulapu aku iaia."
"E hoomanao hoi paha oe e Pilipo, he hana maalahi wale
no na kekahi poe kolohe, ka hoohalikelike ana i ko lakou lima-
kakau me kou, ma keia ano iho la, he hana hiki wale no ke la-
welawela ka epa ame ke kolohe, ke komo ka manao o kela
ano iloko o lakou."
"Owai aku auanei ka poe i maopopo i ko'u limakakau, o Ke-
nerala Ruder wale no ame oe, nolaila he hana pohihihi loa na
kekahi mea kolohe, ka hoao ana e hoohalikelike me ko'u lima-
kakau, no ka pulapu ana i kekahi mea."
"He mea pololei no kena au e kamailio mai la e Pilipo, aka
i kamailio wale ae nei no au, malia paha ina no ka loaa aku o
ka ike i kekahi mea e pili ana i kou kulana ame ka aelike i
hanaia e kou makuakane ame Kenerala Rudena, o kona pahele
mai no ia i kou noonoo ahiki i kou lilo ana i pio nana, a no ka
ohi ana i kou mau pomaikai, me ka mare aku me ke kaikama-
hine a Kenerala Rudena, e lawelawe ana oia i na hana apau
e hookoia ai kona mau makemake." '
"Akahi aku la no au a maopopo i kou manao maoli e Like-
ke," wahi a Pilipo, me kona noke okoa ana ae i ka akaaka, a
i hou mai la:
"O kou manao anei e Likeke, o ia ka powa ana mai o kekahi
mea ia'u, a i ko'u make ana, alaila komo oia i ko'u kamaa buki,
a oiai aole i ike o Kenerala Rudena i ko'u helehelena ame ko'u
mau ano apau, o ka hele aku no ia o kela kanaka a koi aku la
i ko'u mau waiwai, a mare aku la me kana kaikamahine, pela
anei kou manao maoli? He hana maalahi i'o ia ke hookoia, aka
nae e hoea mai ana no i ka manawa e ikeia ae ai ke kolohe,
oiai aia he lehulehu wale o na mea liilii i pili i ko'u makuakane,
a Kenerala Rudena e ake mai ana e maopopo iaia, no ka mea
he mau hoaloha pilipaa loa laua mai na la kamalii mai, a i ka
hiki ole ana i ka mea kolohe ke pane aku i na mea e akeia
mai ana e ke kenerala e maopopo, o kona paa no ia i ka ho-
puia, mahope o ka hala ana o na hora he iwakalua-kumamaha.
"Ma ko'u manao maoli, he hana pohihihi loa na kekahi ka-
naka kolohe, ka hoao ana e imi i kekahi alahele e lilo aku ai
ko'u mau waiwai iaia, koe wale no paha, a hoike okoa aku au
iaia i na mea e pili ana i ko'u ohana."
"Ke kulike nei ko'u manao me kou e Pilipo," i pane aku ai
o Likeke Dugale me ka mae ana ae o kona helehelena, iaia i
ike iho ai i ke poho o kona mau manaolana, no na mea ana
i hoolala mua ai, a i hou aku la:
"Akahi no a maopopo loa ia'u, he hana hiki ole loa na ke-
kahi mea ka hoao ana e hoopilikia ia oe, i wahi e holo aku ai
kou mau waiwai maluna ona, a ua hoomama loa ia mai ko'u
noonoo, no ka ike ana iho, i kou kulana palekana. O ka'u e
hooia aku nei imua ou e Pilipo, e hoea aku ana oe no Pinelana
me ka maalahi loa, a e mare ana oe me ke kaikamahine a Ke-
nerala Rudena"
"Aia wale no ko'u mare me kela kaikamahine, a ike aku au,
ua kulike kona mau ano me ka'u i makemake ai."
"Ae, ke kulike i'o kona mau ano me kau i makeAiake ai," i
pane aku ai o Likeke, me ka nana ana aku i ka ilikai, oiai hoi
kona noonoo e hana la, ma kekahi kumuhana e ae, i loaa ai ka
laua mea e kamailio ai.
Ma keia wahi e ike iho ai kaua e ka makamaka heluhelu, i
ka pololei o na mea a Mrs. Kaina i wanana e aku ai imua o Pi-
lipo, i na ano o Likeke Dugale ma ke ano oia kekahi o na kana-
ka ino me ke kolohe, i makaukau e hookomo aku ia Pilipo iloko
o ka poino, ke manao oia e lawelawe aku i kekahi hana epa.
No na minuke lehulehu kela nana malie ana o Likeke Du-
gale iluna o ka ili o ke kai, kahi ana i hoolilo aku ai i ke kauwa
hoopono a Pilipo i luakupapau nona, a ke noonoo la oia no ka
pohihihi loa o ke alahele, e hiki ai iaia ke hoouna aku ia Pilipo,
ma ke alahele a kana kauwa i hele aku la.
O ka noonoo mua i komo iloko o Likeke Dugale, i wahi e
lilo aku ai na waiwai o Pilipo iaia, o ia no kona hui pu ana
aku me Keneala Rudena, a ohumuhumu no ka pepehi ana ia
Pilipo a make, a mahele i kona mau waiwai mawaena o laua.
Iaia nae i ike ai, i ke poho wale o na hooikaika ana ma kela ano,
hoohuli ae la oia ma kekahi alahele okoa, elike me kana o ka
hoomaoe ana aku ia Pilipo, no na mea pili i ka limakakau, a i
ka hoakaka ana mai o Pilipo iaia, i ka hiki ole o kela hana ke
hookoia me ka holopono, ua ku maoli oia i kahi o ka hoka; a
me kela manao hoka oia e noho malie loa la, me ka hana ana
P kona noonoo, ma kekahi mau alahele e ae, e hookoia ai kona
mau manao lapuwale.
Me he mea la nae, ua loaa aku la paha i ua o Likeke kekahi
alahele okoa ae e hiki ai ke hookoia kela manao lapuwale iloko
ona, lamalama ae la kona helehelena, eia nae aole oia i hoike
koke ae i kela manawa, aka ke kakali malie la no oia, ahiki i
ka wa kupono, a e hoao e aku ana oia e haha i ko Pilipo manao,
ina nei no kona apono mai, o ka hoea ana mai ia, i ke ko ana
o kana inea kahiko i kuko nui ai.
Mahope mai o kela kamakamailio ana o na hoaloha elua, e
kamailio mau ana o Likeke Dugale no Miss Rudena, a ma ke | kakahiaka o ka la, mamua ae o ke ku ana aku o ka mokuahi i
ka aina, kamailio okoa aku la oia ia Pilipo i ka i ana aku : "He keu aku a ka mea apiki, ina e mare i'o aku ana oe ia
Miss Rudena, me kou manaoio, he wahine kela elike me ia a
kou puuwai i iini nui ai, eia ka auanei, no kou mau waiwai
wale mai no kana i ake ai e lilo aku iaia, a oia kekahi o na wa-
hine ino lapuwale loa. Aole o'u makemake e hokai wale aku
i kou kuleana e Pilipo ma keia kumuhana; aka ua ike au, he
kanaka oe e Pilipo, e hoohihiia mai ai e na wahine apau, ke
ike mai lakou i kou helehelena kanaka u'i.
"Mai akaaka mai paha oe i keia mau elelo a'u; o keia maoli
no ka'u mea i ike e pili ana ia oe, aole e hiki i kekahi wahine
ke kupaa iho, ke loaa aku ka ike iaia no kou helehelena u'i, a o
keia kekahi kumu nana i hookaumaha loa mai i ko'u noonoo.
"Ina e haulehia mai ana o Miss Rudena i ke aloha ia oe, he
mea pono e loaa mua na hooiaio ia oe no ka oiaio o kela aloha,
aole hoi he aloha wale no ma na lehelehe"
"Owai no ia mea ae aku e mare i kekahi wahine, me ka mao-
popo mua ole iaia o na ano oiaio o kela wahine?" wahi a Pilipo
o ka pane ana mai. "Heaha ka mea nana i kono aku ia oe e
Likeke, e hoala mai i na kamailio ana o keia ano? Ina au e
haulehia ana i kela kaikamahine, a pela hoi oia e aloha mai ai
ia'u, a no kela aloha o maua, e hookoia ai ka mare i aelike,
ia, aole e lilo ana kela mare ana, i kumu e kohoia aku ai, no
ka waiwai kona ake ana mai e mare ia'u, aka e hoomahuahuaia
ae ana nae kona mau waiwai, mamuli o kela mare ana."
"He mea oiaio loa kena au e kamailio mai la e Pilipo, aka
i wahi nou e ike ai i ka oiaio o ke aloha o kekahi wahine, aia
wale no a hoaoia oia.
He elua wale no alahele e maopopo ai ia oe ka oiaio o ke
aloha o kekahi wahine, o ka mua, o ia kona haulehia ana i ke
aloha ia oe, ina he kanaka ilihune oe, a o ka lua, ina mahope
iho o kona mare ana mai ia oe, a lilo aku kou mau waiwai ia
ha'i, aole e lilo kou ilihune ana, i kumu nona e haalele mai ai ia
oe, mamuli o kela kulana ilihune, ame ka hoohaahaaia ana iho
o kona kulana."
"O ka wahine nona ke ano au e hoakaka mai la, 6 ka'u wa-
hine ia i makemake ai e mare aku iaia, me ka nana ole, i ka
u'i ame ka pupuka o kona helehelena. Malia paha he manao
kekahi ou, no keia kumuhana, ke makemake nei au e lohe i
kekahi mau hoakaka ku i ka naauao mai ia oe mai!"
"Ae, he manao kekahi e nu-ne nei iloko o'u, aole no nae ia
he mea ano hou, a no ko'u ake wale aku no i kou pono, pela
au i noonoo ai, he mea maikai no ko kaua kamailio ana no ia
mea."
"Ina hoi paha he manao ano nui ia, o keia ka manawa au
e hoike mai ai, me ka nana ole, ina no ia he mea kahiko!"
"Eia ua manao la e Pilipo; no keaha no hoi kou kumu hoao
mua ole aku no ka huli ana i na ano oiaio iloko o Miss Rudena,
mamua o kou lawe ana mai iaia i wahine mare nau? Ke hoo-
manao nei no anei oe e Pilipo, i kela keaka a kaua i hele ai e
nana maloko o ka halekeaka, ma ka po mamua iho o ka haa-
lele ana aku o ka mokuahi i ka aina, o ia kela keaka, e pili
ana ia Sir Keoki, a ma ka makemake ana o ua kanaka nei, e
hele e ike, i ka wahine a kona makuahine i ake ai e lilo mai i
wahine nana, aka nae mamua o kona hele ana aku e ike i ua
wahine nei — "
"O kana kauwa kana o ka. hoouna ana, a haulehia kela kau-
wa me ke kaikamahine lawelawe, me ko laua mareia ana, ma-
muli o ka hana epa a ka wahine malama hale, elike me ka epa
a Sir Keoki i hana ai no kana kauwa," i hoopau pono aku ai o
Pilipo, i na mea a Likeke i ake ai e kamailio mai iaia.
"Ke hoomanao nei au no kela keaka a kaua i hele ai e ma-
kaikai, a o kela kekahi o na keaka maikai loa. Heaha iho la
ka pili o kela keaka ia'u, ma kau mau mea i manao ai e Li-
keke?"
"Eia no ka pili : Heaha no hoi ko kaua kumu kuapo ole ia
kaua iho elike me ka Sir Keoki i hana ai i kana kauwa? E hoo-
lilo kaua ia oe i kauwa elike me ko'u ano nei, a ma ia kulana
oe e hoea aku ai imua o Miss Rudena, no ka hoao ana i kela
wahine opio; a ke haulehia oia i ke aloha ia oe, ma kona ike
mai no, aole oe he kanaka waiwai, ua hiki loa ia oe ke ike
aku i kona mau ano oiaio, mamua o kou hoea ana aku ma
kou mau ano maoli, me ka hanohano, ka waiwai ame ke ku-
lana imua ona."
I ka lohe ana o Pilipo i kela hoakaka a Likeke Dugale, aole
e hiki iaia ke pane koke mai, aka nana pono maila oia ma, na
maka o kona hoaloha, a i ka hala ana o kekahi mau sekona o
kona noho hamau ana, noke okoa ae la oia i ka akaaka me ka
puliki ana mai ma ka lima o kona hoaloha, alaila i mai la:
"He keu i'o kena o ka manao maikai loa e Likeke, a ke ma-
nao nei au, he mea pono loa ia'u ke hoao ia Miss Rudena, ma
keia ano. Manao no anei oe, e apono mai ana o Kenerala Ru-
dena, i keia ano hana ma ko'u aoao? Aole kela he kanaka hiki
ke paani wale ia, malia e ku-e mai ana oia, ke loaa aku iaia ka
ike, i ka manao maoli o ko'u hoea ana aku imua ona, ma ke
ano hoonalonalo, aole hoi ma ko'u mau ano oiaio maoli"
"Owai auanei ka mea nana e hoike aku i ka lohe ia Kene-
rala Rudena, e hoea aku ana oe ma ke ano he kauwa, no ka
hoao ana i kana kaikamahine? O oe hookahi wale iho no ame
a'u, ke ike i keia meahuna, a e noho pouliuli na mea apau i
kou mau ano maoli, a penei ka'u mau hoolala ana:
"E hoomaka koke kaua e hoololiloli ia kaua iho, mai ka mi-
nuke mua la e hehi ai ko kaua mau kapuai wawae iluna o ka
aina paa; no ka mea e ike mai oe i ka pilikia o ka houlolohi
ana ; e konoia mai ana oe e hoolimalima i kauwa hou nau, ma
kahi o kau kauwa i make; aole e pono e loaa ia oe he kauwa
hou, o lilo auanei oia i mea kumakaia i keia meahuna a kaua,
aka owau no kau kauwa.
"E holo pololei loa kaua no kekahi hokele, a e hoohala kaua
he mau la lehulehu malaila mamua o kou hele ana aku no Pine-
lana."
"Heaha iho la hoi ke kumu o ka houlolohi wale ana, me ko'u
hele koke ole aku e ike ia Kenerala Rudena?"
"No ka mea he nui na hana a'u i makemake ai e lawelaweia,
mamua o kou hele ana aku e hooko i kau misiona. O ka hana
mua, o ia no kou kakau ana i kekahi manao iluna o ka apana
pepa, i kope na'u e hoomaamaa aku ai ahiki i ke kulike ana
o ko'u limakakau me kou; ua ikeia aku auanei, ka hoea mai
i ka manawa e konoia mai ai au e kakau aku i kou inoa, ua
hiki ia'u ke hoopili elike me ke ano o kau hua ke kakau.
"O kekahi no hoi, i wahi e loaa ole aku ai ka ike ia Kene-
rala Rudena, no keia hana epa a kaua, e pono oe e kamailio
mai i kekahi mau mea ano nui pili i kou makuakane, i hiki pono
ai ia'u ke pane aku i kekahi mau mea ana e niele mai ai, a ina
nei no ka loaa pono o keia hana kolohe a kaua, alaila e lilo oe
i mea hoopakele ae ia'u mailoko mai o ka pilikia, ma ka hoike
ana aku imua ona, i ke kumu oiaio o kou hoololi ana i kou
ano, i hiki ai ke maopopo ke kulana maoli o kana kaikamahine."
"Ua hiki loa ia'u ke olelo ae, he moi oe e Likeke Dugale, no
na kanaka piha akamai apau, me ko'u nana ole aku, ina paha
na kekahi poe mai i a'o ia oe a akamai i keia ano hana, a i ole,
mamuli no paha ia o kou noonoo ponoi'' | "Alaila ke apono mai nei anei oe e Pilipo, i ka'u mau mea i
hoolala ai no ko kaua kuapo inoa ana?"
"Ke apono aku nei au ma na ano apau, a oiai hoi no kela
keaka a kaua i ike ai, nolaila mai i loaa ai keia manao e hoololi
i ko kaua mau kulana, e lawe mai ana au i ka inoa o Sir Keoki
Kakona, o ko'u inoa ia, a ia kaua e hoea aku ai no ka hokele,
e ikeia mai oe ma ka inoa o Pilipo Kuaina, a o Keoki Kuaina
au, kou hoahele a kakauolelo hoi nau ! Ho mai ko lima e Li-
keke, aole au i ike i kekahi kanaka akamai loa elike me oe,
ma ka imi ana i na hana e pulapuia aku ai ka lehulehu."
Hopu mai la o Likeke Dugale i ka lima o Pilipo me ka i
ana mai : "Me na mahalo he nui ia oe, no kou kokua ana mai
i ko'u mau manao, a e ike aku ana no oe, aole i makehewa
oe no kou mau luhi apau," me ka pahola ana ae o ka minoaka
ma kona man papalina.
Ma keia wahi i hoea mai ai i ka hookoia ana o na mea a
Mrs. Kaina i wanana mua mai ai e pili ana no Likeke Dugale, a
Pilipo nae i hilinai kuhihewa aku ai maluna o kona hoaloha,
me ka manao he kanaka maikai oia, o ka mea oiaio nae, he moo
nahesa oia iloko o ke kino kanaka. MOKUNA VII Iloko o ka nui o ka ino ma kela po, ahiki i ae ao ana ae ma
kekahi la mai ; i ka wa i wehe ae ai o ke alaula o ka malamala-
ma ka ke kakahiaka, o ka hiona mua loa, i halawai mai me Mi-
ne Baroni, o ia no na kukuna malamalama o ka la o ke komo
ana mai ma ka puka aniani o kona umi moe.
"He hoailona hikimua keia o na pomaikai a'u e ike nei ; oiai
oiai ua oili mai na kukuna olino malamalama o ka la, mahope
iho o kekahi ino nui," i hooho ae ai ua kaikamahine nei, iloko
o kona manao hauoli, me ke ala ana ae mai kona wahi moe mai,
no ke komo ana i kona lole, me ka hookani ana aku i ka bele
kahea i kekahi kauwa lawelawe, e hele mai e kokua iaia ma ke
komo ana i ka lole, ame ke kahi ana i ka lauoho.
"He keu aku a ka mea kupaianaha ko'u moeuhane mau ana
i ikeia po me kela kanaka opio o ka hoea ana mai nei ma ke
ano he kauwa na Pilipo Kuaina. He mea maikai ole keia, ina
no ko'u mare aku me Pilipo Kuaina; aka nae me he mea la,
ua oi aku no ka u'i o kona helehelena mamua o keia kanaka ana
o ka houna mua ana mai nei; no ka mea aole ana oia e hana
naaupo, ma ka hoouna ana mai i kekahi kanaka u'i, no ka mea
e komo iho ana no ka manao hopohopo iloko ona, no ko'u hoo-
hihi i keia kanaka. Aia wale no ke kau ana o ko'u makemake
iluna o na waiwai o Pilipo, nolaila e hoao ana au e hoomana-
wanui, ma ke kakali ana ahiki i kona hoea kino ana mai no Pi-
nelana nei."
He nui aku no kana mau mea i makemake ai e kamailio ae,
aka no ke kikeke koke ana mai o ke kaikamahine lawelawe
mawaho o ka puka o kona rumi, hoopau ae la oia i kana ka-
mailio ana a kahea aku la i ke kauwa e komo mai iloko.
No ka hooko ana mai i ka leo kauoha a kona haku, wehe
mai la ka wahine kauwa i ka puka, a komo ana no he wahine
Paele kino poupou iloko o ka rumi, a o ia ka Mine o ka ninau
ana mai:
"Owai pe, a heaha kou makemake o ka hoea ana mai hei?
Owai ka mea nana i hoouna mai nei, a owai kou inoa?" wahi
a Mine me ka hoihoi ole i ka ike ana aku i kela wahine Paele.
"Aole e hiki ia'u ke pane aku i kau mau ninau lehulehu, i ka
manawa hookahi," wahi a ka wahine Paele, me ka piha i ka-
maka'u ame ka haalulu no ke ano uahoa o Mine, elike me
kana i hoomaopopo mai ai ma na ano o kona haku hou.
"O Kite ko'u inoa, a na Mrs. Kodimera, i kauoha mai nei
ia'u, e pii mai iluna nei, no ke kokua ana aku ma ka hookomo
ana i kou mau lole. Ina aole ou makemake ia'u, alaila aole o'u
kuleana e hoopau manawa wale ai no ma keia wahi, aka e
hoi hou aku au no ka hale malalo. Malia paha no ka eleele
o ko'u ili, ke kumu o kou hoihoi ole ia'u, aole no hoi he a'ia'i o
kou ili, elike me ko na haole, ua like loa oe me kekahi hapa
Paele ma ka'u hoohalike aku, a me he mea la o kena lauoho
ma kou poo, no kekahi wahine haole i make, a okiia e oe.
"O ke aloha no kou, e hoi ana au e ai i ko'u aina kakahiaka ;
aole no au i maona, o ke kahea hoi a Mrs. Kodimera, awiwi
au i ka pii mai nei me ka manao he pono keia, eia ka e pa ana
i ka leo," alaila huli aku la ka wahine Paele e hele no kahi o ka
puka, e hamama mai ana, aka ua poha koke aku la ka leo o
Mine i ka i ana aku:
"Uwoki, uwoki! Ua opulepuleia anei oe? Ke hoao mai nei
oe ia'u e kamailio me kou leo nui, me he mea la, he wahine
kuli a'u, aole he lohe o ko'u mau pepeiao ?"
"Aole au i ike i kekahi wahine huhu elike me oe, ua kaokoa
loa kou mau ano me ko Mrs. Kodimera," wahi hou a ka wahine
Paele, me ka wikiwiki o kana kamailio ana, e hiki pono ole
ai ke hoomaopopoia aku kana mau olelo.
"Uwoki! Aole anei e hiki ia oe ke noho malie? Makemake
anei oe e hoolilo ia'u i wahine opulepule," wahi a Mine me ka
hoopiiia mai o ka manao inaina me ka huhu iloko ona. "Heaha auanei ka'u nana no kou lilo i wahine opulepule, o
kou ano maoli no ia, aole ou like me na wahine e ae, elike me
Mrs. Pakona, he oluolu maoli ke ano o kela wahine; a ke hoo-
nani ae nei au i na Luni, no ke kaokoa loa o kona mau ano (me
kou."
"E ku oe a hele mailoko aku nei o keia rumi, a e hoike aku
imua o ko haku e hoouna mai i mea okoa ma kou wahi, aole
o'u wahi lihi hoihoi iki ia oe."
I ka lohe ana no o ka wahine Paele no kela kauoha e haalele
ialoko o ka rumi, o kona puka aku la no ia iwaho, me ka noke
ana i ka namunamu i keia mau olelo:
"Manao paha kela wahine i ke keokeo ana o kona ili, e hiki
iaia ke hookiekie mai maluna o'u," wahi ana me ka piha i ka
inaina, a iaia i hoea aku ai no ke alapii, hoopuka hou ae la» i
keia mau olelo:
"Ina no ka loihi loa aku nei o ko'u noho ana maloko o kela
rumi, aole e hiki ia'u ke hoomanawanui hou iho i ko'u huhu
i kela wahine hookano. He wahine eleele i'o au o ka ili, ua
hiki loa nae ia'u ke hoeha aku iaia elike me kekahi kaikamahi-
ne uuku; hookahi nae a'u mea e hauoli nei o ia ko'u lilo ole
ana i wahine lawelawe nona.
"Ua hoomaopopo au i ke ano o kana nana ana ia Miss Ka-
loke i ka po nei, aole he hoihoi iki iloko ona, no kuu haku, a
ina he manao hoopilikia kekahi iloko ona no Kaloke, e ao oia
o ike, i kona aluia e makou na kauwa i aloha i ko makou haku
oluolu a akahai."
Me kela mau olelo i iho awiwi aku ai ka wahine Paele no
ka hale malalo, a hoike aku la i kona makemake ole ia ana e
Mine Baroni, pela hoi me na olelo i kamailioia mawaena o laua.
"Ua kipakuia mai nei au e kela wahine opio, no ka eleele
paha o ko'u ili, a kauoha mai nei ia'u, e olelo aku ia oe, e hoo-
una aku i mea okoa ma ko'u wahi."
He mea makehewa wale no paha i ka meakakau, ka hoike
neepapa ana aku i na mea pili ia Mine, ame na kauwa lawela-
we, iloko o kela mau la o kona noho ana ma ka home o Kene-
rala Rudena, hookahi nae mea nui i ikeia, ua hooiia ae ka pili-
paa o ka makemake ame ka manao hoohihi mawaena o Mr.
Keoki Kakona ame Kaloke Rudena. (Aole i pau.) | |