Ka Nupepa Kuokoa, Volume LXIV, Number 21, 21 May 1925 — LAWAI'A MAHIAI AME KALEPA HOOKAHI NO IA KINO. [ARTICLE]

LAWAI'A MAHIAI AME KALEPA HOOKAHI NO IA KINO.

(Kakauia o J. K. Mokumaia.) (Hoomauia mai) He nui na ano lawai'a kukaula, e hanaia ai, aka e kuu makamaka heluhelu iloko o ia mau la, ua nui na waapa ame waa maoli no hoi, i makaukau mau no ia ano lawai'a, elike me ka mea i ha'i mua ia ae nei. Koʻu lohe mai, i ko'u wahi kahu hanai he kupanaha no ke kii ana o ke akule i ka hohonu, i ka manawa ka e kaa aku ai ka makau me ka maunu me kahi pohaku, a i ka hemo ana o ka pohaku, ke apo mai ke akule me ka wikiwiki ka, alaila ua piha olalo i ka i'a, ina he eono makau e iho, eono no i'a e pii mai ai, me ka eleu wale no e huki ai, a i ka manawa ka e lana ai ka i'a iluna o ka ilikai, ua like ke kai me he wai ahipele la i ka nui launa ole mai o ka i'a, ina e holo ke aki ana, alaila e loaa ana he mau kaau mamua o ke komo ana mai o ka iʻa nui e powa, o ia no hoi ka ulua, a o ka nalowale no ia. Ma kana olelo mai, ina he nui na waapa e holo ai, e loaa like ana no ka i'a, a i ke kakahiaka nui, e pili mai ana ma ka uwapo, me ka hauoli nui, a eia no kekahi o ia mau kae'ae'a ke ola nei. Nolaila ua kaulana o Kapuukolo ia mau la, a e ike aku aiia no hoi oe i na waapa e lana mai ana, a pela no hoi me kahi waa kukahi e kau mai ana iluna o ka haka, ma kahi e ku nei ka uwapo Helu 15. Nolaila i ka hoihoi ana ae i ka hoomanao ana ia mau la, e loaa pono ana ka inoa o ia mau kae'ae'a ka mea i mahaloia Kaulahea, Nahalelaau, Enoka, oia nei ke kanaka kupaianaha nui wale, a o ka hoa wahapaa no hoi o ka meakakau nei, ina e nui ka i'a, alaila olelo aku la au iaia ame kona mau hoa o keia kulana laki i loaa ia oukou, na kahi wawae oia nei i lele iloko o ke kai, a pau ka i'a i ka pipili i ka makau a hu ae la ko lakou aka, no ka mea o kona wawae na peluia mai a huli ka poli o ka wawae iluna. Ma ka ike lawai'a kukaula, ame ka ikaika pu, ame ka piha eu pu, a o kana mau keiki ua ku no kekahi iaia, a ke ola nei no kekahi, a o Mr. Pahukula, Hamaia, Haaloku ame Kaimumoku e ola nei no, a e pakaukau i'a nei ma ka makeke, a he nui aku nei mau kae'ae'a, aka ua pau aku i ka hala ma kela aoao. Nolaila he mea nui no keia ke hoomanao ae ia mau la, ame keia au e nee nei. O ka lawai'a opelu ia mau la, o ia kekahi o na lawai'a mikioi, a maemae ke nana aku, he hanaiia ka opelu ia mau la ma Waikiki, ame Waianae, a i ka manawa e ike ai ka lawai'a ua nunui maikai, alaila hanaia ka upena opelu a makaukau, alaila holo aku la a ke ko'a kahi e hanai mau ia ai, alaila hookuu aku la i ka upena a kupono i kahi i makemakeia, alaila lu aku la i ka ai, o ia no hoi ka papaia, a i ole ke kalo pa'iai, i hanaia a maikai, a i ka hoi ana o ka i'a iwaenakonu, ua ike ka lawai'a hookahi no ia huki ana, he mau mauo, o ka hoi iho la no ia ua lawa iho la no ia luhi ana, aka i keia manawa ua nalowale ia ano lawai'a, no ka mea he aihueia, aole e maluhia; ua nui ka poe e hele nei ma na kai, a ua ike no hoi i kahi noho mau o ka i'a, aka ke kamau nei no hoi ia mau Hawaii kae'ae'a o Waikiki i

ka malama ana ia ano lawaiʻa. Aolo loa e nalowale ke ano o ka opelu mai Waikiki mai, puipui maikai kahi kino mohala maikai kahi kono ame ka maka, ke ai aku oe he ono maikai, a pela no hoi me ko Waianae; o ia ano opelu ea, na ka lima, Hawaii ia a ina na ke Kepani e lawaiʻa a loaa, ua hele ia la a oilo, kohu lio heihei, keokeo ke nana iho oe, ke ai aku oe, uaua ka iʻo ano hauna, ke honi iho, aka ua hala ia mau la, (Aole i pau.)