Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIII, Number 40, 2 October 1924 — Ike Maka i ka Nani o ka Ipuka Gula [ARTICLE]

Ike Maka i ka Nani o ka Ipuka Gula

(Hoomauia Mai)

y„ ]if.ra plua mo k;i hapa h. ].-i ho!o makaikai ana, ua hooa ]ou ko kaa no ka liokelo; ka Ti;;i jt-> hoi o «a wnhi i ike ai ma l;i m«a Kapalakiko. Dte i ka Meia M-t ko kakalii.'ika ao o .keKahi l.i mai, ua hooa mai 1a o Mr. <*ibbs, 3io.ia houloha mai Honolulu akū nei o ka holo pu :ma ma keia huākai, „ hui iho la laua ma, ka hokele. \inau .*iku la oia iaia, i l>ahi e loaa ei o Win. Roth. o ka hui mokuahi Natsou N:ivigation Steamship Co., »n»e o'Brien, ko poo «ui o ka oihana makai o Knpalakiko. Malalo o ka !Mr. Gibbs alakai anā. i hoea aku ai laua »o ke keena 0 ka I.iii mokuahi, aole nae o Mr. |k«'th ma ke keena, a hoolaunaia aku In oia ia Mr. Buck, o keia ka mea r-nia i lawe iaia «o ka ike ana i ka Meia Holph o Kapalakiko; o >ir. Gibbs p« no kekahi e hele nei. Ma keia ike ana i ka meia, a oiai 1 Honolulu nei ka Meia Rolpli 1 k<-kahi manawa ae nei i hala. ua nia i ke ano o ke aloha ana a jia Hawaii i na maliliini, ua apo m?i la oia iaia nei, ma ka lioopuka nna mai i ka huaolelo "aloha" a Jianra liil»» iho la, no ka hoohala ana j kekalii manawa me kela luna oihaua kiekie o Kapalakiko. Kipa i ka Aha Oiai maloko o ke keena o ka m.eia, linlke aku ai oia i kona makemake e 3kc i ka aha hookolooklo apana; ia wa i haawiia ae ai ke kauolia 5 k'-kalii luna oihana. he kakiana, e !awe iaia no ka aha apana, a Jioolauna aku i ka lunakanawai. l'a lioea i'o oia maloko o kela Hlia. ua noho pu me ka lunakanawai rn kekahi m;»u minuke. a nana i Ji: ( iionkoiokoloia ana o na hihia, ao.e r„ i kaawalo mai kana mau mea i kiiiuaaina ai i na aha liookolokolo Uia Hawaii nei. Halawai pu me ke poo o ka oihaiia makai o Kapalakiko, a oiai he lmolauna kekahi a ka Makai N-ii Trask o Honolulu nei o ka 1;:> -it. i aiia aku iaia; ua apoia.mai o-n a hookipaia aku ma ke auo he u.aiihini na ka oihana makai o kela kuhanakauhale, me ka waihoia ana m.ii iaia, e kolio i kekahi manawa jip ka lawe makaikai ana aku iaia TT.;i kela ame keia wahi o ke kularakauhaK a e makaikai pu hoi i k" ano o ka hoomalu ana o ka Pihaua makai i ua kaa. No ke koena aku o kela la, ua ]ave lioomakaikai ia oia ame Mr. o Mr. Buck no San .Tose ame kekalii mau wahi e ae, a huli hoi l'.ou no ka hokele. Lilo i Malihini Hanohano Mn kekahi la ae, ua hoea mai la liekahi o na lukanela o ka oihana makai maluna o ke kaa otomobile, i liookaawaleia 11011:1, a laweia aku h* ma ko alanui ilarket, ' kekahi 0 na nlanui ano nui loa o kela kulanakauhale. O ka manao o keia lawe ana aku a kela ia laua, 110 ka hoikeīke ana mai i ke ano o ka hooiv.nl n ana a ka oihana makai i n.i k.ia e holo ana ma na alanui. He hanohano kiekie loa keia i loaa 1 ka Lunakan.wai Hookano, wahi ana, no ka mea ua hoonohoia he elua mau makai maluna o ko laua rr.au kaa motokaikala, a mahope aku o kela mau makai ke kaa a laua kau ana. K liolo na na makai elua mamua, *ip ka hookani mau ana i ka pu o-le hoailona. i ka wa e lohe īnai si ka poe no lakon na kaa otomol.ilo, i kel.a hoailona, ua puhee aku la na kaa apau a pili ma ka paehumu ma ka aoao o ke alanui, a waiho wale iho la owaena o ke aiani'i. no kela kaa a ka I.unakana•wai Hookano e kau ana me kona hoa oiai na maka o na hanei'i Ō ua kanaka e liaka pono mai ana maluna nie na mnnao kahaha no keia kanaka i malihini ia lakou. Bele Hou e Makaikai Mahope o ka ike pa i kela liana hoikeike a ka oihana makai o Kapalakiko, ua lawe hou ia oia e honmakaikai, e ka lukanela makai no, maluna o kela kaa, me kona hoea liou ma nā wahi ana i'ike ai ina ka la aku mamua. Ma kekahi la mai, ulu ae la ka makomake iloko ona, e liele e nana i ka halawni a ka papa o na lunakiai o Kapalakiko; ua kuhikuhiia mai iaia kahi e malamaia ai o ka hala«vaL laia i hoea. aku ai ma ke keena hnlawai, ua hele a piha i na kanaka nai na wahine a na kane. Iloko o ka nui o kela keena, i oi aku imua o kr keena nui o ka luakini 0 Kawaiahao, ua hele nae a piha me ka loaa ole o na wahi hakahaka. O kona ano malihini'no hoi, ke hoopepo wale la 110 oia, me kona k/iia ana mai nae e hookipa e ka niea hookipa: a iloko o kona nanea 1 ka hele, lohe ana no. oia i ka leo 0 ka Meia Rolph i ke kaliea ana inai: "ka LunakanaAvai Hookano. pii pololei mai iluna nei!" (Judge Ilookano walk right up!" Kona Hoolaunaia Ana Aohe hoopepe hou ana iho, ua pa e mai la ka leo o kamaaina, o kona j>ii aku la no ia, a haawi aku ia i kona lima no ke aloha ana me ka Meia Kolph; Jie mau malAini kekahi e nolio pu ana me ka meia 1 kela manawa. he lunakaiiawai fedorala, a he lukanela rto ka oihana kaua moana, iia hoolaunaia aku 'la keia i kela mau malihiūi, a noho iho la no ka makaikai ana i na hana aka papn lunakiai. 0 Mamuli paha hoi o ka nui loa o keia mau malihini a ka meia, a i ple ho hana maa no ]»aha ia ma keln aha, ua hoopanee iki ia na hana o ka papa, a hoolauna pakahi aku la ka Meia Holph i kana mau malihini, i ka lehulehu, e hoomaka ana mai ka luuaknnawai ferleral3. a oia nei ka hoj)e loa.

Me kekahi-mau olelo kupono, a ko'iko'i ka Meia Rolpli e kamailio aku ai i ka lehulehu, i kona wa e hooiauna ai i kana inau malihini, a mahope o kana mau olelo lioolauna, e hiiawi aku ana na nialihiui i mnu pane pokole ma ko lakou aoao. I ka wa i hoolaunaia aku ai ka Lunakanawai Hookano, wahi alia, ua ko'iko'i maoli na olelo i kamailioia ae e ka Meia Rolph nona, e pili ana i kona kulana pihana, lie niau olelo nae a na Hawaii apau e kaahoo ai. Mahope o kona hoolaunaia ana aku imua o kela anaina, ua pane aku la oia i kekahi mau olelo kupono ma kona aoao, a o keia ke ano nui o kana mau mea i kamailio aku ai, a i noke ia mai hoi i ka pa'ipa'i e kela anaina nui: "K Mr. Meia, na hoa o ka papa lunakiai o Kapalakiko nei ame na makaainaua o keia kulanakauhale, aloha oukou. He hanohano iiui keia i loaa ia'u, o ka hookipaia ana mai maluna o keia papahele, ka mea a'u i moeuhane mua ole ai, o hannia mai ana au pela. "O ka makamua loa keia o ko'u kipa ana mai ma ko oukou kulanakauhale nei; ua manao au la, o na Hawaii wale no ka i kaulana no ka lahalaha o ko lakou mau i.uuwai, ma ka hookipa ana i na malihini, ke ike nei nae au i ke kuhihewa o ia manao, no ka mea ya loaa pu no ia haawina liookahi ia oukou. "Ke haawi aku nei au i ko'u mahalo nai, i na luna oihana o keia kulanakauhale, i na kanaka ko'iko'i ame na makaainana o Kapalakiko nei, no ka lakou niau hookipa ohaolia i pahola mai ai inun o'u, ka mea a'u e poina ole ai, ke huli hoi au no ko'u onehnnau." Ua nokeia kela man« olelo pane a ka Lunakanawai Hookane i ka pa'ipa'i e na mea apau. Hoolohe i na hana a ka Papa Mahope o na hana hoolauna, 5 hnawi nku ni ka Meia Kolph i kona noho, i kekahi o na hoa o ka papa lunakiai, me ka haalele ana iho i ke keena halawai, me na malihini e ae a nohcy iho la oia no ka hoolohe aua aku i na mea e kamailioia ana. Hookahl kumu o ka piha ma kela halawai a ka papa o na lunnkiai, o ,ia 110 ke ku-e o na makaainana o kekahi wahi, i ka manao o ka p'apa hoonauuao, e lioololi i ke ■uio o ke kula; a wahi a ka Lunnii:inawni Hookano, ua ike maoli oia i ka naauao ame ka noeau o na wahine, ma ka lawelawe ana i na hnna e hookoia ai ko lakou makemako. Ile wahiiie ke aiakai, īna ka aoao o ka poe ku-e, . o kela wahine, k,t mea nana i wehe i ka haiolelo 111 a ko lakou aoao, hookahi no hana a ka papa lunakiai, o ka noho malie a hoolohe aku i na mea e kamailioia mai ana. Wahi ana, ma kana nana aku, o kela wahine, ka mana nui maloko o ke keena halawai, 110 ka mea hakalia 110 a pau kana kamailio ana, ua kaliea aku ]a oia i kekahi mea okoa, a ke pau ke kamailio nna iiiai n keln men, knhen nku ana he mea hou, peln wnle 110 oia i hnna a:, ahiki i ka hookuu ana o kela jii C ke aponoin o na mnnno ku-e, oiai aole. i hoea ae kekahi mea o ka papa hoonaauao no ke :upale ana i kn lakou mea i hooholo mua ai. (Aole } pnu.)